Prywatne archiwa nowobabilońskie, Archiwum, Semestr I


Prywatne archiwa nowobabilońskie

zagadnienia:

- archiwa prywatne, ich rekonstrukcja i znaczenie

- archiwum Šaddinnu - ogólna charakterystyka

- odkrywanie sekretów rodzinnych

- analiza tekstu BM 25098

teksty źródłowe:

- przykładowe teksty z archiwum Šaddinnu

- tekst BM 25098

literatura:archiwa prywatne, ich rekonstrukcja i znaczenie

archiwa

archiwum - grupa tabliczek znalezionych (a zatem i przechowywanych) razem, należąca do jednostki, rodziny (prywatne) lub instytucji (instytucjonalne).

archiwa znalezione in situ || archiwa rekonstruowane

rekonstrukcja archiwów:

- identyfikacja protagonisty (filiacja)

- identyfikacja członków rodziny i partnerów ekonomicznych

- pozostałe kryteria wewnętrzne (miejsce sporządzenia tabliczki, data, pisarz, typ transakcji)

- „archeologia muzealna” - analiza powstania kolekcji

S

T

A

R

O

Ź

Y

T

N

O

Ś

Ć

jest

brak

to, co zostało zapisane

to, co nie zostało zapisane

tabliczki przechowywane przez właściciela archiwum

tabliczki nie przechowywane przez właściciela archiwum (przekazane innym, unieważnione)

tabliczki przechowywane razem

tabliczki przechowywane w różnych miejscach, zgubione już w starożytności

W

S

P

Ó

Ł

C

Z

E

S

N

O

Ś

Ć

tabliczki odnalezione

tabliczki nieodnalezione

tabliczki nabyte

tabliczki nie zakupione

tabliczki skatalogowane, opublikowane

tabliczki jeszcze nie skatalogowane, nie opublikowane

tabliczki zidentyfikowane jako należące do archiwum

tabliczki jeszcze nie rozpoznane jako należące do archiwum

archiwum

Struktura archiwów prywatnych:

- dokumenty dotyczące spraw rodzinnych (posag, adopcja, małżeństwo)

- dokumenty dotyczące własności:

nieruchomości (kupno/sprzedaż domu, ziemi, podział spadku)

prebend (kupno/sprzedaż, rozliczenia)

niewolnika (kupno/sprzedaż)

- dokumenty dotyczące działalności ekonomicznej

skrypty dłużne (w jęczmieniu, srebrze, daktylach)

pokwitowania odbioru (pożyczki, raty pożyczki, czynszu)

dzierżawa (ziemi, domu, obowiązków prebendalnyh)

- dokumenty administracyjne (brak świadków i często daty)

wewnętrzne (rozliczenia pomiędzy prebendariuszami)

świątynne (rozliczenia, listy polecające, listy)

- różne (listy, inwentarze, deklaracje, zobowiązania, kontrakty o pracę)

status archiwum:

„żywe” - zakończone nagle, znalezione tak, jak właściciel je zostawił (dużo tekstów poświadczających własność, zwłaszcza nieruchomości i prebend, często z VII w. - wojny).

„martwe” - grupy tekstów wyselekcjonowanych jako pozbawione większej wagi (niemal zupełny brak tekstów poświadczających własność, w mniejszym stopniu brak dokumentów dot. spraw rodzinnych, przewaga tekstów dot. działalności ekonomicznej).

najważniejsze prywatne archiwa nowobabilońskie

Babilon - Egibi, ok. 1700 tabliczek, lata 602-482.

- Nappa©u, 291 tabliczek, lata 544-485.

- Sîn-ilī, 160 tabliczek, lata 647-507.

- Bēl-ušallim, 47 tabliczek, lata 660-627 (in situ)

Nippur - Murašû, ok. 730 tabliczek, większość z lat 440-415

- Ninurta-uballi†, 28 tabliczek, lata 656-617 (in situ)

Sippar - wyodrębnione z archiwum z Ebabbar: Šangû-Ištar-Bābili, Šangû-Sippar / Šamaš, Balī©u, Ša-nāšīšu, ƒā©it-ginê / Sattukki; 60-70 tys. tabliczek, lata 625-486

Ur - Sin-muballi†, 62 tabliczki, lata 624-616

- Gallābu, 51 tabliczek, lata 575-339

Borsippa - Rē'i-alpi, ok.400 tabliczek, 622-484

- Ea-ilūta-bāni, ok. 325 tabliczek, lata 686-48

- Šaddinnu, ok. 350 tabliczek, lata 537-484

- Ilija A, ok. 250 tabliczek.

Larsa - synowie Itti-Šamaš-balā†u, ok. 200 tabliczek, 587-528

Uruk - Egibi, ponad 205 tabliczek, lata 549-489

- Bēl-apla-u‚ur, 81 tabliczek, lata 554-529

archiwum Šaddinnu - ogólna charakterystyka

Tabliczki, w większości niewielkich rozmiarów (przeciętnie 6,0 x 4,5 cm), zachowały się raczej w całości (zaledwie kilka sztuk to części większych całości). Glina, na której odciśnięte zostały znaki, ma kolor jasno-ceglany (zwłaszcza teksty o sygnaturach niższych, czyli BM 21938-29790) albo ciemnopopielaty (szczególnie teksty o sygnaturach BM 96100-96500). Tylko dwa teksty opatrzone są odciskiem pieczęci cylindrycznej, odpowiednio na górnej i lewej krawędzi.

Pomimo, iż część tabliczek zachowała się w dość dobrym stanie, większość z nich, zwłaszcza mniejsze, jak skrypty dłużne, jest trudna do odczytania. Znaki są drobne (od 2 mm wysokości), wyciśnięte bardzo gęsto. Jakość gliny nie jest też najlepsza, co wpływa na to, że powierzchnia tabliczek jest szorstka, porowata, czasem popękana i z odpryskami. Stąd też wiele trudu wymaga niekiedy odczytanie najprostszego nawet formularza.

Zawartość tabliczek jest mocno zróżnicowana. Przede wszystkim są to teksty ekonomiczne, dotyczące zarówno prywatnej, jak i publicznej działalności gospodarczej Šaddinnu. Największa grupa tekstów (niemal ⅓ całego archiwum) dotyczy działalności Šaddinnu w Ezidzie, świątyni Nabû. Najwięcej dokumentów z tej grupy związana jest z aktywnością Šaddinnu jako prebendariusza: są to pokwitowania zapłaty za maššartu, dzierżawy i akty zakupu prebend. Pozostałe teksty związane są z jego funkcją zwierzchnika piekarzy: rozliczenia i wypłaty pappasu, przydziały iškaru, listy pracowników urāšu, przekazy jęczmienia i daktyli. Na drugim miejscu pod względem liczebności plasują się teksty dotyczące obrotu nieruchomościami (22% całego archiwum). Przeważającą część tej grupy stanowią ustalenia opłaty dzierżawnej imittu, znajdują się tam również akty zakupu gajów daktylowych, domów i niezabudowanych działek, kontrakty najmu domów i pokwitowania odbioru opłaty za ich najem, a także kontrakty ogrodnicze. Kolejną dużą grupę stanowią skrypty dłużne i pokwitowania odbioru pożyczek (15% całości archiwum). W większości zawierano je w srebrze, lecz także w pszenicy, daktylach i innych produktach (piwo, sezam, figi). Archiwum zawiera także niewielką liczbę kontraktów kupna / sprzedaży niewolników, osłów, dóbr ruchomych (kadzie piwa, szaty, łodzie, cegły), kilka gwarancji, przysięgi, jeden kontrakt małżeński, parę wyroków sądowych i inne, trudne do skategoryzowania.

Najwcześniejsze znane teksty, w których wzmiankowany jest ród Bēlij¤'u, pochodzą z końca panowania Nabuchodonozora II (28 i 33 rok; odpowiednio 576 i 572 r.). Niestety, nie było możliwe połączenie występujących tam osób z Šaddinnu lub też członkami rodu pojawiającymi się w czasach jego aktywności. Istnieją jeszcze dwa teksty z czasów Nabonida (4 i 11 rok; odpowiednio 552 i 545 r.), w jednym z nich jako strona występuje brat Šaddinnu, Nabû-mukīn-apli. Dopiero z początkiem panowania Cyrusa (2 rok; 537) zaczynają pojawiać się dokumenty dotyczące aktywności Šaddinnu. Najwięcej dokumentów przypada jednakże na panowanie Dariusza, zwłaszcza na okres pomiędzy 6 a 26 rokiem jego panowania. Archiwum, podobnie jak większość nowobabilońskich archiwów, urywa się na początku panowania Kserksesa - ostatnie dwa zidentyfikowane dotychczas teksty, pochodzą z roku wstąpienia na tron Šama¡-erīby (484 r.).

odkrywanie sekretów rodzinnych

Odtworzenie drzewa genealogicznego rodziny Šaddinnu na podstawie tekstów źródłowych. Postaraj się, by oni sami wyszukiwali członków rodziny i rysuj drzewko na tablicy w zależności od tego, do czego dojdą, w razie czego dokonaj później korekty odwołując się do poszczególnych tekstów.

Zacznij od ustalenia protagonisty i jego filiacji (w większości tekstów)

Matka - Qunnabatu (BM 96102 i VS V,23, tamże informacja o bracie Š., Nabu-mukin-aplim)

Brat - Nabu-mukin-apli i jego rodzina (głównie BM 96102, też VS V,67)

Żona - Nanaja-damqat vel Damqaja (BM 21976, brak kontraktu małżeńskiego)

Syn - Nabu-uballit i jego żona z filiacją (BM 26483)

Oczywiście, nie obowiązuje ich do zaliczenia znajomość rodziny Šaddinnu. Celem jest ukazanie, w jaki sposób można dokonać rekonstrukcji drzewa genealogicznego.

analiza tekstu BM 25098

= M. Jursa, J. Paszkowiak, C. Waerzeggers, „Three Court Records”, AfO 50 (2003/4), s. 256-268.

BM 25629, nr 258 i BM 25633,nr 259.

BM 29472 i BM 28904, nr 2.

BM 96414, nr 294 i BM 22072, nr 295.

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rewolty przeciw Kserksesowi w świetle dokumentów nowobabilońskich, Archiwum, Semestr I
zarzadzanie strategiczne kol1, Archiwum, Semestr IX
sciaga msg, Archiwum, Semestr VII, Międzynarodowe stosunki gospodarcze
ZS wyklady cz.2, Archiwum, Semestr IX
KZP wyk2 Paradygmaty, Archiwum, Semestr VIII, Ekonomia menedżerska
Deformacje wyników wyborów, Archiwum, Semestr IV, Współczesne Systemy Wyborcze, Materiały Zweiffla
Konspekt do ubezpiecze na ycie, Archiwum, Semestr VI, Finanse
wyboryy, Archiwum, Semestr IV, Współczesne Systemy Wyborcze
totalitaryzm, Archiwum, Semestr VI, Współczesne Doktryny Polityczne
RMF sciaga, Archiwum, Semestr X
Konspekt do analizy budetu pastwa, Archiwum, Semestr VI, Finanse
TP 3, Archiwum, Semestr III, Nauka o Polityce
Program BO, Archiwum, Semestr VI, Ekonometria
Finanse kol1 gr04, Archiwum, Semestr VI, Finanse
anarchizm, Archiwum, Semestr VI, Współczesne Doktryny Polityczne
MSG Garbe, Archiwum, Semestr VIII, Przedmioty ogólne, Międzynarodowe stosunki gospodarcze

więcej podobnych podstron