Ostre:
dochodzi do niego u osób niewytrenowanych podejmujących nagłe, zbyt intensywne wysiłki fizyczne oraz u sportowców zmieniających nagle warunki treningu (np. nawierzchnię, obuwie, technikę).
Do objawów zapalenia ścięgna Achillesa należą: ból ścięgna (szczególnie w pierwszej fazie wysiłku, zmniejszający się w czasie wysiłku i narastający ponownie po jego zakończeniu), obrzęk i charakterystyczne trzeszczenia na przebiegu ścięgna przy czynnych i biernych ruchach stopy.
Stan ten wymaga natychmiastowego leczenia. Polega ono na przerwaniu wysiłków fizycznych, chłodzeniu i unieruchomieniu kończyny (często także w opatrunku gipsowym). Pomocne mogą być także wcierki preparatów przeciwbólowych i przeciwzapalnych w postaci żelu. W ostrych stanach możemy także podać steryd w injekcji okołościęgnowej.

Przewlekłe.
Do przewlekłego stanu zapalnego ścięgna dochodzi u osób, które zignorowały objawy ostrego zapalenia i kontynuowały aktywność sportową oraz u osób, u których wczesne objawy zostały wyciszone podaniem środków przeciwzapalnych w iniekcji.
W przypadku zapalenia przewlekłego objawy początkowo są mało charakterystyczne. Bóle początkowo zanikają po ćwiczeniach rozgrzewających. Jednak stopniowo powracają one po zakończeniu treningu, w miarę upływu czasu narastają. Po dłuższym czasie dochodzi do bólów stałych.

Leczenie jest podobne jak w przypadku ostrego zapalenia. Trwa jednak często dłużej i wymaga dłuższego zaprzestania treningów. Pomocna w leczeniu jest fizykoterapia, która w wielu wypadkach przyspiesz proces gojenia ścięgna. Często przy utrwalonych zmianach zwyrodnieniowych w ścięgnie konieczne staje się operacyjne odbarczenie ścięgna.

Pacjenta należy poinformować, że zmienione zapalnie ścięgno lub po ustąpieniu stanu zapalnego jest bardziej podatne na urwanie.
 

Urwanie ścięgna Achillesa może spowodować siła bezpośrednia lub pośrednia. Mechanizm pośredni urazu (częstszy) powstaje podczas nagłego silnego skurczu ścięgna, np. podczas startu do biegu, skoku, przy pełnym obciążeniu ścięgna. Bezpośrednie urazy są powodowane przez nagłe uderzenie w napięte ścięgno (np. kopnięcie podczas gry w piłkę nożną przy stopie obciążonej i zgiętej podeszwowo).

Do urazowego urwania ścięgna dochodzi przede wszystkim w ścięgnach zmienionych chorobowo, tj. po przewlekłych stanach zapalnych lub u sportowców, u których przez długi czas przeciążenia powodowały mikrourazy. Najczęstszy wiek pacjentów to 30-40 rż.(np. byli sportowcy powracający do sportu reakreacyjnego). W tym wieku dochodzi do zmniejszenia ukrwienia ścięgna, szczególnie niedokrwiony jest odcinek 2-6 cm. powyżej guza piętowego. W tym też miejscu najczęściej dochodzi do przerwania ciągłości ścięgna. Czasami może dojść do awulsyjnego (czyli z pociągania) złamania szczytu guza piętowego. Z tego powodu przy urazach ścięgna Achillesa należy wykonać RTG kości piętowej).

Objawy:
nagły ból okolicy ścięgna po urazie, któremu często towarzyszy słyszalny trzask,
narastający w czasie obrzęk okolicy ścięgna z krwawymi wylewami podskórnymi,
palpacyjnie wyczuwalna przerwa w przebiegu ścięgna,
osłabienie zgięcia podeszwowego stopy, rzadko całkowite zniesienie tego ruchu,
niemożność stania na palcach,
objaw Thompsona „+”.

Urwanie ścięgna Achillesa może być częściowe lub całkowite. W przypadku urwania całkowitego postawienie diagnozy jest łatwe. W przypadku częściowego urazu objawy nie są charakterystyczne: ból, obrzęk i różnego stopnia utrata funkcji i mogą symulować objawy ostrego zapalenia. Objaw Thompsona jest często ujemny, ruchomość nieznacznie ograniczona. W przypadku braku typowych objawów urwania ścięgna Achillesa pomocne staje się badanie USG, w którym możemy potwierdzić i ocenić stopień uszkodzenia.

Leczenie:
w przypadku urwania całkowitego w grę wchodzi tylko operacyjne zeszycie ścięgna. Następnie unieruchamiamy kończynę w gipsie udowym, w zgięciu w stawie kolanowym i podeszwowym zgięciu stopy na 4 tyg., a następnie zakładamy gips podudziowy w neutralnym ustawieniu stopy na następne 2 tyg. Po tym okresie wdrażamy fizykoterapię.

W przypadku częściowego urwania ścięgna (potwierdzonego badaniem USG) prowadzimy leczenie zachowawcze w opatrunku gipsowym udowym w podeszwowym zgięciu stopy przez 6 tyg., a następnie wdrażamy fizykoterapię.

Schorzenia ścięgna Achillesa należą do częstych schorzeń u sportowców, szczególnie rekreacyjnych. Wymagają one szybkiego leczenia, gdyż zaniedbane prowadzą do trwałych zmian i upośledzenie wydolności stawu skokowego oraz osłabienie m. brzuchatego łydki. U sportowców powodują wyraźne ograniczenie możliwości treningu i nie leczone mogą być przyczyną rezygnacji z aktywności sportowej.
 
Konsultacja lek. med. Ryszard Faltus

Uszkodzenie ścięgna Achillesa lek. med. Piotr Łukasik Ścięgno piętowe, zwane także ścięgnem Achillesa, jest największym i najmocniejszym ścięgnem człowieka. Tworzy je m. brzuchaty łydki oraz m. płaszczkowaty, przyczepia się obwodowo do guza kości piętowej. Jest ono odpowiedzialne za przenoszenie siły mięśni podudzia (grupy tylnej) na stopę, a konkretnie zgięcie podeszwowe stopy. Odgrywa ono dużą rolę w procesie chodu, biegu i skoku odrywając piętę od podłoża i unosząc ciało na końce palców. W obecnych czasach ścięgno Achillesa jest często narażone na przeciążenia. Okazjonalne wysiłki fizyczne u osób prowadzących siedzący tryb życia, bez wcześniejszego treningu i rozgrzewki, powodują występowanie patologicznych napięć i naprężeń, co prowadzi do wielu tzw. mikrourazów, które sumując się powodują patologiczne zmiany w ścięgnie Achillesa. U wyczynowych sportowców oraz w pewnych zawodach (np. cyrkowcy) zmiany takie występują wcześniej niż w pozostałej populacji. U każdego człowieka pomiędzy 25 a 30 rokiem życia rozpoczynają się zmiany zwyrodnieniowe, które dotyczą także ścięgien. Powodują one osłabienie wytrzymałości ścięgien, a co za tym idzie zwiększają ryzyko uszkodzenia Uważa się, że zmiany te można opóźnić poprzez regularny wysiłek fizyczny, a u sportowców wyczynowych poprzez unikanie nadmiernej eksploatacji.

Zapalenie ścięgna Achillesa.

Urwanie ścięgna Achillesa.

---