WOJNA SZEŚCIODNIOWA


WOJNA SZEŚCIODNIOWA

W 1967 r. Izrael, po ogłoszonej mobilizacji, przygotował do swojej obrony około 250 tys. ludzi, zorganizowanych w 25 brygady (11 pancernych, 11 piechoty i 4 powietrzno-desantowe). Dysponowali oni 1,3 tys. czołgów (głównie AMX-13, Centurion, M50, M51 Sherman i M48 General Patton) i 160 działami samobieżnymi. Wsparcie zapewniały brygady artylerii dysponujące około 800 działami polowymi i 108 wyrzutniami rakiet przeciwlotniczych. W siłach powietrznych służyło 14 tys. ludzi dysponujących 197 samolotami bojowymi (72 naddźwiękowe samoloty myśliwsko-bombowe Mirage IIIC zgrupowane w 3 dywizjonach myśliwskich, 60 myśliwców bombardujących Super-Mystere B2, Mystere II i 41 myśliwców Ouragan zgrupowanych w 1 dywizjonie wielozadaniowym i 3 dywizjonach myśliwsko-bombowych, wspieranych przez 25 lekkich bombowców Sud-Ouest Vautour II). W 2 dywizjonach transportowych znajdowały się samoloty transportowe Noratlas, Stratocruiser, C-46 i C-47. W siłach morskich służyło 4 tys. ludzi, dysponujących 4 okrętami podwodnymi, 3 niszczycielami (w tym jeden zdobyty na Egipcjanach w 1956 r.), 12 kutrami torpedowymi, 6 okrętami patrolowymi i 3 małymi okrętami desantowymi.

Egipt po ogłoszonej mobilizacji dysponował armią liczącą 300 tys. żołnierzy. Z tej liczby, na Półwyspie Synaj zgromadził 7 dywizji (w tym 2 pancerne). Około 100 tys. żołnierzy dysponowało 900 czołgami i 200 działami samobieżnymi (głównie produkcji radzieckiej T-34, T-54, T-55, SU-85 i SU-100), 900 działami. W lotnictwie egipskim służyło 16 tys. ludzi, dysponujących 410 samolotami (produkcji ZSRR, ChRL, CSRS i PRL: 30 średnich bombowców Tu-16, 49 lekkich bombowców Ił-28, 55 myśliwców bombardujących Su-7B, 163 myśliwce MiG-21, oraz myśliwce MiG-15, MiG-17 i MiG-19). W egipskiej marynarce służyło 12 tys. ludzi, dysponujących 14 okrętami podwodnymi (radzieckie typu "W" i "R"), 5 niszczycielami (radzieckie typu "Skoryj"), 3 fregatami, 2 korwetami, 20 kutrami rakietowymi (radzieckie typu "Osa" i "Komar"), 32 kutrami torpedowymi, 8 trałowcami, 12 ścigaczami okrętów podwodnych i 10 okrętami desantowymi.
    Syria po mobilizacji wystawiła 65 tys. żołnierzy z 300 czołgami, 100 działami samobieżnymi i 300 działami polowymi. Większość sprzętu było pochodzenia radzieckiego. W lotnictwie syryjskim służyło 4 tys. ludzi dysponujących 200 samolotami (w tym 140 maszyn bojowych, między innymi
MiG-17 i MiG-19). Personel marynarki liczył 4 tys. ludzi dysponujących 2 trałowcami, 3 kutrami patrolowymi, 2 kutrami rakietowymi i 13 kutrami torpedowymi.
    Jordania po mobilizacji wystawiła 40 tys. żołnierzy z 300 czołgami (brytyjskie i amerykańskie
Centurion, M47 i M48 General Patton) i 200 działami. W siłach powietrznych służyło 2,5 tys. ludzi dysponujących 120 samolotami (w tym 70 maszyn bojowych, głównie brytyjskie Hawker Hunter FGA9). Jordania otrzymała wsparcie ze strony Iraku. Ekspedycyjny korpus iracki liczył 20 tys. żołnierzy z 200 czołgami, wspieranymi kilkudziesięcioma samolotami.
    Syria, Irak i Jordania wystawiły razem około 250 samolotów bojowych. Łącznie państwa arabskie wystawiły do walki 209 najnowszych myśliwców naddźwiękowych
Mig-21, 343 myśliwce starszego typu oraz 86 bombowców bliskiego i średniego zasięgu.

Strategia państw arabskich zmierzała do uwikłania Izrael w długotrwałe walki pozycyjne, a po wyczerpaniu zapasów strategicznych i wykrwawieniu jego głównych sił, przejście do działań ofensywnych, i ostatecznie likwidacji państwa żydowskiego na Bliskim Wschodzie.

Zupełnie odmienna była strategia działania Izraela. Planowano nagłym uderzeniem powietrzno-lądowym błyskawiczne rozbicie sił egipskich zgromadzonych na Synaju, a następnie przerzucenie zwolnionych oddziałów na front jordański i syryjski. Marynarka miała ochraniać wybrzeża przed desantami wroga, a główne zadania powierzono lotnictwu oraz wojskom lądowym, uwzględniając desanty spadochronowe i śmigłowcowe.
    Na głównym kierunku natarciu - froncie synajskim - siły izraelskie podzielono na trzy grupy operacyjne: "
Północ" (generał Tal), "Centrum" (generał Joffe) i "Południe" (generał Sharon). Główne siły zgrupowano w jeden rzut z nieiwlkim odwodem w pasie Gaza-El Kuseim z zadaniem szybkiego rozbicia wojsk egipskich. Na froncie jordańskim zgrupowano 5 brygad mających za zadanie pozorować duże działania przeciwko Jordańczykom. Na froncie syryjskim umieszczono 3 brygady z zadaniami obronnymi. Dodatkowe siły odwodowe rozlokowano w okolicach Tel Awiwu. Do obrony Izraela pozostawiono zaledwie 12 samolotów, pozostałe maszyny rozlokowano na lotniskach w pobliżu granicy egipskiej. Wykorzystano tutaj specjalnie wybudowane odcinki autostrad (lotniska polowe) rozmiszczone od Gazy do Hajfy i na całej pustyni Negew.

- zajęcie Półwyspu Synaj -

5 czerwca 1967 r. rannych godzinach, Egipcjanie ostrzelali żydowskie osiedla położone wzdłuż Strefy Gazy. Stało się to pretekstem do izraelskiego ataku.

Wobec zagrożenia ze strony Egiptu i Syrii, Izrael podjął środki obronne mające na celu pozbawienie przeciwnika możliwości ewentualnego ataku. Powołując się na prawo do samoobrony, podstawową doktrynę międzynarodowego prawa zawartego w Artykule 51 Karty Narodów Zjednoczonych, Izrael przystąpił do prewencyjnego uderzenia na Egipt.

5 czerwca 1967 r. o godzinie 7.45 izraelskie samoloty przeprowadziły niespodziewany atak na egipskie lotniska na Półwyspie Synaj. W pierwszej fali nalotu zaatakowano jedenaście egipskich lotnisk niszcząc 197 samolotów (w tym 8 w walce powietrznej) z stacjami radarowymi. Druga fala nalotu zaatakowała szesnaście lotnisk ze stacjami radarowymi. W ciągu trzech godzin zniszczonych zostało 309 egipskich samolotów, co oznaczało pozbawienie Egiptu ochrony i wsparcia powietrznego. Wynik wojny został rozstrzygnięty w pierwszych godzinach, jako rezultat niszczącego ataku przeciwko egipskim bazom powietrznym.
    5 czerwca 1967 r. o godzinie 8.15 rozpoczęło się natarcie izraelskich sił lądowych, które pięcioma kolumnami wbiły się głęboko w egipskie pozycje w Strefie Gazy i na granicy egipskiej na Półwyspie Synaj. Rozpoczęły się ciężkie walki o otwarcie drogi w głąb Półwyspu Synaj.
    Gupa operacyjna "
Północ" początkowo uderzyła na pozycje egipskie na lini Chan-Junis-Rafah. Izraelczycy obeszli pod Chan-Junis pozycje Egipcjan, i od tyłu zaatakowali stanowiska arabskiej artylerii, niszcząc ją i zmuszając wroga do opuszczenia pozycji obronnych. Następnie Izraelczycy skierowali się wzdłuż brzegu morza w stronę Rafah, gdzie ciężkie walki trwały aż do wieczora, kiedy miasto padło, a tym samym zgrupowanie egipskie broniące Gazy zostało okrążone. W trakcie walk pod Rafah wyróżnili się izraelscy komandosi 35 Brygady Spadochronowej T'zanhanim, która była specjalnie szkolona do działań rozpoznawczych, szturmowych oraz dywersyjnych na terytorium nieprzyjaciela.
    Gupa operacyjna "
Centrum" ruszyła przez pustynię (szlakiem uważanym przez Egipcjan za całkowicie nieprzejezdny) i po 9 godzinach dotarła oraz opanowała Bir Lahfan. Miało to ważne znaczenie, gdyż uniemożliwiało Egipcjanom przegrupowanie rezerw i dostarczanie zaopatrzenia.
    Gupa operacyjna "
Południe" uderzyła w kierunku ważnego węzła oporu Abu Agheila. Przez cały dzień podciągano oddziały szturmowe, aby wieczorem rozpocząć natarcie.
  
  Egipskie radio z Kairu nadawało 5 czerwca 1967 r. informacje o zestrzeleniu 75% izraelskich samolotów, rozbiciu sił lądowych przeciwnika i marszu egipskich oddziałów na Tel Awiw. Takie wiadomości miały zachęcić sojusznicze kraje arabskie do przystąpienia do wojny.

W południe 5 czerwca 1967 r. syryjska artyleria rozpoczęła zmasowany ostrzał rejonu Safed w Górnej Galilei. W następnych dniach artyleria syryjska niszczy 390 domów w żydowskich kibucach.
    Syryjskie bombowce zbombardowały rafinerię ropy naftowej w pobliżu Hajfy i lotnisko Megido, a maszyny jordańskie bazę lotniczą Kefar Sirkin.
    Równocześnie Jordańczycy rozpoczęli ostrzał artyleryjski i bombardowanie Tel Awiwu oraz Lod. Oddziały lądowe natomiast rozpoczęły atak na izraelską enklawę na Górze Skopus. Popołudniem, Legion Arabski przekroczył izraelską granicę i zajął siedzibę misji rozjemczej ONZ w Jerozolimie. Jordania rozpoczęła przegrupowania wojsk lądowych i okopywanie się na linii zdemilitaryzowanej, łącznie z obszarem Jerozolimy oraz głównego lotniska pod Tel-Awiwem. Pomimo ataku Izrael wystosował przesłanie pokojowe przesłanie za pośrednictwem ONZ. Lecz Jordania nie wycofywała swoich wojsk.

W odpowiedzi, późnym popołudniem 5 czerwca 1967 r. jordańskie (lotniska w Ammanie i Mafrag) i syryjskie pozycje (lotniska Saygal, Dumayr, Marj Rigal i T-4) zostały zbombardowane przez izraelskie samoloty. Jordańskie Siły Lotnicze przestały istnieć (zniszczono 28 samolotów i 2 helikoptery), a Syryjskie Siły Lotnicze zostały poważnie uszkodzone (zniszczono 57 samolotów, czyli 2/3 potencjału Syrii), włączając w to zniszczone bazy lotnicze. Równocześnie zaatakowano bazę lotniczą H-3 w Iraku (niszcząc 10 bombowców Tu-16), a wieczorem ponownie uderzono na lotnisko Ras Banas w Egipcie. Oprócz tego zniszczono kilka arabskich stacji radiolokacyjnych. Ten wielki sukces opłacono stratą jedynie 19 izraelskich samolotów i śmiercią 10 pilotów.
    
Jordania była tym nalotem tak zaskoczona, że uznała izraelskie samoloty za lotnictwo USA operujące z lotniskowców. Przecież większość izraelskich samolotów miała być zniszczona nad Egiptem.

Wieczorem 5 czerwca 1967 r., siły izraelskie z rejonu Gazy i Khan Junis uderzyły w kierunku silnie bronionej egipskiej bazy El-Arish. W nocnych walkach egipskie umocnienia zostały przełamane i o świcie 6 czerwca 1967 r. Izraelczycy zdobyli ten ważny węzeł oporu. Natychmiast grupa operacyjna "Północ" oddelegowała jednostki desantowe na front jordański.
    Po całonocnych ciężkich walkach, izraelskie oddziały z grupy operacyjnej "
Południe" opanowały Abu-Aghelię i rankiem 6 czerwca 1967r. ruszyły w kierunku centralnej części Półwyspu Synaj, w stronę miasta Nahl.
    Rankiem 6 czerwca 1967 r. Izraelczycy rozpoczęli koncentryczny atak na Gazę i do południa zdławili ostatnie punkty egipskiego oporu.

6 czerwca 1967 r. arabskie rozgłośnie radiowe podały komunikat, że Stany Zjednoczone Ameryki oraz Wielka Brytania współpracują z Izraelem. Komunikat ten wywołał ataki arabskich tłumów na placówki dyplomatyczne USA i Wielkiej Brytanii. Egipt, Syria, Sudan, Algieria, Jemen i Irak zerwały stosunki dyplomatyczne z USA.

- wyzwolenie Jerozolimy -

6 czerwca 1967 r. Izraelczycy przerzucili z Półwyspu Synaj w rejon Jerozolimy brygadę spadochronową, która natychmiast zaatakowała pozycje wojsk jordańskich w mieście. Walki we wschodniej Jerozolimie były wyjątkowo krwawe, gdyż Izraelczycy nie używali w tym mieście artylerii i wsparcia lotnictwa. We wczesnych godzinach popołudniowych miasto Jerozolima zostało wyzwolone.
    Równocześnie z działaniami w Jerozolimie, 6 czerwca 1967 r. Izraelczycy atakowali na froncie jordańskim w kierunku Ramallah i Djenin, opanowując obie te miejscowości. Do bardzo ciężkich walk doszło w trakcie zdobywania Nablusu, gdzie zniszczono jordańską brygadę pancerną i brygadę piechoty.

6 czerwca 2003 r. pojedyńczy iracki bombowiec Tu-16 zbombardował izraelskie miasto Netanya (zrzucając trzy bomby) i podjął próbę ataku na lotnisko Ramat David.

W odpowiedzi izraelskie samoloty zbombardowały lotniska w Iraku, niszcząc 18 samolotów wroga. Równocześnie, nad Synajem zestrzelono w walkach powietrznych 11 egipskich samolotów. W ciągu następnych dni kilkakrotnie atakowano bazy lotnicze Iraku.

6 czerwca 1967 r. wojska syryjskie zaatakowały pozycje izraelskie nad Jeziorem Tyberiadzkim, zajmując miejscowości Haritio i Sher Jaskor.

7 czerwca 1967 r. wojska izraelskie (grupa operacyjna "Północ") nacierające w kierunku nadmorskim dotarły do północnego odcinka Kanału Sueskiego. Równocześnie część kolumn zmechanizowanych parła manewrem oskrzydlającym w głąb Półwyspu Synaj, aby zamknąć drogę odwrotu wycofującym się egipskim oddziałom.
    Grupa operacyjna "
Centrum" do wieczora 7 czerwca 1967 r. opanowała przełęcz Mitla, zamykając w ten sposób rozbite wojska egipskie na bezwodnych pustyniach Synaju. Równocześnie oddziały grupy operacyjnej "Południe" nieustannie parły do przodu spychając Egipcjan w pułapkę.

7 czerwca 1967 r. Legion Arabski został zmuszony wycofać się z Jerozolimy. Miasto zostało natychmiast zajęte w całości przez izraelskich komandosów. Jednocześnie izraelskie oddziały opanowały wszystkie główne rejony Zachodniego Brzegu Jordanu. Gdy miasto Jarozolima zostało zajęte, naczelny rabin Szlomo Goren zażądał od zwycięskiego Dajana, by ten natychmiast wysadził w powietrze znajdujące się na Wzgórzu Świątynnym meczety, przygotowując tym samym grunt pod budowę Trzeciej Świątyni. Minister obrony nie tylko odmówił, lecz także kazał ściągnąć wywieszoną już nad al-Aksa izraelską flagę a na spotkaniu z muzułmańskimi dostojnikami zapowiedział, ku ich zdumieniu, że nadal będą sprawować kontrolę nad tym świętym dla islamu miejscem. W ciągu kilku dni wyburzono natomiast arabską dzielnicę lepianek, która wyrosła u stóp Zachodniej Ściany, tworząc wielki plac dla religijnych uroczystości.
    7 czerwca 1967 r. wieczorem Izraelczycy bez walki zajęli Jerycho.

7 czerwca 1967 r. zakończył się okres podziału Jerozolimy na dwie części - muzułmańską i izraelską. Rozpoczęła się odbudowa Jerozolimy.
    Władze izraelskie powstrzymały się od postawienia domu modlitwy lud siedziby swej władzy na Wzgórzu Świątynnym. Pozostawiono je w rękach Waqf, Powiernictwa Muzułmańskiego w Jerozolimie. Ponadto główni rabini zabronili Żydom nawet stawiać stopy na Wzgórzu Świątynnym, żeby nieumyślnie nie znaleźć się w najświętszym miejscu, gdzie kiedyś stała Świątynia, do której mieli dostęp wyłącznie kapłani.

W nocy z 7 na 8 czerwca 1967 r. izraelskie oddziały grupy operacyjnej "Południe" opanowały strategiczne miasto Nahl w centrum Półwyspu Synaj. Posuwając się szybkimi kolumnami zmotoryzowanymi Izraelczycy okrążali i likwidowali w ciężkich walkach egipskie pancerne oddziały. Niektóre egipskie oddziały próbowały wyrąbać sobie drogę odwrotu do Kanału Sueskiego. Ciężkie walki toczyły się na całym obszarze Synaju. Walki w rejonie Gifgafy i przełęczy Mitla przybrały kształt wielkiej bitwy pancernej, największej od czasów II wojny światowej. Wzięło w niej udział 1 100 wozów bojowych po obu stronach. Wieczorem 8 czerwca 1967 r., wiele wykrwawionych oddziałów egipskich złożyło broń.
    8 czerwca 1967 r. izraelskie samoloty zestrzeliły w walkach powietrznych dziewięć egipskich samolotów.
    W dniach 8 i 9 czerwca 1967 r. liczne oddziały izraelskie zajęły pozycje obronne wzdłuż Kanału Sueskiego. Sztab izraelski po opanowaniu całego Półwyspu Synaj przyjął, że Kanał Sueski będzie najlepszą zaporą antyczołgową broniącą Izrael. Kampania synajska trwała cztery dni. Rozpoczęto pośpieszne przerzucanie zluzowanych oddziałów na front jordański i syryjski.

8 czerwca 1967 r. izraelskie oddziały opanowały tereny pomiędzy Doliną Jordanu a Wzgórzami Hebronu. Armia jordańska w toku walk utraciła większość ciężkiego sprzętu i pośpiesznie wycofywała się. Tysiące jordańskich żołnierzy dezerterowało do swoich domów w wioskach Judei i Samarii.
    Do końca 8 czerwca 1967 r. wojska izraelskie usunęły z zachodniego brzegu Jordanu niedobitki oddziałów jordańskich, kończąc kampanię na tym froncie. Po wyeliminowaniu Jordanii z wojny, Izrael przegrupował część sił na front syryjski.

8 czerwca 1967 r. izraelskie samoloty zaatakowały pomyłkowo u wybrzeży Syrii amerykański okręt wywiadowczy USS "Liberty". Zginęło 34 amerykańskich marynarzy, a 75 zostało rannych. Był to dowód na obecność okrętów wojennych amerykańskiej VI Floty w rejonie konfliktu.

8 czerwca 1967 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ wezwała wszystkie walczące strony do wstrzymania ognia.

Izrael, Egipt i Jordania wyraziły gotowość do podporządkowania się zawieszeniu broni, które zaczęło obowiązywać od godziny 23.30, dnia 8 czerwca 1967 r.

- Wzgórza Golan -

9 czerwca 1967 r. izraelskie oddziały uderzyły z wielkim impetem na syryjskie pozycje. Natarcie posuwało się dwoma kolumnami. Grupa Południe nacierała na południe od Jeziora Tyberiadzkiego w kierunku Wzgórz Golan. Grupa Północ nacierała na północ od Jeziora Tyberiadzkiego, poprzez most Banat Jacuub w kierunku Wzgórz Golan. Ze Wzgórza Golan syryjska artyleria ostrzeliwała żydowskie osiedla w Górnej Galilei. Wzgórza w okolicach El-Kutneira stały się prawdziwymi "polami śmierci" dla izraelskiej piechoty.

9 czerwca 1967 r. państwa Układu Warszawskiego ogłosiły deklarację solidarności z krajami arabskimi i zerwały stosunki dyplomatyczne z Izraelem (z wyjątkiem Rumunii). Państwa proradzieckie potraktowały zniszczenie armii arabskich jak cios wymierzony w Układ Warszawski, gdyż to właśnie specjaliści radzieccy uzbroili i wyszkolili Arabów.

W nocy z 9 na 10 czerwca 1967 r. izraelskie kolumny zmechanizowane obeszły, gwałcąc nautralność Libanu, północne skrzydło obrony syryjskiej i rano uderzyły na jej tyły w rejonie Mossada. Równocześnie desantowano na tyłach wroga oddziały powietrzno-desantowe, które dezorganizowały obronę Syryjczyków. Izraelska Brygada Golani zasłynęła zdobyciem syryjskiej twierdzy Tel-Fahar na wzgórzach Golan. Po dwóch dniach ciężkich walk, 10 czerwca 1967 r. izraelskie oddziały zajęły syryjskie miasta El-Kutneira i Tawafiq. Armia syryjska znajdowała się w rozsypce i na całym froncie cofała się w panice.

10 czerwca 1967 r. ZSRR zażądał od Izraela wstrzymania ofensywy w Syrii i zagroził interwencją zbrojną.
    
W odpowiedzi, cała amerykańska VI Flota przyjęła kurs w stronę syryjskich wybrzeży. Jednocześnie amerykańska dyplomacja zaczęła naciskać na Izrael, by przerwać działania wojenne i zgodzić się na rozejm.

10 czerwca 1967 r. o godzinie 18.30 ogłoszono przerwanie ognia na froncie izraelsko-syryjskim. W momencie wprowadzenia rozejmu, wojskom Izraela brakowało kilku godzin by wkroczyć do Damaszku, stolicy Syrii.

- konsekwencje wojenne -

W wyniku wojny sześciodniowej Izrael stracił 766 zabitych i 2 563 rannych. Straty w sprzęcie wojskowym wyniosły 46 samolotów (24 pilotów) i 80 czołgów. Koszty wojny obliczono na około 0,5 mld. dolarów. Zajęty został cały Półwysep Synaj, a wojska izraelskie ufortyfikowały się na wschodnim brzegu Kanału Sueskiego. Zajęcie strategicznych Wzgórz Golan uwolniło osiedla w Górnej Galilei od nieustannego nękania syryjskim ostrzałem. Zajęcie Zachodniego Brzegu Jordanu zabezpieczyło natomiast Tel Awiw, i co ważniejsze dało Izraelowi cenne ziemie z Jerozolimą w ich centrum. W sytuacji dalszych agresywnych działań ze strony krajów arabskich, armia izraelska miała w zasięgu działań taktycznych Kair, Amman i Damaszek. Zajęte terytoria dawały gwarancję, że ewentualny atak arabski zostanie powstrzymany, zanim będzie mógł osiągnąć dotychczasowe granice żydowskiego państwa. Po raz pierwszy Izrael był militarnie bezpieczny. Ale nie mniej ważne było zajęcie całej Jerozolimy, oraz Samarii i Judei. Tam przecież była historyczna siedziba Żydów, zanim zostali od niej oddzieleni linią zawartego w 1948 roku zawieszenia broni, która stała się granicą.
    W trakcie wojny sześciodniowej Izrael zdobył kilkaset czołgów radzieckiej produkcji
T-54 i T-55. Była to tak wielka liczba, że w zdobyte wozy postanowiono wyposażyć nowo tworzone izraelskie oddziały pancerne. Przeprowadzono znaczącą modernizację zdobytych czołgów. Bardzo szybko modernizacja czołgów T-54 i T-55 stała się szeroko reklamowaną propozycją eksportową Izraela.

Egipt stracił mniej więcej 12-15 tys. zabitych i 20 tys. rannych, a prawie 4,5 tys. żołnierzy trafiło do niewoli. Rozbitych zostało siedem dywizji, w tym dwie pancerne. Na samym Synaju Egipt pozostawił ponad 625 czołgów, z których 200 było sprawnych, 750 sztuk artylerii i 2 500 ciężarówek i innych pojazdów mechanicznych. Egipt stracił również całe lotnictwo.
    Jordania straciła około 4 tys. zabitych i 2 tys. rannych, a 636 żołnierzy i oficerów trafiło do niewoli.
    Syria straciła 2,5 tys. zabitych i 5 tys. rannych, a prawie 600 trafiło do niewoli. Rozbitych zostało siedem brygad, w tym cztery piechoty, dwie zmechanizowane i jedna pancerna. Zniszczonych zostało 60 czołgów, a 40 nie uszkodzonych zostało zdobytych przez izraelskich żołnierzy.
    Armie arabskie straciły większość posiadanego sprzętu bojowego, wartego około 2 mld. dolarów. Arabowie stracili 391 samolotów na ziemi i 60 w walkach powietrznych. Byli pokonani i upokorzeni, lecz nie zamierzali pogodzić się z faktami dokonanymi.

Na zajętych w 1967 r. przez Izrael ziemiach mieszkało w Strefie Gazy 381 tys. Arabów, a na Zachodnim Brzegu Jordanu około 586 tys. Arabów.
    
Zdobyte tereny poddano ostrej administracji wojskowej. Wojskowa administracja starała się przestrzegać czterech zasad: ograniczyć fizyczną obecność, nie interweniować i normalizować codzienne życie, poprawić standarty życia i dążyć do otworzenia mostów na Jordanie. Wprowadzanie tych zasad w życie, było w interesie lokalnej społeczności arabskiej.
    Po wojnie sześciodniowej konflikt arabsko-izraelski wzmógł się jeszcze bardziej, gdyż Izrael zdobył ziemie podatne na osadnictwo - Wzgórza Golan, Zachodni Brzeg i Strefę Gazy. Konflikt stopniowo ewoluował z walki o przeżycie w spór o ziemię i wodę.

17 czerwca 1967 r. ministrowie spraw zagranicznych trzynastu państw arabskich proklamowali w Kuwejcie utworzenie wspólnego frontu walki przeciwko izraelskiej agresji. Postanowiono, że z Izraelem nie będzie żadnych rozmów, nie będzie pokoju i nikt nie uzna tego państwa. Izolując Izrael politycznie i gospodarczo, postanowiono prowadzić jednoczesną wojnę ze wszystkich kierunków. Te ciągłe ataki ze wszystkich kierunków, miały zmęczyć i osłabić Izrael. Miała to być prawdziwa wojna na wyczerpanie.

W 1967 r. po wojnie sześciodniowej, Francja nałożyła na Izrael embargo i wstrzymała dostawy sprzętu wojskowego do tego kraju.

Po "wojnie sześciodniowej" w 1967 r. komunistyczna Polska (za ZSRR) zerwała stosunki dyplomatyczne z Izraelem.

Od tego czasu Izrael rozpoczął produkcję pocisków balistycznych ziemia-ziemia Jericho I we własnym zakresie. Pociski przenoszą 750 kg głowicy na odległość 235-500 km z dokładnością CEP mniejszą niż 1 km. Pociski Jericho I zostały rozlokowane na wyrzutniach mobilnych na obszarze pustyni Negew.

27 czerwca 1967 r. Knesset uchwalił trzy ustawy. Pierwsza z nich rozszerzała zasięg jurysdykcji izraelskiej na Wschodnią Jerozolimę; druga trzykrotnie powiększała granice miasta; trzecia zapewniała ochronę wszystkich obiektów sakralnych i swobodny dostęp do nich dla wyznawców wszystkich religii.

W 1967 r. po zakończeniu działań wojennych na froncie izraelsko-jordańskim, Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OWP) wykorzystała osłabienie Jordanii i przy pomocy Syrii stworzyła w zachodniej części kraju własne państwo w państwie.

W okresie 1967-1970 na granicy izraelsko-jordańskiej doszło do 5.840 incydentów zbrojnych, w większości ostrzału artyleryjskiego i moździerzowego z terytorium Jordanii.

W lipcu 1967 r. palestyńskie organizacje terrorystyczne przeprowadziły pierwsze akcje przeciwko izraelskiej obecności w Judei i Samarii. Odbyły się szkolne strajki, zamykano sklepy i wstrzymywano publiczną komunikację. Izraelska administracja wojskowa odpowiadała za sankcje ekonomiczne i wypędzenie lokalnych przywódców do Jordanii, lecz po upływie miesiąca czasu protesty ustały. W następnych latach strajki i demonstracje wybuchały w datach mających symboliczne znaczenie dla palestyńskiej ludności, ale i one zakończyły się w 1969 r. w Judei i Samarii, a w Strefie Gazy w 1972 r.

15 lipca 1967 r. powstało pierwsze żydowskie osiedle na zajętych terytoriach: Kibbutz Merom na Golanie. Golański kibuc założyli zwolennicy Partii Pracy, kierowały nimi względy strategiczne. Merom Golan był niemal ostatnim tchnieniem klasycznego, lewicowego pionierskiego ruchu kibucowego.

23 lipca 1967 r. Egipt ogłosił ponowną gotowość armii do walki przeciwko Izraelowi. Egipt uzyskał pomoc bogatych krajów arabskich z Zatoki Perskiej w wysokości 225 mln. dolarów rocznie, oraz pomoc wojskową z ZSRR, dzięki czemu szybko odbudował siły zbrojne. ZSRR przekazało Egiptowi między innymi 400 nowoczesnych samolotów bojowych i przeszkoliło u siebie 300 egipskich pilotów.

Tymczasem Izrael został pozbawiony dostaw broni, gdyż Francja i USA nałożyły trwające 135 dni embargo na sprzedaż sprzętu wojskowego. Francuskie embargo na dostawy broni dla Izraela, dodało silnego bodźca rozwojowi izraelskiego przemysłu zbrojeniowego.

W sierpniu 1967 r. rząd izraelski zaproponował Egiptowi i Syrii wycofanie się z Synaju i Wzgórz Golan w zamian za demilitaryzację tych terenów, wolność żeglugi po Kanale Sueskim i Cieśninie Tirańskiej, prawo korzystania z wody rzeki Jordan oraz podpisanie traktatu pokojowego.

W sierpniu 1967 r. powstał Ruch Ziemia dla Izraela, który postulował utworzenie osad żydowskich na zajętych palestyńskich terytoriach. Energiczną akcję podjął także Blok Wiernych (Gusz Emunim), skrajnie nacjonalistyczna organizacja ortodoksyjna zmierzająca do zasiedlenia całego biblijnego terytorium państwa Izrael.

29 sierpnia 1967 r. szczyt arabski w Chartumie przyjął uchwałę "Trzy Razy Nie" ("nie" dla pokoju z Izraelem, "nie" dla uznania Izraela, "nie" dla negocjacji z Izraelem).

Jesienią 1967 r. rząd Izraela zadecydował o potrzebie budowy własnej bomby atomowej. Według obliczeń Izrael musiał wydać około 104 milionów dolarów na uzyskanie broni atomowej, przy czym materiały rozszczepialne kosztowały 70 milionów dolarów, proces produkcyjny 18 milionów, próby 12 milionów, a pozostałe 4 miliony dolarów przeznaczono na pokrycie kosztów magazynowania i konserwacji. Ponieważ Izrael miał problemy natury technicznej, koszt tej operacji wyniósł prawdopodobnie około 200 milionów dolarów. Pod koniec lat 60 budżet wojskowy Izraela wynosił 733 miliony dolarów, więc z finansowego punktu widzenia nie było żadnego problemu. Ważniejszym problemem było zdobycie 200 ton uranu. Potrzebny surowiec miał zdobyć Mossad.

W okresie od września 1967 r. do stycznia 1968 r., izraelska armia energicznie zaangażowała się w operację likwidacji komórek terrorystycznych w Judei i Samarii. Zlikwidowano dowództwo Fatah w Nablusie oraz zniszczono w rejonie Hebronu siatkę Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny (PTLP). W innych miastach Zachodniego Brzegu Jordanu rozbito liczne grupy terrorystyczne. W operacji zabito ponad 200 terrorystów, a 1,100 aresztowano. W ten sposób zniszczono infrastrukturę terrorystycznych organizacji w Judei i Samarii oraz zablokowano kanały przemytu broni z Jordanii.

21 października 1967 r. egipskie okręty rakietowe klasy "Osa", przy użyciu pocisków rakietowych typu "Styx", zatopiły izraelski niszczyciel "Ejlat", który zbliżył się do egipskich wybrzeży. Był to pierwszy w dziejach wojen przypadek skutecznego użycia kierowanych pocisków rakietowych.

W listopadzie 1967 r. na Bliskim Wschodzie prowadził nieudane mediacje pokojowe specjalny wysłannik z ramienia ONZ Gunnar Jarring. Umieścił on swoją kwaterę na Cyprze i daremnie starał się tam zaprosić arabskich przedstawicieli.

22 listopada 1967 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ wystosowała Rezolucję 242, wzywającą wszystkie strony konfliktu bliskowschodniego do zaprzestania walk, zakończenia stanu wojny i uznania wzajemnego prawa do istnienia w bezpiecznych granicach, zobowiązującej ponadto Izrael do wycofania wojsk z terenów okupowanych. Projekt ten, zaakceptowany przez Izrael, został odrzucony przez Syrię, a potem przez inne kraje arabskie.

W 1968 r. aktywność organizacji terrorystycznych w Izraelu skupiła się w Strefie Gazy, gdzie duże bezrobocie i brak lokalnych przywódców politycznych stworzyły podatny grunt dla działalności OWP.

21 stycznia 1968 r. ze zjednoczenia Partii Robotników Ziemi Izraela (Mapai) i kilku mniejszych ugrupowań powstała Partia Pracy.

25 stycznia 1968 r. zatonął izraelski okręt podwodny "Dakar", na pokładzie którego zginęło 69 marynarzy. Po latach poszukiwań wrak okrętu został zlokalizowany na dnie Morza Śródziemnego w 1999 r.

21 marca 1968 r. izraelska armia przeprowadziła atak na bazę wojskową al-Fatah w wiosce Karameh w Jordanii. W bitwie zginęło około 250 palestyńskich bojowników. Izrael stracił 28 zabitych żołnierzy, kilkanaście czołgów i samolot.

Po bitwie stoczonej w marcu 1968 r. w Karameh, palestyńska organizacja al-Fatah zaczęła dominować w Organizacji Wyzwolenia Palestyny (OWP). Na czele al-Fatah stał Jasir Arafat.

W 1968 r. OWP rozpoczęło tworzenie terrorystycznych baz na południowo-zachodnich stokach Góry Hermon w południowym Libanie, w regionie później nazwanym "Fatahland". Cały ten region szybko przekształcił się w wielką bazę terrorystyczną.

Na przełomie marca i kwietnia 1968 r. komunistyczne władze Polski postanowiły odsunąć uwagę społeczeństwa od studenckich rozruchów i skierować ją przeciw Żydom. W polskiej prasie rozpoczęła się nagonka antysemicka. Wyrzucano Żydów z uczelni i partii. Około 20 tysięcy Żydów zostało zmuszonych do opuszczenia kraju. Podpisanie podania do Rady Państwa o zwolnienie z polskiego obywatelstwa było warunkiem niezbędnym do złożenia podania o zezwolenie na wyjazd z Polski. Na stałe mogli z Polski wyjechać jedynie Żydzi podający Izrael jako cel podróży i zrzekający się obywatelstwa polskiego. Aby zmusić Żydów do opuszczenia kraju, władze komunistyczne pozbawiały Żydów pracy i czasami eksmitowały z mieszkania. W ciągu następnych czterech lat Polskę opuściło ogółem 30 tys. Żydów. Ludzie, dla których Polska była ojczyzną, zostali pozbawieni obywatelstwa polskiego i otrzymali przyzwolenie na wyjazd bez prawa do powrotu.
    Z liczby 30 tys. Żydów zmuszonych do opuszczenia Polski, około 5 tys. wyjechało do Izraela. Właściwie w Polsce nie było już Żydów, choć działały tu jeszcze dwie główne organizacje żydowskie: Związek Kongregacji Wyznaniowych (powstał jeszcze w 1949 r.) i Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów Polskich (powstało w 1950 r.). Działał tu również Teatr Żydowski oraz Żydowski Instytut Historyczny.

W 1968 r. sefardyjski Naczelny Rabin Izraela dowodził, że niezwracanie nowopodbitych terytoriów jest religijnym obowiązkiem Żydów.

12 kwietnia 1968 r. dziesięć żydowskich rodzin pod przywództwem rabina Mosze Lewingera z Bloku Wiernych (Gusz Emunim) osiedliło się w Hebronie i za zgodą władz rozpoczęło budowę osiedla Kiriat Arba w bezpośrednim sąsiedztwie miasta. Było to pierwsze osiedle wybudowane w Judei. Osiedle w Hebronie powstało dokładnie w Paschę 1968 r. Osiedle założył ultraortodoksyjny rabin Lewinger, jako pierwszy krok ku ponownemu zasiedleniu przez Żydów całej danej im przez Boga ziemi Izraela. Hebron zaś zwiastunem nowego ruchu religijnego, którego mesjańskie aspiracje rozbudziło cudowne zwycięstwo z czerwca 1967 roku.

--------------------------------------------------

Materiały opracowywane na podstawie: patrz Bibliografia.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wojna sześciodniowa konspekt
41 Wojna sześciodniowa 5 10 VI 1967
Historia Wojna Sześciodniowa
Najwieksze Bitwy XX wieku 01 Wojna sześciodniowa
Wojna o Falklandy
wykład Wojna ekonomiczna
Zimna wojna
WOJNA W IRAKU
I wojna swiatowa i Rosja 001
podział sześcianu na ostrosłupy
WOJNA W AFRYCE POĄNOCNEJ, wszystko do szkoly
II wojna swiatowa, szkoła, streszczenia
Scenariusz zajęć w grupie sześciolatków. Listonosz, PRZEDSZKOLE!!!, SCENARIUSZE RÓŻNE
TERAZ JEST WOJNA, Teksty z akordami
wojna z krzyżakami, różne
Wojna 1632-1634, W, Rozmaitości
II WOJNA WIATOWA NA WIECI, Inne
agresja i wojna- ewolucyjna, Psychologia, biologia, ewolucyjna

więcej podobnych podstron