Zadaniem rachunkowości jest wartościowe odzwierciedlenie sytuacji majątkowej i finansowej jednostek gosp. oraz zachodzących w nich zjawisk gospodarczych w uporządkowany sposób. Główne elementy podlegające charakterystyce ekonomii: Zasoby majątku rzeczowego, Zasoby majątku finansowego, Koszty i przychody, Wyniki działalności. Rachunkowość to system informacji na potrzeby wewnętrzne i zewnętrzne. Rachunkowość zarządcza to system informacji na potrzeby wewnętrzne, element kontroli i planowania. Funkcje rachunkowości: Sprawozdawcza - realizowana poprzez sporządzanie zestawień, sprawozdań dostosowanych do odbiorców wewnętrznych i zewnętrznych, Dowodowa - osiągana dzięki urządzeniom ewidencyjnym, Optymalizacyjna - rachunek decyzyjny, np. odnośnie produkcji, asortymentu, Kontrolna - ochrona majątku, ocena rzeczywistej sytuacji majątkowej, Analityczna - analizująca potrzeby danych w celu ustalenia związków przyczynowych. Skala podatkowa - zbiór stawek stosowanych jako podstawa naliczania podatku. Obecnie 18 i 30% (od 85 562 zł). Zwolnienia podatkowe - całkowite i częściowe, pominięcie dochodów z niektórych źródeł przy określaniu podstawy opodatkowania. Ulgi podatkowe - zmniejszenie wielkości podatku po jego wymiarze. Funkcje podatku: Fiskalna - podatki stanowią główne źródło dochodów budżetowych, Regulacyjna - łączy się z fiskalną; polega na kształtowaniu dochodów i majątku będących w dyspozycji podatników, Stymulacyjna - wywieranie wpływu na warunki działania jednostek gosp., na kierunki i tempo ich rozwoju poprzez zróżnicowanie obciążeń podatkowych, Wyrównawcza - zacieranie nierówności w dochodach różnych podmiotów gosp, Informacyjna (ewidencyjno - kontrolna) - zbieranie informacji dotyczących podatników w skali mikro i makro. Podatki: a) Przedmiotowe (majątkowe, konsumpcyjne, dochodowe), b) Podmiotowe. Podatek dochodowy - podstawą wymiaru jest dochód podatnika, jest to podatek od osób fizycznych i prawnych. Nieograniczony obowiązek podatkowy osób fizycznych, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski; podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce położenia źródła przychodu. Podatnik musi przebywać na terytorium Polski co najmniej 123 dni w roku lub posiadać tu centrum swoich interesów osobistych i gospodarczych. Dochody objęte opodatkowaniem pochodzą z: pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, działalności wykonywanej osobiście, nieruchomości i sprzedaży lub najmu nieruchomości, działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Polski, pozarolniczej działalności gospodarczej, prawa wieczystego użytkowania gruntu. Zwolnienia w podatkach dochodowych od osób fizycznych: a) Podmiotowe - dotyczą przedstawicielstw, wynikają z umów międzynarodowych b) Przedmiotowe: Socjalne - świadczenia socjalne, stypendia, Odszkodowawcze - z tytułu ubezpieczeń, Od dochodów osiąganych za granicą , Związane z podróżami służbowymi, Bony, talony świąteczne, Niektóre przychody związane ze sprzedażą. Podmioty mające obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych: O przychodach powyżej 40 mln euro; O aktywach powyżej 27 mln euro Sposób prowadzenia ewidencji podatkowej zależy od formy podatkowej oraz wielkości osiąganego dochodu. Wielkość osiąganego przychodu przez jednostkę określa sposób prowadzenia ewidencji w formie: Księgi przychodów, Księgi przychodów i rozchodów, Ksiąg rachunkowych. Rodzaje ewidencji podatkowej: 1) Karta podatkowa: karta wynagrodzeń pracowników, Kartę postoju, Kartę kontrolną, Listę obecności, Kartę pracy/zleceń. Imienna karta wynagrodzeń - sporządzana w celu ustalenia podatku dochodowego, a także innych narzutów na wynagrodzenie w formie składek opłacanych przez pracownika. Elementy: Dane osobowe do celów podatkowych (NIP, imię, nazwisko), Miesiąc wpłaty, Wielkość wynagrodzenia brutto, Koszty uzyskania przychodu, Dochód za dany miesiąc. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności - nie później niż 90 dnia licząc od dnia wydania towaru lub świadczenia usługi. Mały podatnik to taki, którego wartość sprzedaży liczona z kwotą podatku nie przekroczyła w poprzednim roku obrotowym 120 000 zł. Mały podatnik może zrezygnować z rozliczania się metodą kasową nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy w trakcie których rozliczał się tą metodą. Dokumenty potwierdzające dokonanie transakcji kupna - sprzedaży przez podatników VAT: Faktura VAT (pierwotna), Faktura korygujące. Elementy faktury: podmioty obowiązane do wystawienia faktury, podmioty uprawnione do otrzymania faktury, wymogi formalne jakie powinna spełniać faktura, termin wystawienia faktury. Fakturę VAT wystawia się: Gdy sprzedawca wydał towar, zrealizował usługę, Gdy sprzedawca otrzymał od kupującego zaliczkę w wysokości co najmniej 50% kwoty dostawy, której dotyczy faktura. Elementy obligatoryjne faktury VAT: imię i nazwisko, adres nabywcy; określenie stron, numery identyfikacji podatkowej (NIP) lub tymczasowe (PESEL, REGON), numer kolejny faktury, dzień, miesiąc, rok i datę wystawienia faktury, nazwa rodzajowa produktu lub usługi (przy 22% podajemy numer klasyfikacyjny), dane ilości i jakości, cena jednostkowa, wartość sprzedanych towarów. |
Zakres działalności ( objętej niższą stawką podatkową?): Usługi lub działalność wytwórczo - usługowa, Przy zatrudnieniu nie przekraczającym 4 osób, W zakresie handlu detalicznego żywności, napojów, tytoniu, kwiatów, Usługi w zakresie handlu detalicznego nieżywnościowego ( wyłączając paliwowy i akcesoriów do pojazdów), Działalność gastronomiczna, Usługi transportowe, Usługi rozrywkowe, W zakresie sprzedaży posiłków domowych, Wolne zawody, Opieka domowa na osobami starszymi i dziećmi, Usługi edukacyjne. Podatnicy podlegają opodatkowaniu w formie karty podatkowej jeśli: Złożą wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie, Zgłoszą prowadzenie działalności wymienionej w 1 z 12 części tabel, Przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz usług innych przedsiębiorstw i zakładów, Małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie, Podatnicy nie wytwarzają wyrobów, na który jest nałożony podatek akcyzowy. Księga ewidencji zatrudnienia powinna zawierać: Imię i nazwisko zatrudnionego, NIP, Numery wpisów, Datę rozpoczęcia i zakończenia zatrudnienia, Adnotacje o przerwach w zatrudnieniu. Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osoby fizycznej z pozarolniczej działalności gosp., w tym również gdy ta działalność jest prowadzona w formie spółki czynnej cywilnej lub jawnej osób fizycznych. W ryczałcie za przychód z działalności gosp. uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane po wyłączeniu wartości ewidencjonowanych towarów, a także udzielonych bonifikat, rabatów, skont. Podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeśli w roku poprzedzającym rok podatkowy: uzyskali przychody z tej działalności w wysokości nie przekraczającej 150 tys. Euro, zaczynają działalność w roku podatkowym i nie korzystają z karty podatkowej. Zryczałtowanych podatków dochodowych nie stosuje się do podatników: opłacających podatki w formie karty podatkowej, zwolnionych od płacenia podatków dochodowych, prowadzących specyficzną działalność gosp. (apteki, lombardy), wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, wykonujących zawody wolne inne niż wpisane w ustawie. Stawki ryczałtowe: 20% - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, wolne zawody, 17% - ze świadczenia usług. Ewidencja przy sprzedaży bez faktur prowadzona jest na podstawie wystawianego na koniec dnia dowodu wewnętrznego, w którym w jednej kwocie wyrażona jest wartość przychodów za dany dzień z podziałem na przychody objęte poszczególnymi stawkami ryczałtu. Elementy ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych: Informacje ilościowe, jakościowe, Data nabycia, Data przyjęcia do użytkowania środka trwałego, Określenie dokumentu stwierdzającego nabycie, Określenie rodzaju środka trwałego, Symbol kategorii, Wartość początkowa, Stawka amortyzacji i zaktualizowana wartość początkowa, Data likwidacji, przyczyna, Data zbycia środka trwałego. Spis z natury - obligatoryjna czynność spisu towarów, materiałów, sprzętów, braków i odpadów. Obowiązek prowadzenia ksiąg przychodów i rozchodów dotyczy: osób prowadzących działalność na podstawie umów; osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej jeśli ich przychody za poprzedni rok podatkowy wynosiły w walucie polskiej co najmniej równowartość 120 000 euro. Podmioty te powinny dokonywać spisu z natury na koniec każdego roku obrotowego, na dzień rozpoczęcia działalności gosp., w razie zmiany wspólnika oraz na zarządzenie naczelnika urzędu skarbowego. Rolnicy prowadzący działalność gosp. prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów. Elementy księgi: Numer kolejnego wpisu, Dzień miesiąca wynikający z dokumentu stanowiącego, Numer faktury lub innego dowodu, Przychód ze sprzedaży usług, towarów, Koszty, Uwagi. |