Certyfikat kompetencji zawodowych (CKZ) w zakresie transportu drogowego
• wymagania: - wykazanie się wiedzą lub praktyką w działalności
gospodarczej, w zakresie transportu drogowego
- znajomość: międzynarodowych umów, przepisów transportowych, przepisów celnych, dokumentów wymaganych do wykonywania , międzynarodowego transportu drogowego
- pozytywny wynik testu kompetencji zawodowych
CKZ w międzynarodowym transporcie drogowym jest jednocześnie CKZ w krajowym
transporcie drogowym
- transport osób
- transport rzeczy
Warunki uzyskania certyfikatu
Osoba ubiegająca się o uzyskanie certyfikatu kompetencji zawodowych powinna :
wypełnić wniosek, załączyć do niego stosowne dokumenty (udokumentowanie praktyki zawodowej, ew. wcześniejsze uprawnienia) oraz umowę nadzoru na certyfikatem(w 2 egzemplarzach) i kserokopię właściwej opłaty, przystąpić do egzaminu w terminie wyznaczonym przez jednostkę certyfikującą,
zaliczyć z wynikiem pozytywnym odpowiedni zakres egzaminu. Wymienione dokumenty należy złożyć w Zakładzie Certyfikacji i Normalizacji Instytutu Transportu Samochodowego osobiście, za pośrednictwem poczty lub ośrodka szkolenia.
Opłaty za egzaminy i certyfikaty
dla osób bez 5-letniej praktyki za egzamin w zakresie krajowego transportu osób lub rzeczy - 400 zł,
dla osób bez 5-letniej praktyki za egzamin w zakresie międzynarodowego transportu osób lub rzeczy - 500 zł, dla osób z co najmniej 5-letnią praktyką bez względu na zakres egzaminu - 300 zł.
Opłata za każdy rodzaj certyfikatu jest stała i wynosi 300 zł. Kserokopię właściwej opłaty należy dołączyć do wniosku.
UWAGA - Poza wyżej wymienionymi opłatami nie są pobierane żadne inne - żądanie ich od osób przystępujących do egzaminu jest próbą naciągania. Nadwyżki uzyskane z wpłat za egzaminy wykorzystywane są na finansowanie druku bezpłatnych materiałów informacyjnych dla przewoźników.
Zakres egzaminu
Zakres egzaminu na certyfikat kompetencji zawodowych przewoźnika jest uzależniony od: praktyki zawodowej (do lub powyżej 5 lat doświadczenia przedsiębiorcy wykonującego transport drogowy), uzyskanych wcześniej uprawnień (posiadanie certyfikatu krajowego), rodzaju zgłoszonej działalności (przewóz osób lub rzeczy), zakresu zgłoszonej działalności (przewozy krajowe lub międzynarodowe).
Rodzaje egzaminów i czasy ich trwania
Przewozy krajowe osób lub rzeczy dla przewoźników nie posiadających min. 5- letniej praktyki zawodowej:
test 50 pytań z zakresu działalności w transporcie krajowym - 100 min.,
zadanie problemowe z zakresu przewozów krajowych.- 60 min.
Przewozy krajowe osób lub rzeczy dla przewoźników posiadających min. 5-letnią praktykę:
test 45 pytań z zakresu działalności w transporcie krajowym - 90 min.
Przewozy międzynarodowe osób lub rzeczy dla przewoźników nie posiadających min. 5- letniej praktyki zawodowej:
test 50 pytań z zakresu działalności w transporcie krajowym - 100 min.,
zadanie problemowe z zakresu przewozów krajowych - 60 min.,
test 30 pytań z zakresu działalności w transporcie międzynarodowym - 60 min..
zadanie problemowe z zakresu przewozów w transporcie międzynarodowym - 60 min.
Przewozy międzynarodowe osób lub rzeczy dla przewoźników posiadających certyfikat krajowy odpowiednio osób lub rzeczy mających min. 5- letnie doświadczenie:
test 30 pytań z zakresu działalności w transporcie międzynarodowym - 60 min.
Przewozy międzynarodowe osób lub rzeczy dla przewoźników posiadających min. 5- letnią praktykę zawodową:
test 45 pytań z zakresu działalności w transporcie krajowym - 90 min.,
test 30 pytań z zakresu działalności w transporcie międzynarodowym - 60 min.
Przewozy międzynarodowe osób lub rzeczy dla przewoźników posiadających certyfikat krajowy nie mających min. 5- letniego doświadczenia:
test 30 pytań z zakresu działalności w transporcie międzynarodowym - 60 min.,
zadanie problemowe z zakresu przewozów w transporcie międzynarodowym - 60 min.
Kryteria oceny
Część testową egzaminu uważa się za zdaną w przypadku uzyskania przez egzaminowanego minimum 60% odpowiedzi poprawnych (60% punktów), tzn. w przypadku:
testu 50 pytań - 30 punktów,
testu 45 pytań - 27 punktów,
testu 30 pytań - 18 punktów.
Za każdą odpowiedź prawidłową uzyskuje się 1 punkt, za nieprawidłową 0 punktów.
Za poprawne rozwiązanie zadania problemowego uzyskuje się 1 punkt, za niepoprawne lub brak rozwiązania 0 punktów.
UWAGA - Egzamin uważa się za zdany w przypadku uzyskania wyników pozytywnych z obu części egzaminu
Wymagany zakres wiedzy
prawo cywilne,
prawo handlowe,
prawo pracy i zagadnienia socjalne,
prawo finansowe,
organizacja i zarządzanie przedsiębiorstwem,
dostęp do zawodu przewoźnika i do rynku,
bezpieczeństwo ruchu i standardy techniczne pojazdów.
UWAGA - zakres wiedzy w poszczególnych blokach zagadnień dotyczy wyłącznie transportu drogowego. W przypadku zmiany przepisów prawnych wiedza na ten temat będzie wymagana po 3 miesiącach od daty ich wejścia w życie.
Uznawanie i dokumentowanie praktyki zawodowej
Zgodnie z ustawą osoby legitymujące się co najmniej 5-letnią praktyką przedsiębiorcy wykonującego transport drogowy przystępują do egzaminu uproszczonego, tzn. zdają tylko test (lub testy). Nie jest istotny rodzaj wykonywanej działalności transportowej, tzn. czy jest to przewóz osób, czy rzeczy. Tak więc osoba, która wykonywała lub wykonuje transport rzeczy minimum 5 lat będzie miała uznaną praktykę ubiegając się o certyfikat na transport osób i odwrotnie. Praktyka może być również dzielona - nie musi być tylko z jednego przedsiębiorstwa - ważne jest aby w sumie trwała minimum 5 lat. Nie są też określone przerwy w działalności transportowej - może to być kilka okresów, które łącznie dają wymagany czas.
Dokumentowanie praktyki zawodowej
Żeby prawidłowo udokumentować praktykę do wniosku należy dołączyć:
kserokopię zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) potwierdzoną pieczątką organu wydającego zaświadczenie (z datą ) lub potwierdzoną notarialnie - w przypadku gdy działalność jest aktualnie prowadzona,
potwierdzone jw. kserokopie wpisów do ewidencji lub KRS z datami zakończenia działalności, jeżeli aktualnie nie jest ona prowadzona,
dodatkowo notarialny odpis pełnomocnictwa - w przypadku gdy o certyfikat ubiega się pełnomocnik firmy (nie dotyczy to prokurentów),
zaświadczenie o pełnieniu funkcji kierownika działu transportu.
Uznawanie i dokumentowanie nabytych wcześniej uprawnień
Posiadanie nabytych wcześniej uprawnień oznacza, że dana osoba uzyskała certyfikat krajowy lub świadectwo kwalifikacji zawodowych w krajowym drogowym transporcie osób, które z mocy ustawy stało się certyfikatem. Certyfikat krajowy uprawnia do zdawania egzaminu na certyfikat międzynarodowy tego samego rodzaju (osób lub rzeczy) tylko z zakresu prawa międzynarodowego (bez części krajowej). Dla udokumentowania tego faktu do wniosku należy dołączyć kserokopię certyfikatu (nie musi być potwierdzona).
Procedura egzaminacyjna
Aby przystąpić do egzaminu w preferowanym przez siebie terminie należy złożyć wniosek wraz z odpowiednimi załącznikami nie później niż 2 tygodnie przed tym terminem. Wnioski są rozpatrywane w kolejności zgłoszenia. Zawiadomienie o wyznaczonym terminie i miejscu egzaminu jest przesyłane pocztą pod wskazany na wniosku adres. Jeżeli wyznaczony termin kandydatowi nie odpowiada, należy ten fakt zgłosić do Instytutu nie później niż na 3 dni przed tym terminem. Na egzamin należy zabrać:
dokument tożsamości ze zdjęciem i numerem Pesel, długopis lub pióro (nie może to być ołówek),
kalkulator, jeżeli zakres egzaminu obejmuje zadania problemowe. Na egzamin należy zgłosić się na 15 min. przed planowaną godziną jego rozpoczęcia. Po sprawdzeniu tożsamości kandydat otrzymuje test lub zadanie problemowe, którego numer jest wpisywany do protokołu egzaminacyjnego.
Praktyczne rady dla zdających egzamin
przy pierwszym czytaniu testu najlepiej jest udzielać odpowiedzi na te pytania, do których na pewno znamy właściwą odpowiedź - zbyt długie zastanawianie się nad jednym pytaniem może spowodować, że nie starczy czasu na pozostałe,
ponieważ do każdego pytania są 4 odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa, należy udzielać odpowiedzi na wszystkie pytania - jest duże prawdopodobieństwo trafienia na dobrą odpowiedź,
należy bardzo uważnie czytać pytania, ponieważ niektóre z nich zawierają przeczenia, co nie zawsze zostaje przez kandydata zauważone; aby ułatwić sobie udzielenie odpowiedzi, można inaczej sformułować pytanie - np. zamiast “co nie jest” zadać pytanie “co jest” i znaleźć 3 odpowiedzi na takie pytanie; wówczas ta, która zostanie będzie prawidłowa,
na czas trwania egzaminu należy wyłączyć telefony komórkowe,
w razie jakichkolwiek wątpliwości w zrozumieniu treści pytania lub zadania można poprosić członka komisji o wyjaśnienia; nie należy jednak liczyć na to że wskaże on prawidłową odpowiedź,
w przypadku gdy kandydat ubiega się o certyfikat międzynarodowy i nie posiada 5-letniej praktyki, warto zastanowić się nad jego uzyskaniem “na raty”, tzn. najpierw zdać egzamin na certyfikat krajowy a później, po dowolnym czasie, na międzynarodowy. Ponieważ pełny egzamin trwa (bez przerw technicznych) 4 godz.40 min. może to okazać się zbyt męczące. Decyzja w tym zakresie zależy jednak wyłącznie od kandydata.
Wyniki egzaminu
Wyniki egzaminu są publikowane na stronach internetowych ITS . Każdy ze zdających może, po podaniu numeru Pesel zobaczyć czy zdał egzamin. Certyfikaty wraz z jednym egzemplarzem umowy nadzoru przesyłane są pocztą na adres wskazany we wniosku, podobnie jak zawiadomienia o wyniku negatywnym. Dokumenty te są wysyłane w terminie do 21 dni roboczych od daty egzaminu. W przypadku uzyskania negatywnego wyniku można złożyć podanie o wyznaczenie terminu poprawki lub zrezygnować z ubiegania się o certyfikat Ilość przystąpień do egzaminu nie jest ograniczona.
Rozliczenia egzaminu
W przypadku pozytywnego wyniku egzaminu do kandydata wysyłana jest faktura na pełną wpłaconą kwotę, tzn. za certyfikat i egzamin. W przypadku wyniku negatywnego wysyłana jest faktura tylko za egzamin - kwota za certyfikat oczekuje na pozytywny wynik. Jeżeli kandydat zrezygnuje z ubiegania się o certyfikat - zgłasza ten fakt na piśmie do Instytutu. Wówczas kwota za certyfikat - 300 zł zostaje przelana na wskazane konto. Osoba, która decyduje się na egzamin poprawkowy wpłaca właściwą kwotę tylko za egzamin (300, 400 lub 500 zł), a kopię przelewu dołącza do podania o egzamin poprawkowy. Po uzyskaniu wyniku pozytywnego jest wystawiana faktura na pełną kwotę (za certyfikat i egzamin).