Choroby nerek i dolnych dróg moczowych

dr Agnieszka Kurosad

Choroby nerek - przyczyny chorób nerek

• Wrodzone, genetyczne, rodzinne choroby nerek

• Amyloidoza - beagle, shar-pei, rottweiler, koty rasy abisyńskiej, syjamskiej, orientalnej

• Wielotorbielowatość nerek - beagle, collie, miniaturowe pudle, Persy

• Dysplazja nerek - alaskan malamut, bokser, chow-chow, cocker spaniel, itd

• Nabyte choroby nerek:

• Po-zapalne, immunologiczne, zakaźne (np leptospiroza, riteksjoza), nowotworowe

• Nefrotoksyczne uszkodzenie nerek - leki (np. aminoglikozydy, amfoterycyna B), glikol, propylenowy itp.

Objawy CKD

• PU/PD

• Utrata apetytu

• Wymioty

• Zaparcia, biegunka

• Letarg

• Ostra ślepota - nadciśnienie

• Drgawki

• Śpiączka

Badania laboratoryjne

• Mocznik

• Kreatynina

• UPC

• Ciśnienie krwi

• USG

Dietoterapia wspomaga leczenie CRF

Celem jej jest zapobieganie lub łagodzenie obj. klin mocznicy, min. symptomów zaburzeń równowagi wodno - elektrolitowej i kwas. - zas. oraz spowolnienie progresji CRF

Szczegółowe zalecenia dietetyczne - woda:

• Wyrównanie bilansu wodno - elektrolitowego i kwasowo - zasadowego

• Nielimitowany dostęp do świeżej wody - free -choice water consumption

U pacjentów z CRF zaleca się:

• utrzymanie prawidłowej koncentracji fosforu i zjonizowanego wapnia w surowicy krwi

• zapobieganie/ ograniczenie wystąpienia wtórnej nadczynności przytarczyc

• zapobieganie/ „odwrócenie” nerkowej osteodystrofii (mineralizacja tk. miękkich i choroby szkieletu)

Szczegółowe zalecenia dietetyczne - fosfor

Pies: 0,2-0,5% Kot : 0,3-0,6%

• W przebiegu CRF - hiperfosfatemia:

• unikać nadmiaru fosforu w diecie (wykluczyć z diety pokarmy białkowe w postaci: mleka i pochodnych, ryb, wątroby wieprzowej, nasion roślin strączkowych)

• stosować zw. wiążące fosfor (sole Ca i Al.)

„Błędne koło” - białko

• Nadmiar białka z diety jest katabolizowany do toksycznych metabolitów azotowych (ale proteinuria, katabolizm)

• Przy ograniczonej funkcji wydalniczej nerek, dochodzi do ich nadmiernego gromadzenia

• Ujemny bilans azotowy (niedobór białek w diecie) - degradacja endogennych amkw. do ich toksycznych metabolitów

Szczegółowe zalecenia dietetyczne - białko

Osiągnięcie równowagi azotowej i ograniczenie gromadzenia zbędnych produktów katabolizmu białek poprzez dostosowanie ilości podawanego białka stosownie do progresji CRF

• Pies: 14 - 20% białka s.m.

• Kot : 28 - 35% białka s.m.

Szczegółowe zalecenia - tłuszcz, kwasy tłuszczowe

Kwasy Ω - 3 i Ω - 6

• Obniżają nasilenie reakcji zapalnej

• Obniżają ciśnienie skurczowe krwi

• Wspomagają pracę nerek

Kwasy Ω - 3: 0,4 - 2,5%

Reno-protekcja - przeciwutleniacze

• Wit E -ogranicza szybkość uszkodzenia i stwardnienia kłębuszków nerkowych

• Wit C

• Polifenole -obniżają ciśnienie krwi w kłębuszkach nerkowych- stymulacja produkcji tlenku azotu, rozkurczanie mięśni gładkich, hamowanie konwertazy angiotensyny

• Beta-karoteny

• Luteina, likopen

Szczegółowe zalecenia dietetyczne - potas

Koty z CRF są szczególnie predysponowane do wystąpienia stanu zaburzonej równowagi potasu w organizmie

Hipo i hiperkalemia w przebiegu CRF u kotów

Suplementacja potasem - zaleca się przy stwierdzonej hypokalemii

• Glukonian potasu:

• Dawka początkowa: 2 - 6 mEq /kota/d.

• Potem adekwatnie do poziomu K w surowicy krwi

• Bad. kontrolne poziomu K w surowicy krwi - początkowo co 2 - 4 tyg.

Szczegółowe zalecenia dietetyczne - NaCl

Pacjenci z CRF źle tolerują nadmiernie wysoki i bardzo niski poziom Na w diecie

• Psy : 0,1 - 0,25% Na s.m.

• Koty : 0,2 - 0,35% Na s.m.

• Arginina - prekursor N0 - działa rozkurczowo na nacz. krwion., powodując spadek ciśnienia krwi

Szczegółowe zalecenia dietetyczne - wit. B, mikroelementy

Pułapka Azotowa - Nitrogen Trapping

• Typowe toksyny mocznicowe mają zbyt duże molekuły, aby przeniknąć przez błonę komórkową

• Stymulacja motoryki przewodu pokarmowego

Choroby dolnych dróg moczowych u kotów FLUTD/ SUK - syndrom urologiczny

Przyczyny:

• Idiopatyczne - FIC* 53%

• Choroby obstrukcyjne 22%

• Kamice 22%

• Kamice i choroby infekcyjne 1.5%

• Choroby infekcyjne 1.5%

• Nowotwory/defekty anatomiczne < 2%

• Tworzenie kryształów i kamieni zależy od:

• koncentracji określonych jonów przy określonym pH i temperaturze

• odbywa się w „górnym przedziale” strefy metastabilnej

Typowy kot z FLUTD

• sterylizowany kocur niewychodzący o zmniejszonej aktywności, karma sucha, mało płynów, wiek 4-10 lat, nadwaga !!!, stres

Dieta w FLUTD

• Wilgotna

• Dieta powinna nasilać diurezę

• Substancje protekcyjne - glikozaminoglukany

• Substancje hamujące powstawanie kryształów

FIC - niwelowanie czynników stresowych

Skład diety - „struwitowa”:

• Umiarkowany poziom białka

• Niski udział aa siarkowych

• Niski udział Mg

• Niski udział fosforu

Dieto-profilaktyka kamicy szczawianowej

• Umiarkowany poziom białka

• Produkty nisko-Ca i nisko-szczawianowe

• Inhibitory wzrostu kryształów: cytrynian, Mg, K, fosforany

• Witamina B₆: 2-4mg/kg m.c. co 24-48h

---