• marketing - wiedza o rynku; doskonalenie technik dostarczania konsumentom tego, czego, według ekspertów, potrzebują najbardziej;
  obecnie marketing jest w każdej dziedzinie życia i każda dziedzina życie jest marketingiem;

• popyt efektywny - chęć nabycia towaru poparta jest posiadaniem odpowiedniego ekwiwalentu;

• popyt potencjalny - pragnienie nabycia określonego dobra nie poparte możliwościami dochodowymi;

• w przypadku, gdy podaż przewyższa popyt, prowadzi się działania mające spowodować zwiększenie sprzedaży jednych dóbr kosztem innych;

• należy obniżać cenę produktu, żeby zwiększyć sprzedaż, co wymaga obniżania kosztów produkcji;

• cztery `P' w marketingu mix:

• product (produkt),

• price (cena),

• promotion (promocja),

• place (dystrybucja);

• w marketingu polityczny wyróżnia się dodatkowe dwa `P':

• publicity,

• power;

• marketing polityczny:

• działania mające na celu zwiększenie poparcia określonych segmentów wyborców dla konkretnej partii politycznej,

• zespół działań prowadzonych na rynku wyborczym, których celem jest ukazanie programu partii politycznej lub kandydata w jak najlepszym świetle przy jednoczesnym ukazaniu konkurencji w jak najgorszym świetle,

• komunikacja między politykami/partiami politycznymi a wyborcami, przekazywanie pewnych treści mających zwiększyć poparci w kampanii wyborczej dla danej partii politycznej/kandydata,

• działania marketingowe między wyborcami (przygotowanie gruntu - utrwalenie zainteresowania daną partią polityczną/politykiem);

1. przekaz w formie zakodowanej:

• odniesienia do tradycji, historii etc.,

• symbole, alegorie, przenośnie, które można różnie rozumieć w zależności od posiadanej wiedzy, wykształcenia,

2. przekaz, dzięki mass mediom, dociera do określonej grupy odbiorców;

3. interpretacja przekazu zależna jest od umiejętności poprawnego odbioru i odszyfrowania przekazu,

4. decyzja dotycząca nabycia konkretnego produktu (poparcia danego kandydata/partii politycznej w wyborach);

• AIDA:

• A - attention (zwrócenie uwagi),

• I - interest (wzbudzenie zainteresowania),

• D - desire (wzbudzenie pożądania),

• A - action (skłonienie do działania);

• rodzaje produktów:

• konsumpcyjne,

• inwestycyjne,

• polityczne -

• idea,

• ideologia,

• program partyjny,

• polityk,

• logo partii,

• konkretne projekty rozwiązań (gospodarczych, społecznych etc.);

• manipulacja:

• sterowanie działaniami innego człowieka dla osiągnięcia określonego celu,

• wpływanie na sponsorów,

• propaganda - m.in.:

• chwyty propagandowe,

• używanie odpowiedniego języka (zrozumiałego dla danej grupy społecznej);

• zasady:

1. wzajemności - wzbudzenie poczucia potrzeby odwzajemnienia jakiejś uprzejmości,

2. zaangażowania i konsekwencji - wzbudzenie pragnienia bycia konsekwentnym i lojalnym wobec swojej grupy społecznej,

3. społecznego dowodu słuszności - usprawiedliwienie słuszności wyboru w odniesieniu do otoczenia,

4. lubienia i sympatii,

5. autorytetu,

6. niedostępności - przywiązywanie większej wagi do tego, co trudnodostępne, albo w ogóle niedostępnę,

7. maksymalizacji własnego interesu;

• komunikacja (łac. Doniesienie):

• w marketingu politycznym - tworzenie pewnej wspólnoty w trakcie procesu komikowania się,

• mechanizm, dzięki któremu mogą istnieć i rozwijać się określone relacje między ludźmi,

• w procesie komunikowania się wykorzystujemy -

• symbole,

• gesty,

• mimikę,

• słowo mówione i pisane,

• urządzenia do przekazywania informacji;




• proces dwustronny -




1. człowiek/ugrupowanie polityczne/polityk -

• nadawca musi używać słów zrozumiałych dla odbiorcy,

2. sposób przekazu -

• bezpośredni,

• pośredni (treści poddawane obróbce przez media (dziennikarzy, publicystów)




* każdy przekaz może być różnie interpretowany przez różnych odbiorców

• skuteczność przekazu zależy od:

• znalezienia tzw. target market,

• formy i treści nadawanego przekazu,

• odpowiednie niego wykorzystania gry na emocjach odbiorcy; korzyści wynikające ze stosowania gry na emocjach -

• zmiana postawy odbiorcy,

• wzbudzenie zwątpienia w odbiorców niepopierających danego kandydata/partii politycznej,

3. elektorat (istniejący lub potencjalny) -

• odbiorca powinien być życzliwie nastawiony do nadawcy, powinien być sympatykiem danej partii politycznej/kandydata;

• istnienie konkurencji zmusza do tworzenia konkurencyjnych komunikatów:

• przyciągnięcie uwagi odbiorcy,

• zrozumiały komunikat musi zawierać zarówno zrozumiałą dla odbiorcy formę (język), jak i treść,

• komunikat musi uzyskać akceptację -

• przekaz musi być logiczny,

• adresat musi zgadzać z jego formą i treścią;

• dostępność komunikatu;

• system kodowania i dekodowania przekazu tak, by odbiorca mógł zrozumieć przekaz; ułatwienie odpowiedniego dekowania komunikatu:

• symplifikacja - upraszczanie komunikatu przez odpowiednią selekcję informacji,

• gratyfikacja - zainteresowanie daną treścią jest większe, gdy jest ona adresowana bezpośrednio do danego odbiorcy;




• rynek - relacje między sprzedawcami (podaż) i nabywcami (popyt efektywny);

• rynek polityczny:

• komunikacja między partiami politycznymi/politykami a wyborcami,

• szefowie partii są „sprzedawcami”,

• wyborcy „nabywają” polityków, żeby ich reprezentowali w procesie zarządzania państwem,

• dąży się do osiągnięcia jak najniższych kosztów wyboru i jak największych korzyści z działania danej partii politycznej/polityka,

• konkurencja - w tym wypadku, walka o stanowiska państwowe;

• pozycjonowanie - działanie związane z kształtowaniem oferty i wizerunku przedsiębiorstwa (partii politycznej) prowadzące do zajęcia znaczącego miejsca w pamięci odbiorców;

• identyfikacja i przekazywanie informacji o wyróżniających cechach,

• wyróżnienie w zależności od docelowego nabywcy,

• należy wykazać, że dany kandydat jest lepszy od innych i ma pewne wyjątkowe cechy; należy różnicować każdy produkt (kandydata) -

• należy wykazać różnice między danym kandydatem a innymi; zwykle wyróżnia się różnice w odniesieniu do jednej konkretnej cechy;

• oferta wyborcza zawiera:

• wyniki badań ryku politycznego,

• filozofię kandydata,

• program kandydata,

• poparcie partii politycznej;

• wyborcy wyrabiają sobie zdanie o programie i kandydacie głównie na podstawie haseł i sloganów;

Kampania prezydencja 1995r.

• przedstawienie kandydatów w jak najlepszym świetle (personalizacja działań marketingowych),

• wydłużanie cyklu życia danego produktu -

• większe poparcie uzyskuje zwykle kandydat już dobrze znany,

• antagonizacja społeczeństwa: Wałęsa vs. Kwaśniewski -

• pierwsza kadencja Wałęsy była uznawana za kontrowersyjną, ciężko było mu znaleźć działaczy w czasie kampanii '95,

• Kwaśniewski od początku kampanii wygrywał w sondażach,

• pierwsza kadencja prezydencka polega głównie na uprawianiu `politics' - działaniach mających zapewnić reelekcję;
  druga kadencja - `policy' (działanie na korzyść państwa i obywateli),

• przepisy dotyczące finansowania kampanii były bardzo ogólne -

• możliwe były wpłaty od osób prawnych,

• przedsiębiorstwa mogły świadczyć bezpłatne usługi zamiast wpłacać dotacje pieniężne,

• zbiórki publiczne,

• brak określonego limitu wpłat,

• sprawozdania z kosztów i źródeł wpływów miały być złożone do PKW w ciągu 3 miesięcy od dnia wyborów;




Kampania prezydencka 2000r.

• wprowadzono limit wydatków na kampanię i maksymalną kwotę dotacji przekazywanej na kampanię -

• maksymalna kwota wpłaty na kampanię od osób fizycznych - 12 tys. zł,

• środki mogły pochodzić od osób fizycznych i osób prawnych (nie od przedsiębiorstw państwowych i spółek z udziałem skarby państwa),

• limit wydatków na kampanię - 12 mln. Zł,

• Kwaśniewski w czasie kampanii namawiał do kontynuacji „spokojnej prezydentury”,

• Książka Kwaśniewskiego: „Dom wszystkich - Polska” -

• gra na uczuciach Polaków,

• potrzeba integracji z UE priorytetem jego polityki; pisał, że po wstąpieniu Polski do UE w kraju spadnie bezrobocie,

• pisał o chęci polepszenia demokracji,

• w 1999r. poparcie dla Kwaśniewskiego wynosiło 78%,

• w kampanii podkreślano dokonania Kwaśniewskiego, spokojny styl jego prezydentury, unikano sporów i dyskusji,

• za najbardziej znaczącego przeciwnika Kwaśniewskiego uznawany był Olechowski;

---