ARDS - Ostra Niewydolność Oddechowa
Niewydolność oddechowa
zaburzenia oddychania zewnętrznego
wymiana gazowa nie wystarcza do zaspokojenia potrzeb metabolicznych ustroju
Oddychanie płucna:
wentylacja
wymiana gazowa
Zaburzenia oddychania płucnego:
zaburzenia wentylacji
zaburzenia dyfuzji
zaburzenia ukrwienia kapilar płucnych
Hypoksja
Zaleganie CO2 → we krwi (hyperkapnia)
Niewydolność oddechowa
a. całkowita: niedotlenienie + prawidłowa wartość CO2
pO2 = ↓ pCO2 = ↑
b. niedotlenienie + zaleganie CO2
pO2 = ↓ pCO2 = N
Zmniejszenie FRC:
niecałkowita inflacja / wypełnienie (pęcherzyków płucnych)
płytkie oddychanie
częściowe lub zupełne zatkanie dróg oddechowych
niedodma absorpcyjna (tlen - azot)
zmniejszenie powierzchni pęcherzykowej przez powietrze (odma) lub płyn (krwiak, wysięk, przesięk)
Zaburzenia dyfuzji - obrzęk płuc
↑ ciśnienia hydrostatycznego - niewydolność lewo komorowa, przeciążenie płynami
↓ ciśnienia onkotycznego osocza
↑ przepuszczalności naczyń włosowatych krążenia płucnego
Postać hypodynamiczna:
zmiany CUN (zaburzenia przytomności)
obwodowy UN (np. zapalenie nerwów, uszkodzenie wysokie rdzenia kręgowego)
mięśniowa - miastenia
zaburzenia elektrolitowe (hypopotasemia)
Postępowanie:
intubacja
wentylacja
W zatruciach: możliwość stosowania leków antagonistycznych (np. Nalokson)
Zaburzenia wentylacji płuc:
schorzenia zaporowe:
- astma
- aspiracja
schorzenia restrykcyjne
- odma opłucnowa
- schorzenia kośćca (skrzywienie kręgosłupa)
Postać zaporowa:
ciało obce
zaleganie wydzieliny + słaby odruch kaszlowy
obrzęk śluzówki
skurcz krtani, oskrzeli
nieżyt oskrzeli
rozedma płuc
astma oskrzelowa
Zaburzenia wentylacji:
niedotlenienie
retencja CO2
pO2 = ↓ pCO2 = ↑
Postępowanie:
przywrócenie drożności dróg oddechowych
toaleta drzewa oskrzelowego (odessanie wydzieliny)
↓ martwej przestrzeni
wentylacja zastępcza, wspomagana
Postać restrykcyjna:
zrosty, anomalie klatki piersiowej
wysokie ustawienie przepony
ropniak opłucnej
krwiak opłucnowy
odma opłucnowa
mnogie złamanie żeber
↓
HYPOWENTYLACJA PĘCHERZYKOWA
Odma opłucnowa:
ZAWSZE ODBARCZENIE DRENAŻEM PRZED WYKONANIE INTUBACJI
Mnogi złamanie żeber:
tzw. stabilizacja wewnętrzna - oddech zastępczy (respirator) z zastosowaniem dodatniego ciśnienia końcowo-wydechowego tzw. PEEP
Zaburzenia dyfuzji:
blok pęcherzykowo-włośniczkowy
zgrubienie przegrody pęcherzykowo-włośniczkowej
- hyperwolemia
- śródmiąższowe zapalenie płuc
- obrzęk płuc
↓
NIEDOTLENIENIE BEZ ZALEGANIA CO2
zmniejszenie włośniczkowego łożyska naczyniowego
- wstrząs
↓
NIEDOTLENIENIE BEZ ZALEGANIA CO2
WSKAZANA TLENOTERIAPIA BIERNA
rzekomy blok dyfuzyjny
Spadek wentylacji:
zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzja
zaburzenia dystrybucji
Wentylacja / przepływ < 0,8
Niedodma → niedotlenienie
Rak oskrzela → niedotlenienie
odessanie
czynne rozprężanie płuca
wentylacja wspomagana
↓ perfuzja
↓ perfuzja przez włośniczki
- zator tętnicy płucnej
- wstrząs
Leczenie: przyczynowe (l. fibrynolityczne)
wentylacja
Hyperwentylacja pęcherzykowa
nadmierna wentylacja - ↓ pCO2 (przewietrzenie pęcherzyków płycnych)
↑ wentylacji
↑ ilości oddechów
↑ wentylacji minutowej
zasadowica oddechowa
↓
↓ ukrwienia mózgu → deficyt tlenowy, ↑ pracy mięsni → deficyt tlenowy
* ból
* strach
* histeria
* postępowanie przyczynowe (sedacja, leki p/bólowe - narkotyczne)
* ↑ pCO2
* wentylacja zastępcza
* (intubacja)
Rozpoznanie ARDS:
stan kliniczny pacjenta
- przyśpieszenie oddechu
- ↓ ilości oddechów
- zatrzymanie oddechu (bezdech)
- oddech płytki
- trudności w mówieniu
sinica
duszność
niepokój, apatia, dezorientacja
często tendencja do przyjmowania pozycji siedzącej
tachykardia (zaburzenia rytmu serca)
bradykardia (skrajne niedotlenienie)
Rozpoznanie:
badania kliniczne
badanie radiologiczne (płuca)
gazometria
Pulsoksymetria
saturacja mieszanej krwi żylnej
TK klatki piersiowej
Tachykardia:
↑ pCO2
↑ wydzielania KA (katecholaminy) w sytuacji
↑ RR
↑ pCO2
↑ wydzielania KA (katecholaminy) w sytuacji
Bradykardia:
ośrodkowe podrażnienie nerwu błędnego
skrajne niedotlenienie
Gazometria:
↑ pCO2 > 60 mmHg
↓ pO2 <60 mmHg
kapilarna (z opuszka palca, płatka ucha)
tętnicza - pobrana z tętnicy obwodowej
mieszna krew żylna z tętnicy płucnej (przy założonym cewniku Swana-Ganza)
Różnica pęcherzykowo-włośniczkowa: PA-a O2
oblicza się po 10-15 minutach oddychania czystym tlenem
PA-a O2 = ciśnienie atmosferyczne - Pa O2 + Pa CO2 + Pa H2O
ciśnienie atmosferyczne = 750 mmHg
Pa H2O = 47 mmHg / 37 oC
prawidłowa przy oddychaniu tlenem = 70 mmHg
Pulsoksymetria
pomiar % wysycenia hemoglobiny tlenem na podstawie przepływu krwi
ocena częstości tętna
czujnik zakładany na opuszki palca, płatka ucha, stopy u niemowląt, opaska na ręku u noworodków, niemowląt
Zalety: |
Wady: |
|
|
PRAWIDŁOWE WARTOŚCI > 94%
Saturacja krwi żylnej mieszanej
ocena wysycenia tlenem w tętnicy płucnej
możliwość bilansu tlenowego, ocena dowozu i zużycia tlenu
TK klatki piersiowej
ocena dystrybucji niedodmy w miąższu płucnym
Leczenie ARDS:
przywrócenie drożności dróg oddechowych
przyrządowo lub bezprzyrządowo
- bronchoaspiracja (odessanie z drzewa oskrzelowego)
- odsysanie
- nebulizacja
- toaleta drzewa oskrzelowego
Tlenoterapia bierna: pacjent sam oddycha mieszaniną wzbogaconą w tlen
poprawna zawartość tlenu w mieszaninie oddechowej
konieczny wydolny własny oddech pacjenta
Tlenoterapia czynna: pacjent jest wentylowany
wentylacja zastępcza, wspomagana
określenie zawartości tlenu w mieszaninie oddechowej
określenie częstości oddechów
określenie objętości oddechowej
Rodzaj sprzętu |
Przepływ tlenu w l/min |
Osiągany % tlenu |
Okulary tlenowe |
3-5 |
30-40 |
|
6 |
42 |
Maska twarzowa |
4-6 |
24-28 |
|
6-8 |
30-45 |
Toksyczność O2
bezpieczny do 40%
niedodma obsorbcyjna
obrzęk pęcherzyków
zniesienie odruchowego skurczu naczyn płucnych (przy hypoksi)
powstawanie wolnych nadtlenków
uszkodzenie błon lipidowych
Wskazania do wentylacji:
brak oddechu
częstość oddychania > 35/min
PaO2 < 60 mmHg przy oddychaniu biernym tlenem
pCO2 > 50 mmHg (wyjątek PRZEWLEKŁA HYPERKAPNIA)
przy stosowaniu wentylacji zastępczej, wspomaganej - konieczna intubacja
po kilku dniach 7-10 - korzystne wykonanie tracheotomii
Respiratory:
respirator nie leczy lecz zastępuje funkcje
powikłania (intubacja - powikłania, uraz ciśnieniowy płuc, zapalenie respiratowe płuc)
Powikłania:
ciśnieniowo zmienne
objętościowo zmienne
sterowane przepływem
Tryby oddechowe:
wentylacja zastepcza
wentylacja wspomagana
oddech własny pacjenta z dodatnim ciśnieniem końcowowydechowym
wspomaganie ciśnieniowe
wspomaganie przepływem
dodatnie ciśnienie końcowowydechowe
MEDYCYNA RATUNKOWA W3 07.1103
4