Dach płaski czy stromy
tekst Wiesław Rudolf rysunki Krzysztof Rodak
W krajach południowych dachy są zwykle płaskie.
W naszym klimacie zdecydowanie lepiej sprawdzają się dachy strome, zwane też wysokimi.
Nie znaczy to wcale, że i u nas nie można zbudować dobrego domu z płaskim dachem.
Wszędzie tam, gdzie nie są rzadkością obfite opady śniegu czy kilkudniowe deszcze, za najpewniejsze uchodziły zazwyczaj dachy o stromych połaciach, które lepiej zabezpieczają dom przed zamakaniem niż dach całkowicie płaski.
Sytuację nieco zmieniły współczesne techniki.
Kto je stosuje, ma możliwość skonstruowania całkowicie płaskiego przekrycia, które nawet w naszym klimacie niezawodnie ochroni każdy dom przed skutkami opadów.
Dach stromy
Jest na pewno bardziej zakorzeniony w naszej tradycji budowlanej, bo dawne, nie do końca szczelne pokrycia lepiej się na takich dachach sprawdzały.
Dzięki dużemu pochyleniu połaci deszcz spływa z nich szybko, a i śnieg raczej się zsuwa, niż czeka do wiosny, aż słońce mocniej przygrzeje.
Zagrożeniem dla tych konstrukcji są silne wiatry, które mogą z nich nie tylko zrywać pokrycie, ale także zerwać z budynku cały dach.
Dach płaski
Swój rodowód wywodzi z krajów śródziemnomorskich, w których łagodne warunki klimatyczne nie stwarzają zagrożeń dla domu.
Dachami są tam często niczym nie zaizolowane stropy żelbetowe nad ostatnią kondygnacją.
Choć lato w Polsce jest znacznie krótsze niż na południu Europy, także i u nas dach płaski nierzadko pełni funkcję tarasu, ale aby takie rozwiązanie - przeniesione do naszego klimatu - dobrze się sprawdzało, musi być znacznie staranniej izolowane - termicznie i przeciwwilgociowo niż to się robi w krajach południowych.
Nie tylko dlatego, że u nas częściej i dłużej pada, ale przede wszystkim ze względu na różnice temperatury, jakim poddawany jest dach - zdarza się, że w ciągu doby zmienia się ona nawet o kilkadziesiąt stopni!
Szczególnie szkodliwe są dla dachu przejścia temperatury przez "zero", czyli na przemian zamarzanie i odmarzanie.
Goły strop nad ostatnią kondygnacją w naszym klimacie ciągle by przeciekał, a mróz zniszczyłby go po kilku latach.
Który ładniejszy
Większość budujących - nawet gdy nadstawia ucha na argumenty praktycznej natury - przywiązuje wielką wagę do wyglądu dachu.
A że decyduje on o kształcie i charakterze całego domu, ważne są nie tylko jego kształt i wielkość, ale także rodzaj i kolor pokrycia.
Odnosi się to w zasadzie do dachów wysokich.
Jeśli bowiem mówić o urodzie dachu płaskiego, to polega ona na tym, że go nie widać, jakkolwiek i owa "niewidoczność" ma przecież wpływ na to, jak wygląda dom.
Do decyzji, by dom jednorodzinny pokryć płaskim stropodachem, skłaniają zazwyczaj względy architektoniczne.
Taki dach mają na przykład domy inspirowane architekturą śródziemnomorską lub modernistyczną lat dwudziestych.
Okresem, w którym w Polsce budowało się najwięcej domów jednorodzinnych z płaskimi dachami, były lata sześćdziesiąte i do dziś wszędzie widać niechlubne świadectwa tamtej epoki - "kostki" lub "fortepiany" (domy z płaskim dachem wykończonym z boku schodkowo wznoszącymi się ściankami).
Mniej więcej od dwudziestu lat mamy znów w Polsce modę na dachy wysokie.
Mimo to niektórym nadal podobają się dachy płaskie - szczególnie te na nowoczesnych budynkach.
Konstrukcja dachów płaskich
W Polsce płaski dach musi pełnić podwójną funkcję: dachu i ostatniego stropu, dlatego nazywany jest stropodachem.
Konstrukcja ta musi być tak zbudowana, by bez uszkodzeń przetrwała upały, deszcze, mrozy i - co najtrudniejsze - gwałtowne zmiany temperatury, charakterystyczne dla słonecznych, ale mroźnych, okresów zimy.
Dlatego najlepiej, jeśli jest nie tylko dobrze zaizolowana przed przeciekami, ale też solidnie ocieplona.
Stropodachy nieocieplone
Ten rodzaj stropodachu można stosować jedynie nad pomieszczeniami nieogrzewanymi, na przykład garażami.
Zadaniem takiej konstrukcji jest ochrona tego pomieszczenia tylko przed opadami atmosferycznymi, do czego nie jest potrzebna izolacja termiczna (w1a).
Jednakże stropodachy nieocieplone tak bardzo rozszerzają się latem i kurczą zimą, że w konsekwencji prowadzi to z czasem do charakterystycznych uszkodzeń ścian, na których są oparte.
Dlatego nawet wtedy, gdy nie przewiduje się ogrzewania pomieszczeń pod stropodachem, dobrze jest go ocieplić.
Jego konstrukcja będzie miała wtedy zapewnioną bardziej stabilną temperaturę, co zmniejszy szoki termiczne i będzie sprzyjać trwałości takiego przekrycia.
Stropodachy ocieplone
Tradycyjne:
a) bez szczeliny wentylacyjnej
W takim stropodachu izolacja przeciwwilgociowa znajduje się na ociepleniu, ułożonym bezpośrednio na stropie.
Jest to najgorszy rodzaj konstrukcji dachu płaskiego, jaki można wykonać nad pomieszczeniami mieszkalnymi.
Bez większego ryzyka można go stosować jedynie nad pomieszczeniami nieogrzewanymi.
Izolacja przeciwwilgociowa, przeważnie z papy, ułożona bezpośrednio na warstwie ocieplenia lub na warstwie wyrównawczej z betonu, stanowi zawsze barierę dla pary docierającej tu z wnętrza domu.
Skutek: para wodna wykrapla się pod zimną papą i powoduje zawilgocenie izolacji cieplnej, a zimą - jej zamarzanie.
Taki stropodach dość szybko przestaje pełnić swoje funkcje.
Zamarznięta izolacja termiczna nie chroni przed ucieczką ciepła, a przez popękaną papę - narażoną na duże zmiany temperatury - woda bez przeszkód wnika do wnętrza domu;
b) ze szczeliną wentylacyjną
W stropodachu wentylowanym izolacja przeciwwilgociowa oddzielona jest wentylowaną przestrzenią powietrzną od ułożonej na stropie izolacji termicznej.
Pod tym względem jego konstrukcja przypomina dach wysoki z nieużytkowym poddaszem, w którym ocieplenie ułożone jest na stropie nad ostatnią kondygnacją.
W stropodachu wentylowanym nie dochodzi do wykraplania pary wodnej przenikającej przez strop (albo podsufitkę) oraz ocieplenie do wnętrza stropodachu, ponieważ jest ona z niego usuwana przez otwory wentylacyjne.
Jeśli strop nad ostatnią kondygnacją jest żelbetowy, to wełnę mineralną można na nim ułożyć bezpośrednio (bez stosowania paroizolacji od cieplejszej strony).
Jeżeli natomiast jego konstrukcję stanowią dźwigary drewniane, to wełnę należy osłonić od wnętrza domu paroizolacją z folii polietylenowej.
Nowoczesne, czyli dachy odwrócone
Przełomem w konstrukcjach stropodachów niewentylowanych okazało się wyprodukowanie całkowicie odpornego na wilgoć polistyrenu ekstrudowanego.
Mając taki materiał, możemy odwrócić układ warstw: najpierw na stropie ułożyć izolację przeciwwilgociową (np. z papy termozgrzewalnej), a dopiero na niej - izolację termiczną z polistyrenu ekstrudowanego.
Taka konstrukcja - przykryta warstwą żwiru, który chroni dach przed bezpośrednim działaniem słońca oraz zwiększa powierzchnię parowania - nosi nazwę dachu odwróconego.
Pełni on swoją funkcję nawet wtedy, gdy jest całkowicie zalany wodą (izolacja cieplna pozostaje sucha), a chroniona przed zmianami temperatury izolacja przeciwwilgociowa nie traci swych właściwości izolacyjnych.
Stropodach z odwróconym układem warstw jest też podstawą konstrukcji "dachów zielonych", które po pokryciu warstwą odpowiedniego substratu glebowego (mieszaniny torfu, keramzytu, piasku, żwiru, lawy oraz mielonej cegły) można obsadzać roślinnością.
Konstrukcja dachów stromych
Dopóki pod wysokimi dachami nie urządzało się pomieszczeń mieszkalnych, były one niezawodnymi przekryciami domów.
Dla konstrukcji dachu najkorzystniej jest bowiem, jeśli bezpośrednio pod nim nikt nie mieszka.
Wtedy nieużytkowa przestrzeń może być naturalnie wentylowana, co nie pozwala nigdzie gromadzić się wilgoci.
Poddasza uchodzą dziś jednak za bardzo atrakcyjne wnętrza i pozwalają dobrze wykorzystać powierzchnię małych działek.
Przeznaczenie poddaszy na sypialnie, łazienki i pomieszczenia do pracy bardzo skomplikowało budowę dachów stromych.
Strych
Takie poddasze jest dobrze przewietrzane, co sprzyja zdrowiu zarówno drewnianej konstrukcji dachu, jak i samego budynku - para wodna przedostająca się z wnętrza domu do przestrzeni dachowej jest zeń szybko usuwana.
Na poddaszach nieużytkowych ociepla się jedynie strop nad ostatnią kondygnacją.
Poddasze mieszkalne
Musi mieć ocieplone połacie dachowe.
To przeniesienie izolacji termicznej ze stropu nad ostatnią kondygnacją do połaci dachowej sprawiło, że stały się one podobne w budowie do stropodachów, ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami technicznymi.
Z jednej strony połacie te muszą - co oczywiste - chronić przed opadami atmosferycznymi.
Z drugiej - umożliwiać usuwanie na zewnątrz pary wodnej, która w okresie grzewczym (kiedy na zewnątrz jest zawsze bardziej sucho niż we wnętrzu domu) przenika przez każdą nieszczelność - z wnętrza poddasza do ocieplenia.
Jeśliby zawiodła którakolwiek z tych funkcji - ochrona przed wodą z przecieków lub ochrona przed skraplaniem się pary wodnej - mogłoby wówczas dojść do zawilgocenia ocieplenia, pogorszenia jego parametrów izolacyjnych, a potem - do zawilgocenia i butwienia drewnianej konstrukcji dachu.
Zasada jest prosta: ocieplenie musi być wentylowane.
Można to osiągnąć na dwa sposoby:
przez przykrycie go od zewnątrz folią dachową o wysokiej paroprzepuszczalności, która ma bezpośredni kontakt z powietrzem zewnętrznym;
przez zastosowanie szczeliny wentylacyjnej między ociepleniem a sztywnym poszyciem dachu pokrytym szczelnie papą.
O ile jednak rozwiązanie z folią dachową jest skuteczne w każdym dachu, o tyle rozwiązania ze sztywnym poszyciem oraz szczeliną wentylacyjną można zastosować jedynie w dachach prostych.
W tych o skomplikowanych kształtach, z licznymi załamaniami i lukarnami, po prostu nie będzie działać.
Jaki dach wybrać?
Jeśli Twój dom będzie budowany według projektu indywidualnego, możesz swoje życzenia co do kształtu dachu i rodzaju jego pokrycia przedstawić architektowi.
Jeżeli zdecydujesz się na projekt gotowy, to możliwości wyboru będą mniejsze.
Wtedy bowiem nie tylko kształt dachu, ale i rodzaj pokrycia są określone przez jego autora.
Zmiana pokrycia jest zwykle możliwa, ale projektant powinien na nią wyrazić zgodę.
Płaski:
ma mniejszą powierzchnię, na którą potrzeba mniej materiałów; jest płaski, więc łatwo go remontować; jest płaski, więc łatwy jest też dostęp do kominów; powierzchnię dachu można wykorzystać jako użytkową, na przykład na taras; bardzo trudno dobrze go wykończyć; bardzo trudno odprowadzać zeń wodę, zwłaszcza zimą.
Stromy:
lepiej broni się przed deszczem i śniegiem; na rynku jest więcej różnorodnych materiałów nadających się do krycia takich dachów; na rynku jest również więcej projektów gotowych domów z dachami płaskimi; jego konstrukcja jest droższa niż płaskiego; dostęp do kominów jest trudny; trudna i kosztowna jest jego naprawa oraz konserwacja.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Dach płaski czy stromy 2
ortografia rz czy ż
Czy rekrutacja pracowników za pomocą Internetu jest
WOLNOŚĆ CZY KONIECZNOŚĆ
Eutanazja ulga w cierpieniu czy brak zrozumienia jego sensu
Robaki płaskie
Telewizja sojusznik, czy wróg
Fale płaskie
Energetyka jądrowa szanse czy zagrożenia dla Polski
Robaki płaskie
4 Robaki płaskie pok i krwion
Osobowość twórcy czy osobowość twórcza
CZY DZIESIECINA JEST OBOWIAZKOW Nieznany
Czy Bóg dzisiaj uzdrawia
figury plaskie i ich obwody kl 1
dach na lata
chlopiec czy dziewczynka XUDHZZKC4E64BAD26DODKYBJNXI7KLO44H2SDUI
więcej podobnych podstron