1. Informacja w przedsiębiorstwie
Informacja nie jest ani energią, ani materią. Jest to treść zaczerpnięta ze świata zew. w procesie naszego dostosowania się do niego i przystosowania do niego naszych zmysłów.
A.Informacja to treść komunikatu
K:=<O,X,x,t> gdzie: O- opisywany obiekt; X- cecha obiektu; x- wartość cechy X; t- czas, w którym cecha X obiektu O ma wartość x.
Elementy komunikatu zapisane za pomocą znaków noszą nazwę DANYCH. Dane nie są informacjami, są jedynie elementami z których składa się informacja. Z danych użytkownik może odczytać informacje.
Między elementami komunikatu zachodzą relacje, którym można przypisać nazwę. Relację wiążącą elementy komunikatu nazwiemy informacją.
B.Rodzaje informacji
Faktograficzne - opisujące stan obiektu O przez wskazanie cechy X i jej wartości x;
Semantyczne - określające znaczenie przypisywane obiektowi O;
Proceduralne - opisujące sposób działania;
Normatywne - określają normy nakładane na O;
Klasyfikacyjne - stanowiące kryterium rozpoznawania klasy O, lub rozpoznawania O wśród innych obiektów;
Strukturalne - opisujące budowę obiektu O.
Przestrzenne - odpowiadające na pytania gdzie, skąd, dokąd.
Komparatywne - opisujące rozpatrywane stany w porównaniu z innym stanem.
2. Systemy informacyjne ( INFORMATION SYSTEM - IS )
- są rozwiązaniami organizacyjnymi i menadżerskimi bazującymi na Infromation Technology, stosowanymi w odpowiedzi na wyzwania otoczenia
- są czymś więcej niż tylko hardware'm i software'm
- nie są tylko rozwiniętymi programami i aplikacjami biznesowymi
- są strategicznym narzędziem podnoszącym poziom konkurencyjności organizacji
A.IS zawierają:
-Technologię informacyjną
-Zarządzanie
-Organizację
W procesie budowania IS ustala się KTO, JAK i KOMU ma dostarczyć, jaką informację, O CZYM, KIEDY i GDZIE.
B.Cele stosowania IS
a)Dostarczenie informacji właściwym ludziom, we właściwym czasie i we właściwej formie.
b)Podniesienie produktywności i efektywności OG.
C.MIS wspiera menadżerów w
- codziennej pracy; - analizie danych; - podejmowaniu decyzji
D.Doskonalenie istniejącego IS:
Poprawa kluczowych wskaźników takich jak : czas, jakość, koszt realizacji wybranych procesów.
E.Projektowanie nowego IS
Dokonujemy przeprojektowania całej organizacji, często oznacza to nowy sposób prowadzenia biznesu i łączony jest z Business Process Reengineering.
3. System informatyczny
System oprogramowania osadzony na pewnej konfiguracji sprzętowej i działający w określonym środowisku zgodnie z dobrze określonymi regułami.
A.Rozwój systemów informatycznych
Okres klasyczny:
-Dopiero rozwijająca się technika komputerowa
-Brak doświadczenia w budowaniu systemów informatycznych oraz w programowaniu
-Przetwarzanie wsadowe, wymagające udziału pracowników
-Pojawienie się wielu samodzielnych systemów, z których każdy realizował własne zadania
Okres współczesny:
-Wykorzystanie pozytywnych doświadczeń okresu klasycznego
-Rozwój przetwarzania danych, informacji i wiedzy w czasie rzeczywistym
-Pojawienie się szeregu gotowych pakietów programowych
-Dążenie do integracji różnych klas systemów
-Budowanie systemów przewarzania rozproszonego i współbieżnego
B. Rozwój systemów informatycznych następował wraz z rozwojem dwóch głównych filarów:
-Sprzętu informatycznego
-Doświadczeń w zakresie umiejętności wykorzystania do usprawnienia procesów informacyjnych
C. Systemy informatyczne okresu klasycznego:
-Lata 50. - systemy ewidencyjno- transakcyjne (ST)
-Lata 60. - systemy informowania kierownictwa (SIK)
-Lata 70. - systemy wspomagania decyzji (SWD)
-Lata 80. - systemy eksperckie (SE)
4.Zarządzanie informacją
A.Zarządzanie informacją polega na realizacji zadań:
-Prognozowania
-Planowania
-Organizowania
-Nadzorowania i kontrolowania
B.W zarządzaniu informacją konieczne jest uwzględnienie specyficznych cech zasobu- jego własności i cech pożądanych. Sformułowano trzy tezy:
-Informacja to zasób strategiczny- trzeba dbać o zasób
-Informacja ma rozkład asymetryczny
-Informacje mogą ulegać obciążeniu błędami
-Informacje mogą pochodzić z różnych źródeł
C.Cechy niepożądane informacji:
-Nadmiar informacji
-Rozwlekłość
-Ogólnikowość
-inne
D.Sprawność zarządzania zasobami informacjami wymaga:
-Uświadomienie wśród załogi wagi i znaczenia informacji dla OG
-Włączenie problematyki zarządzania tym zasobem do planów OG
-Powołania głównego specjalisty, którego zadaniem będzie zarządzanie zasobami informacyjnymi:
Planowanie niezbędnych zasobów
Podejmowanie działań zwiększających poziom jakości, spójności i stopnia bezpieczeństwa
Organizowanie szkoleń
Prowadzenie kontroli
5. Cykl jednostki handlowej i wytwórczej
Przepływ towarów i towarzyszących im dokumentów księgowych:
Kolejne etapy cyklu operacyjnego obejmują też rozliczenia finansowe:
-Zakup towarów i powstanie zobowiązań
-Magazynowanie towarów
-Zbieranie zamówień na towary od odbiorców
-Sprzedaż i wysyłka towarów
-Uzyskanie środków pieniężnych od odbiorców
-Dokonanie zapłaty za towary kupione
Cykl operacyjny jednostki wytwórczej:
Dostawcy towarówmagazyn materiałówwydziały produkcyjnemagazyn produktówodbiorcy towarów
Cykl operacyjny obejmuje też rozliczenia finansowe:
-Zakup materiałów i powstanie zobowiązań
-Magazynowanie materiałów
-Zbieranie zamówień na produkty
-Sprzedaż i wysyłka produktów
-Uzyskanie środków pieniężnych
-Dokonanie zapłaty za materiały
6. Podsystemy informatyczne w przedsiębiorstwie handlowym:
Główne zadanie sys. Inf - wspomaganie obsługi magazynu towarów. Polega na automatyzacji ewidencji związanej z ruchem i stanami towarów w magazynie zawiera podsystemy:
-Zakup towarów
-Rozrachunki z wierzycielami
-Sprzedaż towarów
-Rozrachunki z dłużnikami
-Zarządzania towarami w magazynie
-Raportowania
-Administracyjny
7. Podsystemy informatyczne przedsiębiorstwa wytwórczego
Podsystem technicznego przygotowania produkcji TPP - baza dla planowania produkcji
Podsystem gospodarki materiałowej GM - wspomaga zużycie i zapotrzebowanie materiałowe
Podsystem planowania i rozliczania produkcji PRP - wspomaga planowanie produkcji i obsługę cyklu rozliczania produkcji
Podsystem gospodarki wyrobami gotowymi GWG - wspomaga planowanie sprzedaży i ewidencję stanów i obrotów wyrobów gotowych
8. Podsystemy księgowe - gospodarka środkami trwałymi
Realizowane w 3 etapach:
1.Pozyskiwanie środków trwałych
2.Użytkowanie środków trwałych
3.Pozbywanie się środków trwałych
Zadania podsystemu gosp.środ.trw:
-Ewidencja stanów i ruchu środ. Trwał
-Naliczanie amortyzacji
-Rejestracja czasu pracy maszyn
-Inwentaryzacja środ. Trwałych
-Ewidencja modernizacji, napraw i remontów
Podstawowym zbiorem danych podsystemu gosp.środ.trwa jest kartoteka środków trwałych. Wszystkie operacje muszą mieć swoje odzwierciedlenie w odpowiednich zapisach na kontach środków trwałych i rozrachunkowych. Ważną grupą podsystemu Gos.środ.trwał jest naliczanie amortyzacji.
9. Podsystemy księgowe - p. kadrowo-płacowy
Główne zadania:
-Prowadzenie kartoteki osobowej pracowników
-Emisja dokumentów kadrowych
-Rejestracja czasu pracy
-Naliczanie stażu
Funkcje:
-Drukowanie list wypłat
-Eksportowanie danych do programu Płatnik
-Rozliczenia z ZUS
-Przygotowywania dokumentów takich jak PIT-4, PIT-11
-Zestawienia wynagrodzeń wg typów umów
Opis podsystemu kadrowo-płacowego zawiera dane o rzeczywistym zatrudnieniu i wynagrodzeniach, które można porównać z wartościami o czasie pracy, zatrudnieniu i funduszu płac.
10. Podsystem finansowo-księgowy
Główne zadania: obsługa ksiąg przedsiębiorstwa, do których należą:
-Dziennik
-Konta księgi głównej
-Konta ksiąg pomocniczych
-Inwentarz
-Zestawienie obrotów i sald ksiąg głównej i pomocniczych
Prowadzenie ksiąg musi się odbywać zgodnie z wymogami prawa bilansowego.
Podsystemy informatyczne wspomagające prowadzenie tzw. rachunkowości pomocniczej:
-Podsystem obrotu towarowego
-p. gospodarki materiałowej
-p. obsługujący rozliczenie pozostałych zasobów przedsiębiorstwa
Podsystem F-K przebiega w etapach:
1.Otwarcie ksiąg 2. Ewidencja zdarzeń 3. Księgowanie 4. Zamknięcie okresu
F-K obejmuje moduły: obsługi ksiąg rozrachunkowych, rozliczeń bankowych i kasy, emisji dowodów korespondencji rozrachunkowej, rozliczeń podatku VAT
11. Systemy MRP - ewolucja
IC - systemy sterowania zapasami
MRP - s. planowania zapotrzebowania materiałowego
CL-MRP - s. plan. Zapotrzeb. Materiał. W zamkniętej pętli sterowania (bazuje na zdefiniowanych marszrutach operacji technologicznych)
MRP II - s. planowania zasobów produkcyjnych (dodano moduły: planowanie biznesowe, planowanie sprzedaży, zarządzanie, popytem)
ERP - s. planowania zasobów przedsiębiorstwa (połączenie controllingu z metodą MRP II)
ERP II - ERP umożliwiające pracę w Internecie (rozszerzenie o procesy między przedsiębiorstwem a partnerami rynkowymi)
12. Systemy ERP - funkcjonalność
Rozszerzenie funkcjonalności MRP II o:
-Rachunkowość finansową
-Zarządzanie finansami
-Rachunkowość zarządczą i controlling
-Zarządzanie zasobami ludzkimi
System ERP realizuje m.in. moduły:
-Planowanie i kontrola budżetów
-Tworzenie i rozliczanie budżetów
-Planowanie przepływów pieniężnych
-Rachunki kosztów
System ERP rozbudował też funkcjonalność w obszarze MRP II - zaopatrzenie produkcji, sprzedaży i dystrybucji. Pakiety ERP zawierają też moduły: raportowania, informowania kierownictwa i wspomagania decyzji.
Tendencje rozwojowe
Nowe wersje systemu ERP określane jako ERP II oferują:
Wzbogaconą funkcjonalność w podstawowych obszarach dziedzin ERP
Udostępnianie pracownikom, dostawcom i klientom dostępu do bazy systemu za pomocą przeglądarki internetowej
Interfejsy do systemów analitycznych
Narzędzia do modelowania procesów gospodarczych
Tendencje wg Dudycza i Dyczkowskiego: rozszerzony ERP (EERP), elektroniczny (eERP), aktywny
13. CIM
Jest to środowisko komputerowego wspomagania wytwarzania. Polega na stosowaniu odpowiedniego sprzętu oraz oprogramowania do planowania, koordynowania, kontrolowania i sterowania całością zadań produkcyjnych oraz realizacji funkcji zarządzania.
Systemy tworzące CIM:
-Komputerowe wspomaganie konstruowania CAD
-Systemy wytwarzania CAM
-Systemy planowania i sterowania produkcją PPC
-Komputerowo wspomagana inżynieria CAE
14. CRM
System zarządzania relacjami z klientem. Każdy system informatyczny, który automatyzuje i wspomaga procesy na styku klient-organizacja w zakresie pozyskiwania i utrzymywania klienta. Wspomaga pracę działów: marketingu, sprzedaży, obsługi klienta, serwisu. Rodzaje CRM: CRM interaktywny, CRM operacyjny, CRM analityczny.
Marketing |
Sprzedaż |
Serwis |
Encyklopedia marketingowa Obsługa programów lojalnościowych Zarządzanie kampaniami |
Obsługa kartoteki klientów Obsługa zapytań ofertowych Obsługa zamówień Zarządzanie sprzedawcami |
Obsługa bazy komponentów Zarządzanie reklamacjami Zarządzanie serwisantami Raportowanie statystyk pracy |
15. System Business Intelligence
Udostępnianie danych i informacji oraz poprzez zapytania, raportowanie, analityczne przetwarzanie danych OLAP i eksplorację danych (data mining) dostarczanie informacji użytkownikom.
System informacji zarządczej, system informacyjno-analityczny drugiej generacji, który wykorzystuje technologię hurtowni danych oraz zaawansowane narzędzia służące do analizy wymiarowej i eksploracji danych. Zwany inaczej inteligencją biznesową, inteligentnym biznesem, systemem wiedzy biznesowej. Głównym zadaniem produktów zaliczanych do BI jest umożliwienie łatwego dostępu do informacji, obsługa procesów ich analizy oraz dystrybucja tworzonych raportów i wyników analizy. Systemy BI realizują proces transformacji informacji w wiedzę biznesową. Służą do wspomagania podejmowania decyzji biznesowych. Komponenty systemu BI: oprogramowanie hurtowni danych, narzędzia do raportowania i zapytań ad-hoc, narzędzia OLAP, narzędzia eksploracyjne.
16. Hurtowanie danych
Zintegrowane zbiory danych pozyskanych z heterogenicznych źródeł: np. systemów wspomagania decyzji, systemów transakcyjnych, zasobów WWW, arkuszy kalkulacyjnych…)
Zadania: dostarczanie informacji przekrojowych, obrazujących statystyki zmian
Decyzje: strategiczne i taktyczne
Użytkownik: głównie kierownictwo wysokiego i średniego szczebla
Zakres czasowy: dane pochodzące z wielu miesięcy, a nawet lat
Dane: dane skonsolidowane, dane transakcyjne, meta dane, dane stałe typu słownikowego
Archiwowanie: po kilku latach
Sposób korzystania: dodawanie wielu rekordów, zbiorów, sumowanie
Typy: jedna hurtowania dla wszystkich decydentów, kilka mniejszych zorientowanych tematycznie, centralna hurtownia danych EDW (aby zapełnić hurtownie tematyczne)
17. TI w zarządzaniu wiedzą niejawną
Wiedzy niejawnej dotyczą procesy:
-Socjalizacja - konwersja wiedzy niejawnej na niejawną (poczta elekt., listy czat, forum dyskusyjne, komunikatory)
-Eksternalizacja - konwersja w. niejawnej na jawną (sieci semantyczne, ontologie wiedzą, systemy zarządzania treścią CMS)
-Internalizacja - konwersja w. jawnej na niejawną (e-learning, wyszukiwarki, text mining)
W każdym z tych procesów można wykorzystać technologie informatyczne przy tworzeniu wiedzy niejawnej i jej gromadzeniu, udostępnianiu użytkownikom. Jedno rozwiązanie informatyczne może wspomagać więcej niż 1 proces konwersji wiedzy. Wykorzystuje się narzędzia umożliwiające komunikację i dyskusje, wspomaganie prowadzenia konferencji itp. Wykorzystanie technologii potrafiących uchwycić wiedzę osobistą (pracowników, dostawców, klientów) i zamienić ją w wiedzę dostępną dla całej organizacji. Wykorzystanie technologii do kodyfikacji wiedzy niejawnej, wykorzystanie sieci semantycznych mających się przyczynić do utworzenia i rozpowszechnienia standardów opisywania treści w Internecie.
18. Portale korporacyjne
Powstają w celu udostępniania informacji, gromadzenia wiedzy, porządkowania wiedzy. Portale korporacyjne są aplikacjami, które umożliwiają organizacjom dostęp do wewnętrznych i zewnętrznych źródeł informacji oraz dostarczają użytkownikom spersonalizowaną, stosownie do ich potrzeb informację niezbędną do podejmowania decyzji. Portale łączą systemy, które konsolidują, zarządzają, analizują i dystrybuują informacje. Przykłady:
-System zarządzania treścią - CMS
-s. Business Intelligence BI
-hurtownie danych - data warehouse
-systemy zarządzania danymi DMS
19. Handel elektroniczny
Związany z działalnością gospodarczą opartą na przetwarzaniu i transmisji danych w postaci tekstu, dźwięku, obrazu. Obejmuje procesy zakupów, sprzedaży, obsługi klienta, dystrybucji produktów i usług, współpracy między przedsiębiorstwami, cyfrowych płatności.
Z pojęciem handlu elektronicznego wiążą się artefakty: towar, kontrahent, pieniądz elektroniczny, dokument elekt, operacja elekt
Główne cele: pozyskanie nowych rynków zbytu, reklamowanie i oferowanie nowych produktów, usprawnienie obsługi klienta, osiągnięcie przewagi konkurencyjnej
Cechy technologii wykorzystywanych w HE: wszechobecność, zasięg globalny, uniwersalne standardy, bogactwo informacji, indywidualizacja informacji, produktów
Korzyści z He: ułatwiona obsługa zamówień, lepsze zarządzanie zapasami, szersze udostępnianie informacji, ułatwienie spójności procesów logistycznych (dostawca - firma - klient)
20. Finanse elektroniczne
Dotyczą obszarów: bankowość internetowa, karty płatnicze, płatności w Internecie, dokonywanie rozrachunków międzybankowych, zarządzanie ryzykiem finansowym
Systemy finansów elekt:
System budżetowy - funkcja fiskalna, e-podatki, e-deklaracje, prowadzenie rachunkowości p
e-system bankowo-kredytowy: elektroniczne kanały dystrybucji produktów bankowych
e-system finansowy przedsiębiorstw - integracja wew. systemów informatycznych z systemami instytucji finansowych
e-system finansowy ubezpieczycieli - kalkulowanie wysokości składek, wartości świadczeń
e-system finansów gospodarstw domowych - korzystanie z pozostałych finansowych systemów informacyjnych
21. Bezpieczna organizacja w gospodarce elektronicznej
Zagrożenia systemów informatycznych: zablokowanie dostępu do usług, włamania do systemu, utrata danych, kradzież danych, fałszowanie informacji…
Zabezpieczenia:
-Na poziomie aplikacji
-Warstwy pośredniczącej
-Na poziomie protokołów komunikacyjnych
-Szyfrowanie danych
-Podpis elektroniczny
-Szyfrowanie asymetryczne
-Tworzenie listy uprawnień użytkowników do plików
-Prywatność
-Technologie bezpiecznej transmisji danych
-Bezpieczna poczta elekt
Dostawcy towarów
Przychody PZ Faktura VAT
Magazyn kartoteka towarów
Rozchody Faktura VAT
Odbiorcy towarów