BADANIA JAKOŚCI TURYSTYKI PRZYRODNICZEJ

QUALITY OF WILDLIFE TOURISM SURVEY

Duncan Bryden

Consultancy in Rural Development and the Environment

Sheneval, Tomatin

Inverness IV13 7XY

Tel/Fax [phone]

Mobile [phone]

[e-mail]

Spis treści:

1. Zarys

2. Tereny turystyki przyrody

3. Metodyka

4. Badania

5. Wyniki badań

1. Profil turysty

2. Charakterystyka podróży

3. Motywacja do odwiedzenia atrakcji

4. Czynniki wpływające na przyjazdy turystów

5. Poziom zainteresowania naturą

6. Członkostwo w organizacjach ochrony przyrody

6. Analiza oczekiwań przed i po wizycie

7. Pragnienia

8. Ogólne oczekiwania

9. Uwagi turystów

10. Dyskusja

11. Obszary dalszych badań

12. Załączniki:

• Słownik

• Kwestionariusz

• Bibliografia

Streszczenie

1. Quality of Tourism Wildlife Survey (Badanie Jakości Turystyki Przyrody) został przeprowadzony w sierpniu oraz na początku Września 2002 w 15 ustalonych destynacjach turystyki przyrodniczej na terenach Highlands i Islands.

2. Celem badań było ustanowienie bazy danych na temat postrzegania jakości przez odwiedzających na terenach przyrodniczych

3. Wszystkie destynacje zostały wybrane z bazy danych Nature Based Tourism Initiative. Spośród 15 miejsc, 14 posiada narodowy albo międzynarodowy status miejsca ochrony przyrody lub są stworzone w celu obserwacji chronionych gatunków

4. Jedną z metod zastosowanych w badaniach były wywiady wśród turystów, które przeprowadzane były przez badaczy wypełniających kwestionariusze złożone z 20 pytań mających na celu ustalenie podstawowych demograficznych cech turystów oraz odnotowanie ich postrzegania przed i po wizycie. W trakcie trwania badań wypełnionych zostało 466 kwestionariuszy

5. Pytania zostały sformułowane tak by sprawdzić jakość solidności, wrażliwości, pewności i zaplecza materialnego, będących kluczowymi elementami jakiegokolwiek produktu.

6. Wnioski badań sugerują, że użytkownicy terenów przyrodniczych to przeważnie ludzie starsi i z wyższych grup społecznych niż wynosi norma dla Highland . Jedna trzecia odwiedza te miejsca ponownie.

7. Większość zwiedzających pochodzi z Anglii, mniej z krajów zamorskich, wśród tych ostatnich prym wiodą obywatele Holandii i Niemiec. Wydaje się, że obcokrajowcy preferują bardziej dzikie tereny

8. Prawie 80% jest czynnie zainteresowanych przyrodą jako początkujący, amatorzy albo badacze kiedy tylko ponad 20% są obserwatoriami głównie zainteresowanymi krajobrazem.

9. Internet nie jest używana jako źródło informacji o danej miejscowości - głównie odwiedzający polegają na rekomendacjach innych i mają skłonności by zatrzymywać się w lokalnym zakwaterowaniu, głownie jako część 2-tygodniowego pobytu.

10. Odwiedzającym dano trzy możliwości, na to by opisać ich główny powód dla, którego odwiedzili daną destynacje. 56% powiedziało ,że chciało zobaczyć dziką przyrodę, 31% by odwiedzić miłe miejsce i 14% wskazywało inne powody jak spacerowanie albo jazda na rowerze.

11. Ich oczekiwania związane z destynacją zazwyczaj są spełnione, lecz spodziewają się lepszych wrażeń w kontakcie z przyrodą i miejscem kojarzonym z możliwością zobaczenia dzikiej zwierzyny; zdają sobie jednak sprawę, iż zwierzęta te nie pojawią się na zawołanie

12. Pewność stanowiła element najbardziej oczekiwany przed wizytą, zaplecze materialne i solidność były na drugim miejscu. Wrażliwość była na ostatnim miejscu, co sugeruje, iż nie spodziewano się napotkania obsługi na miejscu
    

13. Po wizycie powyższe przeciętne oczekiwania dotyczące pewności zostały zaspokojone. Wrażliwość była lepsza niż się spodziewano, podczas gdy solidność i zaplecze materialne tylko trochę przewyższały to, czego oczekiwano

14. Pewna pomoc w poprawianiu umiejętności obserwacji przyrody mogłaby podwyższyć jakość doznań prawie połowy korzystających z tej formy wypoczynku, a odwiedzane miejsca muszą zadbać o zajęcie turystów w okresach, gdy dzika zwierzyna jest mniej dostrzegalna

1. ZARYS

Jako część Tourism Framework for Action , Highlands i Enterprise Islands (HIE) miał za zadanie zidentyfikowanie kluczowych produktów turystycznych i związaną z nimi skalę możliwości. Turystyka przyrodnicza niezmiennie identyfikowana jest w ankietach, a badania wskazują, że poziom udziału w obserwacji przyrody wzrasta.

Ponad 80% przyjezdnych wskazuje na naturalne środowisko jako ważną motywację w ich decyzji, by odwiedzić Highlands i Islands. Dla prawie 36% odwiedzających obserwacja przyrody stanowi część ich pobytu. Część tej obserwacji ma miejsce w punktach stworzonych w celu przyjmowania odwiedzających.

Highlands and Islands Enterprise zleciły Duncan'owi Bryden'owi przeprowadzenie ankiety by zbadać zagadnienia jakości produktów otaczających odwiedzających w punktach przyrodniczych na terenie Highlands i Islands w sierpniu i na początku września 2002.

Celem tego badania jest ustalenie obiektywnych podstawowych danych na temat postrzegania jakości turystyki w miejscach dzikiej przyrody przez odwiedzających.

2. TERENY TURYSTYKI PRZYRODY

Spośród 89 miejsc z bazy danych The Nature Based Tourism Initiative zostało wyselekcjonowanych 15.The Nature Based Tourism Initiative jest partnerskim programem zrzeszającym HIE, SNH, HC, FE, RSPB, AILST oraz sektor prywatny. Inicjatywa ma na celu poprawę zarządzania i promocji przyrody oraz doświadczeń z nią związanych. Jako integralna część tych ulepszeń, inicjatywa będzie dążyła do wykazania jasnych ekonomicznych, społecznych oraz środowiskowych korzyści dla społeczności i działalności wspierających turystykę opartą na przyrodzie. Inicjatywa ta jest kluczowym elementem zmierzającym do uczynienia Highlands and Islands czołową, europejską, turystyczną destynacją, która będzie opierać się na przyrodzie.

Wybrane miejscowości zastały rozpatrywane pod takim kątem by stanowiły mieszankę przeżyć, własności, rozmiaru, lokalizacji i przyrody który by odzwierciedlały szerszy zakres miejsc .Niektóre miejsca nie były brane pod uwagę ponieważ główne atrakcje przyrody tych miejsc nie były dostępne podczas badań w sierpniu i we wrześni, Np. gniazdowanie ptaków drapieżnych oraz morskich. Wszystkie wybrane miejsca miały znaczącą faunę i florę albo walory krajoznawcze tak jak zdefiniowane jest to przez 10 rożnych wyznaczników reprezentowanych w przykładzie ( z wyjątkiem Rogie Fallus , chociaż wszystkie miejsca Foresty Commission zarządzane są według standardów UK Forest Standards). Opis wyznaczników znajduje się w załączniku 1.

Pozwolenia były uzyskane od menedżerów miejsc i prace nad ankietą prowadzone były wraz z innymi ankietami przeprowadzonymi w niektórych z tym miejsc w tym samym czasie.

Tabela 1 - Miejscowości zawarte w badaniach

Tereny turystyki przyrody	Liczba corocznych odwiedzających (szczytowy miesiąc)	DESIGNATIONS OR WILDLIFE INTEREST
Abernethy - RSPB	37k	SSSI ,N NR, ESA, SPA - Rybołów Park Narodowy
Aros Centre - Własność prywatna		Morski Orzeł CCTV
Beinn Eighe - SNH	11k(1999)	SSSI, NNR, NSA, SAC, Rezerwat biosfery, Council of Europe Diploma Site.
Chanonry Point - Własność prywatna	Brak danych	CSAC
Creag Meagaidh - SNH	7k Kwiecień	SSSI, NNR, cSAC, SPA,
Forsinard - RSPB	5k Czerwiec	SSSI, SPA, RAMSAR
Handa - SWT	5k Lipiec	SSSI, SPA, NSA
Kylerhea - FC	19k Sierpień	CSAC, - Wydra
Knockan - SNH	18k	SSSI Geology, NNR, NSA
Loch an Eilein - Własność prywatna	80 -100k	SSSI, cSAC/SPA, NSA Park Narodowy
Moray Firth Wildlife Centre - Własność prywatna	24k Sierpień	SSSI, cSAC,- Delfiny
River Affric - FC	70k Sierpień	SSSI, NNR, NSA
Rogie Falls - FC	57k Sierpień
Ulva Ferry - Własność prywatna	5k Lipiec	SSSI, NSA, ESA
Calgary Bay - Własność prywatna	Brak danyhc	SSSI, ESA

Oznaczenia symboli - patrz załącznik 1

3. METODYKA

Decyzje klienta są oparte na względnych korzyściach i spostrzeżeniach a nie na faktach. Parasuraman et al. (1985) określił 5 wymiarów, na których opierają się konsumenci formułując swoje oczekiwania i pragnienia względem jakości usług. Następnie zostało to poddane bardziej szczegółowej analizie przez Hamilton i Crompton (1991) i wykorzystane dla kontekstu parku.

Pięć wymiarów można określić następująco:

• Solidność odnosi się do zdolności wykonania obiecanej usługi rzetelnie i dokładnie

• Wrażliwość jest gotowością, by pomóc gościom i dostarczyć natychmiastowej opieki

• Pewność wskazuje na dobrą informację i bezpieczne udogodnienia

• Zaplecze materialne reprezentuje fizyczne udogodnienia miejsca

• Empatia reprezentuje troskliwą i zindywidualizowaną dbałość o klienta

Pierwszy cztery wymiary zostały określone przez odwiedzających pod względem jakości produktu turystycznego dla celów badań. Empatia została rozważona jako część wrażliwości. Turyści zostali poproszeni, by rozpatrzyć swoje oczekiwania przed wizytą i doświadczenia po wizycie poprzez odpowiadanie na 13 pytań reprezentujących te cztery wymiary. Pytania są tak skonstruowane, by zbadać jak goście postrzegają jakość miejsc będących atrakcjami turystyki przyrody.

Na podstawowym poziomie, osiąganie dobrej jakości usług znaczy konsekwentne dostosowanie się do oczekiwań odwiedzających albo ich przewyższanie. Jakość usługi można zdefiniowanać jako lukę pomiędzy oczekiwaniami odwiedzających względem produktu a tym co jest odczuwalnie dostarczone.

Badania w Szkocji wskazały na to, iż tamtejszy przemysł turystyczny powinien skoncentrować się na 4 punktach: integralności, dumie, sprawności oraz innowacji. Tutaj trzeba zauważyć, iż integralność jest równoważna solidności, wrażliwości, sprawności i dumy.

Poza oczekiwaniami, które na przykład mogą wynikać z promocyjnych materiałów oferowanych przed wyjazdem, mamy do czynienia z pragnieniami odwiedzających dane miejsce. Ankieta ta nie odnosi się do pragnień odwiedzających względem turystyki przyrody. Pragnienia rozpatrywane są ogólnikowo w jednym z pytań.

Na drugim poziomie, osiąganie dobrej jakości usług znaczy konsekwentne dostosowanie się do pragnień odwiedzających albo ich przewyższanie. Prawdziwa jakość usługi może zatem być zdefiniowana jako luka pomiędzy pragnieniami odwiedzających względem produktu a tym co jest odczuwalnie dostarczone.

Przegląd HIE pragnął określić metodologię, która pozwoliłaby utworzyć bazę danych i byłaby powtarzana w celu zidentyfikowania jakichkolwiek zmian. Pytania i system ocen zastały tak zaprojektowany, by mogły być używane w całym szeregu destynacji, bezwzględne wyniki mogą być z łatwością porównywane zarówno na przestrzeni czasu jak i pomiędzy destynacjami. Jakościowy schemat użyty w badaniach został tak zaprojektowany, aby reprezentować szeroki zakres różnorodnych destynacji. Dalsze szczegółowe pytania reprezentujące zasadnicze wymiary mogą być dodane w celu zaspokojenia potrzeb badań dla poszczególnych destynacji. Analiza dokonana została poprzez arkusz kalkulacyjny używając Lotus 123 i każde pytanie zostało opatrzone odsyłaczami względem 18 zmiennych. Dane umieszczone zostały również w Excel

Przeprowadzony został przegląd internetowej literatury w celu rozpoznania poprzednich prac na temat postrzegania jakości w destynacjach przyrody. Napotkano na niewielką ilość porównywalnych badań. Rezultaty badań załączone są w aneksie 3.

Źródło (Parasuraman A, Ziethaml V, oraz Berty L (1985) A conceptual model of service of quality and its implications for future research Journal of Marketing 49 41 – 50)
Hamilton J oraz Crompton J (1991) Identifying the Dimensions of Service Quality in a Park Context Journal of environmental management 32 211 - 220

4. Badania

Badania zostały przeprowadzone w głównym punkcie dostępu do atrakcji turystycznej. 466 odwiedzających zostało poproszonych o wypełnienie ankiety - kwestionariusz w dodatku nr 3. Wpływ przyjezdnych w miejscach rzadziej odwiedzanych był niski i nie było równej rozpiętości respondentów miedzy miejscami. Respondenci zostali wytypowani przypadkowo. Kiedy rodzina albo grupa gości podchodziła do osoby przeprowadzającej wywiad, data urodzenia decydowała o osobie, która powinna wypełnić ankietę. Odmowy były minimalne i zwykle zdarzały się z powodu trudności języka. Pewna liczba wywiadów została skrócona z powodu dużej ilości komarów w miejscu wywiadu. Przykładowe karty zostały użyte w pytaniach 15 i 16.

Badania zostały przeprowadzone w sierpniu i na początku września. Ankiety były wypełniane w różne dni tygodnia, a wywiady były przeprowadzane miedzy 9 a 20godz.

Pytania 1 i 2 zostały uzupełnione przez prowadzącego badania, aby zapewnić odpowiednią rozpiętość czasową. Pytania 3 do 10 w ankiecie maja za zadanie rozpoznać podejście gości do miejsc odwiedzanych. Pytania 11 do 14 wyjaśniają ich motywacje do zwiedzania i zestawiają je z charakterystyka przyjezdnych do Highlands.

Pytania 15 i 16 (każde z 13 podsekcji) w szczególności badają oczekiwania przyjezdnych przed zwiedzeniem atrakcji turystycznej, a po wizycie - ich odczucia. Wzięto pod uwagę ze większość odpowiedzi będzie pozytywna i w konsekwencji punkt zerowy na skali 1 - 7 został obciążony, by dać większy zakres w pozytywnej części skali. Opisy zostały dodane do skali, by dać respondentom punkt odniesienia.

Pytanie 17 pozwala ustalić życzenia przyjezdnych.

5. Wyniki badań

Wyniki badań sugerują, że odwiedzającymi miejsca dzikiej przyrody są przeważnie ludzie starsi i o wyższym statusie społecznym niż norma dla Highlands. a jedna trzecia z przyjezdnych ponawia swoje wyjazdy w te miejsca. Prawie 80% przyjezdnych jest aktywnie zainteresowanych przyroda, kiedy tylko ponad 20% jest głównie zainteresowanych krajobrazem. Ludzie ci nie korzystają z Internetu, by znaleźć informacje o interesującym ich miejscu - głównie polegają na rekomendacji znajomych. Ich oczekiwania są ogólnie znane, lecz pragną poprawy przyrody na terenach znaczących, gdzie dzika przyroda może być widziana; chociaż poznają przyrodę, ona nie ukazuje się jak na zawołanie. Pomoc w udoskonalaniu umiejętności obserwacyjnych można by dodać do doświadczenia prawie polowy użytkowników i miejsc które musza zaspokoić czasy, kiedy przyroda będzie mniej postrzegana.

5.1 Profil odwiedzających

W porównaniu do charakterystyki ustalonej przez Survey Visitor Highland w 1997, miejsca dzikiej przyrody przyciągają ludzi w różnym wieku. Znacznie mniej młodych ludzi, a więcej w zawodowo czynnym przedziale wieku od 35 do 54, odwiedza miejsca dzikiej przyrody. Jednakże, jest mało prawdopodobne by młodsze dzieci z rodzicami mogły odpowiedzieć na ankietę dlatego nie są one odnotowywane.

Średnia wielkość grupy wynosi 3.1, większa ilość uczestników niż średnia dla Highlands jako całości (2.76) odzwierciedla znaczący (29%) udział rodzin i grup mieszanych społeczne (24%). Niewielka ilość zorganizowanych grup ochrony przyrody została także zarejestrowana.

Miejsca przyrody wydają się przyciągać grupy o wysokim stanowisku społecznym, 45% jest w kategorii AB z czego 31% w C1 kategorii. Tylko 18% jest w C2, DE kategoria. Porównywalne liczby są dla Highlands.: 60% dla AB i C1 łącznie; odwiedzający to 76% dla tych samych kategorii. Indywidualni przyrodnicy figurują rzadko w 5%, jednak w badaniach mogą nie być przedstawiani; 40% to pary, natomiast rodziny składają się na 29% oraz grupy zorganizowane na 24%.

W porównaniu do charakterystyki Highlands z 32% szkockich zwiedzających, tylko 28% odwiedzających pochodzi ze Szkocji. Przyjezdnych z krajów zamorskich - 19% jest mniej niż tych z Pogórza(Highlands) - 27%. To może być spowodowane problemem językowym w wypełnianiu ankiety. Przyjezdni z krajów zamorskich pochodzili z 18 krajów. Przeważająca część pochodziła z Holandii (20%), Niemczech (18%) i Francji (15%). Holendrzy i Niemcy wydają się być bardzo aktywnie poszukującymi dzikiej przyrody i okazującymi zainteresowanie "dzikim" miejscom takim jak Glen Affric, Kylerhea, Handa i Beinn Eighe. Tylko jeden zamorski przyjezdny został zarejestrowany w Spey Bay i był on na Speyside Way. To ma znaczenie dla marketingu, a język obcy nie powinien stwarzać problemów. Przyjezdni z USA nie są przedstawiani w porównaniach charakterystyki Highlands. To podnosi do 53% przyjezdnych pochodzących z reszty Wielkiej Brytanii porównując do 41% odwiedzających Highlands.

1. Charakterystyka podróży

Wydaję się, że odwiedzający tereny przyrodnicze spędzają znaczącą ilość czasu na wyżynno-górzystym terenie Highlands i Islands.

32% odwiedzajązych jest na wakacjach przez 4-7 dni, 31% jest na wakacjach przez 7-14 dni a 21% więcej niż 14 dni.

Odwiedzający Highlands i Islands przebywają tam średnio 4.6 dnia co wskazuje, że pobyt na terenach przyrodniczych jest dłuższy. Centrum Przyrodnicze Zatoki Morey z lokalnymi turystami tworzy ponad 30% odwiedzających, z czego połowa to turyści jednodniowi.

Sierpień jest szczytowym okresem dla zwiedzania większości terenów, kiedy to wiekszość ludzi jest na wakacjach. To nie jest najlepszy czas na odwiedzanie terenów przyrodniczych, jednakże tereny te muszą być przygotowane, ponieważ to jest jedyny czas, kiedy wiekszość turystów może przyjechać.

2. Motywacje do odwiedzania atrakcji

Odwiedzający mieli trzy możliwości wyboru, aby opisać ich główny powód zwiedzania miejsca; 56% ankietowanych chciało zobaczyć przyrodę, 31% chciało odwiedzić ciekawe miejsce, a 14% wskazywało na inna aktywność taka jak spacer czy jazda na rowerze. Poproszono także, by sklasyfikowali się jako: widzowie, początkujący, amatorzy albo uczący się - patrz paragraf 6.5. Uczący się stwierdzili ze ich głównym powodem przyjazdu jest oglądanie przyrody, ale to mogłoby być także znaczącą motywacja dla początkujących i amatorów. Tam gdzie atrakcja była oczywista, np. wydry w Kylerhea i delfiny w Chanonry, zwiedzenie jej było głównym powodem przyjazdu dla co najmniej 90% odwiedzających.

Większość przyjezdnych spędzało wcześniejsze noce w odległości 20 mil od większości atrakcji. Godnym uwagi wyjątkiem jest Kylerhrea, który przyciąga zwiedzających aż z odległości 60 mil. Rogie Falls przyciągnął podróżników z oddali lecz więcej jako miejsce zatrzymania niż cel podróży.

5.4 Czynniki wpływające na przyjazdy turystów

Najbardziej znaczący czynnik wpływający na zwiedzanie danej atrakcji była wcześniejsza wizyta: 35% przyjezdnych było tam już wcześniej. Rekomendacja została wspomniana przez 24% przyjezdnych jako ważny czynnik. Ulotki, przewodniki turystyczne i miejscowe znaki stanowiły 16 -17% informacji. Internet został wspomniany tylko przez 2% przyjezdnych. Te liczby różnią się od danych na Pogórzu Szkockim jako całości, gdzie wcześniejsze wizyty i rekomendacja zostały wspomniane przez 54% i 34% respondentów.

5.5 Poziom zainteresowania natura

Odwiedzający zostali poproszeni do określenia ich własnego udziału w naturze przez sklasyfikowanie się jako jeden z:

• Widzowie - to ci, którzy lubią oglądać krajobraz

• Początkujący - to ci którzy są zainteresowani lecz nie posiadają prawdziwej wiedzy

• Amatorzy - to ci którzy interesują się przyroda oraz rozpoznają rożne gatunki ptaków i kwiatów

• Studiujący - to ci naprawdę interesujący się przyroda i mający wiedze przyrodnicza

W 15 atrakcyjnych miejscach poziom zainteresowania przedstawia się następująco:

Jest tu kilka widocznych tendencji: miejsca że znana atrakcj przyczyniają się, do przyciągania wyższego odsetka studiujących. Odwiedzający Kylerhea w całości sklasyfikowali się jako studiujący, podczas gdy Loch Eilein przyciągnęło równa ilość odwiedzających ze wszystkich czterech kategorii. Studiujący są zazwyczaj członkami organizacji ochrony. To sugeruje, ze wymagany jest większy podział rynku turystycznego i omówione jest to w pełni dalej w sprawozdaniu.

5.6 Członkostwo w Organizacjach Ochrony Przyrody

Zaobserwowano, ze ponad polowa zwiedzających należy do grup ochrony przyrody. Najbardziej znana organizacja to RSPB (23%), kolejne to National Trust w Anglii i Walii (16%) i NTS (8%); 22% turystów było członkami innych miejscowych i narodowych grup ochrony. Ci którzy sklasyfikowali się jako studiujący - 69% byli członkami organizacji ochrony w porównaniu do 26% widzów, 46% początkujących, 52% amatorów. Mather w 1998-99 Rothiemurchus i badania rekreacji w Glenmore napotkały dużą ilość członków w środowiskowych grupach - 23% członków RSPB oraz 14% NTS, 11% NT.

Zródlo: Mather A. S., Rothiemurchus i Glenmore Recreation Survey 1998-9 dla Rothiemurchus i zespolu roboczego Glenmore.

Zauważ: - Procenty do 0.5 zostały zaniżone, procenty ponad 0.5 zostały zaokrąglone w górę. Kompletne liczby znajdują się na tablicach.

6. Analiza oczekiwań przed i po wizycie

Tabela 2 pokazuje 13 przed i po wizytowych pytań oraz jak zostały one użyte do przedstawienia czterech wymiarów odbiorców odwiedzających produkt turystyczny.

To badanie ukazuje, ze atrakcje różnią się od siebie. Jakkolwiek, pytania użyte we wszystkich 15 miejscach były takie same. To utworzyło podstawę podejścia, które pozwoliło, aby rezultaty badań zostały złączone i porównane. Zobacz dodatek nr 2 po aktualny kwestionariusz zawierający opis asymetrycznej skali od 1 do 7. Kategoria "nie wiem" została również zawarta.

Analiza ankiet wypełnianych przed zwiedzaniem wskazała na średni wynik 3.Wynik dla każdego wymiaru jest rezultatem różnych czynników tj.: doświadczenie z wcześniejszej wizyty, doświadczenie z podobnych miejsc oraz wiedza zdobyta z różnych materiałów lub od znajomych. Tylko wyniki ankiet wypełnianych przez pracowników osiągnęły poniżej średniej 3.

Po wizycie respondenci zostali zapytani, czy ich oczekiwania zostały spełnione. Jeżeli tak to wynik wynosił 3 punkty. Jeżeli wizyta okazała się lepsza niż oczekiwali to różnica punktów oraz wyniki ponad lub poniżej średniej (tj. 3 )zostały dodane do oryginalnego wyniku przed wizyta. Pokazuje to - Wykres 2.

Tabela 2 Miejsca dzikiej przyrody - wymiary odbiorców

Wiarygodność produktu	Znajomość produktu	Bezpieczeństwo	Praktyczność miejsca
QU (a)Zobaczenie przyrody	QU (f) Spotkanie personelu w miejscu odwiedzanym	QU (i) Łatwe odnalezienie atrakcji turystycznej przy użyciu dostępnych materiałów / znaków	QU (d)Szlaki turystyczne pasujące do mojego celu wycieczki
QU (b) Nauka o dzikiej przyrodzie	QU (g) Pomocne znaki	QU (k) Poczucie bezpieczeństwa podczas zwiedzania	QU (e) Czystość i dobry stan urządzeń turystycznych
QU (c) Dobry punkt widokowy krajobrazu i przyrody	QU (h) Przyjazny i wykształcony personel w miejscu atrakcji		QU (j) Wystarczająca ilość miejsc parkingowych
			QU (l) Nie zatłoczone atrakcje turystyczne
			QU (m)Miejsca dostosowane do potrzeby niepełnosprawnych

Tabela 3 - Streszczenie oczekiwań

Pytania	PRZED	PO
Solidność - Średnia	4	+0.73
A Zwiedzanie przyrody	3.8- Średnia do powyżej średniej	+0.4 -Zaspokojone
B Nauka o przyrodzie	3.1 - Średnie	+0.5- Zaspokojone do nieznacznie przewyższone
C Dobre punkty obserwacyjne	5.1 - Dobry	+1.3 - Nieznacznie przewyższalo
Wrażliwość - Średnia	3.2	+0.73
F Możliwość znalezienia na miejscu personelu	2.7 - Poniżej średniej	+0.6- Zaspokojone do nieznacznie przewyższone
G Pomocne znaki	4.0 - powyżej średniej	+0.8- Zaspokojone do nieznacznie przewyższone
H Przyjazny, dużo wiedzący personel	3.0 -Średnia	+0.8- Zaspokojone do nieznacznie przewyższone
Pewność - Średnia	4.6	+0.55
I Miejsce łatwe do znalezienia	4.4 - Powyżej średniej	+0.5- Zaspokojone do nieznacznie przewyższone
K Poczucie bezpieczeństwa	4.8 - Powyżej średniej do dobrej	+0.6- Zaspokojone do nieznacznie przewyższone
Zaplecze materialne - Średnia	3.96	+0.74
D Odpowiednie szlaki wycieczkowe	4.4 - Powyżej średniej	+1.2 - Nieznacznie przewyższało
E Czyste udogodnienia	3.7- Średnia do powyżej średniej	+1.1 - Nieznacznie przewyższalo
J Wystarczająco ilość parkingów	4.3 - Powyżej średniej	+0.6- Zaspokojone do nieznacznie przewyższone
L Miejsca nie zatłoczone	4.2 - Powyżej średniej	+0.7- Zaspokojone do nieznacznie przewyższone
M Branie pod uwagę potrzeb niepełnosprawnych	3.2 - Średnia	+0.1 - Zaspokojone

Powyższe wykresy pokazują, że wszystkie 13 oczekiwań było najmniej spotykane i w niektórych przypadkach znacznie przekraczały. Wyniki sugerują po pierwsze że oczekiwania są dość skromne w szczególności w odniesieniu do nauki o przyrodzie i znajdowaniu wyszkolonego personelu. Oczekiwania względem pewności i zaplecza materialnego są powyżej średniej. Okazuje się że obecność miejscowego personelu jest znaczącą dla przeżyć gości. Oczekiwania niepełnosprawnych są wyraźnie nie za wysokie i to jest potwierdzone po wizytach.

W dalszej analizie jasno widać że różne grupy mają różne oczekiwania.

Zwiedzanie przyrody

Uczący się i amatorzy mają największe oczekiwania związane z zwiedzaniem przyrody podobnie jak grupa społeczna C1. Po wizycie wszystkie grupy stwierdziły że ich oczekiwania zostały spełnione w trochę większym stopniu. W indywidualnych miejscach takich jak Loch an Eilein oczekiwania były trochę większe i zostały spełnione, ale dopiero gdy oczekiwania w Spey Bay zostały spełnione

Nauka o przyrodzie

Nauka została zdefiniowana jako spotkania na miejscu z literaturą i wystawami. Oczekiwania odnośnie nauki o przyrodzie są niskie. Są one niższe u obserwatorów, amatorów i gości zagranicznych, a większe u studentów. Po wizycie wszystkie grupy przyznały że ich oczekiwania zostały spełnione i nawet przewyższone. Indywidualne miejsca takie jak Loch an Eilein nie są wyraźnie miejscami gdzie goście jadą by się uczyć mają oni niskie oczekiwania i to jest spełnione.

Dobre punkty widokowe

Goście mają wyraźnie wysokie oczekiwania odnośnie dobrych punktów widokowych przy miejscach przyrodniczych. Obserwatorzy mają większe oczekiwania niż uczący się. Starsi goście mają większe oczekiwania niż młodsi. Po wizycie oczekiwania wszystkich grup zostały przewyższone.

Odpowiednie szlaki

Podobny obraz wyłania się w pytaniu C. Oczekiwania wśród wszystkich grup były powyżej średniej do dobrych. Po wizycie wszystkie oczekiwanie były generalnie spełnione. Grupa powyżej 55 roku życia i grupa społeczna DE były najmniej zadowolone z zagospodarowania szlaków.

Znajdowanie budynków i toalet czystych i w dobrym stanie

Goście mieli oczekiwania średnie do powyżej średniej odnośnie stanu udogodnień. Po wizycie doświadczenia były generalnie pozytywne zwarzywszy że ich oczekiwania były trochę spełnione. Znowu grupy powyżej 55 lat i społeczna DE okazały się być najmniej zadowolone.

Znajdowanie personelu na miejscu

Goście mieli bardzo niskie oczekiwania odnośnie personelu w miejscach przyrodniczych. Goście zagraniczni w szczególności nie oczekują personelu. Po wizycie kiedy znaleźli personel, początkujący i grupa społeczna C2 byli najbardziej zadowoleni.

Znajdowanie pomocnych znaków

Goście mieli oczekiwania odnośnie znajdowania pomocnych znaków powyżej średniej. Były one generalnie spełnione i oznakowania były bardziej pomocne niż się tego spodziewali. (goście sądzili że znaki były bardziej pomocne niż oczekiwali). Znowu początkujący i grupa społeczna C2 byli najbardziej zadowoleni z tych znaków.

Znajdowanie przyjaznego i wykwalifikowanego personelu

Odnośnie pytania F goście mieli średnie oczekiwania, że każdy personel jaki znajdą na miejscu będzie pomocny i przyjazny. Goście zagraniczni, obserwatorzy i ci poniżej 35 roku mieli prawdopodobnie najmniej oczekiwań odnośnie personelu, który był przyjazny i wykwalifikowany. Po wizycie te 3 grupy wydawały się najmniej zadowolone, gdy znowu początkujący i grupa społeczna C2 były najbardziej zadowolone

Łatwe odnajdywanie miejsca

Oczekiwania wszystkich gości odnośnie łatwego odnajdywania miejsca, użytecznych znaków drogowych i literatury promocyjnej były powyżej średniej. Goście zagraniczni i powyżej 35 lat byli grupami najmniej pewnymi w znajdowaniu miejsca. Po wizycie wszyscy uważali że ich oczekiwania zostały spełnione lub nieznacznie przewyższone i nawet grupa gości zagranicznych była bardziej zadowolona niż oczekiwała.

Parkingi

Znajdowanie parkingów nie było powodem obaw wśród konkretnych grup i oczekiwania były poniżej średniej - chociaż był to problem na pewnych terenach. Po wizycie wszystkie grupy były zadowolone z zagospodarowania.

Poczucie bezpieczeństwa na miejscu

Bezpieczeństwo zostało zdefiniowane w 3 głównych wymiarach: osobiste bezpieczeństwo od napaści, ochrona własności przed przestępstwem ( głównie kradzieże samochodów) i bezpieczeństwo osobiste/dzieci, od naturalnych niebezpieczeństw (włączając zgubienie się). Oczekiwania bezpieczeństwa były generalnie powyżej średniej lub dobre. Goście zagraniczni, powyżej 35 lat i uczący się troszczyli się o bezpieczeństwo przed wizyta. Po wizycie najbardziej bezpiecznie czuli się początkujący a najmniej grupa społeczna DE.

Nie zatłoczone miejsca

Oczekiwania odnośnie miejsca nie zatłoczonego były powyżej średniej do dobre. Grupa społeczna DE miała najmniejsze oczekiwania. Po wizycie większość sądziła ze ich oczekiwania zostały spełnione.

Zwrócenie uwagi na potrzeby niepełnosprawnych gości

Ponad 40% gości nie ma opinii na potrzeby niepełnosprawnych. Oczekiwania tych co wyrazili opinię były przed wizyta średnie do niskich, oczekiwali że potrzeby niepełnosprawnych gości będą rozważone. Po wizycie wszystkie te oczekiwania potwierdziły się. Goście rozważyli niektóre miejsca włączając Loch an Eilein były trochę powyżej śreniej w rozważaniach potrzeb niepełnosprawnych odwiedzających..

7. Pragnienia

W przeciwieństwie do oczekiwań, w próbie oszacowania pragnień, zwiedzający byli poproszeni by oddać procenty czterem jakościowym wymiarom w typowym miejscu przyrody. Jakość wymiarów została przedstawiona przez cztery cechy:

• Solidność - doświadczenie przyrody

• Wrażliwość - życzliwość zwiedzającego

• Pewność -bezpieczeństwo

• Zaplecze materialne - jakość i stan ścieżek, toalet itp.

Oszacowano iż "doświadczenie przyrody" miało największe poparcie bo aż 47%, następnie "zaplecze materialne" 19%, a życzliwość zwiedzającego oraz bezpieczeństwo 17%.

Analizują względem grup, uczących się (53%) oraz grup społecznych C2 (57%) ocenia się najwyżej doświadczenie przyrody (37%) a obserwatorzy najniżej jeżeli chodzi o pożądany wymiar miejsca.

Obserwatorzy (22%) i grupa wiekowa od 55 lat wzwyż (23%) jest bardziej skupiona na udogodnieniach podczas gdy trzydziestopięciolatki przywiązują do udogodnień mniejszą wagę (16%).

Życzliwość odwiedzających jest najważniejsza dla przyjezdnych z krajów zamorskich (19%). Troska o bezpieczeństwo podnosi się nieznacznie z wiekiem, ale spada wraz z poziomem wiedzy specjalistycznej.

8. Ogólne oczekiwania

Jako podsumowanie oczekiwań, zwiedzający byli poproszeni o udzielenie odpowiedzi czy ich pobyt był taki jak oczekiwali. 33% powiedziało, że tak. Jednakże, 50% twierdziło iż pobyt przewyższał ich oczekiwania, a 16% że w znacznej mierze je przekroczył. Tylko 1% powiedziało iż pobyt nie zdołał sprostać ich oczekiwaniom.

9. Uwagi turystów

Uwag było dużo i były zróżnicowane. Wszyscy respondenci zostali poproszeni, by udzielić komentarza.

Niektórzy udzielali bardzo wiele uwag i wynik końcowy jest większy niż 466 komentarzy. Respondenci zostali luźno pogrupowani według 14 nazw. Uwagi powinny być rozpatrywane wyrozumiale, ponieważ niektóre miejsca już wcześniej posiadały pewne udogodnienia jak np. toalety.

UWAGI	Liczba	%
Więcej objaśnień na temat przyrody	105	22
Żadnych opinii na temat ulepszeń	100	21
Niczego nie zmieniać	81	17
Większa liczba udogodnień (toalety, bufety, ławki)	62	13
Więcej hides, teleskopów , punktów widokowych , CCTV	28	6
Więcej personelu , który dostarczałby objaśnień , informacji	20	4
Rozmaite - głównie poza omawianymi miejsca dotyczącymi mostu Tolls , RAF Low flying itd.	16	3
Więcej przyrody	15	3
Lepsze udogodnienia dla niepełnosprawnych	13	3
Większa promocja miejsca	11	2
Więcej punktów karmienia, gniazd itp.	11	2
Problems - Midges 6, Dog fouling 1,	7	1
Zagadnienia bezpieczeństwa	5	1
Inne - Pudełka na datki 1, Rozkłady pływów 1, kubły na śmieci 1,	3	0.5
SUMA	477

10. Dyskusja

1. Dane ukazują znaczące różnice pomiędzy gośćmi w stosunku do miejsc przyrody a Highlands jako całość. W zwiedzaniu miejsc przyrody jest preferowany czas wolny wśród odwiedzających którzy są generalnie starsi, na szczycie 2 grup społecznych i zatrudnieni w pełnym wymiarze czasowym. Większość zostaje na dłuższy okres czasu w Highlands, często blisko miejsca odwiedzania. Jest to profil który ukazuje się w innym badaniu - patrz załącznik 4.

2. Ponad połowa gości jest członkami konserwatywnych organizacji. Sugerują oni, mierzalne, negatywne wpływy otoczenia na środowisko przynajmniej raz w roku. Wiadomości dotyczących ochrony środowiska , marketingowych produktów i usług mogą być dostarczone bezpośrednio do członków organizacji za pośrednictwem czasopism i innych mediów. Szkocka organizacja środowiskowa LINK ma na terenie samej Szkocji 500,000 członków. Liczba członków w Anglii i Walii wzrosła do kilku milionów. Istnieją możliwości dla rynku marketingowego terenów turystyki przyrodniczej.

3. Ogólnie mówiąc odwiedzający miejsca przyrodnicze jest więcej niż zadowolony z jakości przeżyć, które spełniają jego oczekiwania. Jednakże ten całkowity poziom satysfakcji maskuje jakieś ukryte obawy wśród niektórych grup odwiedzających.

4. Przyroda jest główną atrakcją, ale wyraźnie odwiedzający mają różne oczekiwania. Jest to częściowo spowodowane różniącymi się definicjami przyrody. Przyroda jest przede wszystkim obserwacją ptaków i zwierząt, a odwiedzający są trochę rozczarowani po wizycie, że nie zobaczyli przyrody takiej jakiej oczekiwali. Lasy , rośliny i inne formy mniej oczywiste fauny i flory nie są brane pod uwagę jako przyroda przez wielu gości. Uczący się posiadający większą wiedzę oczekują, że zobaczą więcej dzikiej przyrody. Początkujący są najbardziej zadowoleni być może dlatego, że mają mniejsze oczekiwania. Dla wielu przyroda jest dodatkowym bonusem.

5. Okazuje się, że odwiedzający nie oczekują, że wizyta będzie źródłem wiedzy i to może mieć ukryte znaczenie jeśli chodzi o interpretacje wizyty. Nauka nie jest porównywalna z społecznym doświadczeniem tak jak z odwiedzinami miejsca przyrody. Poza formalną edukacją objaśnienie musi być zabawne, odpowiednie, zorganizowane i tematyczne. Przykładem jest Creag Meagaidh. Wydaje się, że celem większości odwiedzających nie są tereny przyrodnicze. Zamiast tego przybywają w te miejsca by się wspinać i spacerować a interpretacja nie jest odpowiednia dla tej grupy.. W dodatkowych komentarzach 22% gości sugeruje ze więcej objaśnień było by dla nich cenne.

6. McManus (1991) pisząc Manual Museum Planning identyfikuje społeczny kontekstowy filtr. Jej odkrycia wskazują, że goście oddziałują na siebie różnie w zależności od typu grupy społecznej ,do której przynależą. Odnotowała również fakt, że społeczne współdziałanie związane z odwiedzaniem muzeów zostało wyraźnie docenione przez gości i często miało większe znaczenie, niż jakiekolwiek motywy naukowe. Podobna sytuacja ma miejsce na łonie natury, gdzie przyjeżdża większość gości: pary, rodziny albo małe grupy. Właściwy oddźwięk ma zasugerować, że takie miejsca zwiększają możliwość tego społecznego współdziałania, poprzez zapewnienie obszarów stwarzających możliwość wypoczynku i skorzystania z bazy gastronomicznej, gdzie grupy mogą zatrzymać się albo zebrać się, by podzielić się doznaniami.

7. . Ham et al (1993) wskazał nieco inny punkt widzenia. Wierzono, że właściwa interpretacja tworzy intelektualną część doświadczenia jakiego szukają turyści. Miejsca przyrody na pewno występują po to, by przyciągnąć znaczącą ilość dobrze wyszkolonych fachowców pośród przyjezdnych. Ham et al uważał , że dobrze przedstawiona, interesująca i zabawna informacja, dodana do jakości doświadczenia, wywołuje satysfakcję klientów i tworzy ważną konkurencyjną granicę dla prywatnego przedsiębiorcy. Sprawozdanie z wizyty albo zachęty są uważane za szczególnie ważne jako pierwszy krok w wpływaniu na zachowanie.

8. Marketing i promocja mogą zostać użyte, by przekazywać wiadomości i wpływać na oczekiwania. Na przykład by przekazać ważną, różnorodną wiadomość; raczej niż zwiększać oczekiwania możliwości zobaczenia wydr, orłów albo delfinów. Pośrednio może stać się jasne, że przyroda nie pojawia się "na żądanie". Miejsca mogą zdziałać więcej, przy rozważaniu alternatywnych mechanizmów tworzenia "wspólnej" przyrody łatwiejszej do zobaczenia, interesującej i należycie zaprezentowanej.

9. Zwykłe stacje karmienia dla ptaków i wpływanie na naturalne środowisko tak by zachęcić motyle są dwoma przykładami w Loch Eilein. Elektroniczne tablice przedstawiające czym jest przyroda, dostarczają gościom, informacji dotyczących przyrody na danym obszarze. Wszyscy odwiedzający Handa spotykają ochotników, którzy dostarczają bezpośredniej pomocy. Wyszkolony personel zapewnia takie wyposażenie jak lornetki potrzebnych do obserwacji kryjówek rybołowów. Prosta interpretacja w połączeniu z, gdzie i jak "spojrzeć i słuchać" przewodników mogą dodać wartości wizycie.

10. Oczekiwania dotyczące znajdowania personelu są niskie ale kiedy byli oni obecni odwiedzający doceniali ich wiedzę. Nowicjusze docenili przewodnictwo zapewnione przez znaki. W nieznanym otoczeniu przyjezdni z krajów zamorskich szczególnie docenili przyjazny, znający się na rzeczy, zlokalizowany na miejscu personel. Literatura promocyjna mogłaby zdziałać więcej by pomóc personelowi, który jest elastyczny w stosunku do potrzeb gościa i zapewnia bezpieczeństwo.

11. Udogodnienia wzbudzały największe zainteresowanie starszej grupy wiekowej. Zrozumiale, stan ścieżek i toalety są ważne dla tej grupy i przyczyniają się do jakości wizyty. 13% komentarzy sugeruje, że goście zażyczyli sobie więcej udogodnień takich jak: miejsca siedzące, toalety i podstawowe zakąski.

12. Znaczące jest to, że zaistniało niewielkie zrozumienie potrzeb gości niepełnosprawnych. Około 20% populacji ma jakąś formę niezdolności fizycznej. Jest to znaczący segment który ma podobne potrzeby, jeżeli chodzi o solidność , wrażliwość i pewność jak pozostali gości, ale często jest to uniemożliwione przez tak niepodważalne utrudnienia jak ścieżki i bramy.

13. Bezpieczeństwo nie było wielkim problemem dla większość gości. Co do członków personelu są oni postrzegani jako dodatek do jakości wizyty poprzez zwiększanie bezpieczeństwa.

14. Istnieją oczywiste różnice między indywidualnymi miejscami, jeżeli chodzi o cechy gości korzystających z tych terenów. Wielkość tym pomiarów jest za mała by być rozstrzygającą dla dostarczania wskazówek dotyczących typu grup i ich oczekiwań dotyczących jakości . Taka informacja mogłaby zostać użyta do tego , by sprecyzować dalsze definicje produktu marketingowego.

15. W tym miejscu pojawia się niewielka współzależność między ilością gości , nakładem kapitału na infrastrukturę, dostarczaniem celów dla kierownictwa i postrzeganiem jakości przez odwiedzających. To jest obszar, który mógłby zagwarantować ważniejsze prace badawcze.

Źródło McManus P., W kierunku zrozumienia potrzeb zwiedzających muzeum w Manual Planning Museum Eds Lord G. D. i Lord B 1991 HMSO.

Ham S. H., D .S. Sutherland i R.A. Meganck. (1993). Stosując interpretacje środowiska na obszarach ochronnych krajów rozwijających się: Problemy w eksportowaniu US modelu. Ochrona środowiska 20(3):232-242.

11. Obszary dalszych badań

Używając tabelek jest możliwe, by zadawać pytania dotyczących dalszych faktów. Indywidualna pojedyncza informacja dotycząca miejsca może w późniejszym czasie zostać zmieniona, jednakże stosunkowo mała ilość pomiarów w niektórych miejscach interpretuje dane, które są interesujące ale nie maja statystycznego znaczenia. Badania mogą zostać powtórzone stosownie do metodologii. Dalsze badania mogłoby sprawnie dochodzić

• Relacji między celem odwiedzającego a znaczeniem tego celu.

• Jak przyroda może stać się dostępniejsza dla odwiedzających, którzy nie są ekspertami.

12 Załączniki

1. Słownik

2. Kwestionariusz

3. Literatura Przeglądowa

Załącznik 1 Słownik

1. Obszar Szczególnej Ochrony (UZDROWISKO) (SPA)

Dyrektywa dotycząca ptaków (Dyrektywa Rady 79/409 / EEC o ochronie dzikich ptaków przyjęta 2 kwietnia 1979) chroni wszystkie dzikie ptaki i ich środowiska w Wspólnocie Europejskiej. To daje Członkom możność i obowiązek wyznaczenia Obszarów Szczególnej Ochrony, by ochronić ptaki, które są uważane za rzadkie lub zagrożone w Wspólnocie Europejskiej jak również wszystkie regularnie występujące ptaki migracyjne. Specjalne przygotowane wzmianki odnoszące się do jakiegokolwiek projektu oddziaływania na SPA i cSAC ( patrz poniżej) obejmującego tereny poza ich granicami.

2. Kandydat na Obszar Szczególnej Ochrony (SAC)

Kandydat SAC proponuje, obszary ziemi, gdzie woda występuje w niewielkich ilościach, zagrożone lub podatne środowiska i gatunki. Kandydat SAC jest ujęty w Dyrektywie Środowiskowej. Pełny tytuł to Dyrektywa Zgromadzenia 92/43 / EEC o ochronie naturalnych środowisk oraz dzikiej fauny i flory. Dyrektywa Środowiskowa jest głównym wkładem Wspólnoty Europejskiej dla wprowadzania w życie Konwencji o Różnorodności Przyrodniczej zatwierdzonej przez więcej niż 150 krajów na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992.

3. Tereny Ramsar

Wielka Brytania przyjęła Ramsar Convention na Wetlands of International Importance. Konwencja domaga się, by strony zawierające umowę wyznaczyły odpowiednie kraje wschodnie do włączenia na listę krajów wschodnich o międzynarodowym znaczeniu oraz opracować i wprowadzić w życie ich proces planowania, tak by popierać ochronę krajów wschodnich włączonych do listy.

4. Tereny Szczególnego Zainteresowania Naukowego (SSSI)

SSSI są wzorowymi miejscami w Szkocji jeśli chodzi o ochronę przyrody. Są "specjalne" dla ich roślin zwierząt, naturalnych środowisk, ich skał czy form krajobrazu, albo ich kombinacji. Zostały one starannie wybrane w oparciu o szczegółową ekspertyzę naukową. Kryteria służące ocenie terenu były tymi, które zostały zdefiniowane w Przeglądzie Ochrony Przyrody, mianowicie objętość, różnorodność, naturalność, osobliwość, delikatność oraz typowość jako zasadnicze kryteria oraz zaznaczona historia, pozycja w ekologiczno - geograficznej jednostce, potencjalne znaczenie oraz nieodłączny wdzięk jako drugorzędne kryterium. Ich zastosowanie jest kompleksowe a różnorakie kryteria czy rozmaite kombinacje lub uwydatnienie jest potrzebne dla analizy i dokonania wyboru.

Określenie jest prawomocną procedurą. Niegdyś miejsca były ogłaszane zgodnie z Ustawa o Przyrodzie i Krajobrazie Wiejskim z 1981 roku, wymagano od właścicieli i dzierżawców, by konsultowali się z SNH przed sporządzeniem wykazu określonych operacji, które mogłyby spowodować szkody lub zniweczyć oznaki szczególnego zainteresowania. Grzywna może być rezultatem podjętego, bez wcześniejszych konsultacji, działania. Jaki jest ich cel? Zasadniczym celem zawiadamiania SSSI jest upewnienie się , że decyzja zarządców ziemi i tych, którzy doradzają im jak również Władze zajmujące się Planowaniem oraz rząd - są świadome zainteresowania naturalnym dziedzictwem podczas rozważań dotyczących zmian w użytkowaniu ziemi. W toku dyskusji z SNH, projektami, które mogłyby udowodnić wyrządzającym szkodę gatunkom czy środowisku naturalnemu, dla których teren jest umieszczony w spisie może zostać normalnie zmodyfikowany za obopólną zgodą, by tereny pozostały osobliwymi.

• Narodowy Rezerwaty Przyrody - National Nature Reserves (NNR)

SNH obecnie dokonuje przeglądu kompleksu Narodowych Rezerwatów Przyrody Szkocji. W przyszłości, równowaga NNR będzie zachowana, by odzwierciedlać priorytety a każdy NNR będzie wybrany, by wypełniać określone cele i zaspokajać potrzeby. Określone cele są sprecyzowane a zarządzanie, narodowa świadomość oraz prace badawcze są powiązane. Dodatkowo, wszystkie NNR musza kierować się atrybutami takimi jak : Narodowe znaczenie, zainteresowanie, prymat natury, gwarancja długiego terminu oraz "wzorowego" zarządzania.

6. Obszary Wrażliwego Środowiska (ESAs)

Dziesięć obszarów Szkocji wyznaczonych stosownie do Paragrafu 18 Ustawy o Rolnictwie 1986. Obszary, gdzie tradycyjne rolnicze zwyczaje były znaczącym czynnikiem w utrzymywaniu ziemi dla jej szczególnej ochrony, krajobrazu, zainteresowania przyrodniczym czy kulturowym dziedzictwem, zostały sklasyfikowane jako Obszary Wrażliwego Środowiska. W ESAs, rolnicy i drobni dzierżawcy rolni spełniają wymogi, by otrzymać rolnicze dopłaty, które wspomagają tradycyjne praktyki zarządzania ziemia, jak również, by troszczyć się o nią i zwiększyć zainteresowanie narodowym i kulturowym dziedzictwem.

7. Zaprojektowanie Parku Narodowego Cairngorms

Cele Parków Narodowych jak podano w Przekroju 1 dotyczącym Parków Narodowych Szkocji w Ustawie z 2000 roku to:

• Ochrona i uwydatnienie naturalnego i kulturowego dziedzictwa tego obszaru

• Zachęcać do właściwego użytkowania bogactw naturalnych danego obszaru

• Zachęcać do zrozumienia i korzystania (wliczając zadowolenie w formie rekreacji) przez społeczeństwo ze szczególnych właściwości tego obszaru

• Zachęcanie do właściwego ekonomicznego i społecznego rozwoju społeczności tego obszaru

8. Narodowy Obszar Widokowy (National Scenic Area - NSA)

Głównym celem NSA jest poświecenie specjalnej uwagi naszemu najpiękniejszemu krajobrazowi kiedy brany jest pod uwagę nowy rozwój. Wskutek tego, NSA jest przede wszystkim normowany przez planowane procesy kontroli a władze lokalne mają nakazane, by wziąć zamierzenia SNH, pod rozwagę rozważając działanie, które w NSA mogłoby mieć wpływ na rozwój krajobrazu. Narodowe kierownictwo planowania promuje NSA jako nasz pierwszy opis krajobrazu.

9. Rezerwaty Biosfery

Rezerwaty Biosfery są reprezentatywnymi przykładami naturalnych środowisk, charakterystycznych dla jednego z naturalnych regionów świata. Są one wykorzystywane do długoterminowych badań ekosystemów, zmian środowiska i różnorodności gatunków. Nie istnieją żadne uregulowania prawne dotyczące Rezerwatów Biosfery. NNRs mianowany przez SNH dla włączenia w Man UNESCC i Programie Biosfery założonym w I97I roku, by skoordynować rozumienie wpływu człowieka na środowisko naturalne.

10. Council Europe Diploma Site

Dyplom jest przyznawany przez Zgromadzenie Europy jako dowód uznania dla wzorowego zarządzania i ochrony obszarów o wyróżniającej się przyrodzie i znaczeniu krajobrazu, gdzie obejmuje to również społeczne i rekreacyjne atrybuty.

Załącznik 2 - Kwestionariusz

KWESTIONARIUSZ TURYSTYKI PRZYRODNICZEJ
Mógłbyś przeznaczyć mi trochę czasu, by odpowiedzieć na kilka pytań o twojej wizycie
Miejsce wywiadu……………………
Data…………………………
Pogoda: Zaznacz	Słoneczny suchy	Pochmurny suchy	Zachmurzony wilgotny	Wietrzny	Zimny
1 Dzień:	Poniedziałek	1		2 Miesiąc:	Lipiec	1
	Wtorek	2			Sierpień	2
	Środa	3			Wrzesień	3
	Czwartek	4
	Piątek	5
	Sobota	6
	Niedziela	7
3 Płeć:	Mężczyzna	1		4 Wiek:	15-24	1
	Kobieta	2			25-34	2
					35-44	3
					45-54	4
					55-64	5
					65+	6

5 Rozmiar i skład grupy

Mężczyzna

Kobieta

Wiek poniżej 16

Wiek powyżej 16

6 Zawód osoby stanowiącej źródło…………………………

Grupa:

AB

1

C1

2

C2

3

DE

4

7 Status pracy:

Pełny wymiar (Ponad 30 h na tydzień)

1

Niepełny wymiar (mniej niż 30 h)

2

Houseperson (Unpaid)

3

Emeryt

4

Bezrobotny

5

Uczeń

6

Inne(JAKI)

8 Czy możesz powiedzieć gdzie ostatniej nocy nocowałeś (Nazwa miasta lub wsi)?

……………………………………………………………………………

9 Pochodzenie:

Miasto/Hrabstwo Dystynkt

Kod pocztowy

Scotland

England

Wales

N Ireland

Zagranica

10 Który z opisów opisuje Twoją wizytę dzisiaj?
				Wycieczka jednodniowa z domu					1
			Na urlopie 1-3 dni						2
			Na urlopie 3- 7 dni						3
			Na urlopie 7- 14 dni						4
			Na urlopie 14 + dni						5
			W interesach						6
			Inny						7

11 Które z tych stwierdzeń najlepiej opisuje Twój główny powód odwiedzenia dzisiaj tego miejsca?
					Zwiedzanie przyrody																						1
							Dla zobaczenia ładnego miejsca																				2
							Dla innego zajęcia (PROSZĘ WYSZCZEGÓLNIĆ)																				3
							……………………………………………………………………………
12Które ze stwierdzeń najlepiej opisuje twoje zainteresowanie przyrodą?
									Obserwator krajobrazu																		1
							Amator rozpoznający przypadkowo ptaki lub kwiaty																				2
							Początkujący który - wie niewiele o przyrodzie ale chce ją poznawać																				3
							Studiujący przyrodę np. obserwator ptaków																				4
13 Które z zagadnień na formularzu wpłyneły na Twoją dzisiejszą wizytę?
Formularz nr1							Przynależność do jakiejś grupy																				1
						Doświadczenie związane z innymi terenami przyrodniczymi																					2
							Pamiętasz jakieś?...... napisz
							………………………………………………….
							…………………………………………………..
							Poprzednia wizyta (Ile)………………………																				3
							Rekomendacja																				4
							Przewodnik																				5
							Ulotka																				6
							Strona internetowa																				7
							Przejazdem																				8
							Dogodne miejsc dla głównych aktywności takich jak:spaocerowanie jazda na rowerze																				9
							Inne(WYSZCZEGÓLNIJ)																				10
							Nie wiem																				11
							Nie pamiętam																				12
14. Czy jesteś członkiem jednej z wymienionych organizacji?
Formularz 2							Royal Society for the Protection of Birds																				1
								National Trust for Scotland																			2
							Scottish Wildlife Trust																				3
							World Wide Fund for Nature																				4
							John Muir Trust																				5
							National Trust (England and Wales)																				6
							Inna grupa ochrony przyrody																				7
							(wymień)…………………………………….
							Żadnej																				8

15 Teraz zamierzam państwa spytać o Wasze oczekiwania PRZED zwiedzeniem atrakcji?

Jakie były państwa oczekiwania dotyczące:

1 Bardzo niskie

2 Niskie

3 Średnie

4 Powyżej średnich

5 Dobre

6 Wysokie

a) Zobaczenia dzikiej przyrody

b) Nauki o dzikiej przyrodzie

c) Dobrych punktów widokowych

d) Odnalezienia szlaków turyst. dostosowanych do celów podroży

e) Czystych toalet oraz innych udogodnień

f) Znalezienia obsługi - pracowników

g) Znalezienia pomocnych znaków

h) Znalezienie przyjacielskiego i wykształconego pracownika

i) Znalezienia użytecznych znaków drogowych itp.

j) Znalezienia wystarczającej ilości miejsc parkingowych

k) Poczucia bezpieczeństwa

l) Nie przepełnionych atrakcji ludźmi

m) Udogodnień dla niepełnosprawnych

16 Teraz zapytam państwa o Wasze AKTUALNE doświadczenie po dzisiejszej wizycie

oraz o stopień zadowolenia

1 Żaden

2 Nieznaczny

3 Spełniony

4 Nieznacznie przewyższający

5 Całkiem przewyższający

6 Bardzo przewyższający

a) Zobaczenia dzikiej przyrody

b) Nauki o dzikiej przyrodzie

c) Dobrych punktów widokowych

d) Odnalezienia szlaków turyst. dostosowanych do celów podroży

e) Czystych toalet oraz innych udogodnień

e) Czy uważa Pan/Pani , że obiekty oraz toalety były czyste i w dobrym stanie?

f) Czy zauważył(a) Pan/Pani jakąś obsługę na miejscu?

g) Jeśli nie , to czy zauważył(a) Pan/Pani jakieś pomocne znaki/oznaczenia?

h) Czy uważa pan/Pani, że obsługa była przyjazna oraz dobrze poinformowana?

i) Czy w miejscowości były znaki drogowe?

j) Czy miejsca parkingowego było dosyć?

k) Czy czuł(a) się Pan/Pani bezpiecznie?

l) Czy miejscowość była zatłoczona?

m) Czy miejsce było odpowiednio przygotowane dla niepełnosprawnych?

17.Prosze nagrodzić punktami (1-100) najważniejsze niżej podane zagadnienia tak aby suma punktów wszystkich zagadnień wynosiła 100.

Przeżycia związana z przyrodą

1

Udogodnienia np. toaleta, ścieżki

2

Życzliwość przyjezdnych

3

Bezpieczeństwo

4

18. Ogólnie , Pani/Pana oczekiwania względem danego miejsca były:

Dużo przewyższające

1

Przewyższające

2

Zadowalające

3

Mniej niż zadowalające

4

Dlaczego..........................................................................

19. Co mogłoby być zrobione by polepszyć doświadczenia związane z przyrodą w tej miejscowości.

20. Czy chciał(a)by Pan/Pani wziąć udział w jakichkolwiek badaniach dotyczących turystyki przyrody?

Jeśli tak to proszę podać następujące dane:

Imię i nazwisko

Adres

Email

To już wszystkie pytania. Dziękujemy za pomoc

ZAŁĄCZNIK 3

Wildlife Tourism Literature Search

1. Moray Firth Visitor Questionnaire 2000, Ellie Dickson

Ankieta wśród odwiedzających zatokę Moray

Zostały użyte 2 kwestionariusze: na kontynencie i na pokładzie.

Kontynent - wyniki

Profil:

Przeciętny wiek- 34 lata-- 50% 26-40 lat , 40%41-60 lat

92% Brytyjczycy

61% kobiet/39% mężczyzn

50% było wcześniej

34% członek jednej lub więcej organizacji dobroczynnej na rzecz dzikiej przyrody

79% znało liczbę populacji delfinów

Zadowolenie: 31% - Bardzo dobre/ 54% przeciętne

2. Morska turystyka przyrody oraz obserwacja wielorybów na wyspie Mull, Zachodnia Szkocja, Caroline Warburton, 1999

Przykład 233, 2 części: 1^-sza przeprowadzona podczas “wchodzenia na pokład”, 2^ga podczas schodzenia z pokładu. Przeprowadzono także ankietę na pokładzie wśród 183 pasażerów.

Q	pokład	kontynent
Przeciętna wielkość grupy		3.5
Przeciętny pobyt		4.8
Powtarzelność	48%	44%
Organizacja Środowiskowa	58%	57%
Aktywność przyrody	91%	84%
Zadowolenie		69% - Bardzo dobre
Nie włączając mężczyzm	61%	46%
Nie włączając kobiet	38%	53%
Wiek<18	3.7	1.9
Wiek 19-29	14.9	10.7
Wiek 30-44	32.8	26.9
Wiek 45 - 60	38.8	39.9
Wiek 60+	9.7	20.8

Problemy:

• Spadająca liczba pasażerów

• Słaby marketing

• Brak alternatywy na słoneczną pogodę, a gdy jest to brak przyrody wokoło

• Objaśnienie mogłoby zostać ulepszone

• Wypromowanie korzystnych punktów

3 Obserwacja wielorybów w zachodniej Szkocji - HWDT, 2001

Główne punkty:

Profile - dobrze wykształceni, ABC, dojrzali i pełnoletni Brytyjczycy

świadomi celu podróży, gdy przyjeżdżają

na wschód. 242,000 turystów / rocznie zaangażowało się w wielorybią turystykę

115 posad w zachodniej Szkocji

Na odległych obszarach, turystyka związana z wielorybami stanowiła = 12% wpływów z turystyki / 1.7 młyna / rocznie

Nieprzewidywalny charakter jest główna przeszkoda - promować wycieczki jako przyrodnicze

4 Prace nad socjalno-ekonomicznymi aspektami obserwowania wielorybów, Kaikoura, Nowa Zelandia, 1997

" Obserwatorzy wielorybów biorą udział i czerpią korzyści z obserwacji wielorybów, w rozmaitości dróg i dla rozmaitych powodów

" zrozumienie tych motywów, oczekiwań, preferencji i zadowolenia jest decydujące w ulepszaniu ich doświadczenia oraz zarządzania społecznymi, ekonomicznymi i środowiskowymi uderzenia.

Stwierdzona satysfakcja dotyczyła:

• Aktywności

• Zasobu

• Jakości przewodnika

• Operatora

• Usług

• Cen

• Wpływ na zasoby

• Inni podróżni

• Edukacja

• Pogoda

• Wyżywienie

5 Profil, zachowanie i potrzeby turystów na obszarach znaczących dla środowiska, Turystyka Queensland, 1999

Cel: dostarczenie jaśniejszych dla zrozumienia cech charakterystycznych, motywacji i oczekiwań odwiedzających istotne dla środowiska obszary Queensland.

2 metody badawcze:

Jakościowa - wywiady głębinowe

Ilościowa - osobiste wypełnienie kwestionariusza

Główne wnioski:

1. Rynek ma duży odsetek gości wśród:

Profesjonalnych i administracyjnych zawodów

trzeciorzędowego lub wyższego szczebla

Tych, których przychód wynosi więcej niż $60,000 / rocznie

2. Większość istotnych źródeł, z których konsumenci czerpali informacje dotyczące planowania wakacji to informacja ustna (42%), osobiste doświadczenie (31%), pracownicy biura podróży (22%), literatura (15%).

3. Podejmowana aktywność:

• 63% wzięło udział w wycieczce z przewodnikiem

• 41% było lub zamierzało być samemu sobie przewodnikiem

• 24% odbyło lub zamierzało odbyć spacer lub przejażdżkę bez pomocy osób postronnych

4. Zadowolenie

• 60 %odwiedzających było zadowolonych z zarówno z wycieczek z przewodnikiem, jak i bez:

• 70% bardzo zadowoleni z wszystkiego co obejmowało ich zainteresowanie zainteresowaniem

• 57% z wiedzy personelu dotyczącej danego regionu

• 50% z poziomu trudności szlaków

• 38% z signage

• 34% z map i przewodników

5. Plany odwiedzających

• 61% przyjechało z ogólnymi planami tego, co zamierzają robić

• 18% zaplanowało określone czynności

• 11% nie zaplanowało żadnej aktywności

6. Informacja dla odwiedzających

• 28% było bardzo zadowolonych z informacji dotyczącej wyjazdu

• 58% było dość zadowolonych z informacji dotyczącej wyjazdu

• 28% powiedziało, że woleli by uzyskać więcej informacji o stanie dróg, owadach oraz o kulturze i historii obszaru przed przyjazdem.

6. Nature oparło badanie Tourism w Queensland, Turystyka Queensland, 1999

Cel:

Aby zmierzyć:

profil konsumentów

proces podejmowania decyzji i przygotowywania się do wyjazdu przez konsumenta konsumenta

poziom zadowolenia konsumenta

Źródło: 1090 konsumentów wypełniło kwestionariusz.

1. Profile

• 50/50 mężczyzna kobieta

• ABC wspólny

• 46% grupy wiekowa miedzy - 35 a 45

• poziom wykształcenia

• 60% podróżuje z partnerem / 41% podróżuje z dziećmi 64% odwiedzają pierwszy raz / 44% odwiedzało wcześniej / 2x 25%

Decyzja czy zobaczyć dane atrakcje zależy od szeregu kwestii:

Dowiedział się o atrakcji...	Całkowity %
Przed opuszczeniem domu	40.9
Po drodze z domu	5.4
W mieście aktualnie odwiedzanym	25.5
Z poprzedniej wizyty	28.2

Zdecydował się zwiedzić atrakcję...	Całkowity%
Przed opuszczeniem domu	50.7
W drodze z domu	8.3
W mieście aktualnie odwiedzanym	26.8
Z poprzedniej wizyty	11.3
Część zorganizowanej wycieczki	2.9

Atrakcja jest...	Całkowity%
Najważniejszym powodem dla odwiedzania regionu	25.3
Jednym z najważniejszych powodów dla odwiedzania regionu	37.8
Nieistotna dla wizyty w danym regionie	36.9

Źródła informacji	Całkowity%
Nie skorzystano z żadnego źródła	1.2
Przyjaciele	40.1
Broszury dotyczące regionu	40.0
Wcześniejsze doświadczenie	28.5
Książki lub przewodniki	20.8
Lokalne centra informacji dla odwiedzających	11.1
Programy telewizyjne	10.3
Czasopisma / artykuły w gazetach	8.8
Operator zakwaterowania	8.5
Inny pracownik biura podróży	7.4
Internet	5.1
Qld Government Travel Centre	4.8
Ludzie spotkani w podróży	4.5
Organizator wycieczki	4.0
Inne źródło	9.4

Kluczowe motywacje dla odwiedzania atrakcji to:

• odwiedzenie unikalnej atrakcji

• zobaczenie czegoś całkowicie rożnego od miejsca zamieszkania

• spędzenie trochę czasu z partnerem albo rodziną

• zwiedzenie czegoś nowego

Około 65% gości nie oczekiwało żadnego ulepszenia danej atrakcji.

Odnotowane zadowolenie było najwyższe dla:

• przepisów bezpieczeństwa i procedur

• ogólnego zainteresowani miejscem / aktywnością

• wartości wyjazdu na wycieczkę

• komfortu wycieczki

• jasności komentarza

• odpowiedniości rozrywek dla dzieci

7. Natura i Ekoturystyka Program Akredytacyjny (MAŁY PRZYPŁYW), Reakcja na ankietę, Turystyka Queensland, lipiec 2000

Zaprojektowany, by zidentyfikować motywacje konsumenta podczas wyboru akredytowanych produktów ekoturystycznych.

800 q / aires rozprowadziło przez 43 operatorów - 264 wrócił

Kluczowe wnioski:

• 71% zestarzał się między wiek pomiędzy 25 - 54

• 65% kwalifikacje absolwenta poczty

• 50% ABC

• 80%, odwiedzający po raz pierwszy

• 33% z towarzyszem / 32% z rodziną

Motywacje:

• 64% - by poznać otaczające środowisko

• 36% - dobra cena

• 28% - zarekomendowane przez przyjaciół

• 26% - rozrywka i zabawa dla dzieci

• 29% - wcześniejszy pobyt

• 48% - skorzystał z broszury

• 23% - internet

• 22% - gazeta

---