CZASOPISMA LITERACKIE W KRAJU PO 1945 ROKU.
Czasopisma literackie - współczesne (po 1945) poświęcone problematyce literackiej. Do najważniejszych czasopism literackich PRL należały: Odrodzenie (1944), Kuźnica (1945), Twórczość (1950), Życie Literackie oraz katolickie: Tygodnik Powszechny (1945) i miesięcznik Znak (1946).
Zmiany polityczne w 1956 spowodowały pojawienie się nowych czasopism literackich, m.in. Współczesności (1956-1971), Odry i Przemian. W latach 60. i 70. centrum życia kulturalnego stała się Warszawa, z pismami: Kultura (1963-1972), Poezja (1965), Miesięcznik Literacki (1966), Literatura na Świecie (1971), Literatura (1972) i Teksty (1972-1981).
W tzw. drugim obiegu rozpowszechniane były wydawane na emigracji w Paryżu Zeszyty Literackie i Kultura (1947). Do ważniejszych czasopism literackich drugiego obiegu wydawanych w Polsce należały: Zapis (1977-1981), Puls (1977), KOS (1982-1989), Aneks i Krytyka. Po 1989 do obiegu oficjalnego weszły m.in. Czas Kultury, Nagłos i bruLion, wokół którego skupiła się najmłodsza generacja twórców.
Przy decentralizacji prasy pojawiły się regionalne czasopisma literackie, m.in. Akcent, Kresy (Lublin), Ogród, Res Publica, Fronda (Warszawa), Nowy Nurt (Poznań), Notes, Notatnik Teatralny (Wrocław), Borissua (Olsztyn), Fraza (Rzeszów), Strony (Opole), Tytuł (Gdańsk), Sycyna (Radom).
Popularne stały się również dodatki literackie w dziennikach, m.in. Gazeta o Książkach (w Gazecie Wyborczej), Rzeczpospolita i Książki i Plus-Minus (Rzeczpospolita), Exlibris, Apokryf (w Tygodniku Powszechnym), Arkusz (w Głosie Wielkopolskim). Gwałtowny rozwój czasopism literackich to świadectwo europeizacji prasy polskiej, towarzyszy mu profesjonalizm i wysoka jakość graficzna.
KRĄG WIADOMOŚCI LONDYŃSKICH
Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie, tygodnik wychodzący 1940-1944, początkowo w Paryżu, następnie w Londynie. Założony przez M. Grydzewskiego jako kontynuacja Wiadomości Literackich. Redaktorem naczelnym był Z. Nowakowski, faktycznie kierował tygodnikiem M. Grydzewski.
Pismo reprezentowało tendencje konserwatywno-nacjonalistyczne, sprzeciwiało się polityce wschodniej W. Sikorskiego, akceptowanej przez Wielką Brytanię, za co zostało 1944 zawieszone przez władze angielskie. Jego kontynuacją były Wiadomości.
KULTURA PARYSKA JAKO INSTYTUCJA ŻYCIA KULTURALNEGO
Kultura, miesięcznik polityczno-kulturalny wydawany na emigracji od 1947 przez Instytut Literacki w Rzymie (nr 1), następnie w Paryżu, pod redakcją założyciela J. Giedroycia. Oddziaływał także na kraj, przywożony nielegalnie i potajemnie kolportowany. Obecnie ma także wydanie krajowe. Zyskał duże znaczenie publikując prace o najnowszej historii, ukazujące niebezpieczeństwa komunizmu.
Wiele miejsca poświęcał kulturze i literaturze na emigracji oraz w Polsce, drukując utwory pisarzy mających kłopoty z cenzurą. Ukazująca się od 1953 seria wydawnicza Biblioteka «Kultury» objęła do 1990 ok. 500 tomów, np. dzieła zebrane W. Gombrowicza i Cz. Miłosza (podserie: Dokumenty, Archiwa Rewolucji, Bez cenzury). Od 1962 Instytut Literacki wydaje kwartalnik Zeszyty Historyczne. Od 1954 Kultura przyznaje cenioną nagrodę literacką
2