Istota działań profilaktycznych cw5


Istota działań profilaktycznych, GAŚ

  1. Klasyczne koncepcje profilaktyki

- w klasycznych koncepcjach profilaktyka miała głównie znaczenie negatywne, skupiała się bowiem przede wszystkim na ograniczaniu dysfunkcji i człowieka i na poszczególnych rodzajach zaburzeń

• podejście poznawcze:

- jeżeli młody człowiek pozna fakty i rozumie niebezpieczeństwa związane z angażowanie się w zachowania dysfunkcjonalne, wówczas sam z nich zrezygnuje

- metoda: informowanie z elementami straszenia (rzadko skuteczne; wzbudza niezdrową ciekawość)

• podejście afektywne:

- wysoka samoocena, umiejętność podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów oraz docenienie zdrowia pomagają w młodzieży w unikaniu zachowań dysfunkcjonalnych

- metody: inicjatywy edukacyjne nastawione na rozwijanie umiejętności życiowych i budowanie samooceny, ale z reguły unikające informowania o dysfunkcjach

• podejście poznawczo-afektywne:

- młodzi ludzie potrzebują zarówno informacji, jak i umiejętności życiowych

- metody: strategie informacyjne i edukacyjne

• podejście poznawczo-behawioralne:

- inicjacja zachowań dysfunkcjonalnych dokonuje się zazwyczaj w obecności rówieśników, więc młodzi ludzie potrzebują umiejętności do przeciwstawiania się takim naciskom (teoria społecznego uczenia się)

- metody: informowanie czym jest presja (rówieśnicza, mediów, reklamy itd.) i jak ją identyfikować, a następnie prowadzi się treningi rozwijania umiejętności przeciwstawiania się negatywnej presji

• podejście normatywnej edukacji:

- młodzi ludzie przeszacowują rozmiary angażowania rówieśników w zachowania dysfunkcjonalne i skutkiem tego sami je podejmują, by w ten sposób poczuć się częścią grupy i doświadczyć „bycia normalnym”

- metody: korekta błędnych percepcji i poznawanie faktycznych rozmiarów zachowań dysfunkcjonalnych

2. Podejście pozytywne w profilaktyce:

Opiera się ona na zidentyfikowanych empirycznie prawidłowościach:

  1. Dysfunkcjonalność człowieka jest wyrazem jego niedostatecznej skuteczności w radzeniu sobie z wymogami życia.

  2. Poziom i zakres zaradności/niezaradności człowieka jest uwarunkowany wieloma czynnikami pośredniczącymi (czynniki ryzyka; czynniki chroniące)

  3. Manifestowane przez człowieka przejawy dysfunkcji są względem siebie alternatywne, a więc zależności od uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych mogą się wzajemnie zastępować.

- profilaktyka koncentruje się na wspieraniu człowieka i pomaganiu mu w rozwijaniu sprawności i zaradności życiowej; jest to proces współdziałania podstawowych środowisk wychowawczych w planowaniu i wdrażaniu strategii, które:

- redukują specyficzne czynniki ryzyka, sprzyjające podejmowaniu przez dziecko zachowań problemowych

- wzmacniają czynniki chroniące w celu umożliwienia młodym ludziom zachowania zdrowia i osiągnięcia dobrego samopoczucia

- szersza wersja profilaktyki, która jest reprezentowana przez MRC uważa, że celem profilaktyki jest wspieranie rozwoju i kompetencji intelektualnych, osobowościowych i społecznych młodego człowieka. Takie działanie powinno jednoczyć szkołę i lokalną społeczność. Powinno się uwzględnić następujące zasady:

1. Pomoc młodzieży w skutecznym unikaniu zachowań problemowych jest podstawową misją szkoły oraz innych instytucji oraz organizacji skoncentrowanych na działaniach dzieci i młodzieży.

2. Profilaktyka promuje unikanie wszelkich, a nie tylko wybranych zachowań problemowych.

3. Profilaktyka uwzględnia wszelkie zidentyfikowane uwarunkowania zachowań problemowych.

4. Profilaktyka prowadzi do zmian systemowych i modyfikacji norm.

5. Profilaktyka uwzględnia kontekst społeczno-kulturowy.

6. Profilaktyka dostarcza młodym ludziom okazji i możliwości mówienia „tak”.

7. Profilaktyka koncentruje się nie tylko na młodzieży, ale i na dorosłych.

8. Profilaktyka wymaga szerokiej bazy współpracowników.

9. Profilaktyka powinna korzystać z badań naukowych i doświadczeń praktyki.

10. Koniecznym elementem profilaktyki są działania ewaluacyjne.

Ewolucja programów profilaktycznych, SZYMAŃSKA

  1. Początki profilaktyki:

- najdłuższą tradycję ma profilaktyka uzależnień

- w latach '60 w USA u Europie Zachodniej odbywały się kampanie na szeroką skalę, informujące (elementy straszenia) o skutkach odurzania się

- Leary, amerykański psycholog i zwolennik narkotyków, ich wpływu na spostrzeganie rzeczywistości, założył Ligę Odkryć Duchowych. Jej misja opierała się na wyzwoleniu człowieka z pułapki życia społecznego

- w połowie lat '70 podjęto pierwsze badania ewaluacyjne działań profilaktycznych. Potwierdziły one małą skuteczność programów informacyjnych, a także szkodliwość wielu z nich. W wyniku badań i analiz zalecono wyeliminowanie metody straszenia z programów preferencyjnych. Sformułowano zasadę: Lepszy jest całkowity brak informacji, niż informacje przygotowana nieprawidłowo.

- wypracowanie przez Jessorów interakcyjnego modelu funkcjonowania człowieka i ukazanie złożoności zachowań dewiacyjnych

- tradycyjne formy, jak wykłady i prelekcje, zaczęto łączyć z treningiem ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych

- współczesne programy profilaktyczne kładą nacisk na wyposażanie swych odbiorców w nie tylko rzetelną wiedzę, ale również umiejętności; budowanie przekonań i systemu wartości u młodych ludzi

- działania profilaktyczne zbyt mocno koncentrują się na osłabieniu czynników ryzyka, a mniej na wspieraniu głównych czynników chroniących; głównym czynnikiem chroniącym jest silna więź emocjonalna z rodzicami

Skuteczność programów profilaktycznych

  1. Próby oceny skuteczności:

- lata '90 w Polsce to czas przygotowywania nowoczesnych programów, głównie dla potrzeb profilaktyki pierwszorzędowej, uwzględniających współczesną wiedzę na temat czynników ryzyka, czynników chroniących, czynników pośredniczących w kształtowaniu zachowań nieprawidłowych oraz skuteczności różnych strategii profilaktycznych

- korzystnym efektem wdrażania programów jest przeszkolenie tysięcy nauczycieli - realizatorów

- wyniki badań ewaluacyjnych umożliwiają wprowadzenie korekt do programów: eliminowanie elementów zbędnych, mało efektywnych lub szkodliwych i wprowadzenie nowych elementów o większej sile oddziaływania. Badania nad programem obejmują trzy poziomy:

1. Ewaluacja procesu (jak realizowano program, czy udało się go zrealizować, kto brał w nim udział, ilość uczestników, które elementy zostały dobrze przyjęte, a które nie);

2. Ewaluacja wyniku (czy zrealizowane zakładane cele w programie, krótko i długoterminowe);

3. Ewaluacja wpływu (czy program przyniósł efekty ogólniejsze, dotyczące nie tylko uczestników, np. zmianę zachowań rodziców, zmiany w społeczności lokalnej).

2. Przyczyny niedostatecznej skuteczności programów.

a. niezadowalający stan współczesnej wiedzy:

- niedostateczna identyfikacja istotnych czynników ryzyka i czynników chroniących

- niedostateczna znajomość związków zachodzących pomiędzy różnymi czynnikami ryzyka, a także pomiędzy tymi czynnikami a konkretnymi problemami

- braki w wiedzy dotyczącej rozwoju psychopatologii

- niedoskonałość metod i narzędzi diagnozy

- niedoskonałość metod i narzędzi ewaluacji.

b. błędy popełniane w praktyce:

w fazie konstruowania programu:

- niejasno określone cele programu

- niewłaściwy dobór metod i form oddziaływań

- nieuwzględnienie poziomu rozwoju adresata

- brak dostosowania oddziaływań profilaktycznych do stopnia zagrożenia

- zbyt duży udział o charakterze informacyjnym

- konstruowanie krótko, wąsko wyspecjalizowanych programów

- brak strategii umożliwiającej ocenę skuteczności programu.

w fazie wdrażania programu:

- wdrażanie do programu bez wcześniejszej diagnozy populacji, do której jest skierowany

- niewłaściwy dobór realizatorów

- niedostateczne przeszkolenie realizatorów.

4



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
działania profilaktyczne w najbliższym środowisku
iwko,bhp i ergonomia, Koszty działalności profilaktycznej
Grupa rówieśnicza jako?resat działań profilaktycznych
plan działań profilaktycznych w szkole
DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE ZAPOBIEGAJĄCE UJEMNYM SKUTKOM ZDROWOTNEGO NARAŻENIA ŚRODOWISKOWEGO Ester pp
Istota działań sowieckiej Rosji – Kodeks Karny z 1926r a Katyń
Ryzyko zawodowe zakażenia mikrobiologicznego w zakładzie pracy, oraz działalność profilaktyczna w ty
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ BHP
BIK munir er kaber istota działania banków islamskich
GENEZA POWSTANIA NATO I ISTOTA DZIAŁANIA, NATO
09 projektowanie dzialan profil Nieznany (2)
04 Prowadzenie działań profilaktycznych i promocji zdrowia
Istota działalności zawodowej pielęgniarki
Działania profilaktyczno, MEDYCYNA O, NEUROLOGIA, neurologia(1)
Dzialania profilaktyczne 2010, zdrowie publiczne
PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH2, Ocena Ryzyka Zawodowego
Działania profilaktyczne zapobiegające ujemnym skutkom zdrow(2)

więcej podobnych podstron