Temat: Zapoznaj się z wynikami badań kosztów i korzyści rynku wewnętrznego grupy Cecchiniego, Komisji Europejskiej, polskich instytuacji.

RYNEK WEWNĘTRZNY jest zdefiniowany (według Jednolitego Aktu Europejskiego z 1986 r.) jako obszar bez granic wewnętrznych, na którym zostaje zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału. W akcie tym ustalono także dokładną datę utworzenia jednolitego rynku tj. 31 grudnia 1992 r. Rynek ten stanowi rdzeń pierwszego filaru Unii Europejskiej, obejmującego problematykę ekonomiczną i społeczną.

Pierwsze kroki ku jego utworzeniu poczyniono już w latach 60., tworząc unię celną. Stopniowo odchodzono jednak od tej idei na rzecz indywidualnych interesów państw. W związku z tym w 1985 roku na kolejnych posiedzeniach Rady Unii Europejskiej- w marcu w Brukseli i w czerwcu w Mediolanie- postanowiono podjąć bardziej racjonalne działania służące utworzeniu rynku wewnętrznego.

Na szczycie brukselskim rada przyjęła jako zadanie priorytetowe stworzenie rynku wewnętrznego do końca 1992 roku i zobowiązała Komisję Europejską do opracowania szczegółowego harmonogramu działań. W Mediolanie podjęto decyzję o zwołaniu konferencji międzyrządowej, która w kontekście proponowanych przedsięwzięć rozpatrywałaby celowość i zakres merytoryczny modyfikacji traktatów rzymskich. Na szczycie mediolańskim został tez przyjęty program realizacji rynku wewnętrznego (przygotowany przez lorda Francisa Arthura Cockfielda, pełniącego wówczas funkcję komisarza ds. rynku wewnętrznego). Dokument ten zwany jest także Białą Księgą. Weszła ona w życie 1 stycznia 1986 roku. Cel sformułowanego programu rynku wewnętrznego stanowiło zapewnienie poprzez eliminację istniejących barier- liberalizacji transferu towarów, osób, usług i kapitału. Program określił 3 rodzaje barier: bariery fizyczne, techniczne i fiskalne, definiował metody ich likwidacji oraz przewidywał harmonogram działań niezbędnych do zrealizowania na szczeblu wspólnotowym.

Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej uzyskał, dzięki Jednolitemu Aktowi Europejskiemu, wymiar wspólnotowy, który został jeszcze bardziej wzmocniony w wyniku Traktatu z Maastricht z 1992 r. i Traktatu Amsterdamskiego z 1997 r. Zasadnicza większość decyzji podejmowanych przez Radę UE, dotyczących problematyki rynku wewnętrznego, zapada kwalifikowaną większością głosów. Odstępstwa od tej zasady dotyczą przede wszystkim polityki podatkowej, przepływu osób oraz interesów i praw pracowników.
Idea jednolitego rynku, bez wewnętrznych granic państwowych, opiera się na wysokim poziomie wzajemnego zaufania oraz na równoważności systemów regulacyjnych. Każde znaczące niepowodzenie w stosowaniu wspólnych zasad w jakiejkolwiek części jednolitego rynku stwarza zagrożenie dla reszty systemu i podważa jego integralność. Dlatego Komisja Europejska ma obowiązek bacznego czuwania nad przestrzeganiem reguł przez wszystkich uczestników rynku i została wyposażona w instrumenty kontrolno-represyjne wobec rządów państw członkowskich nie wykazujących odpowiedniego stopnia zdyscyplinowania. Ostateczną instancją w tym względzie jest Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Koszty utworzenia rynku, poddane są szczegółowej analizie i zostały oszacowane w raporcie włoskiego ekonomisty Paolo Cecchiniego. Raport pt. Europa 1992- wielkie wyzwanie lub „cost of non-Europe, został przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej został opublikowany 29 marca 1988 r. Zawierał on ocenę strat, jakie mogłyby mieć miejsce w wyniku nie wprowadzenia rynku wewnętrznego, ewentualnie, jakie mogłyby być zyski spowodowane zrealizowaniem tej koncepcji. W oparciu o dane z czterech państw Cecchini oraz niezależny zespół konsultantów ocenił koszty i korzyści utrzymania status quo (nie wprowadzania wspólnego rynku) analizując wpływ barier rynkowych poprzez porównanie rynków EWG i USA.
W raporcie stwierdzono, że istniejące fizyczne, techniczne i fiskalne bariery w handlu kosztują EWG 3-6 % PNB rocznie. Po usunięciu wszystkich przeszkód (kontroli granicznych, technicznych barier handlowych, utrudnień podatkowych itd.) doprowadzono do zaoszczędzenia kosztów w wysokości 200 mln ECU. Według raportu zyski z urzeczywistnienia wspólnego rynku to głównie wzrost PKB o ok. 5 punktów procentowych i stworzenie co najmniej 2 milionów nowych miejsc pracy. Jak się okazało, były to prognozy dosyć zgodne z rzeczywistością.

Wyniki badań Komisji Europejskiej:

W październiku 1996 roku Komisja Europejska opracowała raport analizujący efekty wdrażania programu rynku wewnętrznego w latach 1987-1993. Według szacunków Komisji w okresie tym nastąpił:

• wzrost PKB o 1,1-1,5% (a w raporcie Cecchiniego szacowano od 3,2 do 5,7%),

• wzrost inwestycji o 2,7% ,

• spadek inflacji o 1-1,5% (w raporcie Cecchinego 4.5-7.7%),

• utworzenie 300-900 tys. dodatkowych miejsc pracy (w raporcie Cecchiniego 1,3-2,3mln)

Do niewątpliwie pozytywnych aspektów można zaliczyć m.in. spadek inflacji, wzrost konkurencji, intensyfikację handlu wewnętrznego i zagranicznych inwestycji bezpośrednich, strukturalne zmiany rynkowe uwarunkowane fuzjami firm.

---