Jabłka, śliwki i morele, w sadzie jest owoców wiele
21. Na drzewach i na krzakach
Zapis w dzienniku:
„Owocarnia” - wspólne urządzanie kącika przyrody, nazywanie owoców przyniesionych przez dzieci z domu. „W sadzie” - zabawa muzyczno-ruchowa. „Kolorowe wydzieranki” - zabawa muzyczno-ruchowa.
„Papierowe owoce” - wypełnianie wydzieranką z kolorowego papieru gotowych szablonów owoców na sylwetach drzew i krzewów owocowych, wykorzystanie ich do dalszych zajęć i dekoracji sali. „Jabłonie, grusze i śliwy” - właściwe reagowanie na wskazówki nauczyciela - wyżej, niżej, obok. „Chrup warzywa, jedz owoce” - wysłuchanie wiersza Małgorzaty Strzałkowskiej i rozmowa na jego temat; praca z „Książką”.
„Ile jabłek, ile gruszek?” - przeliczanie owoców umieszczonych na sylwetach drzew, określanie ich liczby, porównywanie na oko liczebności zbiorów. „Zbieramy owoce w sadzie” - zabawa pantomimiczna przy muzyce.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
układam owoce w kąciku według własnego pomysłu,
nazywam owoce,
ćwiczę sprawność dłoni,
wypełniam wydzieranką szablon, umiem posługiwać się klejem, dbam o czystość w miejscu pracy, doprowadzam swoją pracę do końca,
uważnie słucham tekstu wiersza i potrafię odpowiedzieć na pytania nauczyciela,
znam nazwy drzew owocowych i ich owoców,
wiem, co to jest sad,
potrafię wykonać działania matematyczne na konkretach,
naśladuję ruchem czynność zbierania owoców,
wiem, dlaczego powinno się jeść owoce i warzywa.
Przebieg zajęć:
Zajęcia poranne
„Owocarnia” - dzieci wraz z nauczycielem siedzą w kręgu na dywanie i oglądają owoce przyniesione z domu. Nauczyciel po kolei wyciąga z koszyka owoce, a dzieci nazywają je, dzieląc rytmicznie wyraz na sylaby, np.: śli-wecz-ka, ja-błu-szko, wi-no-gro-na. Dzieci powtarzają nazwy owoców, rytmicznie klaszcząc w dłonie. Następnie opisują, jaki poszczególne owoce mają kształt, kolor i gdzie rosną.
różne owoce, plansze i obrazki przedstawiające sad |
„W sadzie” - zabawa muzyczno-ruchowa. Nauczyciel rozkłada na podłodze w różnych miejscach sali koła hula-hoop („skrzyneczki na owoce”). Do zabawy improwizuje na dzwonkach: gdy gra
w tempie umiarkowanym „do marszu” - dzieci spacerują po całej sali i naśladują ruchem zbieranie owoców. Gdy nauczyciel gra „glissando” - pociera pałeczką o sztabki z góry na dół - dzieci podchodzą do jednego wybranego koła i naśladują wysypywanie owoców oraz układanie ich w skrzynkach.
dzwonki, koła hula-hoop |
„Kolorowe wydzieranki” - zabawa muzyczno-ruchowa. Dzieci dostają od nauczyciela kolorowe kartki: czerwoną, żółtą lub zieloną, następnie wszystkie dzieci ustawiają się w rozsypce, z kartką w ręku, ale tak, aby stać przodem do nauczyciela. Nauczyciel również ma w ręku kartkę, włącza muzykę i prosi, aby dzieci w rytm muzyki robiły to, co on. Następnie wszyscy w rytm muzyki maszerują po dywanie i wykonują ćwiczenia, np. machają kartkami w górę i w dół - najpierw jedną, później drugą ręką; robią duże kółka z kartkami itp. Na koniec dzieci siadają do stolików i w rytm muzyki drą kartkę na coraz mniejsze kawałeczki (które będą później wykorzystane do wyklejania szablonu owoców).
kolorowy papier, D. Dziamska, „Zbieram, poszukuję, badam. Kinezjologiczny system kształcenia i terapia Edukacja przez ruch”, utwór „Paddy the Dancer” |
II. Zajęcia główne
„Papierowe owoce” - dzieci, z pomocą wcześniej przygotowanej wydzieranki oraz kleju, wypełniają szablony owoców: gruszek, śliwek, jabłek, moreli - każde dziecko wykonuje minimum dwa wybrane przez siebie owoce. (Szablony powinny mieć średnicę ok. 4 cm - tak, aby mogły zmieścić się na papierowym drzewie, narysowanym na arkuszu A4, które będzie wykorzystane do następnego zadania). Forma pracy indywidualna.
wydzieranka z kolorowego papieru przygotowana wcześniej, szablony owoców: gruszek, śliwek, jabłek, moreli (średnica ok. 4 cm, po dwa szablony dla dziecka), klej |
„Jabłonie, grusze i śliwy” - dzieci siadają w kręgu na dywanie, nauczyciel prosi, aby dzieci dobrały się w pary i daje każdej parze po jednym drzewie oraz po cztery papierowe owoce przygotowane wcześniej: jabłka, śliwki, gruszki lub morele. Każda para umieszcza na swoim drzewie inne owoce (jeden rodzaj). Zadaniem dzieci będzie uważne wysłuchanie wskazówek nauczyciela, który zadaje pytania, np.: jakie owoce rosną na jabłoni? Dzieci, które mają te owoce, podnoszą je do góry, a następnie uważnie wykonują polecenia nauczyciela: pierwsze jabłko rośnie na najniższej gałęzi, drugie jabłko rośnie po drugiej stronie drzewa, kolejne jabłko rośnie dwie gałęzie nad pierwszym jabłkiem, a ostatnie rośnie na samym czubku drzewa (i podobnie przy gruszkach i śliwkach).
kartonowe drzewa - po jednym na parę dzieci, papierowe owoce: jabłka, śliwki, gruszki, morele - dla każdej pary po 4 sztuki z danego rodzaju owoców (np. jedna para otrzymuje same jabłka itd.) |
„Chrup warzywa, jedz owoce” - dzieci uważnie słuchają tekstu wiersza M. Strzałkowskiej, wskazując owoce i warzywa na obrazku. Nauczyciel zadaje pytania dzieciom:
Jak nazywają się wasze ulubione owoce i warzywa?
Co robimy z owoców?
Co robimy z warzyw?
Dlaczego trzeba jeść owoce i warzywa?
Na koniec wszyscy uczą się wiersza na pamięć.
„Książka” s. 14-15 i 16-17 |
III. Zajęcia popołudniowe
„Ile jabłek, ile gruszek?” - każde z dzieci dostaje papierowe owoce i po dwa plastikowe talerzyki. Następnie dzieci uważnie słuchają nauczyciela i wykonują proste działania na dodawanie, np. na talerzu leży jedno jabłko, mama kupiła jeszcze cztery i położyła je obok tego pierwszego jabłka. Ile teraz jabłek leży na talerzu?
Kiedy już wszystkie owoce są policzone i leżą na talerzach, dzieci liczą wszystkie owoce i mówią, których mają więcej - jabłek czy gruszek.
wycięte z papieru gruszki (5 sztuk) i jabłka (6 sztuk) - dla każdego dziecka, po dwa talerze dla każdego dziecka |
„Zbieramy owoce w sadzie” - zabawa pantomimiczna przy muzyce. Dzieci słuchają utworu A. Vivaldiego „Jesień” i w rytm muzyki naśladują ruchem zbieranie owoców w sadzie: wspinanie się wysoko na palce i wyciąganie rąk do góry (zrywanie owoców), schylanie się nisko i wrzucanie owoców do skrzynek, podnoszenie skrzynek z owocami i wynoszenie do samochodu.
CD Utwory… cz. 1 - „Jesień” A. Vivaldiego (nr 1) |
22. Pyszne ciasto owocowe
Zapis w dzienniku:
„Mało nas” - zabawa ruchowa w kole ze śpiewem. „Pieczemy ciasto” - zabawa logopedyczna według „Gimnastyki buzi na wesoło” I. Rutkowskiej-Błachowiak, doskonaląca sprawność aparatu artykulacyjnego.
„Ciasto owocowe” - przygotowanie owoców do owocowego ciasta - rozdrabnianie miękkich owoców (gruszek, śliwek) za pomocą plastikowych noży, tarcie jabłek na tarce, ułożenie w brytfannie wyłożonej biszkoptami, zalanie tężejącą galaretką owocową (praca w zespołach).
„Planujemy i urządzamy przyjęcie dla misiów” - przygotowanie przyjęcia ze słodkim poczęstunkiem dla dzieci; organizacja przyjęcia, wspólna degustacja ciasta, sprzątanie po przyjęciu - realizacja scenariusza ze „Wspomagania rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków” E. Gruszczyk-Kolczyńskiej i E. Zielińskiej. „Pieczemy ciasto” - zabawa naśladowcza.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
poruszam się w rytm muzyki,
ćwiczę narządy mowy,
sprawnie kroję owoce,
przygotowuję wspólnie z grupą ciasto owocowe,
czerpię radość ze wspólnej pracy,
planuję przyjęcie, wiem, co należy po kolei zrobić, aby przyjęcie się udało,
umiem policzyć, ilu będzie gości i ile nakryć przygotować,
umiem nakryć do stołu, znam nazwy sztućców,
biorę udział w przyjęciu i znam zasady zachowania się przy stole,
sprzątam po przyjęciu wraz z innymi dziećmi,
naśladuję czynności związane z pieczeniem ciasta.
Przebieg zajęć:
Zajęcia poranne
„Mało nas” - zabawa ruchowa w kole, ze śpiewem.
Mało nas
Mało nas, mało nas do pieczenia chleba,
tylko nam, tylko nam... (imię) tu potrzeba.
Dwoje dzieci trzyma się za ręce i obraca w koło. Osoba, której imię wypowiadają, dołącza do nich, po czym wymienia imię następnego dziecka. Jeżeli w grupie jest kilkoro dzieci o tym samym imieniu, wszystkie dołączają do koła. Zabawa kończy się, gdy wszystkie dzieci są już w kole.
CD Utwory... cz. 1 - „Mało nas do pieczenia chleba” (nr 25), „W co się bawić z dziećmi? Piosenki i zabawy wspomagające rozwój dziecka”, oprac. M. Bogdanowicz, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2005, s. 29 |
„Pieczemy ciasto” - zabawa logopedyczna. Nauczyciel proponuje dzieciom zabawę. Języczek, posiadający ogromny talent do pieczenia i gotowania, postanawia upiec przepyszne ciasto. Nauczyciel opowiada, demonstruje poszczególne ćwiczenia i kontroluje poprawność ich wykonania przez dzieci.
PIECZEMY CIASTO
Wkładamy do miski:
- jajka - wysuwamy i cofamy język,
- cukier - wysuwamy i cofamy język.
Ucieramy - oblizujemy szeroko otwarte usta.
Wkładamy masło - wysuwamy i cofamy język.
Dodajemy jeszcze rodzynki - wysuwamy i chowamy język.
Kosztujemy, czy wszystko dodaliśmy - mlaskanie.
I oblizujemy łyżkę - podnosimy język do nosa i opuszczamy na brodę.
Przekładamy ciasto do tortownicy - wysuwamy i chowamy język.
Ciasto w piecu rośnie - praca policzków (nadymanie).
Wyciągamy ciasto z pieca - wysuwamy i chowamy język.
Ale ono jest bardzo gorące - dmuchamy.
Kosztujemy - poruszamy buzią (żucie).
Zostały nam okruszki: - na ustach - oblizujemy wargi,
- w kącikach ust - język na boki,
- na ząbkach - oblizujemy ząbki.
Bardzo nam smakowało to ciasto - cmokamy.
I. Rutkowska-Błachowiak, „Gimnastyka buzi na wesoło. Ćwiczenia narządów artykulacyjnych dla dzieci”, Bonami Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Poznań 2000, s. 15 |
Zajęcia główne
„Ciasto owocowe” - wspólne robienie ciasta. Nauczyciel zaprasza dzieci do przygotowanych wcześniej stolików, na których znajdują się miseczki z owocami oraz puste miseczki, plastikowe nożyki, tarki, deski do krojenia. Opowiada dzieciom, że wspólnie zrobią dziś najłatwiejsze ciasto na świecie. Dzieli dzieci na zespoły. Przedszkolaki z jednego zespołu kroją owoce lub ścierają je na tarkach, następnie wrzucają do pustej miseczki. W tym czasie dzieci z drugiego zespołu układają na dnie brytfanny biszkopty, tak aby nie było pomiędzy nimi żadnej przerwy. Na biszkoptach dzieci ostrożnie układają pokrojone lub starte owoce. Na koniec nauczyciel delikatnie zalewa wszystko tężejącą galaretką owocową i wstawia do lodówki. Wszyscy czekają aż galaretka zastygnie całkowicie. Następnie jedzą przygotowane przez siebie ciasto.
miękkie owoce: gruszki, śliwki lub morele - obrane i bez pestek, jabłka do ścierania na tarce, plastikowa tarka, plastikowe nożyki dla każdego dziecka, brytfanna, biszkopty, galaretka owocowa, miseczki, łyżki, talerzyki i łyżeczki |
Zajęcia popołudniowe
„Planujemy i urządzamy przyjęcie dla misiów” - przygotowanie przyjęcia.
Planowanie przyjęcia. Nauczyciel rozmawia z dziećmi o tym, że trzeba zorganizować przyjęcie dla lalek i misiów: Misiom i lalkom w naszym przedszkolu jest smutno. Nie mają urodzin ani imienin i nigdy nie były na przyjęciu. Może warto zorganizować im przyjęcie z okazji Święta Lalek i Misiów? Dzieci na taką uroczystość zapraszają wszystkie misie i lalki ze swojej sali (lub całego przedszkola jeśli w ich sali jest za mało zabawek). Następnie nauczyciel wyjaśnia: Żeby przyjęcie się udało, trzeba je dobrze zaplanować. Ważne jest, żeby wiedzieć, ilu gości będzie na przyjęciu. Proponuję, aby każde dziecko zaprosiło na przyjęcie lalkę i misia, dwa misie albo dwie lalki. Następnie nauczyciel wraz z dziećmi planują przyjęcie: na środku sali zostaną ustawione (zsunięte) stoliki, w taki sposób, aby tworzyły jeden długi stół; dookoła stołu będą ustawione krzesełka: ma być ich tyle, ile dzieci; każde dziecko będzie dbało o swoich gości: położy na stole obok swojego krzesełka dwie serwetki, dwa talerzyki, dwa kubeczki i dwie łyżeczki; goście dostaną słodycze: ciastka (klocki), czekoladki (kasztany), cukierki (ziarna fasoli) i coś słodkiego do picia.
Organizacja przyjęcia. Nauczyciel przypomina dzieciom, że zgodnie z planem przyjęcia trzeba nakryć do stołu: rozłożyć serwetki, poustawiać talerzyki, kubeczki i położyć łyżeczki. Na koniec dzieci wraz z nauczycielem sprawdzają, czy stolik został ładnie nakryty. Można przystąpić do rozdzielania słodyczy: po dwie czekoladki, po jednym ciastku i trzy cukierki. Trzeba także wspólnie sprawdzić, czy każdy gość otrzymał tyle samo słodyczy.
Przyjęcie dla lalek i misiów. Dzieci zapraszają lalki i misie do stołu. Mają się ukłonić gościom i powiedzieć: Przyjęcie gotowe. Zapraszamy. Potem zanieść swoich gości do stołu, bawić ich rozmową i zachęcać do jedzenia. Przyjęcie skończone. Goście zadowoleni. Dzieci sadzają lalki i misie w wyznaczonym miejscu - tak, żeby mogły porozmawiać o przyjęciu. W tym czasie gospodarze sprzątają.
Sprzątanie po przyjęciu. Jest to bardzo kłopotliwe. Słodycze trzeba zdjąć z talerzyków - każdy z rodzajów osobno; naczynia należy odnieść w wyznaczone przez nauczyciela miejsce. Serwetki poskładać i położyć jedną na drugiej. Na koniec ustawić stoliki na swoich miejscach, a obok nich krzesełka.
Rozmowa o tym, jak zaplanować kolejne przyjęcie, aby było udane. Wnioski z przyjęcia są oczywiste. Najpierw trzeba pomyśleć o zorganizowaniu przyjęcia. Dla każdego gościa musi być miejsce przy stole. Stół powinien być pięknie nakryty. Na nim tyle naczyń, ile gości. Jedzenia musi być tyle, aby nie było za dużo, bo się zmarnuje, i nie za mało, bo zabraknie. Gości trzeba zabawiać rozmową. Po przyjęciu należy posprzątać.
Uwagi i propozycje. W trakcie zrealizowanych według scenariusza zajęć dzieci uczą się planować wydarzenie i gromadzą doświadczenia w zakresie liczenia oraz ustalenia równoliczności. Dlatego takie zajęcia warto zrealizować dwa razy: przy wspomaganiu myślenia przyczynowo-skutkowego - wówczas najważniejsze jest ustalanie, co po czym ma nastąpić i jakie będą efekty; przy kształtowaniu umiejętności wyznaczania równoliczności - wówczas akcent zostaje przesunięty na liczenie i ustawianie w pary: jedno dziecko - dwie zabawki; jedno dziecko - jedno krzesełko i miejsce przy stole; jedna zabawka - jedno nakrycie itp. Dla kształtowania rozumowania przyczynowo-skutkowego ważne jest, aby mocno zaakcentować układ czynności w czasie: a) planowanie przyjęcia; b) zorganizowanie przyjęcia wg planu; c) realizacja przyjęcia; d) rozmowa o efektach (co się udało i jak pięknie było); e) sprzątanie po przyjęciu. Jeżeli zajęcia są realizowane w ramach kształtowania umiejętności liczenia i ustalania równoliczności, warto pamiętać o tym, że czterolatki mogą mieć kłopoty w liczeniu, gdy liczba gości przekracza 20. Dlatego nauczyciel musi pomagać: a) w liczeniu - liczy kilka razy dzieci oraz kilka razy gości i podaje za każdym razem ich ostateczną liczbę; b) w ustawaniu w pary: dziecko i zabawka albo jedno dziecko i dwie zabawki; c) w uświadamianiu różnych sposobów ustawiania w pary: każde dziecko siada na swoim krześle i w ten sposób wiadomo, że krzesełek jest tyle, ile dzieci; każdy gość ma otrzymać po tyle samo - po jednym, dwa, trzy. Dzieci, które dobrze radzą sobie z równolicznością, mają sprawdzić, czy stoły są poprawnie nakryte. Jeżeli czegoś brakuje, uzupełniają - bo ma być tyle samo dla każdego dziecka.
Ze względów wychowawczych trzeba także zwrócić uwagę na właściwe zachowanie przy stole: ma być miło, przyjemnie i elegancko. Kontynuacją tych zajęć są uroczystości w przedszkolu, takie jak: Dzień Babci, Dzień Dziadka, Dzień Matki, i Dzień Ojca. Trzeba taką uroczystość zaplanować, a potem zorganizować i dopilnować, aby każde dziecko wiedziało, co ma robić i aby goście dobrze się czuli. Po każdej uroczystości należy z dziećmi omówić, co się udało. Takie rozmowy uczą odpowiedzialności i mają wpływ na kulturalne zachowanie się dzieci.
E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, „Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków. Książka dla rodziców, terapeutów i nauczycieli przedszkola”, WSiP, Warszawa 2004, scenariusz 1, s. 161; lalki i misie, stoliki; krzesełka - tyle, ile jest dzieci; serwetki, kubeczki, łyżeczki, klocki (ciastka) - tyle, ilu jest gości; kasztany (czekoladki) - trzy razy więcej niż lalek i misiów razem; ziarna białej fasoli (cukierki) - cztery razy więcej niż gości |
„Pieczemy ciasto” - zabawa naśladowcza przy melodii „Mało nas do pieczenia chleba”. Dzieci chodzą w dużym kole wiązanym i przy akompaniamencie z płyty śpiewają: Mało nas, mało nas do pieczenia ciasta…
Między zwrotkami podczas przygrywek dzieci zatrzymują się i naśladują rękami czynności związane z pieczeniem ciasta, np. podczas pierwszej przygrywki „sypią mąkę”, w czasie drugiej przygrywki „wbijają jajka”, w czasie trzeciej „ugniatają lub mieszają ciasto”.
Za każdym razem gdy pojawia się melodia piosenki, dzieci, śpiewając, podają sobie ręce i krążą dookoła w kole wiązanym.
CD Utwory… cz. 1 - „Mało nas do pieczenia chleba” (nr 25) |
23. Słodkie i chrupiące owoce pachnące
Zapis w dzienniku:
„Pięknie pachnie, dobrze smakuje” - oglądanie i degustacja twardych owoców (jabłek, gruszek, brzoskwiń); określanie smaku, kształtu, zapachu, koloru; wzbogacenie słownika czynnego dzieci o przymiotniki. Zagadki owocowe. „Jabłka, gruszki, śliwki” - zabawa muzyczno-ruchowa.
„Co jest w środku?” - oglądanie przekrojonych owoców; wydobywanie i porównywanie pestek, ich wielkości i kształtu; wyjaśnienie, co to jest pestka; szukanie pestek w owocach takich jak truskawka, porzeczka, arbuz, kiwi, granat itp. „Pestkami malowane” - układanie kompozycji z pestek i wyeksponowanie kolekcji pestek owocowych w kąciku przyrody. „Owocowy blues” - nauka piosenki.
„Wyścigi pestek” - ćwiczenia siły wydechu, dmuchanie na pestki jabłek, pomarańczy, śliwek, moreli, brzoskwiń itp. „Skoki przez płoty” - zabawa ruchowa.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
usprawniam narządy mowy podczas gryzienia i żucia twardych pokarmów,
określam smak, kształt, zapach i kolor owocu,
rozwiązuję zagadki,
reaguję ruchem na umówiony sygnał,
rozpoznaję barwy dźwięków niektórych instrumentów,
rozpoznaję przekrojone owoce i to, co znajduje się w ich wnętrzu,
odróżniam pestki różnych owoców,
wiem, co to jest pestka,
wykorzystuję materiał przyrodniczy do pracy plastycznej,
rozcieram palcami plastelinę na kartce,
poznaję słowa i melodię piosenki,
dmucham na pestki z różną siłą,
ćwiczę prawidłowe oddychanie,
sprawnie skaczę obunóż i naprzemiennie.
Przebieg zajęć:
Zajęcia poranne
„Pięknie pachnie, dobrze smakuje” - degustacja owoców połączona z ćwiczeniami gryzienia i żucia. Nauczyciel podaje dzieciom całe owoce i ich kawałki, zachęca do gryzienia i dokładnego przeżuwania, dzięki czemu dzieci ćwiczą narządy mowy. Dla zachęty prowadzący opowiada historyjkę.
Jabłuszko lubi zwiedzać różne miejsca, dlatego wybiera się w podróż do naszego brzuszka, ale nie spieszy się - pomału gryziemy i przeżuwamy.
Jego koleżanka gruszka szuka go wszędzie. Gdzie on się podział? Może w brzuszku dzieci? Musi to sprawdzić! - gryziemy gruszkę i pomału przeżuwamy.
O, nadchodzi brzoskwinia. Chciałaby porozmawiać z gruszką i jabłkiem. Hop! Wskakuje do buzi - odgryzamy kawałek brzoskwini.
Nie musi się spieszyć, przecież wie, że przyjaciele na nią czekają - żujemy powoli.
Można kontynuować opowiadanie, wymieniając kolejne owoce.
owoce (jabłka, gruszki, brzoskwinie) |
Zagadki owocowe. Nauczyciel czyta dzieciom krótkie zagadki wierszowane, a one próbują odgadywać, wskazując dany owoc wśród tych, które leżą przed nimi.
Ładnie pachnie żółta skórka.
Kwaśny mają smak.
Zawierają witaminy,
wiemy, że to są... (cytryny)
Czekały dzieci aż do jesieni,
a teraz widzą, że coś się w liściach rumieni.
Dojrzałe, okrągłe, błyszczą się ładnie.
Jesienny wiatr dmuchnie - na ziemię spadną. (jabłka)
Pomarańczowa jak marchew jest,
ale okrągła też. (pomarańcza)
Spadają z drzewa w twardej skorupie.
Lubią je dzieci i wiewiórka ze smakiem chrupie. (orzechy)
A. Ożyńska-Zborowska, „Antologia literatury dla najmłodszych”, KAW 2002, s. 299-300 |
„Jabłka, gruszki, śliwki” - zabawa muzyczno-ruchowa. Nauczyciel dzieli dzieci na trzy grupy. Jedna grupa będzie „jabłkami”, druga „gruszkami”, trzecia - „śliwkami”. Każdej z tych grup przydzielony zostanie instrument, na dźwięk którego dzieci będą poruszać się po sali.
„Jabłka” będą swobodnie poruszać się przy dźwiękach bębenka, „gruszki” - przy dźwiękach grzechotki, „śliwki” - kołatki. Dzieci zapamiętują brzmienie przydzielonego im instrumentu.
Z każdej grupy nauczyciel wybiera jedno dziecko, które będzie akompaniować do zabawy.
Rola prowadzącego ogranicza się do wskazywania dziecka grającego na instrumencie i podpowiadania, która grupa owoców właśnie się porusza, a które zatrzymują się w bezruchu.
bębenek, grzechotka, kołatka |
Zajęcia główne
„Co jest w środku?” - oglądanie przekrojonych owoców. Nauczyciel zaprasza dzieci do stołu, gdzie czekają już przygotowane plastikowe nożyki i deseczki do krojenia lub płaskie talerzyki. Każde dziecko kładzie na swoim talerzyku owoc, a nauczyciel wyjaśnia, że teraz każdy spróbuje przekroić swój owoc na pół, aby zobaczyć, jak on wygląda w środku. Dzieci próbują samodzielnie wykonać zadanie, a następnie każde opowiada, co widzi w środku: Czy owoc jest soczysty? Czy ma pestkę? Czy trudno się go kroi? Każde dziecko wyciąga pestkę owocową i przedszkolaki układają je jedna obok drugiej. Jak wyglądają pestki? Czy wszystkie są takie same? Dzieci próbują porównywać pestki i opowiadać o ich wielkości, twardości, kolorze itp.
Dzieci próbują odpowiedzieć na pytanie: po co są pestki w owocach? Nauczyciel pokazuje im pomocnicze ilustracje, na których z jabłka wypada pestka, która następnie zaczyna kiełkować w ziemi, aż w końcu po długim czasie wyrasta z niej drzewo. Pestki są więc nasionami. Nauczyciel dodaje również, że pestki służą też jako pokarm dla zwierząt, np. wiewiórek, które bardzo lubią zjadać środek pestki.
owoce, plastikowe noże, deski do krojenia lub talerze, ilustracje przedstawiające proces „od pestki do drzewa” |
„Czy wszystkie owoce mają pestki?”. Nauczyciel kładzie przed dziećmi miękkie owoce, np. porzeczki, arbuz, kiwi, granat, truskawki, jagody i zadaje pytanie: czy te owoce też mają pestki? Dzieci próbują delikatnie szukać pestek w tych owocach, a następnie próbują je opisać słowami.
porzeczki czerwone i czarne, kiwi, arbuz, granat, truskawka, jagoda, plastikowe talerzyki dla każdego dziecka, serwetki do wytarcia rąk |
„Pestkami malowane” - układanie kompozycji z pestek. Nauczyciel dzieli dzieci na cztery grupy, po czym przed każdą rozkłada karton, plastelinę i wysuszone pestki owoców, które dzieci dziś oglądały. Zadaniem każdej grupy będzie roztarcie grubej warstwy plasteliny na kartonie, a następnie przyklejenie na niej pestek tak, aby powstał piękny obrazek. Na koniec każda grupa opowiada, co przedstawia jej obrazek, wszystkie prace zostają nagrodzone brawami i powieszone w kąciku przyrody.
cztery duże kartki papieru, plastelina, wysuszone pestki owoców: jabłek, gruszek, wiśni, moreli, śliwek, brzoskwini, arbuza |
„Owocowy blues” - prezentacja piosenki i nauczenie się jej melodii i słów. Dzieci słuchają utworu, a następnie próbują wraz z nauczycielem powtarzać słowa i melodię piosenki. Nauczyciel wyjaśnia znaczenie słowa blues.
CD Piosenki i zabawy cz. 1 - „Owocowy blues” (nr 8) |
III. Zajęcia popołudniowe
„Wyścig pestek” - ćwiczenia siły wydechu, dmuchanie na pestki jabłek, pomarańczy, śliwek, moreli, brzoskwiń itp. Nauczyciel układa na stole wcześniej przygotowane pestki (umyte, wysuszone). Wyznacza metę (może to być upadek pestki ze stołu). Każde dziecko otrzymuje swoich „zawodników”. Najpierw ścigają się pestki jabłek. Czyja pestka szybciej dotrze do mety?
Następnie odbywają się wyścigi pestek kolejnych owoców.
Uwaga! Przy małych pestkach (np. jabłek) jedno dziecko może dmuchać na „kilkuosobową drużynę”, gdy pestki są większe (np. moreli) - dmucha na jedną.
wysuszone pestki owoców |
„Skoki przez płoty” - zabawa ruchowa ze skokiem obunóż i naprzemiennym. Nauczyciel rozkłada na podłodze szarfy - jedną za drugą, a następnie każde dziecko próbuje przeskoczyć je obunóż, a później naprzemiennie.
szarfy |
24. Smaczne i zdrowe przetwory
Zapis w dzienniku:
„Owocowe rytmy” - zabawa rytmiczna; dobieranie tekstów słownych do tematów rytmicznych, podział wyrazów na sylaby (czer-wo-ne jab-łusz-ko, doj-rza-ła grusz-ka itp.), z gestodźwiękami - echo rytmiczne. „Policz” - zabawa muzyczno-ruchowa.
„Owocowy blues” - utrwalanie piosenki. „Kto powie?” - wysłuchanie wiersza Marii Czerkawskiej, zapamiętywanie nazw owoców i ich liczby; włożenie do odpowiednich koszyków właściwej liczby jabłek, gruszek i śliwek; odpowiedź na pytanie „ile?”.
„Dobieramy do pary” - łączenie w pary owoców i ich przekrojów (w „Wycinankach-składankach”). „W sadzie” - zabawa muzyczno-ruchowa.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
dzielę wyrazy na sylaby, rytmicznie mówię tekst,
odpowiednio reaguję na przerwę w muzyce,
śpiewam melodyjnie i wyraźnie piosenkę,
robię sok i sałatkę owocową,
współpracuję z innymi,
słucham uważnie wiersza,
liczę elementy w zbiorze,
wyliczam nazwy owoców,
łączę w pary cały owoc i owoc przekrojony.
Przebieg zajęć:
Zajęcia poranne
„Owocowe rytmy” - zabawa rytmiczna z gestodźwiękami. Echo rytmiczne. Dzieci powtarzają za nauczycielem słowa refrenu piosenki „Owocowy blues” w różnym tempie. Słowo „blues” zaznaczają klaśnięciem, klepnięciem o uda lub tupnięciem o podłogę.
Lub:
Nauczyciel z dziećmi siedzą w kręgu, pośrodku na dywanie leży koszyk z różnymi owocami. Nauczyciel wypowiada, dzieląc na sylaby, nazwę jednego z owoców, a wyznaczone dziecko musi przynieść nauczycielowi ten owoc i wypowiedzieć jego nazwę w ten sam sposób. Kiedy już wszystkie dzieci wykonały ćwiczenie - nauczyciel, sylabizując, odczyta dzieciom znany tekst wiersza „Jedz owoce, chrup warzywa” M. Strzałkowskiej, a następnie dzieci będą w ten sam sposób powtarzały za nauczycielem ten tekst.
„Książka” s. 14-15 i 16-17, koszyk z owocami: jabłkiem, gruszką, śliwką, morelą, brzoskwinią, kiwi itp. |
„Policz” - zabawa muzyczno-ruchowa. Nauczyciel rozkłada na podłodze w różnych miejscach sali koła hula-hoop, których powinno być dwa razy mniej niż dzieci biorących udział w zabawie. Przy akompaniamencie utworu „Le Basque” dzieci swobodnie podskakują pomiędzy kołami. Podczas przerwy w muzyce nauczyciel wypowiada jedną liczbę od 2 do 4. Dzieci ustawiają się w kołach odpowiednio dwójkami, trójkami lub czwórkami. Pojawienie się muzyki jest sygnałem do ponownego poruszania się po sali.
CD Utwory... cz. 2 - „Le Basque” M. Maraisa (nr 4), koła hula-hoop |
Zajęcia główne
„Owocowy blues” - utrwalenie piosenki. Rozmowa z dziećmi o przetworach z owoców:
- Jakie przetwory można zrobić z owoców?
Śpiewanie piosenki z podziałem na trzy grupy. Każda grupa śpiewa jedną zwrotkę, wszyscy refren.
CD Piosenki i zabawy cz. 1 - „Owocowy blues” (nr 8) |
„Kto powie?” - nauczyciel czyta dzieciom tekst wiersza M. Czerkawskiej, prosząc, aby dzieci dokładnie liczyły wszystkie owoce, jakie się pojawią w wierszu.
Kto powie?
Przez sad idzie mały Maciuś,
Śmieje się do słonka,
A tu pac! - czerwone jabłko
Rzuca mu jabłonka.
Podniósł jabłko, idzie dalej,
A wtem obok dróżki
Pac, pac - co to? Stara grusza
Zrzuciła dwie gruszki.
Podniósł Maciuś żółte gruszki,
Bardzo jest szczęśliwy.
Znów pac, pac, pac - trzy śliweczki
Spadły z gęstej śliwy.
Niesie Maciuś jabłko, śliwki,
Gruszki, co się złocą.
Kto z was powie Maciusiowi, ile ma owoców?
Maria Czerkawska
Każde dziecko ma przed sobą wycięte z papieru śliwki, jabłka i gruszki oraz koszyki i stara się dokładnie odtworzyć sytuacje opisane w wierszu. Na koniec dzieci po kolei liczą swoje owoce i odpowiadają, ile ich jest.
M. Czerkawska, „Kto powie?” [w:] H. Kruk, „Wybór literatury do zabaw i zajęć w przedszkolu z komentarzem metodycznym”, WSiP, Warszawa 1980, s. 31; papierowy koszyk dla każdego dziecka oraz papierowe jabłka, śliwki, gruszki - dla każdego dziecka po 4 sztuki z każdego rodzaju |
Zajęcia popołudniowe
„Dobieramy do pary” - każde z dzieci przygotowuje z „Wycinanek-składanek” obrazki owoców, nazywa te owoce oraz próbuje ułożyć obok siebie cały owoc i jego połówkę, tak aby powstała para.
„Wycinanki-składanki” cz. 1, s. 27 |
„W sadzie” - zabawa muzyczno-ruchowa. Nauczyciel rozkłada na podłodze w różnych miejscach sali koła hula-hoop („skrzyneczki na owoce”). Do zabawy improwizuje na dzwonkach: gdy gra
w tempie umiarkowanym „do marszu” - dzieci spacerują po całej sali i naśladują ruchem zbieranie owoców. Gdy nauczyciel gra glissando - pociera pałeczką o sztabki z góry na dół - dzieci podchodzą do jednego wybranego koła i naśladują wysypywanie owoców oraz układanie ich w skrzynkach.
dzwonki, koła hula-hoop |
25. Owocowa spiżarnia
Zapis w dzienniku:
„Na półkach w spiżarni” - układanie słoików z przetworami według wskazówek nauczyciela: wyżej, niżej, obok itp.; doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni. „Owocowy blues” - zabawa taneczna przy piosence.
„Owocowe słowa” - ćwiczenia słownikowe; tworzenie przymiotników od rzeczowników: jabłko - jabłkowy, malina - malinowy itp. „W sadzie” - zestaw ćwiczeń gimnastycznych z wykorzystaniem krążków.
„Wysokie półeczki” - zabawa naśladowcza ze wspinaniem się na palce.
Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:
doskonalę orientację w przestrzeni i schemacie własnego ciała,
utrwalam słowa i melodię piosenki,
tańczę prosty układ taneczny,
znam coraz więcej słów,
doskonalę sprawność ruchową,
sprawnie wykonuję polecenia nauczyciela.
Przebieg zajęć:
Zajęcia poranne
„Na półkach w spiżarni” - nauczyciel zaprasza dzieci do wspólnej zabawy, ale najpierw rozmawia z dziećmi o spiżarni.
Co jest spiżarnia?
Co można tam przechowywać?
Kto ma spiżarnię?
Kto był kiedyś w spiżarni? Jak ona wygląda?
Następnie nauczyciel mówi dzieciom, że teraz pobawią się w ustawianie przetworów na półkach w spiżarni. Półki w naszej sali to będą półki spiżarni. Każde dziecko otrzymuje mały słoiczek z dżemem, a następnie nauczyciel prosi, aby postawiło słoik na półce, która jest wyżej od niego, następnie dziecko dostaje kolejny słoiczek i nauczyciel prosi je, aby postawiło słoik na półce obok siebie itd.
4 małe słoiczki z dżemem |
„Owocowy blues” - zabawa taneczna przy piosence. Dzieci dobierają się parami. Podczas zwrotek, trzymając się za ręce, spacerują w różnych kierunkach po całej sali.
Przed refrenem zatrzymują się, odwracają do swojej pary i na słowo „blues” klaszczą w ręce. Następnie podają sobie ręce w parach, rozkładają na boki (tzw. łódeczki) i kołyszą się raz w prawo, raz w lewo.
Pod koniec refrenu, słysząc słowo „owocowy”, dzieci puszczają swoje ręce i wykonują jeden obrót dookoła własnej osi. Na słowo „blues” klepią w dłonie swojego partnera. Podczas przygrywki znajdują sobie nową parę, z którą spacerują po sali i tańczą podczas refrenu.
II. Zajęcia główne
„Owocowe słowa” - ćwiczenia słownikowe. Nauczyciel pokazuje sylwety różnych owoców (jabłka, gruszki, śliwki, maliny itp.) oraz warzyw (marchewki, pietruszki, cebuli itp.). Zadaniem dzieci będzie tworzenie przymiotników od nazw owoców i warzyw. Nauczyciel podnosi do góry wybraną sylwetę i podaje przykłady: jabłko - jabłkowy, marchewka - marchewkowy. Po kilku przykładach nauczyciel podnosi sylwety, a dzieci samodzielnie podają nazwę owocu lub warzywa i utworzony od nazwy przymiotnik.
sylwety owoców i warzyw |
„W sadzie” - zestaw ćwiczeń z krążkami.
„Samochody z owocami” - zabawa orientacyjno-porządkowa. W kilku miejscach rozłożone są krążki. Na sygnał dzieci podchodzą i każde bierze jeden krążek, który w czasie zabawy będzie mu służył za kierownicę. „Samochody” jeżdżą w różnych kierunkach. Na sygnał nauczyciela, jakim jest uniesiona w górę zielona chorągiewka, pojazdy z załadowanymi owocami mijają się, gdy nauczyciel podniesie czerwoną chorągiewkę - pojazdy zatrzymują się i czekają na rozładunek.
„Kosze z owocami na głowę!” - ćwiczenie dużych grup mięśni: dzieci stoją swobodnie w sali. Na zawołanie nauczyciela: Kosze na głowę! - wykonują przysiad, kładąc krążki na głowie i przytrzymując je palcami rąk; na zawołanie: Kosze na ziemię! - dzieci opuszczają krążki w dół i prostują się.
„Przeskocz przez koszyk z owocami” - podskoki. Dzieci podskakują jednonóż wokół krążka na zmianę: na lewej i prawej nodze, następnie przeskakują krążek obunóż przodem, bokiem, a nawet tyłem.
„Kosze z owocami do spiżarni” - marsz, ćwiczenie uspokajające. Dzieci maszerują z krążkami w ręku, w rytmie tamburynu, a na koniec odkładają krążki w miejscu wyznaczonym przez nauczyciela.
krążki |
III. Zajęcia popołudniowe
„Wysokie półeczki” - zabawa naśladowcza ze skłonami i wspinaniem się na palce. Dzieci wraz z nauczycielem udają, że wnoszą do spiżarni koszyk pełen przetworów, a następnie odstawiają koszyk na stół i zaczynają wyciągać z niego przetwory, które będą ustawiać na półkach - najpierw na niskich, do których trzeba się schylić, następnie na coraz wyższych, aż w końcu na najwyższych, do których trzeba się wspiąć na palce.
Propozycje zajęć do tematów od 21. do 25. opracowała Irena Brzuchacz.