Biegunki u koni
Salmoneloza koni
-Przyczyna nagłej biegunki u konia w każdym wieku
-Różne serowary (S. Typhimurium, S. Abortus Equi)
-Też rola skażonej paszy i koni-nosicieli bezobjawowych
-Też młode wrażliwsze i rola stresu, a więc: transport, zwłaszcza w upały, głodówka, niepojenie, narkoza itp.
-Posmutnienie, gorączka, bóle kolkowe, wodnista biegunka, odwodnienie, ewentualnie śmierć, zwłaszcza źrebiąt, u których większa tendencja do posocznicy
-Możliwy łagodny przebieg, też przewlekły
-Leczenie: izolacja, nawadnianie, chemioterapeutyki zwłaszcza przy posocznicy, dezynfekcja
-Zapobieganie: unikanie stresu, eliminacja nosicieli
Beztlenowce
Clostridium difficile
-Częste nosicielstwo m.in. u ludzi, konie rzadziej
-Niezwykle zróżnicowany zarazek (ponad 400 typów)
-Patogenne typy wytwarzają egzotoksyny A i B
-One: martwica nabłonka jelit; obrzęk jelita - enterocolitis
-Ale normalna flora jelitowa temu zapobiega
-Natomiast po antybiotykoterapii i innych czynnikach (?)
-Biegunki ludzi, koni (świń?, psów?)
-U koni dorosłych i źrebiąt częsta przyczyna biegunki po antybiotykach, operacjach, u hospitalizowanych itp.
-Rozpoznawanie: wykrywanie toksyny w kale testem ELISA
-Leczenie: odstawienie antybiotyku, nawadnianie doustne (z wiadra lub sondą) albo dożylne, metronidazol
Choroba Tyzzera
-Ostra (1-3 dni), śmiertelna, biegunkowa choroba myszy laboratoryjnych z martwicą wątroby
-Clostridium piliforme (dawniej Bacillus piliformis): przetrwalniki, rosnący tylko na komórkowych podłożach
-Zarazek bytuje w przewodzie pokarmowym
-Wiele infekcji endogennych (od stresu - stłoczenie, zmiana żywienia lub po sterydach)
-Podobne zachorowania zdarzają się u królików, zajęcy, gerbili, szczurów, chomików, psów, kotów, źrebiąt i innych
-A także u ludzi z immunosupresją
Biegunki źrebiąt
Biegunka związana z rują klaczy
-Wiek 7-14 dni
-Luźny kał, sama ustępuje
Biegunka z niedożywienia
-Za mało mleka przy niedoborowym żywieniu klaczy
-Wtórne infekcje E.coli, do 2-3 tygodni życia
-Słabe źrebię, niechęć do ruchu, żółtawa wodnista biegunka
-Poprawić żywienie klaczy, a jeśli trzeba to źrebięcia:
-Witamina A, nawadnianie
-Środki zapierające (sole bizmutu - LONGISPET, pektyny - BIOPECT)
-Ewentualnie antybiotyki
Biegunka z niedostatku wody do picia dla źrebaka
-Picie gnojówki czy ścieków: sporadycznie kolki, biegunki
-Wspomagać laktację u klaczy (żywienie!)
-Zapewnić dostęp do wody, a uniemożliwić do ścieków
-Ewentualnie środki zapierające
Biegunka z nadmiaru roślin motylkowych w paszy klaczy
Biegunka przy błędach żywieniowych odchowu bez klaczy
-Do 5 m-ca żółtawa biegunka, wzdęcia po karmieniu
-Odtłuszczać mleko krowie + 500 j.m. witaminy A
-Wtedy karmić częściej a małymi porcjami
-Przez kilka posiłków rozcieńczać mleko 1:1 płynem dietetycznym (5g NaCl, 5g NaHCO3, 20g glukozy w 1 litrze wody)
Biegunki w przebiegu kulawek⊕
Biegunki w przebiegu rodokokozy⊕
Biegunki rotawirusowe
-Źrebięta do 2-3 m-cy, zwykle masowo
-Brak apetytu, posmutnienie, wodniste biegunki (3-5 dni)
-Nawadnianie, środki zapierające
-Dezynfekcja, izolacja chorych od zdrowych (małe grupy)
-Brak szczepionek, a te od innych gatunków nieskuteczne
Beztlenowcowe zapalenie jelit
(Clostridial enterocolitis)
-Sporadycznie u źrebiąt (i dorosłych)
-Zwykle bardzo ciężkie i śmiertelne
Clostridium perfringens typ A, B, C
-Głównie w pierwszym tygodniu życia, krwotoczna biegunka, kolki, nagła śmierć
-Leczenie zwykle spóźnione
-Ewentualnie szczepienie klaczy preparatami dla innych gatunków
Clostridium difficile
-Martwicowe enterocolitis, głównie 1-3 dniowe źrebięta (brak jeszcze flory jelitowej?)
Biegunki w wyniku zakażenia Lawsonia intracellularis
-Sporadycznie u źrebiąt 4-7 miesięcznych, rola stresu
-Rozrostowe zapalenie jelit
-Silna biegunka przy normalnym apetycie
Biegunki pasożytnicze
-Strongyloides westeri: przy masowej inwazji biegunki w pierwszych miesiącach życia, chudnięcie
-Cryptosporidum parvum: lekka przejściowa biegunka, bardzo częsta u źrebiąt do 6 m-ca, ciężka tylko przy immunosupresji
-Strongylus sp.
Patrz: Woda, Elektrolity, Glukoza, Aminokwasy
⊕ Już omówione
Epi25-03
- 1 -