dr Agnieszka Grzelak, Szkoła Główna Handlowa
Podstawy prawa - 110540-0956
Kazusy - system władzy RP
1. W przemówieniu podczas spotkania z wyborcami poseł Jan Z. Stwierdził, że w szkole wyższej, znajdującej się na terenie jego okręgu wyborczego, dochodzi do nadużyć, m.in.. wydawane są fikcyjne dyplomy ukończenia studiów, sprzedawane za znaczne sumy. Szkoła skierowała do sądu akt oskarżenia o przestępstwo z art. 178 par. 2 K.k. (oszczerstwo). Oskarżony poseł skierował do sądu pismo, w którym stwierdził, iż działał w ramach wykonywania mandatu poselskiego, a wobec tego chroni go immunitet bezwzględny i nie może być sądzony. Jednak sąd nie uznał tego stwierdzenia, dochodząc do przekonania, że nastąpiło naruszenie dóbr osobistych innych osób.
Czy działania posła Jana Z. były objęte immunitetem?
2. Na ręce Marszałka Sejmu złożono projekt ustawy podpisany przez 51 senatorów. W uzasadnieniu stwierdzili oni, iż brak formalnej uchwały Senatu spowodowany jest znaczną pilnością sprawy, a poparcie przez bezwzględną większość senatorów jest wystarczające dla przyjęcia, że jest to inicjatywa złożona przez Senat.
Czy Sejm ma obowiązek rozpatrzyć tak złożony projekt ustawy?
3. W ustawie o ochronie wydm piaszczystych dla potrzeb sił zbrojnych zawarte zostało postanowienie zobowiązujące organy państwa do określenia zasad ochrony wydm piaszczystych, wykorzystywanych przez wojsko, przed osobami postronnymi. W trakcie obrad Rady Bezpieczeństwa Narodowego wywiązała się polemika pomiędzy Prezesem Rady Ministrów a Prezydentem na temat tego, kto ma uregulować tę kwestię. Prezydent uznał, że należy to do jego kompetencji, jako sprawującego kierownictwo ogólne w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego, natomiast premier podkreślił, że Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną RP.
Przedstaw i uzasadnij swoją opinię.
4. Prezydent spowodował wypadek samochodowy, w którym śmierć poniosła jedna osoba. Prokurator zakwalifikował czyn Prezydenta jako przestępstwo z art. 145 par. 1 k.k. W jaki sposób prokurator może spowodować wszczęcie postępowania przeciwko Prezydentowi? Wskaż organ orzekający w tej sprawie.
5. W trakcie kontroli przeprowadzonej przez NIK w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów jeden z jego pracowników zarzucił inspektorowi NIK przyjęcie korzyści majątkowej. Zawiadomił równocześnie prokuraturę żądając aresztowania inspektora.
Czy możliwe jest w tej sytuacji wydanie postanowienia o tymczasowym aresztowaniu?
6. Jeden z popularnych tygodników publikował regularnie listę stu najbogatszych obywateli kraju. Kilku z nich wniosło skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich, że publikacje takie zagrażają ich bezpieczeństwu, zwiększają prawdopodobieństwo napaści na nich. Rzecznik skierował do redaktora naczelnego pismo z zapytaniem, czy posiada zgodę zainteresowanych na tego rodzaju publikacje. W odpowiedzi redaktor stwierdził, że nie zamierza w ogóle się ustosunkowywać do pytania Rzecznika, gdyż wykracza ono poza jego kompetencje. Zdaniem redaktora rzecznik ma badać, czy nie doszło do naruszenia praw obywatelskich przez działania organów państwa. Natomiast działania prywatnych podmiotów gospodarczych nie mogą być poddawane ingerencji Rzecznika.
Czy w świetle ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich stanowisko redaktora było słuszne?
7. Prezydent odwołał Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. W niektórych gazetach pojawił się zarzut, że Prezydent naruszył prawo, gdyż przed odwołaniem nie zasięgnął opinii Krajowej Rady Sądownictwa, tym samym odwołanie jest nieważne.
Oceń legalność działania Prezydenta.
8. Do laski marszałkowskiej wpłynął projekt ustawy o planowaniu przestrzennym. Po kilku dniach marszałek otrzymał pismo od ministra gospodarki przestrzennej, w którym minister zawiadamiał o wycofaniu projektu z Sejmu.
Jak powinien postąpić Marszałek?
9. Pół roku przed wyborami parlamentarnymi sondaże przedwyborcze wyraźnie wskazywały, że partia rządząca traci poparcie. Dla polepszenia swego wizerunku rząd postanowił sprawdzić, jakie ma poparcie w Sejmu, uzyskując wotum zaufania. Wniosek w tej sprawie zgłosił wicepremier. Za wyrażeniem Radzie Ministrów wotum zaufania opowiedziało się w głosowaniu 129 posłów, 150 było przeciw, 21 wstrzymało się od głosu. Zaskoczony wynikiem głosowania Prezes Rady Ministrów stwierdził, że było ono nieważne, gdyż tylko on mógł wystąpić z wnioskiem o udzielenie Radzie Ministrów wotum zaufania. Opozycja zbojkotowała jednak wystąpienie premiera i zażądała złożenia dymisji. Premier w końcu ustąpił i złożył na ręce Prezydenta swoją rezygnację.
Czy Rada Ministrów uzyskała wotum zaufania?
Czy argumenty premiera były właściwe?
Jak powinien zachować się w tej sytuacji Prezydent?
10. Sześć tygodni po wyborach parlamentarnych Marszałek Senior zwołał posiedzenie nowo wybranego Sejmu. Na uroczystej inauguracji ślubowanie złożyli posłowie, którzy zasiedli po raz pierwszy w ławach poselskich; aby nie przedłużać uroczystości, zwolniono z tego obowiązku posłów, którzy pełnili już w przeszłości funkcję posła. Przystąpiono następnie do wyboru Marszałka Sejmu i jego dwóch zastępców spośród pięciu zatwierdzonych kandydatów. Kandydat A uzyskał 50 głosów, B-99, C-39, D-225, a E- 35 głosów poparcia. Marszałkiem Sejmu został więc D, a wicemarszałkami posłowie, którzy uzyskali kolejno największą liczbę głosów.
Jakich naruszeń dopuszczono się, zwołując pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu?
Czy złożenie ślubowania przez posłów odbyło się zgodnie z prawem?
Oceń prawidłowość wyboru Marszałka Sejmu i jego zastępców.