Metodologia badań społecznych - jak jest stworzona wiedza, sposób prowadzenia badań i jak z badań powstaje wiedza.
Nauka- część kultury, wytwór człowieka służy do wyjaśnienia świata w jakim żyje człowiek. Jest budowana i rozwijana za pomocą metod naukowych poprzez działalność badawczą, która prowadzi do opublikowania wyników dociekań naukowych. To co my odkryjemy i nie opublikujemy nie jest nauką.
Nauka: 1. Działanośc badawcza, która prowadzi do powstania wytworów; 2. Wytwory (owoce) działalności (ani dobre ni złe)tylko to co robi człowiek może mieć negatywne lub pozytywne konsekwencje
Systematyka nauk: 1. Nauki formalne- matematyka, logika- (wymaga się w tych naukach aby poszczególne twierdzenia lub całe teorie były udowodnione przez wyprowadzenie w sposób logiczny, że wynika to twierdzenie lub teoria z pewnych twierdzeń już udowodnionych lub aksjomatów). 2. Nauki eksperymentalne(realne) (nauki przyrodnicze, inżynieryjne, humanistyczne, społeczno- ekonomiczne- nie tylko posługujemy się dowodem logicznym ale również wymaga się aby twierdzenia były uzasadnione przez wyniki szeroko pojętej obserwacji tej dziedziny rzeczywistości, która stanowi przedmiot zainteresowań danej nauki - musimy zaobserwować)
Metodologia nauk- opisem i analizą reguł postępowania oraz opis i analiza schematów wytworów różnych czynności badawczych
Metodologia: 1.opisowa- rejestruje sposoby postępowania badacza i stara się je opisać, nie odnosi tych sposobów do żadnych normatywnych założeń, jedynie opisują jak jest.2. normatywna- tworzy reguły jak należy postępować w poszczególnych sytuacjach badawczych aby realizować określone cele procesu badawczego- są to reguły, normy jak uzyskać cel
Metoda naukowa- określony, powtarzalny sposób postępowania zmierzający świadomie do realizacji danego celu lub kategorii celów poznawczych w nauce.
12 norm naukowych:
Intersubiektywna komunikatywność- każda nauka ma swój skodyfikowany język(pojęcia, teorie - aby tworzyć sensowne wypowiedzi) oraz doprowadzone reguły tworzące wypowiedzi
Systematyzacja wiedzy naukowej- nauka tworzyła system wiedzy (I pojęcia II prawa III teorie) budujemy gmach wiedzy, aby wiedza naukowa była budowana wg systemu
Fakt naukowy- w naukach empirycznych, w badaniach zbieramy dane (fakty) o rzeczywistości I rodzaj faktu- proste zjawiska powtarzalne( dają się wytworzyć i obserwować w warunkach kontrolnych lub w laboratorium nie można wytworzyć, które dzieją się w naturze i wiemy jak one powstały. II rodzaj faktu- fakty zasadnicze niepowtarzalne i nie dające się sztucznie wytworzyć (co się dzieje miedzy ludźmi) Fakt- kiedy coś nadaje się do badania, kiedy badacz że ten fakt da się zbadać, że jest to problemowe(niewytłumaczalne wśród wiedzy już znanej, ma znamiona nieprzydatność, że jest nieprzypadkowy
Intersubiektywistyczna uzasadialność twierdzeń naukowych w nauce chodzi o to aby otrzymać wiedzę dobrze uzasadniona- tzn. w naukach empirycznych uzasadninenie uzyskujemy dzięki logice ale przez empiryczną uzasadialność twierdzeń
Metodyczność- powtarzalność. Wiedza, która możemy powtórzyć.
Ogólność- w nauce dążymy aby wiedza była jak najbardziej ogólna dot. Jak najszerszego układu zjawisk, zdarzeń, rzeczy
Specyficznośći ścisłość teorii empirycznej- aby teorie były do konkretnych, specyficznych przewidywań zachowań układów do których odnosi się ta teoria
Oszczędność i prostota- nie mnożyc bytów- nie pisać o wszystkim budować tak teorie aby było jak najmniej il. Pojęć.. prosto i szczerze
Abstrakcyjność- pojęcie, które nie ma bezpośredniego związku z rzeczywistością jest abstrakcyjne
Uniwersalność- aby budować teorie, która dla wszystkich zawsze i wszędzie będzie się sprawdzała (bez względu na wiek, płeć i czas)
Pewność poznania naukowego- związana jest z koniecznością. Jesteśmy pewni że w pewnych warunkach na pewno to się stanie - teoria. Nigdy nie jesteśmy pewni na 100. Mamy do tego dążyć ale tego nie osiągniemy w naukach empirycznych
Bogactwo informacyjne, niebanalność, użyteczność praktyczna- od wiedzy naukowej wymagamy wiedzy bogatszej niż wiedza potoczna. Aby wiedza naukowa stawiała nieoczywiste pytania. I że pozwoli ona nam rozwiązać problemy praktyczne
Marko i mikro teorie nie dotyczą ludzi dotyczą życia społecznego na poziomie jednostek i małych grup społecznych dotyczą tego co się dzieje miedzy ludźmi
Paradygmaty- dot. Tego co jest głęboko i milcząco zakładane
T. Kuhn 1970 „ Str. Rewolucji nauki” jak się zmienia, rozwija siła nauk przyrodniczych. Jest jedno przeświadczenie jak świat wygląda. Badania, które nie znajdują się w paradygmacie nie mogą być prowadzone. Postęp w naukach przyrodniczych jest przez zmianę paradygmatu. Jest wiele paradygmatów konkurencyjnych w naukach społecznych ale nie są one obowiązkowe
Elementy teorii społecznej- 1. Fakt- co zostało zaobserwowane, fakty porządkujemy wg. Reguł i tworzymy 2. Prawa- uniwersalne, uogólnione dotyczące klas faktów 3. Następnie teorie 4. Pojęcie podstawowe klocki, których są złożone teorie, abstrakcyjne elementy reprezentujące klasy zjawisk z danej dziedziny
Zależność między teoria, a badaniem- 1. Rozumienie dedukcyjne- kiedy z interesującej nas teorii wyprowadzamy hipotezę i sprawdzamy czy ona się sprawdza 2. Rozumowanie indukcyjne- zbieramy fakty, łączymy w prawa, tworzymy teorię
Wyjaśnianie- głównym celem nauk jest wyjaśnianie - polega na tym aby uczynić cos zrozumiałym czego wcześniej się nie rozumiało. Wszelkie zjawiska staja się dla nas bardziej zrozumiałe gdy : 1. Potrafimy je wyjaśnić na gruncie posiadanej wiedzy 2. Potrafimy znaleźć na ………. Wiedzy teoretycznej i opisowej zbiór twierdzeń, z których wynika logicznie twierdzenie orzekające iż zaszło twierdzenie, które wyjaśniamy
Eksplanadum -twierdzenie lub zbiór twierdzeń opisujące zdarzenie lub stan rzeczy które chcemy wyjaśnić
Eksplanans- zespół twierdzeń wyjaśniające własność lub zdarzenie opisane w Eksplanadum.
Eksplanans składa się z dwóch kategorii zadań: 1 pewne zdania ogólne mające kształt okresu warunkowego, w których następniku figuruje zdanie twierdzące zajście zdarzenia wyjaśniającego lub opisujące wyjaśnianą własność. 2. Pewne zdania jednostkowe stwierdzające iż zaszły zdarzenia oznaczone przez poprzedniki tych zdań ogólnych. Schemat nomologiczno- dedukcyjny