1. Podaj definicję żeliwa oraz dokonaj podziału żeliw

Żeliwo jest to żelazo z węglem (powyżej 2%) i innymi pierwiastkami przeznaczony do formowania wyrobów w drodze oblewania.

Żeliwo

Stopowe Białe

Niestopowe Eutektyczne

+Połowiczne Nadeutektyczne

+Szare Podeutektyczne

• Zwykłe Ciągliwe czarne

• Modyfikowane Ciągliwe białe

• Sferoidalne Ciągliwe perlityczne

2. Jakie postacie grafitu i osnowy metalicznej mogą występować w żeliwach niestopowych?

Grafit może występować w żeliwie w trzech głównych postaciach:

• Grafit płytkowy

• Grafit kulkowy

• Grafit kłaczkowi

OSNOWA METALICZNA

• Czw= 0,69% C- perlityczna

• 0,69% C> C zw> 0% C- perlityczno- ferrytyczna

• Czw= 0% C- ferrytyczna

3. Jakie są zalety i wady żeliw szarych?

• Niskie właściwości plastyczne (As, Kc, Z)

As dla żeliw z:

Grafitem płytkowym 0,2- 0,5%

Grafitem kłaczkowym 5- 10%

Grafitem kulkowym 10-22%

• Dobra wytrzymałość na ścieranie

• Twardość żeliw zależy od osnowy metalicznej

Osnowa ferrytyczna 150 HB

Osnowa ferryt+ perlit 200 HB

Osnowa perlityczna 250HB

• Żeliwa są kruche, ale nie są twarde. Dają się obrobić mechanicznie

• Łatwo skrawalne (frezowanie, toczenie)

• Dobre właściwości przeciwścierne

• Tłumienie drgań i wibracji

• Mała wrażliwość na wody powierzchniowe

• Dobre właściwości odlewnicze

• Niska temperatura topnienia

• Niska cena

4. Podaj definicję stali i staliwa oraz dokonaj podziału stali. Stal jest stopem żelaza z węglem oraz ewentualnie z innymi pierwiastkami, zawierającym do ok. 2% węgla, obrabianym plastycznie, otrzymywanym w procesie stalowniczym w stanie ciekłym. Stopów żelaza z węglem i innymi pierwiastkami otrzymanych w stanie ciastowatym lub stałym nie zalicza się do stali. Rozróżnia się stal w postaci: 1. Kutej - nadanej przez kucie lub prasowanie na gorąco. 2. Walcowanej - nadanej przez walcowanie na gorąco. 3. Ciągnionej - nadanej przez ciągnienie lub walcowanie na zimno. Staliwem nazywa się stal w postaci lanej otrzymanej przez odlanie i skrzepnięcie w formach, bez dalszej przeróbki plastycznej.

5. Jaką strukturę w stanie równowagi mogą posiadać stale niestopowe? Struktura stali w stanie równowagi: - eutektoidalna P(perlit) 0,76%C; - podeutektoidalna α+P(ferryt+perlit) 0,022-0,70%C; - nadeutektoidalna P+Fe₃C₂(perlit+cementyt) 0,76-2,14%C - stopy żelaza z węglem do 0,02%C α+Fe₃C₃(ferryt+cementyt) 2C.

6. Jak węgiel wpływa na własności mechaniczne stali? W miarę wzrostu zawartości węgla, a więc również wzrostu zawartości perlitu w strukturze, rośnie wytrzymałość i twardość stali, przy jednoczesnym obniżeniu się plastyczności. Maksymalną wytrzymałość, w stanie wyżarzonym, ma stal etektoidalna, 0,8% C. Dalszy wzrost zawartości węgla powoduje podwyższenie twardości, gdyż w strukturze pojawia się cementyt wtórny, równocześnie jednak maleje efektywna wytrzymałość stali, ponieważ staje się ona mało plastyczna. Wzrost zawartości węgla w stali pociąga za sobą wzrost zawartości twardszych niż ferryt składników struktury a to powoduje wzrost twardości ogólnej stal. Natomiast własności plastyczne stali maleją ze wzrostem zawartości węgla. Wraz ze wzrostem zawartości węgla w stali zwiększa się udziale perlitu w stalach podeutektoidalnynch i cementytu w stalach nadeutektoidalnych. W wyniku tego wzrasta twardość stali(HB) oraz granica plastyczności (Rc) i wytrzymałość na rozciąganie(Rm). Powyżej jednego 1 % C Rc i Rm maleja a ze wzrostem zawartości wegla maleja

7. Wyjaśnij podane (wg. PN) oznaczenia żeliw, stali i staliw. Stale o określonym przeznaczeniu charakteryzuje PN, która oznaczona jest według zasad znakowania stali, staliw i żeliw, np. EH9k15M. Litery określają pierwiastki stopowe stali, cyfry po literach oznaczają średnią zawartość pierwiastka, a początkowe litery alfabetu określają rodzaj stali: N- do pracy na zimno, stale stopowe, W - stale stopowe do pracy na gorąco, S - stale szybkotnące.

9 Stale konstrukcyjne na łożyska toczne główne dodatki stopowe, wymagania, obróbka cieplna i przykłady oznaczeń: Stosuje się wysoko węglowe typy stali narzędziowych gdyż wymagana jest od nich duża twardość odporność na ścieranie. Składnikiem stopowym w stalach łożyskowych jest zazwyczaj chrom który wydatnie zwiększa hartowność. Węgiel zastosowany w ilości 1% obok chromu w ilości 0.4-1.65% wpływa na wytworzenie w tych stalach twardych węglików chromu i żelaza. Obróbka cieplna łożyska tocznego składa się z hartowania 830-840C olej i odpuszczanie niskie 150-160C. Struktura stali po takiej obróbce składa się drobnoiglastego martenzytu odpuszczonego z równomiernie rozłożonymi węglikami. ŁH15 ŁH155G.

10 Stale stopowe konstrukcyjne sprężynowe główne dodatki, wymagania, obróbka cieplna i przykłady oznaczeń: Najważniejsza cecha dobrych sprężyn i resorów jest ich zdolność do przyjmowania swego pierwotnego kształtu po obciążeniu i następnym odciążeniu. Dlatego stale te powinny odznaczać się możliwie wysoka granica sprężystości, dobrymi własnościami plastycznymi, aby nie nastąpiło zniszczenie przedmiotu w przypadku przekroczenia granicy sprężystości, a tylko pewne odkształcenia trwale, wysoka wytrzymałością statyczna, znaczna wytrzymałością na zmęczenie. Stale stopowe sprężynowe są stalami srednioweglowymi. Wszystkie te stale stosuje się tylko po obróbce cieplnej polegającej na hartowaniu i odpuszczaniu średnim a czasem wysokim.

11 Stale stopowe konstrukcyjne do ulepszania cieplnego, główne dodatki stopowe, wymagania obróbka cieplna i przykłady oznaczen:Są to stale srednioweglowe zawierające takie pierwiastki jak: Mn, Cr, Ni, Mo, Ti, V. Przez zastosowanie dwóch kolejnych zabiegów hartownia i odpuszczania wysokiego zachodzi w nich polepszenie wszystkich wł. mech.(Wytrzymałościowych jak i plastycznych). Im większa zawartość pierwiastków stosowanych w stali tym większe przedmiot zaharuje się na wskroś. Typowa struktura stali stopowych po ulepszaniu cieplnym jest sorbit. Stosuje się je na elementy konstrukcyjne silnie obciążane. Pierwiastki maja na celu poprawę własności wytrzymałościowych.

12 Co to jest żaroodporność żarowytrzymałość: -Żaroodporność to odporność na korozyjne działanie gorących gazów lub powietrza o temp. powyżej 550C. Oporność na działanie zgorzelin żaroodpornych stali spowodowana jest wytworzeniem się na ich powierzchni ochronnej warstewki pod wpływem działającego składnika. Składnikami żaroodpornymi są: Cr, Ni, Zawartość węgla wynosi: 0.12- 0.2%. -Żarowytrzymałość są to stale, które w wysokich temp. pod wpływem stałego obciążenia w ciągu długiego okresu czasu nie wykazują odkształceń lub tylko w stopniu minimalnym. Stale te zawierają Mo, W, V, o wysokiej temp. topnienia i Cr dla nadania stali żaroodporności.

13 Stale stopowe nierdzewne i kwasoodporne główne dodatki stopowe, wymagania, obróbka cieplna i przykłady oznaczeń: -Nierdzewne to stale które nie ulęgają korozji atmosferycznej, wodnej, ziemnej. Stale te są odporne na działanie kwasu azotowego, natomiast nie są odporne na działanie kwasu solnego i siarkowego. - Kwasoodporne to stale, które nie ulęgają działaniu znacznie większości kwasów, przy czym miara ich kwasoodporności jest zachowanie przez nie stałego ciężaru mimo działania kwaśnego ośrodka. Stale nierdzewne wyróżnia się dwie klasy strukturalne tych stopów: ferrytyczna i martenzytyczna, co wynika z zakresu występowania obszarów jednofazowych na wykresie rownowari fazowej Fe-Cr-C. Stale ferrytyczne gat. OH13 i H17 maja zawartość węgla mieszcząca się w granicach. Stale martenzytyczne gat. 1H13, 2H13, 3H13, 4H13, H18 po nagrzaniu do temp. 1000C przechodzą przemianę γ . Stale kwasoodporne OH18N9, 1H18N9T, OH18N12Nb, OH17N4G8, OOH17N14M2.

14 Podział stali nierdzewnych i kwasoodpornych.

Stale odporne na korozję można podzielić na trzy grupy:

a) stale chromowe. Można je podzielić na trzy grupy:

- stale o zawartości 12-14%Cr i do 0,45%C. struktury tych stali są różne w zależności od zawartości węgla. Stale o niskiej zawartości węgla (<0,1%) będą miały strukturę ferrytyczną (0H13). Stale ze średnią zawartością węgla (0,20-0,30%) to stale półferrytyczne (1H13), po schłodzeniu struktura tych stali zawiera ferryt i martenzyt. Stale o zawartości węgla powyżej 0,30% przechodzą po nagrzaniu całkowicie w austenit, a po schłodzeniu będą miały strukturę martenzytu (2H13, 3H13, 4H13)

- stale o zawartości 16-18% Cr i około 0,1% C. Są one gatunkami stali nierdzewnych o większej odporności korozyjnej, mające w stanie wolnochłodzonym strukturę ferrytyczną lub ferrytyczno - martenzytyczną (H17).

- stale o zawartości 25-28% Cr mają strukturę ferrytyczną. Są one mniej plastyczne niż stale o niższej zawartości chromu (H25T).

b) stale chromowo - niklowe

c) stale chromowo - niklowo - manganowe

15. Na fragmencie układu Fe - Fe₃C zaznacz zakres temperatur wyżarzania, normalizującego, zmiękczającego i rekrystalizującego. Celem wyżarzania normalizującego jest uzyskanie jednolitego i drobnego ziarna w stali. Powoduje to podwyższenie własności mechanicznych. Przykłady zastosowania: 1. Rozdrobnienie ziaren odlewu staliwnego, 2. Ujednolicenie struktury złącza spawanego. 3. Usunięcie struktury pasmowej w wyrobach walcowanych. Celem wyżarzania zmiękczającego jest zmniejszenie twardości stali i podwyższenie plastyczności.

16. Wyżarzanie normalizujące, cel i sposób przeprowadzania, zmiany struktury i własności stali po wyżarzaniu. Wyżarzanie normalizujące polega na nagrzaniu stali ok. 30 - 50˚C powyżej A_C3 lub A_cm, w przypadku stali nadetektoidalnych, wygrzaniu w tej temperaturze i studzeniu w spokojnym powietrzu w celu uzyskania drobnego ziarna i równomiernego rozłożenia składników strukturalnych. Krótkie czasy wygrzewania i szybkie chłodzenie w spokojnym powietrzu powodują uzyskanie korzystnej struktury drobnoziarnistej. Normalizowanie polepsza własności wytrzymałościowe stali i w pewnych przypadkach poprawia przydatność ich do obróbki mechanicznej przez skrawanie. Normalizowanie stosuje się też często przez dalszą obróbkę cieplną w seryjnej produkcji celem nadania stali jednakowej struktury wyjściowej, co ma wpływ na własność stali po obróbce cieplnej. W czasie tej operacji cieplnej następuje przemiana perlitu w austenit, powodująca rozdrobnienie ziaren, których wielkość nie ulega zmianie podczas studzenia. W wyniku rozdrobnienia ziaren polepszają się właściwości mechaniczne. Np.: dla stali 45 Re wzrasta z 350Mpa do 420Mpa, Pm z 640Mpa do 650Mpa, a A₅ z 17% do 24%. Temp. 30-50 powyżej A3 lub Acm. Czas obróbki to ok. 1 min na 1 mm największego przekroju w danym przedmiocie. Chłodzenie występuje na powietrzu. Celem jest uzyskanie jednolitego, drobnego ziarna w stali co powoduje podwyższenie wł. Mechanicznych, usuniecie skutków przegrzania zmniejszenie pasmowosci struktury w wyrobach walcowych. Następuje tutaj przemiana perlitu w austenit, powodująca rozdrobnienie ziaren podczas studzenia.

17. Wyżarzanie zmiękczające, cel i sposób przeprowadzenia, zmiany struktury i własności stali po wyżarzaniu. Temperatura jest zbliżona do A₁(723˚C). Studzenie powolne w zakresie temperatur A₁(600˚C). Czas stosunkowo długi, zależy od wymiarów wyrobu i gatunku stali, kilka do kilkudziesięciu godzin. Powstaje struktura cementytu kulkowego równomiernie rozmieszczonego w ferrycie. Celem jest zmniejszenie twardości stali. Poprawia skrawalność i podatność do przeróbki plastycznej na zimno. Niezbędnym warunkiem sferoidyzacji cementytu jest doprowadzenie stali do struktury austenicznej przy zachowaniu pewnej ilości nie rozpuszczonych cząstek cementytu. Nie rozpuszczony cementyt oraz zanieczyszczenia niemetaliczne stanowią zarodki krystalizacji. Stąd temperatura wyżarzania oscyluje około temperatury A₁. W stalach nadetektoidalnych wyżarzanie to ma na celu obniżenie twardości i polepszenie skrawalności. W stalach podeutektoidlanych , których twardość jest z natury niższa, wyżarzanie zmiękczające stosowane jest dla polepszenia plastyczności przed przeróbką plastyczną na zimno.

Ma na celu nadanie wysokich własności plastycznych i obniżenie twardości, poprawa skrawalności i podatność do przeróbki plastycznej na zimno, polega ono na wygrzaniu stopu do temp granicznej rozpuszczalności danego stopu, najczęściej stopy aluminium zmiękczają się w temp 320-400C, czas wyżarzania zależy od składu stopu oraz wielkości i grubości przedmiotów, podczas długotrwałego wyżarzania zmiękczającego fazy wydzielone ulęgają koagulacji co przyczynia się do zmniejszenia twardości . Temp zbliżona do temp. A1, studzenie powolne, szczególnie w zakresie temp. A1-600C. Czas trwania wynosi od kilku do kilkudziesięciu godzin. Powstaje tu struktura cementytu kulkowego równomiernie rozmieszczonego w ferrycie.

18 Co to jest hartowanie? Hartowanie jest to zabieg cieplny, który polega na kierowanym chłodzeniu stali z zakresu austenitu, dla uzyskania struktury hartowania o dużej twardości, tzn. martenzytu, bainitu lub ich mieszaniny.

19 Podaj definicje martenzytu, od czego zależy twardość martenzytu. Martenzytu to przesycony roztwór stały węgla w Fel. Atomy węgla zajmują zwykle położenie w środkach dłuższych krawędzi komórki martenzytu, zniekształcając siec krystaliczna Fel. Efektem zniekształcenia są naprężenia powodujące b. duża twardość martenzytu. Im więcej jest węgla w martenzycie, tym większe zniekształcenia sieci i większa twardość

20 Wyjaśnij dlaczego stale niestopowe hartuje się w wodzie natomiast stale stopowe w oleju. Dodatki stopowe głównie służą podwyższeniu hartowności na tyle ze można podczas hartownia stosować kąpiele łagodniej oziębiające- oleje(a hartowność na wskroś przedmiotu o większych przekrojach).

21 Na fragmencie układu równowagi Fe-Fe3C zaznacz zakres właściwych temperatur hartowania stali

22 Jakie znasz rodzaje odpuszczania stali i w jakim celu je się stosuje: Odpuszczanie stosuje się zawsze po hartowaniu martenzytycznym. Celem tej obróbki jest przywrócenie określonych wł. plastycznych i pozbycia się naprężeń wew. Wyruzniamy: -niskie do300C tu następuje zanik większej części naprężeń nie obniża twardości elementu ale zmniejsza jego skłonność do kruchego pękania. -średnie 300-500C usuwa całkowicie naprężenia hartownicze jednocześnie polepsza własności plastyczne -wysokie 500-650C ma na celu uzyskania optymalnej kombinacji własności wytrzymałościowych plastycznych(duża udarność i wydlurzenie).

23 Co to jest ulepszanie cieplne stali? Jest to połączenie zabiegów hartowania i wysokiego lub średniego odpuszczania.

24 Co to jest hartowność i utwardzalność stali ? Hartowność - zdolność do tworzenia struktury martenzytycznej skutek szybkiego oziębiania od temp. austenityzowania. Hartowność mierzy się głębokością warstwy martenzytycznej na przekroju hartowanego przedmiotu. Utwardzalność - zdolność do utwardzenia stali przy hartowaniu wyrażająca się max. Twardością mierzona na powierzchni stali. Utwardzalność zależy od zawartości węgla w stali.

25 W jakim celu i dla jakich stali stosuje się nawęglanie: Cele - uzyskanie dużej twardości powierzchni, rozdrobnienie ziaren rdzenia przedmiotu, usuniecie naprężeń, rozbicie siatki cementytu w warstwie, Stale do nawęglania to: 10, 20, 15H, 18HGT, 19HM, 12H2N4A

26 Narysuj i opisz schemat całkowitej obróbki cieplnej nawęglania stali

27 W jakim celu i dla jakich stali stosuje się proces azotowania: Azotowanie polega na nasyceniu warstwy powierzchniowej stali azotem, który tworzy azotki charakteryzujące się znaczna twardością. Warstwa azotowana osiąga twardość bezpośrednio po obróbce cieplno-chemicznej, bez stosowania dodatkowych zabiegów. Azotowanie przeprowadza się w atmosferze amoniaku, z którego wydziela się azot w wyniku reakcji. Azotuje się tzw. stale do azotowania-38HMJ zawierające 0.4%C, 1.35-1.65%Cr, 0.3-1.1%Al,0.2%MoTwardosc powierzchni azotowanej zależy od temp. obróbki cieplno-chem. Azotowaniu poddaje się stale uprzednio obrobione cieplnie.

28 Narysuj i opisz schemat całkowitej obróbki cieplnej procesów azotowania stali

29 Opisz korozję materiałów metalowych w suchych gazach i środowisku wilgotnym

Korozja chemiczna najczęściej jest wywołana przez suche gazy wykazujące powinowactwo z metalem. Metal ulegający korozji chemicznej pokrywa się warstwą związków chemicznych, będących produktami korozji. Zachodzi w przypadku bezpośredniej reakcji chemicznej z otaczającym środowiskiem, której nie towarzyszy przepływ prądu elektrycznego, np. korozja gazowa

Korozja elektrochemiczna powstaje wówczas, gdy w elektrolicie występuje różnica potencjałów między różnymi obszarami metalu lub stopu. Przyczyną powstawania różnicy potencjałów może być niejednorodność chemiczna lub fizyczna na powierzchni metalu spowodowana występowaniem w metalu obcych wytrąceń, niejednorodności składu chemicznego w poszczególnych kryształach, odkształceń trwałych oraz naprężeń.

Zachodzi w roztworach elektrolitu oraz w atmosferze w obecności wilgoci. Procesowi niszczenia towarzyszy przepływ prądu w skutek tworzenia się mikro i makro ogniw korozyjnych.

30 Wyjaśnij co to są powłoki katodowe i anodowe podaj przykłady: -powlokła katodowa to taka, w której potencjał elektrochemiczny w danych warunkach jest bardziej elektrododatnie niż obejmowanego metalu. Powlokła ta może chronić metal tylko wtedy, gdy jest szczelna, w przypadku rozszczelnienia korozja przebiega bardzo szybko. -powlokła anodowa chroni metal nie tylko mechanicznie, lecz przede wszystkim elektrochem. w przypadku uszkodzenia tej powłoki rozpuszczeniu ulega metal powłoki a metal podstawowy nie ulega korozji np. cynk na żelazie.

31. Przedstaw znane ci rodzaje korozji metali

• korozja ogólna

• korozja wżerowa (pitting)

• korozja miedzykrystaliczna (następuje wzdłuż granic ziarna, w głąb materiału)

• korozja warstwowa

• korozja selektywna

• korozja naprężeniowa

• korozja grafityczna

32 Jakimi metodami można nakładać metalowe powłoki ochronne: -zanuzenie zamulenie plennym metalu, -procesy dyfuzyjne, -platerowanie chemoutwardzalne jednego metalu na drugim, -nakładanie elektrolityczne, -natryskiwanie cieplne,

33 Omów sposoby wytwarzania powłok galwanicznych: Nakładanie powłok galwanicznych polega na wykorzystaniu zjawisk elektrolizy. Pokrywanie przeprowadza się w wannach z materiałów odpornych na chemiczne działanie elektrolitu. Powlekane przedmioty zanurzone w elektrolicie podłączone są do katody. Anodę stanowią płyty z metalu nakładanego lub z materiałów nierozpuszczalnych. Ubytek metalu z kąpieli uzupełnia się przez dodanie soli do tego metalu. Jakość powłoki metalowej oraz szybkości nakładania zaleczy od rodzaju elektrolitu, jego stężenia i temp. oraz od gęstości prądu.

34 Omów sposoby wytwarzania powłok zanurzeniowych na przykładzie powłoki cynowej na stali: Powłoki te otrzymuje się przez zanurzenie odpowiednio przygotowanego przedmiotu w metalu, aby nanieść na powierzchnie

35 Opisz technologię nakładania metalowych powłok natryskiwanych cieplnie polega na tym, że roztopiony metal pod działaniem strumienia sprężonego powietrza zostaje rozpylony na bardzo drobne cząstki, które opadając w stanie plastycznym na powierzchnię ulegają spłaszczeniu i nakładając się jedynie na drugich tworzą powłokę.

36 Omów sposób wytwarzania podstawowych powłok konwersyjnych na stali: Powłoka wytwarzana na powierzchni metalu lub stopu w wyniku obróbki chemicznej lub elektrochemicznej w skład, której wchodzą elementy tego metalu.

37 W jaki sposób należy przygotować powierzchnie metalu do pokrycia zanurzeniowego i galwanicznego: Mechaniczne przygotowanie pow.: -szlifowanie z grubsza, -szlifowanie wykończające, -polerowanie wstępne, -polerowanie wykańczające, Oczyszczanie pow.: -odtłuszczanie wstępne, -trawienie, -płukanie zimne, -odtłuszczanie chemiczne, -płukanie gorące i zimne, -aktywacja powierzchni, -płukanie zimne,

38 Dokonaj podziału metali nieżelaznych ze względu na ciężar właściwy i temp. topnienia oraz podaj przykłady z danej grupy: a)szlachetne, b)półprzewodnikowe, c)????, d)lantanowce, e)radioaktywne. Ciężar: - metale lekkie Li, K, Na, Mg, Al, Ti, Ca, -m. ciężkie Ir, Os, Pt, W, Pb, Cu,. Temp. top.: -niskostopowe temp. top. jest < niż 600C -wysokostopowe temp. top. jest > niż 1600C Pb, In, Al., W, Wb, Ta,.

39 Podział stopów miedzi ze względu na skład chem.: Miedz stopowa stop Cu, zawartość głównego dodatku stopowego nie przekracza 2%, -mosiądz stop Cu głównym dodatkiem jest Zn, jego zawartość jest >2%, -mosiądz wysokoniklowy stop Cu z dodatkiem stopowym po Zn jest nikiel ilość >2%, -miedzionikiel stop Cu z dodatkiem stopowym niklu >2%, -brąz stop Cu 7-20% Zn, oraz do 9% Sn

40 Podaj definicje podstawowych stopów miedzi: Stopy miedzi, w których metalem podst. jest miedz. Mosiądz głównym dodatkiem jest cynk o zawartości > niż 2%. Zawartość innych dodatków jest niewielka jednak uwzględniana w nazewnictwie. Brąz głównym dodatkiem stopowym nie jest cynk czy nikiel. Zawartość głównego dodatku nie przekracza 2%. W zależności od jego nazwy wyróżniamy brązy cynowe, aluminiowe, krzemowe, berylowe, magnezowe i inne.

41 Podaj zasady znakowania mosiądzów i brązów:

Mosiądz: Znak mosiądzów formuje się w ten sposób ze na początku stawia się symbol chemiczny metalu podstawowego Cu, po nim umieszcza się symbol metalu będącego głównym dodatkiem stopowym Zn, ale już z liczba wskazującą procentowa jego zawartość w stopie wyrażona w liczbach całkowitych. Dalej w kolejności zmiejszajacej się zawartości procentowych podaje się pozostałe dodatki stopowe. Gdy zawartość składnika dodatkowego nie przekracza 1% to wówczas cyfrę opuszcza się.

Brązy: Znak stopu składa się z symboli chemicznych pierwiastków wchodzących w skład stopu ustawionych w kolejności odpowiadającej ilości pierwiastka w stopie, a więc na przód symbol tego pierwiastka, którego jest najwięcej, następnie tego którego jest mniej itd. Cyfra postawiona obok symbolu oznacza % ilość składnika.

42 Obróbka cieplna mosiądzów i brązów

obróbka cieplna mosiądzów

- wyżarzanie ujędrniające ~ 700º C

- wyżarzanie rekrystalizujące ~ 450 - 650º C

- wyżarzanie odprężające ~ 200 - 300º C

43 Przedstaw podział i ogólną charakterystykę stopów aluminium: -ze względu na niskie wl. wytrzymałościowe nie znajduje szerszego zastosowania w budowie maszyn, -ze względu na małą gęstość i znaczna odporność na działanie korozji znajduje zastosowanie w przemyśle chem. i spożywczym. -ze względu na wysoka przewodność elektryczna w przemyśle elektroenergetycznym.

45 Scharakteryzuj stop magnezu: Stopy magnezu jak większość aluminium można dorabiać cieplnie, gdyż rozpuszczalność głównych składników stopowych w magnezie jest ograniczona i zmniejsza się z obniżeniem temp. Zastosowanie zależy od ich składu chem. i właściwości, np. w przemyśle lotniczym.

46 Omów najważniejsze grupy stopów niklu: a) konstrukcyjne, b)na opony grzejne, c)o szczególnych właściwościach fizycznych, Zastosowanie: a)dodatek stopowy do stali, b)osnowa stopów niklu, c)elektronika, d)galwanotechnika, e)katalizator w procesach chem.

47 Dokonaj podziału stopów tytanu oraz scharakteryzuj najważniejsze właściwości tych stopów: -jednofazowe (, np. Ti+al., Ti+Zr, Ti+Sn, -dwufazowe( np. Ti+Al.+V, Mo, Fe, Cr, Mn, Właściwości tytanu zależą od stopnia zanieczyszczenia tlenem, wodorem i azotem. Pierwiastki te obniżają plastyczność. a) odporność korozyjna na działanie wody morskiej, b)odporność korozyjna na działanie większości kwasów i zasad, c)odporność na kawitacje i erozje, d)trudno spawalne.

48 tworzywa sztuczne - materiały wielocząsteczkowe zw. węgla z wodorem oraz innymi pierwiastkami (O, N, F, S). Zbudowane są z wielu identycznych cząstek tworzących dlugie łańcuchy np. merem polietylenu jest cząsteczka etylenu C₂H₄ który tworzy łańcuch polimerowy

49 Wymień najważniejsze cechy polimerów

• łatwość formowania wyrobów o skomplikowanych kształtach w jednej operacji formowania i możliwości uzyskania identycznych elementów w dużych ilościach

• wysoka odporność na korozję działania czynników atmosferycznych i chemikaliów

• dobre właściwości mechaniczne szczególnie po wzmocnieniu włóknem szklanym lub węglowym

• łatwość barwienia i uzyskania gładkiej powierzchni

• możliwość różnorodnych modyfikacji oraz uzyskania różnych postaci do stosowania - stałych zawiesin i roztworów

50 Scharakteryzuj budowę makrocząsteczki polimerów

makrocząsteczki : - liniowe

• usieciowione

a)liniowe

b) rozgałęzione liniowo

c) usieciowione

52 Co to są elastomery podaj przykłady

• są to tworzywa które w temperaturze pokojowej wykazują odkształcenia elastyczne, powstające podczas małych naprężeń

• odznaczają się dużymi wartościami wydłużenia podczas zerwania (500 - 1500% ) i znacznym wydłużeniu sprężystym (50 -200%)

przykłady : kauczuk naturalny oraz jego pochodne

53 Co to są plastomery - dokonaj ich podziału

• są to tworzywa które w temperaturze pokojowej nie wykazują w ogóle odkształceń elastycznych. Pod nie wielkim obciążeniem ulegają nieznacznym odkształceniom

• poddawane większym obciążeniom odkształcają się plastycznie a następnie ulegają mechanicznemu zniszczeniu.

Dzielą się na: - duroplasty: - termoutrwaldzalne

-chemoutrwaldzalne

• termoplasty: - termoplastyczne

56 Co to jest guma i w jaki sposób się ją wytwarza

Produkt wulkanizacyjny - kauczuku naturalnego lub syntetycznego zawierający około 3% siarki oraz różne inne dodatki (zmiękczacze, barwniki i in.). Guma (zwłaszcza miękka) jest materiałem bardzo elastycznym (wytrzymuje duże odkształcenia), odpornym na działanie czynników chemicznych.

Nie ma pytań: 8,44,51,54,55,57

1

2

---