ZJAZD TRZECI PRAWO MIĘDZYNARODOWE
26.11.2006r. cześć 1.
Zrobiliśmy już na zajęciach: umowę międzynarodową, zwyczaj, i rodzaje umów międzynarodowych.
A dziś: budowa umowy międzynarodowej i zawieranie tej umowy, oraz ważności i nieważności umów międzynarodowych, zakres czasowy obowiązywania umowy, ewentualnie zakres terytorialny i podmiotowy. A na kolejnych zajęciach: omówienie zakresu rzeczowego czyli zastrzeżenia, interpretacja umów, uchwały prawotwórcze organizacji międzynarodowych i byśmy zamknęli źródła.
Budowa umowy międzynarodowej- pierwsza cześć to tytuł i wyróżniamy tu 3 elementy: nazwę, przedmiot umowy i strony. Nazwa nie ma znaczenia. Przedmiot czy to określenie o co w umowie chodzi, czemu ma być poświęcona i określenie stron. Stosujemy nazwy urzędowe państw czyli nie między Polska a Białorusią, a między Rzeczpospolitą Polską a republiką Białoruś. Kolejny cześć budowy to wstęp czyli inaczej preambuła. Co mogłoby się ewentualnie zmieścić i pojawić w preambule? Otóż jej znaczenie jest głównie takie że ona rzuca światło na intencje których ..........była zawierana, ten akt był wydawany. Preambuła określa nam cel, w którym określa po co umowę zawarto, może nam wskazywać okoliczności które wiążą umowę i inne. Wzmianka o wyznaczeniu pełnomocników to jest to co można umieścić w preambule. Jeżeli się stwierdzi w preambule umowy że wyznaczono pełnomocników i że strony sprawdziły treść tych pełnomocnictw to automatycznie uniemożliwi się tzn. utrudnia się stwierdzenie że np. nasze pełnomocnictwo było ograniczone w treści i że zawierając umowę z naszym pełnomocnikiem, pełnomocnik ten przekroczył swoje pełnomocnictwo. Da nam to podstawę do tego byśmy mogli powołać się na przyczynę nieważności. Preambuła nie jest obowiązkowa, nie jest obligatoryjna. Kolejny element obowiązkowy umowy to jest jej cześć merytoryczna czyli dyspozycja. W dyspozycji umowy określa się to o co nam w tej umowie chodzi, ale istnieją w dyspozycji takie klauzule które nazywają się klauzulami typowymi, czyli taka kategoria postanowień przy mocy której buduje się określone rodzaje umów, tzn. sposób myślenia o pewnych umowach, w dyplomacji, w telekomunikacji, w handlu znajdziemy klauzule wzajemności. Mówi w skrócie że jak Kuba Bogu tak Bóg Kubie, czyli zasada że państwo A przyzna obywatelom państwa B taki sam zakres uprawnień jaki państwo B przyzna obywatelom państwa A, czyli na zasadzie wzajemności. Ta klauzula określa mechanizm działania w przyszłości. Nie koniecznie trzeba w takiej umowie określać te rozwiązania na dziś, na teraz, wystarczy w takiej klauzuli wzajemności informacja że jeżeli jedno z państw zmieni coś, to drugie państwo powinno zrobić to samo. Mogą też powstać różne niedomówienia. Np. w sytuacji gdy jedno z państw ogranicza zakres jakiejś tam współpracy, drugie z państw automatycznie zrobi rzecz analogiczną. Klauzule narodowe- przewiduje inny model traktowania, że państwo A przyzna przedsiębiorcom, obywatelom państwa B, taki sam zakres praw, będzie ich traktować tak samo jak swoich obywateli (obywateli.) Np. konkretna sytuacja przyznanie dzieciom uchodźców prawa do nauczania na szczeblu podstawowym, na etapie narodowego, czyli państwa członkowskie konwencji zobowiązują przyznać się dzieciom uchodźców prawo do nauczania takie jakie przysługuje dzieciom ich własnych obywateli. Klauzula największego uprzywilejowania- klasyczna klauzula jest zamieszczana w traktatach handlowych. Państwo A będzie traktować obywateli państwa B w sposób niegorsze niż traktuje obywateli państwa aktualnie najbardziej uprzywilejowanego. Państwo A przyznaje państwu B uprawnienia niegorsze niż te które przyzna, lub przyznało jakiemukolwiek państwu trzeciemu najbardziej uprzywilejowanemu w danej dziedzinie. Np. Jeżeli dzisiaj zawieram z kimś umowę na import bananów z tego kraju, i ustalam jakieś kontyngenty lub cła na te banany na stawce X i za lat 10, za lat 5, i stawiam tej.................................................klauzula największego uprzywilejowania która mówi że mój kontrahent będzie najlepiej traktowany, to, to powoduje że jeżeli za 2 lata zawrę umowę też na import bananów z krajem Y i dam krajowi Y lepsze warunki handlowe, to te lepsze warunki z umowy z krajem Y przejdą na tego który dzisiaj zawarł ze mną umowę. Przyjmuje się że największe uprzywilejowanie jak najbardziej tak w sytuacji gdyby ta zasada była wyjątkiem a nie regułą czyli gdyby największe uprzywilejowanie dotyczyło tylko co po niektórych to wtedy można byłoby mówić o tym że mamy do czynienia z największym uprzywilejowaniem, ale natomiast na skale zastosowania gdzie największe uprzywilejowanie staje się wręcz regułą a nie wyjątkiem od reguły, przyjmuje się że ten kto by nie miał wpisanego największego uprzywilejowania byłby bardzo mocno do tyłu. W związku z powyższym ta klauzula w praktyce jest klauzulą anty dyskryminacyjną, klauzulą która zapewnia równe traktowanie w handlu. Skoro większość albo wszyscy mają wpisaną w ............do swoich umów, bo to im zapewnia równe traktowanie. Komu dać więcej? Swoim koloniom można było dać lepsze warunki i one nie przechodziły na tych z którymi mieliśmy podpisaną umowę handlowe, w których byłą wpisana klauzula największego uprzywilejowania. Ten tradycyjny wyjątek dotyczący kolonii, przeniósł się na państwa ..........
Szczególne sytuacje prawne lub chronione tradycją- to kolejny wyjątek państwa kolonialne, handlami rozwijającymi się. Kolejny wyjątek mało dynamiczne możliwość przenoszenia przez granicę takiej ilości towaru bez konieczności zadeklarowania tego.... w sensie opłacenia tego cła. Wyjątek kolejny unii celnej- czyli zlikwidowanie wszelkich barier w handlu a również nie przechodzi na państwa z którymi mieliśmy podpisaną klauzulę największego uprzywilejowania. Umowy międzynarodowe powinny być jawne. Są publikowane i rejestrowane prze Sekretarza Generalnego ONZ. I prędzej czy później państwo nr jeden się dowie, a skoro się dowie a my go nie poinformowaliśmy sami to wystąpi z roszczeniami odszkodowawczymi. Klauzula karna???
Ustanowienia regulujące tych rozwiązywania sporów, możemy znaleźć w dyspozycji umowy.
W postanowienia końcowych umowy możemy znaleźć takie 4 podstawowe rodzaje postanowień: 1) regulujące tryb w zakresie??? Umowy, postanowienia które regulują w jaki sposób ta umowa zostanie przyjęta i tutaj możemy mieć następujące rodzaje klauzul. Umowa w trybie prostym dochodzi do skutku przez samo podpisanie, a podpisanie tej umowy w tryb złożony jest tylko pierwszym etapem zawierania umowy, a drugim jest wyrażenie zgody w postaci zatwierdzenia lub ratyfikacji. W związku z tym klauzule które mogą regulować tematykę sposobu związania się umową przybiorą najczęściej nazwę:
klauzul ratyfikacyjnych, klauzul o zatwierdzeniu, i klauzul o tzw. zróżnicowanym przyjęciu.
Klauzula ratyfikacyjna- taka klauzula powinna zawierać w sobie 2 elementy: 1) powinna informować o trybie związania się umową czyli przewidywać, niniejsza umowa podlega ratyfikacji. Ma być bezpłciowa maksymalnie tak jak to tylko jest możliwe, tzn. ma określać tylko jedynie tryb związania się umową bez podawania jakichkolwiek .... i bez używania jakiekolwiek języka który mógłby wskazywać na jej zobowiązaniowy charakter czyli niniejsza umowa podlega ratyfikacji, dokumenty ratyfikacyjne wymienimy w miejscowości X to jest jej treść. 2) powinna określać miejsce dokonania zmiany dokumentów ratyfikacyjnych. Nie może przewidywać terminu.
Klauzula o zatwierdzeniu- brzmi podobnie ale przewiduje że umowę zatwierdza rada ministrów.
Klauzula o tzw. zróżnicowanym przyjęciu- np. mamy sytuację taką że w państwie A, B, C umowa zostanie ratyfikowana a w państwie D, E, F, zostanie zatwierdzona a w państwie G, najwyższy kapłan wejdzie na drzewo i krzyknie na około że zatwierdza umowę. To może być w różnym państwie różnie wyglądać. Stąd klauzula o zróżnicowanym przyjęciu przewiduje rzecz następującą że niniejsza umowa podlega przyjęciu zgodnie z prawem każdej ze stron po czym strony poinformują się w drodze wymiany......
To są klauzule które regulują tematykę sposobu wiązania się umową. Drugi rodzaj klauzul są to klauzule które określają termin wejścia w życie umowy. Czyli kiedy wchodzi ale może się pojawić jedna ciekawa klauzula tzw. klauzula o prowizorycznym stosowaniu umowy. Np. jest sytuacja taka że jest zawierana umowa, i dotyczy powołania jakiegoś nowego ciała które ma pomóc współpracy międzynarodowej np. w zwalczaniu przestępczości i dobrze by było żeby ta umowa która wejdzie w życie za pewien czas już żeby cześć z tej umowy zaczęła być stosowana od zaraz po to żeby zebrało się towarzystwo i poszukało sobie wspólnego budynku tzn. siedziby. I strony mogą przewidzieć że przed wejściem w życie umowy całość albo cześć postanowień tej umowy będzie stosowana w sposób prowizoryczny np. już od momentu podpisania przed momentem wyrażenia definitywnej zgody. Trzeci rodzaj zapisu wejścia w życie to będą przepisy które regulują wygaśniecie umowy, i wejście w życie. Może być określony termin konkretny, może być klauzula o wypowiedzeniu??? Umowy, ale taką szczególną klauzulą będzie tzw. klauzula która będzie określała co w sytuacji jeżeli umowa będzie zawierana na czas określony, bo wypadku umów na czas nieokreślony będzie to klauzula o wypowiedzeniu??? umowy. Często będzie klauzula prolongacyjna klauzula która przedłuża stosowanie takiej umowy na jakiś kolejny okres rozrachunkowy. I ostatnia sprawa to będą klauzule regulujące zmiany w dotychczasowym prawie- tutaj będzie klauzula derogacyjna czyli klauzula uchylająca stałą umowę w całości lub w części w takim zakresie w jakim sobie po prostu życzą nowe podmioty.
Kolejną częścią umowy międzynarodowej jest zakończenie nazywane testimonium- mamy w nim miejsce i datę podpisania umowy, liczbę egzemplarzy i jeżyki. Pod testimonium mamy już tylko opisy i pieczęci.
Pierwszeństwo alfabetyczne- w umowach wielostronnych, podpis składa się w kolejności alfabetycznej nad państwem??? W umowach dwustronny natomiast była reguła alternacji-przemienności, czyli każdy podpisuje się na swoim dokumencie jako pierwszy. Pierwsze miejsce liczy się od lewej strony. Alterna rzutuje nie tylko na kolejności składania podpisów ale i na wygład całego dokumentu. Jeżeli mamy umowę między Polską a Republiką białoruską to nasz egzemplarz będzie brzmiał „między RP a republiką Białoruś a ich egzemplarz będzie się nazywał umową między „Republiką Białoruś a Rzeczpospolitą Polską.”
Stąd kolejność podpisów jest inna na obydwu egzemplarzach umowy. Czyli to jest pierwsze rzecz alternacja
zajmuje się podpisami, 2) zajmuje się wzmiankami o.................., w polskim egzemplarzu umowy są jako pierwsze wzmianki o Polsce i odwrotnie, i 3) to alterna dotyczy również języków w których ta umowa ma być. Czyli jeżeli umowa jest sporządzona w 2 językach w polskim i białoruskim to tekst jest po polsku i jest.......... polskim i odwrotnie.
Zawieranie umów międzynarodowych- najpierw negocjujemy umowę, i ustaliliśmy. Mogą być umowy ustne i pisemne w zależności od tej drugiej strony. KW: Art. 9. Przyjęcie tekstu
1. Z wyjątkiem wypadków przewidzianych w ustępie 2 przyjęcie tekstu traktatu następuje w wyniku zgody wszystkich państw uczestniczących w jego opracowaniu.
2. Przyjęcie tekstu traktatu na konferencji międzynarodowej następuje, w drodze głosowania, większością dwóch trzecich państw obecnych i biorących udział w głosowaniu, chyba że taką samą większością postanowią one zastosować inną regułę.
Ten art. przewiduje że negocjujemy do skutku. Regulują przyjęcie umowy- to jest sposób związania się umową i przyjęcie tekstu umowy- sposób uzgodnienia jego ostatecznej wersji.
Wyjątek w art. 9 ustęp 2 zawierane na konferencjach międzynarodowych, czyli wielostronne ale nie wszystkie wielostronne. Bo między 3 państwami to ona będzie uzgadniana do skutku, ale jeżeli mammy umowę zawieraną na konferencji międzynarodowej gdzie tych państw jest 20, 40, 100. To tam to uzgodnienie tekstu umowy poprzez właśnie uzgodnienie byłoby niemożliwe. W związku z tym przyjęto w tej sytuacji że przyjęcie tekstu umowy następuje w drodze głosowania większością 2/3 obecnych i głosujących chyba że taką samą większością ustalono wcześniej inną regułę. To jest uzgodnienie jego statecznej wersji. Jest jeszcze inna możliwość: taką instrukcją która pozwala nam na potwierdzenie ostatecznego charakteru jest parafa lub podpisanie, po to żeby potwierdzić jej autentyczność. Kto się parafuje- m.in. wtedy kiedy ten co uzgadniał treść umowy nie miał uprawnień do jej podpisania to jest pierwsza możliwość a druga to taka że miał co prawda uprawnienie do podpisania ale nie podpisał ze względów politycznych np. takich że jest ustalony termin że za 2 tygodnie przyjeżdża premier z wizytą. Skutki parafy- przewiduje się że ma 4 skutki: 1) oznacza styl że tekst jest ostateczny 2) skoro jest ostateczny to nie można w nim czynić zmian (reguła newarietu) 3) tekst jest przygotowany do podpisu 4) tekst jest autentyczny. Np. jeżeli postawimy parafę na dole kartki i chcielibyśmy jeszcze coś na tej stronie zmienić to musimy w tym miejscu gdzie zmieniamy postawić parafę. Kto może umowę międzynarodową podpisać? I tu jest reguła i dotyczy tego art. 7 KW: Art. 7. Pełnomocnictwa
1. Daną osobę uważa się za reprezentującą państwo, gdy chodzi o przyjęcie lub poświadczenie autentyczności tekstu traktatu lub wyrażenie zgody państwa na związanie się traktatem, jeżeli:
a) przedstawi ona odpowiednie pełnomocnictwo albo
b) z praktyki odnośnych państw lub z innych okoliczności wynika, że miały one zamiar uważać daną osobę za reprezentującą państwo w tych celach i zwolnić z przedkładania pełnomocnictw.
2. Ze względu na ich funkcje i bez potrzeby przedkładania pełnomocnictw, następujące osoby uważa się za reprezentujące swoje państwo:
a) głowy państw, szefów rządów i ministrów spraw zagranicznych - dla dokonania wszelkich czynności związanych z zawarciem traktatu;
b) szefów misji dyplomatycznych - dla przyjęcia tekstu traktatu między państwem wysyłającym a państwem przyjmującym;
c) przedstawicieli akredytowanych przez państwa bądź na konferencji międzynarodowej, bądź przy organizacji międzynarodowej lub przy jednym z jej organów - dla przyjęcia tekstu traktatu na tej konferencji, w tej organizacji lub w tym organie.
Podpisać umowę przede wszystkim może pełnomocnik, ale oprócz pełnomocnika niektóre osoby bez pełnomocnictw z tytuły pełnienia określonych funkcji. KW przyznaje takie uprawnienia takim 3 osobom, 3 organom: głowie państwa, szefowi rządu i ministrowi spraw zagranicznych. Z tytuły pełnienia funkcji to są też osoby które mogą umowę uzgodnić i parafować: jest to szef misji dyplomatycznych, przedstawiciel państwa na organizacji międzynarodowej, przedstawiciel państwa na konferencji międzynarodowej. Mogą ustalić treść i poświadczyć że ten tekst jest tekstem ostatecznym, ale nie mogą podpisać umowy.
To wyżej opisane była to umowa zawierana w trybie prostym czyli kończy ją podpisanie umowy. Natomiast umowa podpisana w trybie złożony dla których podpisanie jest tylko jednie etapem zawierania umowy, albowiem zgoda na związanie się umową jest wyrażona poprzez jej zatwierdzenie lub poprzez jej ratyfikację.
ZJAZD TRZECI
26.11.2006r. cześć 2.
Z międzynarodowego punktu widzenia ratyfikacja wymaga??? zatwierdzenia umowy, wyrażenie zgody na związanie się umowy i pierwotnie ratyfikacja umowy była jedynie przystosowanym do....... była potwierdzeniem że pełnomocnik nie wyszedł poza granicę które są mu przypisane. Z biegiem czasu ratyfikacja zoczyła być wykorzystywana jako nie tyle formalność, a później zaczęto wykorzystywać ratyfikacje jako konieczność uzyskania zgody. I ta koncepcja funkcjonuje do dziś- że ratyfikacja jest przejawem kontroli parlamentu nad władzą wykonawczą. W naszym wypadku wyróżniamy 3 rodzaje ratyfikacji, ratyfikację dużą, małą, i w trybie szczególnym. Ratyfikacja duża- dokonuje głowa państwa czyli prezydent w każdej z tych ratyfikacji, ewentualnie z udziałem parlamentu. Prezydent dokonuje ratyfikacji ale musi uprzednio dostać zezwolenie na dokonanie ratyfikacji wyrażone w formie ustawy. Czyli parlament wyraża zgodę w formie ustawy na to aby prezydent dokonał ratyfikacji umowy. Dzieje się tak w 5 kategorii przypadków. Pierwsze kategoria- mówi o kwestii pokoju, sojuszy, granic, to są zagadnienia wymagające ratyfikacji za zgodą sejmu wyrażoną w ustawie. Druga kategoria- to umowy dotyczące członkowstwa RP organizacji międzynarodowej. Kwestia przystąpienia RP do organizacji, wystąpienia w organizacji, również uzależniona jest od zgody parlamentu. Trzecia kategoria- to są umowy które pociągają za sobą znaczne obciążenie finansowe państwa. Czwarta kategoria sytuacji- umowy dotyczące materii stalowej. Piąta kategoria- umowa dotycząca praw i obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji.
Ta ustawa jest krótka nie ma w niej treści umowy, składa się tylko z informacji że sejm RP niniejszym wyraża zgodę na ratyfikowanie konkretnej umowy przez prezydenta. Treść umowy pojawi się w jednej z ustaw dopiero później po ratyfikacji umowy w ramach obwieszczenia tego. Ratyfikacja mała- czyli ratyfikacja wykonywana samodzielnie przez prezydenta. Tu też działa sejm ale premier przekłada parlamentowi liczbę umów które pójdą do ratyfikacji do prezydenta. Ratyfikacja w trybie szczególnym- stworzona na potrzebę naszego wejścia do UE. Przewiduje on że jeżeli Polska miałaby zawrzeć umowę która przekazuje części swojej suwerenności wówczas taka umowa wymaga podwyższonego progu..............
Przeczytać to jeszcze w książce.
Drugim sposobem wyrażenia zgody przy zawieraniu umów w trybie złożonym oprócz ratyfikacji jest zatwierdzenie umowy. O ile ratyfikacji dokonuje prezydent na drodze sejmu, o tyle zatwierdzenia umów dokonuje rada ministrów. Zatwierdzenie może przybrać dwojaką postać: zatwierdzenia prostego, i złożonego. Czym się różni? Różni się w świetle polskiego prawa momentem ujęcia umowy pod obrady rady ministrów. Tryb złożony zatwierdzenia to jest tryb dwuetapowy najpierw następuje podpisanie umowy, a później ta umowa jest podpisana to trafia na obrady ministrów która podejmuje uchwałę o zatwierdzeniu umowy. Następna sytuacja dotyczy umów zawierana w trybie prostym. Sytuacja taka że umowa trafia pod obrady rady ministrów jeszcze nie podpisana, ale już uzgodniona czyli np. planowana. Wówczas przyjmuje się że rada ministrów wydaje uchwałę o zgodę na podpisanie takiej umowy.
Poinformowanie drugiej strony daje podstawę do tego żeby stwierdzić żeby ta zgoda została rzeczywiście wyrażona. W wypadku umów podlegających ratyfikacji nazywa się to wymianą dokumentów ratyfikacyjnych lub też złożeniem dokumentów ratyfikacyjnych. W wypadku zatwierdzenia chodzi po prostu o noty o zatwierdzeniu. Wymiana dokumentów w wypadku umów dwustronnych, w wypadku umów wielostronnych, złożenie dokumentów ratyfikacyjnych u sygnatariusza. Ratyfikacja wywiera skutki międzynarodowe dopiero po poinformowaniu kontrahentów że poszły doszło do zamiany. Czyli żeby wywrzeć skutki międzynarodowe musi być o tym oficjalna prezentacja, musi być oficjalna informacja drugiej strony o tym że doszło do ratyfikacji umowy. Złożenie dokumentów do (dyspozytariusz / sygnatariusz)???. Funkcja ta dotyczy umów wielostronnych i jest to osoba u której leży oryginał. Jest to państwo ale nie koniecznie u którego jest oryginał tej umowy. Nie ma żadnych oficjalnych reguł. Najczęściej jest to państwo na którego terytorium podpisano umowę, jeżeli jesteśmy sygnatariuszem??? kilku umów które miały warszawska radna.??? Funkcje sygnatariusza nr1: wynikają z faktu że u niego leży oryginał, czyli sprawowanie pieczy nad oryginałem. Co z tego wynika? Jeżeli np. umowa przewiduje że zostanie zawarta w ten sposób że będzie złożona do podpisu przez 2 m-ce od dziś. Funkcja nr2: funkcje informacyjne. Że jeżeli istnieje sygnatariusz i istnieją państwa będące co najmniej umowy międzynarodowej i nowe państwo A które chce do tej umowy przystąpić to do państwo A nie składa informacji aktu przystąpienia wszystkim stronom umowy. Państwo A które chce przystąpić do umowy składa informację akt przystąpienia sygnatariuszowi i to on informuje o tym wszystkie państwa które są już stronami tej umowy. Tylko tak naprawdę dyspozytoriusz wie kto tak naprawdę jest uprawniony do
otrzymania takich..... Funkcja nr3: obowiązek zarejestrowania umowy w sekretariacie ONZ. Pierwotnie przewidywał że umowa międzynarodowa która nie zostanie zarejestrowana w sekretariacie ONZ będzie nie ważna. I ten zapis był zły, bo te umowy nie były rejestrowane i wykonywały te umowy i uważali za ważne a Liga Narodów nie miała mocy sprawczej żeby doprowadzić do ich unieważnienia. Po wojnie umowy trzeba będzie rejestrować w lidze narodów a liga narodów je opublikuje w wydawnictwie które się nazywało się Dziennik Urzędowy Ligii Narodów.
KW przewiduje że jeżeli jakieś państwo chciałoby kwestionować ważność zawartej umowy to może to zrobić tylko na podstawie postanowień Konwencji. Jakie przewiduje konwencja przyczyny nieważności umów międzynarodowych? To jest podział wg podręcznika na 3 kategorie: art. 46 czyli przekroczenie kompetencji art. 47(od do lub tylko 47 i 53) 52 czyli wady oświadczenia woli i art. 53 czyli niezgodność z jus cogens. Przyczyny nieważności dzieli się na przyczyny nieważności względnej i bezwzględnej. Przyczyny nieważności względnej art. 46(od do lub tylko 46 i 50) 50 i przyczyny nieważności bezwzględnej art. 51 (od do lub tylko 51 i 53) 53. Tylko i wyłącznie strona poszkodowana przy nieważności względnej może unieważnić umowy. W wypadku nieważności bezwzględnej teoretycznie może unieważnić każdy, skoro jest informacja że umowa jest nieważna. (Może to zrobić tylko każda strona umowy.) druga różnica dotyczy konwalidacji umowy czyli jej zatwierdzenie. W wypadku nieważności względnej konwalidacja jest jak najbardziej możliwa, czyli mamy sytuacje taką że umowa względnie nieważna jeżeli wykryjemy przyczynę nieważności względnej błąd, podstęp, przekupstwo, oszustwo, to musimy szybko podnieść ten temat czyli starać się tą umowę unieważnić. Jeżeli natomiast przez jakiś dłuższy okres czasu będziemy tą umowę wykonywali jak gdyby nigdy nic to nasze uprawnienie przepadnie. Czyli nasza umowa zostanie konwalidowana, ten błąd, ta wada zostanie, przepadnie. Natomiast w przypadku przyczyn nieważności bezwzględnej nie ma konwalidacji. Zawsze będzie skuteczna. Art. 46 konwencji:
Art. 46. Postanowienia prawa wewnętrznego dotyczące kompetencji do zawierania traktatów
1. Państwo nie może powoływać się na to, że jego zgoda na związanie się traktatem jest nieważna, ponieważ została wyrażona z pogwałceniem postanowienia jego prawa wewnętrznego dotyczącego kompetencji do zawierania traktatów, chyba że to pogwałcenie było oczywiste i dotyczyło normy jego prawa wewnętrznego o zasadniczym znaczeniu.
2. Pogwałcenie jest oczywiste, jeżeli jest obiektywnie widoczne dla każdego państwa postępującego w danej sprawie zgodnie z normalną praktyką i w dobrej wierze.
Wyjątek od zasady która mówi że nie można powoływać się na swoje prawo wewnętrzne żeby unieważnić lub wycofać się z zawartej umowy, ale w wyjątkowych sytuacjach kiedy ta norma wewnętrzna naruszona, dotyczyła kompetencji zawierania umów to można, przy czym naruszenie było oczywiste (obiektywne widoczne i w dobrej wierze) i doszło do naruszenia normy o zasadniczym znaczeniu. Np. kiedy minister spraw zagranicznych czyli osoba która z tytuły swoich funkcji może zgodnie z prawem międzynarodowym podpisać umowę międzynarodową, podpisuje umowę międzynarodową w trybie prostym w sytuacji kiedy umowa ta wymagała by np. ratyfikacji przez prezydenta lub np. ratyfikacji wyrażoną w ustawie, czyli minister łamie prawo wewnętrzne.
Art. 47.Szczególne ograniczenia upoważnienia do wyrażania zgody państwa
Jeżeli upoważnienie przedstawiciela do wyrażenia zgody państwa na związanie się określonym traktatem zostało poddane szczególnemu ograniczeniu, to zaniechanie przez przedstawiciela przestrzegania tego ograniczenia nie może być powołane jako unieważniające zgodę przez niego wyrażoną, chyba że ograniczenie to zostało notyfikowane pozostałym państwom negocjującym przed wyrażeniem przez niego takiej zgody.
Można unieważnić taką umowę tylko wtedy jeżeli pełnomocnik przekroczył pełnomocnictwo a to było znane drugiej stronie.
Art. 48.Błąd
1. Państwo może powoływać się na błąd w traktacie dla unieważnienia swojej zgody na związanie się tym traktatem, jeżeli błąd ten dotyczy faktu lub sytuacji, które państwo to przyjęło za istniejące w czasie, gdy traktat był zawierany, i które stanowiły zarazem istotną podstawę jego zgody na związanie się traktatem.
2. Ustęp 1 nie ma zastosowania, jeżeli dane państwo swoim własnym zachowaniem przyczyniło się do powstania błędu lub jeżeli okoliczności były tego rodzaju, że zwracały uwagę tego państwa na możliwość błędu.
3. Błąd dotyczący tylko sformułowań tekstu traktatu nie wpływa na jego ważność; wówczas stosuje się artykuł 79.
W praktyce chodzi o błędy na mapach. KW mówi że chodzi o błąd co do faktów. Nie każdy błąd stanowi podstawę do unieważnienia umowy, a tylko taki który był błędem istotnym czyli taki błąd gdyby nie wątpliwa sytuacja nie związałbym się umową. Błąd dotyczący okoliczności w chwili zawierania umowy.
Ten kto się przyczynił swoim zachowaniem do uzyskania błędu to nie może powołać się na ten błąd żeby unieważnić umowę zawartą. Kazus Świątyni ważne.
Art. 49.Oszustwo
Jeżeli państwo zostało nakłonione do zawarcia traktatu drogą oszukańczego postępowania innego państwa negocjującego, państwo to może powołać się na to oszustwo jako unieważniające jego zgodę na związanie się traktatem.
Podstęp albo oszustwo. To jest świadome wprowadzenie w błąd. Jeżeli ktoś swoim oszukańczym działaniem świadomie wprowadził w błąd to zawsze można powołać się na ten błąd żeby unieważnić umowę niezależnie od tego czy był to błąd co do przypadku co do prawa czy był istotny. Tzn. że to państwo nie musiało być strona tej umowy. Dlatego że brało udział przy uzgadnianiu.
Art. 50. Przekupstwo przedstawiciela państwa
Jeżeli wyrażenie zgody państwa na związanie się traktatem zostało spowodowane w drodze przekupienia jego przedstawiciela - bezpośrednio lub pośrednio - przez inne państwo negocjujące, państwo to może powołać się na takie przekupstwo jako na czynnik unieważniający jego zgodę na związanie się traktatem.
Art. 51.Przymus wobec przedstawiciela państwa
Wyrażenie zgody państwa na związanie się traktatem, które zostało spowodowane w drodze przymusu wobec jego przedstawiciela przez czyny lub groźby skierowane przeciwko niemu, nie ma żadnego skutku prawnego.
Jest to tradycyjna przyczyna nieważności. Jeżeli wymuszono na kimś podpis pod mową to taki podpis będzie nie ważny. Jeżeli wymuszono go groźbą nakierowaną na tą osobę lub na jego najbliższych taki podpis będzie nieważny. (przymus bezpośredni vis absolupa.)
Art. 52.Przymus wobec państwa w postaci groźby lub użycia siły
Traktat jest nieważny, jeżeli jego zawarcie zostało spowodowane przez groźbę lub użycie siły z pogwałceniem zasad prawa międzynarodowego, wyrażonych w Karcie Narodów Zjednoczonych.
Jest to przymus pośredni wobec państwa vis konkluziwa. Polega na groźbie lub użyciu siły ale nie każda groźba ale tylko taka która jest niezgodna z zasadami prawa międzynarodowego wyrażonymi w karcie narodów zjednoczonych. Przymus militarny powoduje nieważność umowy międzynarodowej: to jest sytuacja jeżeli ktoś zawiera umowę jeżeli że grozi mu się że jego państwo zostanie zaatakowane. Na tle tego przepisu można legalnie wygrać. Legalnie narzuca takiemu agresorowi traktat pokojowy. Jeżeli to państwo jest agresorem a my to państwo pokonamy to możemy wobec agresora nałożyć na niego umowę i zrobić legalnie. Bo to jest wtedy użycie siły zgodnie z prawem międzynarodowym zapisanym w karcie. Np. przykład podpisania umowy w sprawie ..... czekimora??? z 39r. miało to miejsce o 02:00 w Berlinie i przedstawiciele Czechosłowacji byli gonieni na około stołu i wciskano im ciągle w ręce pióra i padała groźba że jeżeli nie podpiszą traktatu czyli pozwolą na wejście na ............ to wówczas w ciągu 2 godzin powoła Pragi zostanie zbombardowana. O ile ten przymus bezpośredni jest tradycyjną podstawą nieważności o tyle przymus pośredni to jest nowość bo dotyczy czasów po II wojnie światowej.
Art. 53.Traktaty sprzeczne z imperatywną normą powszechnego prawa międzynarodowego (ius cogens)
Traktat jest nieważny, jeżeli w chwili jego zawarcia jest sprzeczny z imperatywną normą powszechnego prawa międzynarodowego. W rozumieniu niniejszej konwencji imperatywną normą powszechnego prawa międzynarodowego jest norma przyjęta i uznana przez międzynarodową społeczność państw jako całość za normę, od której żadne odstępstwo nie jest dozwolone i która może być zmieniona jedynie przez późniejszą normę powszechnego prawa międzynarodowego o tym samym charakterze.
Nagrane 2:10 minut.