PSY*

PIELĘGNACJA CZĘŚCI CIAŁA PSA

• Uszy oczy zęby

• Przycinanie pazurów

• Opuszki łap i przestani międzypalcowych

• Oczyszczanie gruczołów okołoodbytowych

• Okolice narządów rozrodczych napletka i sromu oraz odbytu

• Pozbawienie i ochrona przed pasożytami

• Sierść i skóra

PODSTAWOWE PREPARATY PIELĘGNACYJNE

• Krople i płyny do oczu i uszu

• Pasty i szczoteczki do zębów

• Zasypki do tamowania drobnych zabarwień

• Preparaty do ochrony opuszek łap

• Płyny do przepłukania worka napletkowego

• Preparaty przeciwko pasożytom zewnętrznym

• Kosmetyki do pielęgnacji sierści

SPRZĘT DO PIELĘGNACJI USZU I ZĘBÓW

• Do wyrywania włosów z uszu

• Pesety

• Peany

• kleszcze

• Do usuwania kamienia nazębnego -skalery

• Dwustronny

• Haczykowaty

• Ultradźwiękowy

SPRZĘT DO PIELĘGNACJI PAZURÓW

• Gilotyna

• Cążki

• Pilnik

RODZAJE SZATY U PSÓW

• Bezwłosa

• Krótkowłosa

• Dwuwarstwowa

• Kombinowana

• Półdługa

• Długa

• Skręcona i falista

• Szorstka

• Sznurowana

• BEZWŁOSE-nagi pies peruwiański nagi pies meksykański

• GŁADKOWŁOSA-BEZ LUZ Z RZADKIM PODSZERSKIEM-dog, doberman, dalmatyńczyk

• KRÓTKOWŁOSA Z OBFITYM GĘSTYM PODSZERSTKIEM-, mops, begle,LABRADOR

• DWUWARSTWOWA-wilczur, husky, malamut

• SZNUROWANA I SFILCOWANA-puli, komondor, bergamasco

• SZORSTKA-terier walijski szkocki jamnik szorstkowłosy

• SKRĘCONA FALISTA-PUDEL, BEDLINGTON TERIER,bolończyk

• DŁUGA BEZ LUZ Z RZADKIM PODSZERSTKIEM-chart afgański,York

• KOMBINOWANA-KUVASZ , JAMNIK DŁUGOWŁOSY golden

• DŁUGA Z PODSZERSKIEM-bobtail, briard, owczarek nizinny

• PÓŁDŁUGA-samoyed, berneński pies paterski pekińczyk (zrób Se serce:P)

• KOMBINOWANA JEDWABISTA-saluki, seter angielski, szkocki gordon

CYKL WZROSTU WŁOSA

• Anaben

• Catagen

• Telogen

ODCZYN pH skóry

Pies około 7,35 obojętny

Człowiek ok 5,5 kwaśny

PODSTAWOWY SPRZĘT DO PIELĘGNACJI WŁOSA I SKÓRY:

• Szczotki (włosiane druciane gumowe)

• Grzebienie (gęste rzadkie specjalne)

• Nożyczki(fryzjerskie degażówki specjalne)

• Trymety(proste grabkowe)

• Rękawice i inny sprzęt do usuwania martwych włosów(gumowe w formie drucianej szczotki)

• Furminatory sheed stopery shedery(do usuwania podszerstka)

• Zagrzebła i fliciaki do usuwania kołtunów

• Maszynki do strzyżenia

• Suszarki

SPRZĘT DO TRYMOWANIA

• Paluszki do skubania(lateksowa lub gumowe)

• Kamień trymerski

PIELĘGNACJA SIERŚCI

• Komercyjna-higieniczna, stylizacyjna, fantazyjna

• wystawowa

ZABIEGI PIELĘGNACYJNE DLA SIERŚCI I SKÓRY

• strzyżenie

• cięcie

• trymowanie i skubanie

• usuwanie podszerstka

• czesanie i szczotkowanie rozczesywanie kołtunów

• kąpiele (pielęgnacyjne lecznicze)

• masaże(relaksacyjne lecznicze)

• inne specjalistyczne zabiegi z sierścią (tapirowanie, papilotowanie, prostowanie)

KĄPIELE:

• pielęgnacyjne na mokro i sucho

• lecznicze przy chorobach skóry i do pozbycia się pasożytów

INNE SPECJALNE ZABIEGI DLA PSÓW WYSTAWOWYCH

• zwiększenie objętości włosów

• usztywnienie

• pudrowanie i talkowanie

• prostowanie i wygładzanie

• papilotowanie

• tapirowanie

• farbowanie i podbarwianie

• nabłyszczanie

• perfumowanie

Najwyższy i najniższy pies

Dog niemiecki Gibson 107cm w kłebie

Chichuahua boo-boo 10,16cm

RASA- grupa zwierząt w obrębie tego samego gatunku która oznacza się zespołem tych samych pożądanych cech fizycznych i psychicznych ściśle odpowiadających przewidzianemu wzorcowi i które wiernie przekazują te cechy potomstwu

Różnice te wykształciły się w procesach:

• naturalnych-rasy prymitywne

• hodowlanych- kulturowe i przejściowe

TYPY BUDOWY PSÓW

• molosowate

• kilkokształtne

• charty

• pointery

• psy pasterskie

KATEGORIE TYPÓW UZYTKOWYCH PSÓW

• psy pasterskie stróżujące i obronne gr 1 i 2 fci

• psy do polowania gr 3,4,5,6,7,8

• psy do towarzystwa 9

• charty 10

GRUPY RAS PSÓW WG FCI

• gr 1 owczarki i inne psy pasterskie z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła

• gr 2 pinczery i sznaucery molosy szwajcarskie psy górskie i do bydła

• gr 3 teriery

• gr 4 jamniki

• gr 5 szpice psy w typie pierwotnym

• gr 6 gończe i rasy pokrewne

• gr 7 wyżły

• gr 8 aportery płochacze i psy domowe

• gr 9 psy ozdobne i do towarzystwa

• gr 10

GRUPA 1 OWCZARKI I INNE PSY PASTERSKIE Z WYŁĄCZENIEM SZWAJCARSKICG PSÓW DO BYDŁA

• sekcja 1 owczarki

ZAGANIAJĄCE

• niemiecki

• belgijski

• holenderski

• beauceron

• szkocki

• order coli

• bobtail

• schiprerke

• puli

• kelpie

• australijski

• welsh corgi

PILNUJĄCE STAD

• Komondor

• Maremma

• Owczarek podhalański

• Węgierski kuvasz

• Słowacki czuwacz

• sekcja 2 psy pasterskie

• bouvier des flandres

• bouvier des ardennes

• Australia cattle dog

GRUPA 2 PICZERY I SZNAUCERY MOLOSY SZWAJCARSKIE PSY GÓRSKIE I DO BYDŁA

• SEKCJA 1 PINCZERY I SZNAUCERY

• Czarny terier

• Pinczer australijski

• Doberman

• Pinczer miniaturowy

• Sznaucer miniaturowy

• SEKCJA 2 MOLOSY

MOLOSY-MASTIFY

• Mastif neapolitański

• Mastif angielski

• Dog niemiecki

• Bokser

• Buldog angielski

• Dog de Bordeaux

• Tosa

• Rottweiler

MOLOSY-PSY GÓRSKIE

• Owczarek kaukaski

• Bernardyn

• Nowofundland

• Pirenejski pies górski

• Mastiff pirenejski

• SEKCJA 3SZWAJCARSKIE PSY GÓRSKIE I DO BYDŁA

• Berneński pies pasterki

• Duży szwajcarski pies pasterski

• Appenzeller

• Entuebucher

GRUPA 3 TERIETY

• SEKCJA 1 TERIERY DUŻE I ŚREDNIE(WYSOKONOŚNE)

• Airedale terier

• Foksterier szorst

• Foksterier krótk

• Boston terier

• Walijski

• Irlandzki

• manchester

• SEKCJA 2 TERIERY MAŁE (NIZKONOŻNE)

• Szkocki

• West highland white

• Jack russel terier

• Czeski

• norfolk

• SEKCJA 3 TERIERY TYPU BULL

• Bulterier

• Amerykański staffordshire

• Bulterier miniatorowy

• Staffordshire bull terier

• SEKCJA 4 TERIERY MINIATUROWE

• York

• Australijski silky terier

• Angielski toy terier

GRUPA 4 JAMNIKI

• Krótkowłosy

• Długowłosy

• Szorstkowłosy

GRUPA 5 SZPICE I PSY W TYPIE PIERWOTNYM

• SEKCJA 1 NORDYCKIE PSY ZAPRZĘGOWE

• Askan Malamute, 

• Samoyed

• Siberian Husky

• SEKCJA 2 NORDYCKIE PSY MIŚLIWSKIE

• khund szary

•  Karelski pies na niedźwiedzie

• Łajka zachodniosyberyjska 

• Szpic fiński, ,Norsk Lundehund,

• SEKCJA 3 NORDECKIE PSY STRÓZUJĄCE I PASTERSKIE

• Szpic islandzki

• Lapinporokoira

• Suomenlapinkoira

• SEKCJA 4 SZPICE EUROPEJSKIE

• Szpic duży

• Szpic średni

• Szpic wilczy 

• Szpic włoski 

• SEKCJA 5 SZPICE AZJATYCKIE I RASY POKREWNE

• Akita

• Chow Chow 

• Eurasier, 

• Hokkaido

• Szpic japoński

• SEKCJA 6 PSY RAS PIERWOTNYCH

• Basenji

• Canaan Dog

• Nagi meksykański

• Nagi peruwiański

• SEKCJA 7 PIERWOTNE PSY MYSLIWSKIE

• Podenco kanaryjski

• Podengo portugalski

• Podengo portugalski szorstkowłosy

• SEKCJA 8 PIERWOTNE PSY MYSLIWSKIE Z PRĘGĄ NA GRZBIECIE

THAI RODGEBACK DOG

GRUPA 6 PSY GOŃCZE I RASY POKREWNE

• SEKCJA 1 PSY GOŃCZE DUŻE/MAŁE/ŚREDNIE

• Gończy polski

• Ogar polski

• Beagle

• Duży gończy anielski

• Harrier

• Basset gaskonski

• SEKCJA 2 POSOKOWCE

• Bawarski

• hanowerski

• SEKCJA 3 RASY POKREWNE

• Dalmatyńczyk

• Rhodesian ridgeback

GRUPA 7 WYŻŁY

• SEKCJA 1 WYŻŁY KONTYNENTALNE

• TYP KONTYNENTALNY/SPANIELA/GRYFONA

• Spaniel bretoński 

• wyżeł niemiecki

• wyżeł węgierski

• weimarski

• spinone italiano

• SEKCJA 2 WYŻŁY BRYTYJSKIE

• POINTER/SETER

• Seter irlandzki

• Angielski

• Pointer

• szkocki

GRUPA 8 APORTERY PŁOCHACZE I PSY DOMOWE

• SEKCJA 1 RETRIEVERY

• Curly Coated Retriever,

• Flat Coated Retriever

• Golden Retriever

• Labrador retriever

• SEKCJA 2 PŁOCHACZE

• Clumber Spaniel

• Cocker spaniel amerykański 

• Cocker spaniel angielski

• Płochacz holenderski Field Spaniel, 

• Springer spaniel walijski 

• SEKCJA 3 PSY DOMOWE

• Amerykański spaniel dowodny 

• Barbet 

• Fryzyjski pies wodny

• Hiszpański pies wodny

• Irlandzki spaniel wodny 

• Portugalski pies wodny 

GRUPA 9 PSY OZDOBNE I DO TOWARZYSTWA

• SEKCJA 1 BISZONY U RASY POKREWNE

• Biszon kędzierzawy 

• Bolończyk 

• Lwi piesek 

• Maltańczyk 

• SEKCJA 2 PUDLE

• Pudel duży/miniaturowy/średni

• SEKCJA 3 MAŁE PSY BELGIJSKIE

• Gryfonik belgijski

• Gryfonie brukselski

• SEKCJA 4 PSY BEZWŁOSE

• Chiński grzywacz

• SEKCJA 5 PSY TYBETAŃSKIE

• Spaniel tybetański

• Terier tybetański

• Shih tzu

• SEKCJA 6 CHICHUAHUA

• SEKCJA 7 ANGIELSKIE SPANIELE MINIATUROWE

• Cavalier King Charles Spaniel

• King Charles Spaniel

• SEKCJA 8 SPANIELE JAPOŃSKIE I PEKIŃCZYK

• Chin japoński

• pekińczyk

• SEKCJA 9KONTYNENTALNE SPANIELE MINIATUROWE

• Papilon

• Rosyjski toy

• SEKCJA 10 KROMFORLANDER

• SEKCJA 11 MAŁE PSY MOLOSOWATE

• Boston terier

• Buldog francuski

• mops

GRUPA 10 CHARTY

• SEKCJA 1 CHARTY DŁUGOWŁOSE

• SEKCJA 2 SZORSTKO WŁOSE

• SEKCJA 3 KRÓTKOWŁOSE

RASY POSLKIE

GRUPA 1

• OWCZAREK PODCHALAŃSKI

• POSLKI OWCZAREK NIZINNY

GRUPA 6

• OGAR POLSKI

• GOŃCZY POSLKI

GRUPA 10

• CHART POLSKI

OWCZAREK PODHALAŃSKI

• Grupa 1 sekcja 1 FCI 252

• Pies pasterski i stróżujący

• Wys w cm 60-65 suka 65-70 pies

• Masa 45-60kg

POLSKI OWCZAREK NIZINNY

• Grupa 1 sekcja 1 FCI 251

• Zaganiający i stróżujący

• Wsy w cm 45-50 psy 42-47suki

• Masa ok 17kg

OGAR POLSKI

• Grupa 6 sekcja 1.2 FCI 52

• Do polowań na lisy i dziki

• Wysokość 56-65 psy 55-60suki

• Masa 25-32kg pies 20-26suka

GOŃCZY POSLKI

• Grupa 6 sekcja 1.2 FCI 354

• Pies gończy

• Wysokość psy 55-59 cm suki 50-55 cm

• Masa ok 22-26kg

CHART POLSKI

• Grupa 10 sekcja 3 FCI 333

• Do polowań na zające i wilki

• Wys 71-80 psy suki 68-75

• Masa 25-50kg

KRYTERIA DOBORU HODOWLANEGO

DO HOWU UŻYWA SIĘ ZWIERZĄT KTÓRE SĄ:

• RODOWODOWE

• ZDROWE(POD WZGLĘDEM GENETYCZNYM I FUNKCJONALNYM)

• Z PRAWIDŁOWYM TEMPERAMENTEM

• ZAREJESTROWANE W KSIĘDZE RODOWODOWEJ

• SPEŁNIAJĄ DODATKOWE WYMOGI HODOWLANE

REPRODUKTOR

• Jest zarejestrowany w ZKwP i wpisany do PKR lub KW lub w uznanej przez FCI zagranicznej organizacji

• Ukończył 18miesięcy

• Otrzymał 3 oceny doskonałe od 2-ch różnych sędziów po ukończeniu 15miessięcy

• Spełnia dodatkowe wymogi hodowlane (dotyczy niektórych ras)

• Posiada adnotację „reproduktor” w rodowodzie i karcie twardej swojego oddziału

SUKA HODOWLANA

• Jest zarejestrowany w ZKwP i wpisany do PKR lub KW lub w uznanej przez FCI zagranicznej organizacji

• Ukończyła 18mieięcy z wyjątkiem ras wielkogłowych

• Otrzymała 3 oceny co najmniej bdb od 2 różnych sędziów po ukończeniu 15miesięcy(1 na wystawie międzynarodowej lub klubowej)

• Dopuszcza się do krycia po ukończeniu 12miesięcy

• Spełnia dodatkowe wymogi hodowlane -niektóre rasy

• Posiada adnotacje „suka hodowlana” w rodowodzie i karcie twardej swojego odziału

• Traci uprawnienia hodowlane 31grudnia roku gdy kończy 8 lat

RASY WIELKOGŁOWE I MINIATUROWE

GRUPA2

• BULDOG ANGIELSKI

GRUPA 9

• BOSTON TERIER

• BULDOG FRANCUSKI

• CHIHUAHUA

• MOPS

• PEKIŃCZYK

DODATKOWE WYMOGI HODOWLANE

• Badanie na dysplazję

• Testy psychiczne

• Szkolenie IPO-V psy

• Przegląd kwalifikacyjny

• Dyplom na próbach pracy wyżłów (min 3 stopnia psy 1 stopnia suki) lub minimum 3 stopnia na FIELD TRIASACH

RASY OBJĘTE DODATKOWYMI WYMOGAMI HODOWLANYMI

BADANIE NA DYSPLAZJĘ

• BOUVIER DES FLANDRES

• OWCZAREK FRANCUSKI BEAUCERON

• OWCZAREK FRANCUSKI BRIARD

• OWCZAREK NIEMIECKI

• OWCZAREK PODHALAŃSKI

• OWCZAREK POŁUDNIOWOROSYJSKI JUŻAK

• OWCZAREK STAROANGIELSKI BOBTAIL

• OWCZAREK SZKOCKI

• POLSKI OWCZAREK NIZINNY

• BERNARDYN

• BERNEŃSKI PIES PASTERSKI

• BOKSER

• DOBERMAN

• HOVAWART

• MASTIF NEAPOLITAŃSKI

• NOWOFUNDLAND

• OWCZAREK KAUKASKI

• OWCZAREK ŚRODKOWOAZJATYCKI

• ROTTWEILER

• SZNAUCER OLBRZYM

• POSOKOWIEC HANOWERSKI
  
  
  TESTY PSYCHICZNE

• BOUVIER DES FLANDRES

• OWCZAREK BELGIJSKI

• OWCZAREK FRANCUSKI BEAUCERON

• OWCZAREK FRANCUSKI BRIARD

• OWCZAREK NIEMIECKI

• OWCZAREK POŁUDNIOWOROSYJSKI JUŻAK

• BERNARDYN (KRÓTKOWŁOSY, DŁUGOWŁOSY)

• BERNEŃSKI PIES PASTERSKI
  BOKSER

• DOBERMAN

• DOG ARGENTYŃSKI 

• DUŻY SZWAJCARSKI PIES PASTERSKI

• FILA BRASILEIRO

• HOVAWART

• OWCZAREK KAUKASKI

• OWCZAREK ŚRODKOWOAZJATYCKI
  

• PIES KANARYJSKI

• PIES Z MAJORKI 

• ROTTWEILER

• SZNAUCER OLBRZYM

• TOSA
  
  Tabela 1masa jąder u dorosłych samców w zależności od masy ciała

Gatunek	Masa jąder	Masa ciała/masa jąder
Buhaj	800g	0,1
Knur	800g	0,3
Tryk	300-600	0,6
Ogier	200-300	0,06

Cechy charakterystyczne dla psa

• Położenie jąder równoległe do długiej osi ciała podobnie jak u ogiera knura

• Masa jąder skorelowana z masą ciała psa

• Zatrzymane jądra aktywne hormonalnie 14 razy częściej niż normalnie ulegają zmianom nowotworowym

• Pies ma 78chromosomów

• Proces spermatogenezy rozpoczyna się Ok 4 miesiąca życia zdolność do rozrodu osiąga między 6-10 miesiącem

• Spermatogeneza trwa Ok 8tygodni w tym proces dojrzewania plemników w najądrzach Ok. 14dni.

• W jądrach psa nadającego się do rozrodu 1g tkanki wytwarza od 15-20*10⁶ plemników w ciągu doby i wartość ta jest niezależna od wagi jąder ich rozmiarów ciężaru ciała i sezonu

• Jądra u psa schodzą w okresie okołoporodowym brak jąder między 4-5 tygodniem życia świadczy o wnętrostwie które w całej populacji psów może sięgać od 0,9-9,8%

• Rasy psów ze skłonnością do zaburzeń w zstępowaniu jąder:

• Owczarek niemiecki

• Yorkshire terier

• Chihuahua

• Sznaucer miniaturowy

• Bokser

• Pudel

• Jamnik

U psów rasy SHELTI jądra schodzą między 1-2 rokiem ich życia.

Charakterystyka dodatkowych gruczołów u różnych gatunków samców

Gruczoły samiec	Bańki nasieniowodu	Gruczoły pęcherzykowe	Prostata	Gruczoł opuszkowo cewkowy
Buhaj	+	+++	+	+
Knur	-	++	+	+++
Ogier	+++	+	+	+
Pies	+/-	-	+++	-
Tryk	+	++	+	+
mężczyzna	+	+	++	+

PROSTATA (STERCZ, GRUCZOŁ KROKOWY)-JEDYNY GRUCZOŁ DOD. U PSA

• Prostata ułożona jest grzbietowo na szyjce pęcherza i miedniczne części kanału moczowopłciowego składa się z dwóch płatów połączonych cieśnią

• Powiększa się do ok 5-6 lat ale funkcja wydzielnicza obniża się już po 4 latach.

• Morfologicznie rozwój prostaty najintensywniej przebiega między 4-16miesiącem życia psa i związany jest ze wzrostem poziomu testosteronu w surowicy krwi

• Ostateczne wymiary tego gruczołu zależą od wielkości psa

• U dorosłego ważącego ok 30kg psa rozmiary wynoszą: 1,7cm długości i 2,5cm szerokości

• Przerosty prostaty obserwuje się powyżej 6 roku życia psa

• Ciężar gruczołu

• U psów do 5 roku życia 0,4g na 1kg masy ciała

• U starszych 0,7g na kg masy ciała

Prącie psa

• Ustalone

• Wyróżnia się korzeń trzon i żołądź prącia

• Częściowo pokryty napletek

• Naczyniowo-jamiste

• Ciała jamiste gąbczaste (błona biaława beleczki rusztowanie kawerny)

• Naczynia krwionośne o przebiegu ślimakowym lub wężowym

• U nasady prącia opuszki żołędzi prącia-skleszczenie

• Długa kopulacja

• Kość prącia

• Erekcja-przywspółczulny układ nerwowy

• Ejakulacja-współczulny układ nerwowy

• Ejakulacja frakcjonowana

POBIERANIE NASIENIA U PSÓW

• Masaż żołędzi prącia

• Sztuczna pochwa

• Elektroejakulacja

Ważne aby w czasie pobierania

• Była osoba znana psu przemawianie głaskanie

• Suka w cieczce zwiększa popęd płciowy

• Po pierwszych ruchach kopulacyjnych żołądź prącia nie odgiąć do tyłu i lekko pociągnąć. Stymuluje to odruch wytrysku

• Akt płciowy w związku z charakterystycznym kleszczeniem może trwać do 45min

Jakościowe i ilościowe cechy nasienia psów

U psów są 3 frakcje

• 1 frakcja- obj 0,25-2ml o zabarwieniu i konsystencji wodnistej nie zawiera plemników

• 2 frakcja obj 0,5-3,5ml o zabarwieniu szzaro-mlecznym bogata w plemniki

• 3 frakcja obj 3-20ml o zabarwieniu wodnistym uboga lub nie zawierająca plemników jest wydzieliną prostaty
  

CZAS WYDAALANIA POSZCZEGÓLNYCH FRAKCJI

• 1frakcja od 5 do 90 sek

• 2 frakcja od 5 do 300sek

• 3frakcja od 60 sek do 20min

OBJĘTOŚĆ PEŁNEGO EJAKULATU

• U psów o masie ciała do 20kg wynosi od 1-22ml/ średnio -5.3

• U psów o masie powyżej 20kg wynosi od 2 do 45ml/ średnio 12.7

Zawartość plemników w całym ejakulacie -od 0,5 do 1,5 miliarda

OCENA PRZYDATNOŚCI PSA DO ROZRODU

Cel niedopuszczenie do rozrodu psów:

• Obciążonymi wadami przekazywanymi na potomstwo

• Wadami utrudniającymi czy uniemożliwiającymi krycie

• Niepłodnych a także z obniżoną płodnością

ELEMENTY ISTOTNE W OCENIE

• Wiek psa- Wrz z wiekiem zwiększa się funkcjonalność jąder co wpływa na zmianę wskaźników jakości nasienia

• Częstość i skuteczność kryć

• Pobierania nasienia może mieć wpływ na liczbę szczeniat w miocie obniża się koncentracja plemników przy użyciu psa do naturalnego krycia

• Skuteczność zależy nie tylko od biologicznych właściwości nasienia

• Ale także- od doświadczenia psa w kryciu suk różnicy wielkości partnerów schorzenia kończyn zbyt duże owłosienie psów

• Ocena nasienia

• Zabarwienie nasienia

44%-ejakulatów-od wodnistego poprzez szare

25%-szaro-białe

24%-szare

4,5%-białe

• Konsystencja-koncerntracja

82% ejakulatów-wodnista<160tys/mm3

18%-mleka>160-600tys/mm3

Średnia 80tys

Liczba plemników w całym ejakulacie: 50-1760mln średnio 380mln

• Badanie narządów rozrodczych

• Moszna jądra najądrza powrózki nasienne napletek prącie

• Wielkość jąder od małego ziarenka fasoli do dużej śliwy

• Napletek często stulejka

• Zachowanie płciowe czyli libido

• Przebieg poszczególnych odruchów płciowych należy określić podczas krycia lub pobierania nasienia w stosunku do suki mającej cieczkę

• U psów często występuje brak popędu płciowego (wyróżnia się 3 grupy psów z libido l4 z l1-2 oraz z l0)

MORFOLOGIA PSÓW PŁODNYCH

Stwierdzono

Od 2,4 - 80% wtórnych zmian plemników średnio 13%

W ejakulacie zdrowego i płodnego psa odsetek plemników z wadą nie powinien przekraczać 20%

PSY NADAJĄCE SIĘ DO ROZRODU-w ejakulacie powinny mieć minimum 200mln plemników wśród których ok 80% powinno poruszać się ruchem postępowym

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE DLA SUK

• Suki dojrzewają płciowo między 6-24 miesiącem życia

• Rodzą wielokrotnie

• Są aktywne płciowo okresowo są monoestralne tzn że w czasie aktywności jajników występuje jedna ruja z owulacją spontaniczną

• U suk nie występuje menopauza

• Cykl rujowy u suk składa się z 4 faz proestrus estrus diestrus/metaestrus, anestrus

• Przerwa między ruowa 5-13miesięcy średnio 6-7 miesięcy czyli zmienna długość okresu anestrus czyli spokoju płciowego

• Cieczki częściej występują jesieni i wiosną

• Oocyty 1 rzędu (2n) powstają w jajnikach tylko w okresie życia płodowego jest ich 700tys

• Po osiągnięciu dojrzałości płciowej jest ich już połowa

• U 4-5 letnich suk ok 30.000

• U 7-8 letnich ok 500

Czas trwania okresu międzyrurowego

• Golden retriver jamnik spaniel beagle owczarek szkocki>35tys(9miesięcy)

• Szpice teriery szkockie pudle miniaturowe pekińczyki <22tys 6-7mies

• Owczarek niemiecki ok 26tyg 6-7miesięcy

• Ciąża ale nie krycie wpływa na regularność i ewentualne wydłużenie długości okresu międzyrurowego

CZYNNIKI CHARAKTERYZUJĄCE FAZY CYKLU RUJOWEGO:

• Zachowanie zwierząt

• Obraz kliniczny narzadów płciowych

• Stan morfologiczny i jajników

• Zmiany hormonalne

• Badanie cytologiczne błony śluzowej pochwy

PROESTRUS

3-21 średnio ok 3-10dni rozpoczyna się wraz z początkiem krwawienia i trwa do początku akceptacji samca

Zachowanie suki-nerwowość brak posłuszeństwa wzrost zapotrzebowania na wodę częste oddawanie moczu szuka kontaktu z psem ale nie dopuszcza do krycia

Obraz kliniczny narządów płciowych-obrzęk sromu i krocza błony śluzowe przekrwione kolor czerwony wyciek z pochwy serowatej wydzieliny fałdy podłużne błony śluzowej pochwy przesięk krwi

Jajnik-11dni przed owulacją rozwój pęcherzyków pęcherzyki powiększają swoją średnicę od 1-1,5mm 3-4mm w estrus

ESTRUS-4-12dni średnio 9 dni liczony jest od wrzutu LH który powinien być pierwszym dniem tolerancji psa ale takie zachowanie może wystapić na 4 dni przed wylewem LH lub nawet 6dni po wylewie (często zachowanie nie jest adekwatne do poziomu hormonów)

Zachowanie suki-wyginanie grzbietu usztywnianie ogona okres tolerancji psa obraz kliniczny narządów rozrodczych mniej obfita kolor różowy lub słomkowy błony pochwy blade porcelanowe




Poziom hormonów

Poziom LH

• Anestrus- uwalniany co 2-8h 2-25ng,ml (0,2-1,2)

• 1-2 tyg przed proestrus-uwalniany co 60-90 3ng/ml

• Przed wylewem owulacyjnym -3 dni

Poziom progesteronów

• Anestrus 0,2-0,5 ng/ml

• Proestrus 1-3dni przed wylewem LH --3ng/ml

• Owulacja -wylew LH- 2-8ng/ml

• Estrus-metaestrus 12-30dni po wylewie 15-80ng/ml

• Po 60-100dniach 1ng/ml

Poziom estrognów:

• Anestrus-5-20pg/ml

• 3-5dni przed proestrus 20-40pg/ml

• 4-5dni przed wylewem LH 50-110pg/ml

• Po wylewie spada 20ng/ml

ZMIANY HORMONALNE U SUK W CYKLU RUJOWYM

• PIERWSZY DZIEŃ TOLERANCJI PSA POWINIEN ODPOWIADAĆ PRZED OWULACYJNEMU WYLEWOWI CZYLI NAJWYŻSZEMU STĘŻENIU LH STETY CZĘSTO SUKA ZACZYNA DOPUSZCZAĆ PSA 3 DNI PRZED TYM TERMINEM ALBO DOPIERO 5 DNI PO TYM TERMINIE

• Przedowulacyjny wylew LH- określany jako dzień zerowy cyklu rujowego suki

• Pęcherzyki jajnikowe 2 dni przed owulacją zaczynają produkować progesteron którego wzrost do 3ng/ml może świadczyć o owulacji

• Do owulacji dochodzi między 24-48 do 72 godzin po wyrzucie LH w tym okresie dochodzi do 90% owulacji

PRZEBIEG OWULACJI U SUK

• U suk dochodzi do owulacji niedojrzałych oocytów 1 rzędu znajdujących się w pierwszym stadium metafazy

• Dojrzewanie owulowanych oocytów do stadium gdy stają się gotowe do zapłodnienia trwa 48-72 godziny

• Oocyty zdolne są do zapłodnienia przez następne 2-3 dni 48-72 godziny

• Pierwsze dojrzały oocyty w jajowodach są obecne dopiero po ok 4dniach od wyrzutu LH

• Najpóźniej do zapłodnienia może dojść po 160 godzinach po wyrzucie przed owulacyjnym LH

METAESTRUS/DIESTRUS - liczy się od ostatniej akceptacji psa. Faza ta związana z obecnością progesteronu produkowane przez ciało żółte

• U suk ciężarnych trwa 56-58dni

• U suk nieciężarnych od 60-80dni 1ng/ml progesteronu do 110dnia

• Kiedy następuje spadek progesteronu następnie wzrost prolaktyny odpowiedniej za laktację

• PROFIL PROGESTERONU U SUK CIĘŻARNYCH I NIECIĘZARNYCH TAKI SAM

• Fizjologiczna długość ciąży u suk ciężarnych jest krótsza niż faza lutealna u suk nieciężarnych

• Ciązą urojoną (RZEKOMA NERWOWA POZORNA) jest następstwo czynności układu hormonalnego

• Ciałka żółte znikają dopiero ok 140-150 dnia cyklu wtedy następuje regeneracja błony śluzowej macicy

METODY ROZPOZNAWANIA FAZY CYKLU RUJOWEGO

• Zachowanie płciowe

• Obraz kliniczny narządów płciowych

• Stan morfologiczny jajników

• Badanie cytologiczne nabłonka błony sluzowej pochwy

• Oznaczenie LH lub progesteronu we krwi

CYTOLOGIA-wymaz z pochwy ocena komórek nabłonka błony śluzowej

Zmiany hormonalne-głownie pod wpływem estrogenów wpływają na zmiany zachodzące w nabłonku błony śluzowej.

Nabłonek dwuwarstwowy sześcienny w czasie rui zmienia się w nabłonek wielowarstwowy płaski który w estrus może się składać nawet z 30warstw komórek gdyż ma on za zadanie ochronę błony śluzowej w czasie długiej kopulacji ze kleszczeniem samca i samicy

1Czy wystawianie jest cechą nabytą czy wrodzoną?

Głównie wrodzoną np. u wyżłów ale też wrodzoną u płochacz niemieckiego

Legawce - typ psów myśliwskich wystawiających zwierzynę na polowaniu przy wykorzystaniu "górnego wiatru".

Psy tego typu istniały już w średniowieczu i miały za zadanie podejść do zwierzyny i nie spłoszyć jej. Kiedy wytropiły ofiarę przylegały do ziemi (stąd nazwa) i czekały na nadejście myśliwego. Stosowanie takich psów na polowaniu wynikało z konieczności używania broni, wymagającej bliskiego podejścia do zwierzyny łownej (np. sieci). Dopiero później, gdy zaczęto w polowaniach wykorzystywać broń palną powstała potrzeba, aby pies także aportował zwierzynę.

Współczesne legawce zaznaczają zwietrzenie zwierzyny raczej poprzez stójkę niż poprzez przyleganie do ziemi. Do legawców zalicza się: wyżły, pointery i setery, oraz niektóre spaniele.

2Podział psów myśliwskich?

Płochacze

Posokowce

Gończe

Norowce

Dzikarze

Tropowce

Aportery

Legawce(wyżły)- Kontynentalne lub wysp brytyjskich

3Czy w trakcie konkursów ocenia się cechy wrodzone czy wyuczone?

Na konkursach uwzględnia się przy ocenie psa nie tylko jego przymioty wrodzone ale również umiejętności nabyte podczas

szkolenia.

• Sprawdzian reakcji na strzał

• skłonności do szukania zwierza

• odwagi i odpowiedniej ciętości oraz głoszenia

• sposobu atakowania zwierza
  

17

---