Kamica moczanowa

Zwana także kamicą moczową, a ze względu na lokalizację także kamicą nerkową, moczowodową, kielichową, pęcherzową lub cewkową. Powszechnie przez pacjentów używane są nieprofesjonalne nazwy, takie jak: "kamienie w nerkach" lub "piasek w pęcherzu".

Epiedmiologia
Choroba ta wywołuje cierpienia wśród około 2 do 4 procent populacji, przy czym dla wielu osób oznacza to nawracające ataki.

Patomechanizm
Mechanizm powstawania złogów w drogach moczowych jest złożony i polega na osadzaniu się związków wapnia, magnezu lub rzadziej cystyny (jeden z aminokwasów).

W tworzeniu się złogów w drogach moczowych mają swój udział predyspozycje genetyczne, obecność związków wapnia w diecie lub spożywanej wodzie, zażywanie niektórych leków, witamin C i D. Duże znaczenie odgrywa też dieta bogata w kwasy owocowe, przewlekłe infekcje dróg moczowych, długotrwałe odwodnienie. Rozwojowi kamicy sprzyja także siedzący tryb życia.

W wielu wypadkach rozwój kamicy następuje podstępnie i powoli, a pierwsze objawy pojawiają się, gdy złogi są już duże. Z drugiej strony nawet niewielki kamień, jeżeli umiejscowi się w świetle moczowodu lub cewki moczowej, może spowodować bardzo silny atak bólu.

Objawy i rozpoznanie
W typowym przebiegu ataku kamicy silny ból jest zlokalizowany w dolnej części pleców (nieco poniżej żeber), który promieniuje w kierunku pachwin. Ból może zmieniać lokalizację i natężenie w miarę, jak kamień przesuwa się wzdłuż dróg moczowych. Jednocześnie może pojawić się krwiomocz. Nawet delikatne dotykanie podbrzusza lub okolicy lędźwiowej przez lekarza w trakcie badania wywołuje ból. Dołączają się czasami objawy ze strony układu pokarmowego: nudność i wymioty. Pojawiają się też dreszcze wywołane gorączką. Nasilenie objawów skłania na ogół pacjentów do wizyty lekarza lub nawet zgłoszenia się do szpitala.
Potwierdzeniem rozpoznania - oprócz wymienionych objawów - mogą być badania badania obrazowe, tj. USG, zdjęcie RTG jamy brzusznej lub urografia. Pomocne w rozpoznaniu są także być badania laboratoryjne.

Leczenie
Obecnie medycyna dysponuje całą gamą metod leczniczych. Jeżeli złogi są stosunkowo niewielkie - leczenie może być ograniczone do podania leków przeciwbólowych i rozluźniających mięśnie wzdłuż dróg moczowych.

Lekarz zaleci wówczas picie dużej ilości wody i aktywność fizyczną (chodzenie a w miarę możliwości skakanie). W przypadku występowania kamieni o większej średnicy konieczne jest wdrożenie bardziej intensywnego leczenia.

Relatywnie nową metodą jest litotrypsja. Metoda ta polega na kruszeniu złogów w drogach moczowych za pośrednictwem urządzenia wprowadzonego przez cewkę lub przezskórnie - za pomocą fal ultradźwiękowych lub uderzeniowych. Zaletą lipotrypsji jest niewielka inwazyjność zabiegu.

Zabieg jest w zasadzie bezbolesny, chociaż pacjenci odczuwają w jego trakcie ucisk w okolicach poddawanych terapii. Urządzenia do lipotrypsji są jednak stosunkowo drogie i w wiązku z tym ich dostępność jest stosunkowo niewielka.

Innymi metodami, dużo rzadziej stosowanymi do usuwania kamieni, są określane jako ureteroskopowe. Do dróg moczowych (przez cewkę moczową) wprowadza się wziernik razem z urządzeniami do niszczenia i wyciągania złogów. Do niszczenia kamieni używa się także impulsu lasera, który jest stosowany również po wprowadzeniu do dróg moczowych.

W wypadkach, które nie kwalifikują się do lecznia lipotrypsją, konieczne jest wdrożenie leczenia chirurgicznego.