Obudowa wyrobisk korytarzowych:
Głównym zadaniem obudowy górn jest zapewnienie stateczności wyrob polegającej na utrzymaniu wymiarów jego przekroju poprzecznego oraz zabezpiecz ludzi, sprzętu i maszyn przed obrywającymi się odłamkami skalnymi ze stropu i ociosu lub przed zawałami w ustalonym czasie istnienia wyrobiska.
Wyróżniamy obud: - drewnianą, - murową, - betonową, - metalową, - mieszaną, - kombinowaną
Wybór rodzaju obud uzależniony jest od czynników: - warunków górn-geol, - wymiarów poprzecznych wyrob, - przeznaczenia wyrob, - czasu istnienia wyrob, ekonomia.
Obudowa murowa - wszystkie ważniejsze wyrob korytarzowe udostępniające i niektóre przygotowawcze jak: przekopy, przecznice, komory oraz połączenia tych wyrobisk wykonuje się w obud kamiennej murowej z cegły lub betonitów lub betonowej. Obud te posiadają sztywną kontr, najlepiej współpracują z górotworem nienaruszonym ekspl lub z górotworem odprężonym. W wykonaniu są pracochłonne, ale trwałe.
Obudowa metalowa - jest najczęściej stosowaną w kopalniach węgla kamiennego. Wykonana z elementów stalowych. Do jej zalet należą: duża wytrzymałość, trwałość, łatwość montażu.
A. Wyrob udostępniające- łączą pow ziemi ze złożem, są to: szyby, szybiki, przecznice, przekopy, sztolnie. Szyb- jest to wyrob pionowe, wykonane w różnych skałach, mające połączenie z pow ziemi, Szybik - wyrob pionowe, wykonane w różnych skalach, niemające bezpośr połączenia z pow ziemi, Przecznica - Wyrob korytarzowe poziome, wykonane w kamieniu, prostopadłe do rozciągłości złoża, Przekop - wyrob korytarzowe poziome wykonane w kamieniu zazwyczaj równoległe do rozciągłości złoża (przekop polowy), Sztolnia - wyrob korytarzowe poziome, wykonane w kamieniu mające jedno połączenie z pow ziemi. B. Wyrob przygotowawcze- przygotowują złoże do eksploatacji, dzialąc go na poszczególne parcele. Wykonuje się je w złożu zarówno wzdłuż rozciągłości jak i upadu złoża. Są to głównie chodniki i pochylnie. Chodnik - jest to wyrob korytarzowe poziome, wykonane w złożu równoległe do lini rozciągłości, o znacznej długości. Pochylnia - jest to wyrob korytarzowe nachylone, łączące dwa chodniki na różnych poziomach, wykonane w złożu równolegle do lini upadu złoża, w którym transport urobku odbywa się w dół. Upadowa - wyrob korytarzowe drążone po upadzie złoża, w którym transportuje się urobek na wyższy poziom transportowy. C. Wyrob eksploatacyjne - wyrob górnicze z których bezpośrednio wydobywa się złoże. Wykonuje się je w złożu zarówno wzdłuż jego rozciągłości jak i upadu. Są to tzw przecinki lub rozcinki ścianowe. Rozcinki, przecinki ścianowe - wyrob wykonane w złożu, poziome lub nachylone z których bezpośrednio eksploatuje się złoże.
ROZCIĄGŁOŚĆ POKŁADU - lub jego biegiem nazywamy linie powstałe na skutek przecięcia płaszczyzny spągu lub stropu pokładu dowolna płaszczyzną poziomą
UPAD - wskazuje kierunek upadania złoża jest to kierunek prostopadły do rozciągłości złoża skierowany w dół ( głąb górotworu ) METODA MINIMALNYCH PRZEKROJÓW polega na wyznaczeniu minimalnej wysokości , szerokości wyrobiska. W oparciu o gabaryty maszyn i urządzeń znajdujących się w tym wyrobisku oraz minimalnego odstępy ruchowe pomiędzy poszczególnymi urządzeniami oraz urządzeniami i obudową ( sumuje się wszystkie wymiary w poziomie i w pionie).]
KRYTERIUM WENTYLACYJNE
Vrz=Q/S<Vdop
·Vrz - rzeczywista prędkość powietrza m/s
Q - natężenie przepływu powietrza m3/s
S - ·przekrój użyteczny wyrobiska (w świetle obudowy) m2
Vdop - dopuszczalna prędkość powietrza w wyrobisku m/s ( Vdop=5 m/s )
- Obliczenie wydatku powietrza ze względu na ilość ludzi
Q=axN
a - współczynnik zależny od głębokości dla H >120m ( a = 10 m3/min )
N - ilość ludzi na najliczniejszej zmianie w danym oddziale ( 20 )
- Obliczanie wydatku powietrza ze względu na wydobycie :
Q=bxT
b - współczynnik najmniejszego wydatku powietrza przypadającego na 1 tonę wydobycia?
Struktura złożowa stosowana w złożach nachylonych, na poziomie wydobywczym udostępnia się złoże z szybu wydobywczego przecznicą , kąt przecina wszystkie pokłady na danym poziomie. W miejscu przecięcia się przecznicy z każdym pokładem wykonuje się w nim chodnik transportowy, a z niego pozostałą część wyrobisk przygotowawczych (pochylnie, chodniki piętrowe i inne) na odprowadzenie zużytego powietrza wykonuje się poziome wentylacyjnym w pokładach chodniki wentylacyjne, a chodniki te łączą się z szybem wentylacyjnym(szyb peryfe) lub drąży się przecznice wentylacyjną łącząca szyb z chodnikiem wenty(szyb bliźniaczy) Charakteryzuje się małą ilością wyrobisk drążonych w skałach, niskimi kosztami krótkim czasem udostępniania poszczególnych części złoża. Proces wydobywczy (transport, wentylacja) wymaga długiego okresu utrzymania chodników .