Przywiązanie-intensywna trwała relacja społeczno-emocjonalna między dzieckiem a matką, ojcem lub stałym opiekunem ( inaczej przywiązanie - długotrwały emocjonalny związek z konkretną osobą)

Cechy przywiązania:

• Selektywność- skupienie się na osobie która zachowuje się w bliski sposób , niespotykany

• Poszukiwanie fizycznej bliskości z obiektem przywiązania

• Komfort i bezpieczeństwo wynikające z bliskości

• Lęk separacyjny- występuje gdy więź się zrywa bądź bliskość jest nieosiągalna

Teoria przywiązania Johna Bowlby:

Teoria ta mówi iż człowiek w swoim rozwoju w związku z zagrożeniami, wytwarza tendencję do bliskości

Funkcje przywiązania:

• Biologiczna- przywiązanie zwiększa szansę na przeżycie organizmu

• Psychologiczna- zapewnia dziecku bezpieczeństwo

Etapy rozwoju przywiązania:

• Przed-przywiązanie (0-2 m.ż.)- przygotowanie organizmu do nawiązania kontaktu z innymi, polega na selektywności percepcyjnej (wybieranie zwracanie uwagi na innych ludzi)

• Przywiązanie w trakcie tworzenia(2-7m.ż.)- dziecko uczy się podstawowych zasad wzajemnych kontaktów (jeden mówi drugi słucha)

• Wrażenie ukształtowania przywiązania (7-24 m.ż.)

-sprzeciw sytuacji separacji od obiektu przywiązania

-nieufność wobec obcych

-komunikacja zamierzona( celowa)

Dzieci tęsknią za matką, więzi emocjonalne są trwalsze, odrzucanie innych osób

• Związek ustawiony ze względu na cel od 24m.ż.

Występują relacje między partnerami przywiązania bardziej dwustronne, dzieci przewidują skutki swoich działań, planuje swoje zachowanie ze względu na cele który chce osiągnąć w kontakcie z innymi. W umyśle dzieci w tej fazie wytwarzają się wewnętrzne modele operacyjne , które kierują zachowanie dziecka.

Wewnętrzne modele operacyjne:

Struktury umysłowe które mają przenosić w dorosłość doświadczenia związane z przywiązaniem, nabyte we wczesnym dzieciństwie.

Wszystkie doświadczenia zdobywane we wczesnym dzieciństwie są bardzo trwałe

Typy przywiązania Mary Ainsworth(1978)

Wiedza o sobie cech:

• Zmienna, dynamiczna

• Zależy od warunków sytuacji

• Zhierarchizowana

• Niepewna, uzupełniająca, zawodna, sprzeczna, podlega wahaniom subiektywnym

Samo opis(mówić o sobie np. jestem mądra

Samo ocena ( sąd wartościujący o sobie, dotyczy cech prostych lub złożonych np. jestem bardzo głupi, mogą być szczegółowe lub globalne

Źródła samo ocen:

• Opinia innych osób

• Doświadczenia połączone z porównaniami społecznymi

• Wartości przypisywane danej cesze

• Tendencje do obrony własne osoby

Właściwości:

• Poziom samo oceny (wysoki, niski)

• Stabilność

• Adekwatność

Wartość samo oceny wpływa na funkcjonowanie poznawcze i społeczne człowieka.

Ocena nieadekwatna może być zamierzona, prowadzi do:

• Unikania trudnych zadań

• Nieśmiałość wycofania się z kontaktów

• Niższe osiągnięcia

Zawyżona:

• Sprzyja pewności siebie

• Nieliczenie się z opinią innych

• Tendencje do dominacji

• Naraża na śmieszność

Standardy osobiste:

• Sądy normatywne, zawierają aspiracje , życzenia, pragnienia, powstają pod wpływem oddziaływań społecznych i systemu wartości przyjętego przez człowieka

Sądy normatywne:

• Minimalistyczna(zaniżona do realności)

• Maksymalistyczna(zawyżona do realności)

• Przeciętnie(zbliżona do realności)

Nasze wizje powinny być realne aby można było je realizować, osiągnąć. Rozbieżność między standardem „ja „ realny a „ja” idealistycznym powoduje napięcie motywacyjne, motywuje do pracy nad sobą:

-mała rozbieżność- powoduje zadowolenie z siebie i nie sprzyja pracy nad sobą

-zbyt duża - powoduje że rezygnuje z pracy nad osiągnięciem celu, gdyż uważa że nie osiągnie jego.

Hierarchia standardów zmienia się pod wpływem doświadczeń i zmian w systemie wartości.

Peryferyjne składniki samo wiedzy:

Dotyczy sposobu zbierania i przetwarzania informacji o sobie samym

Sądy o regułach komunikowania- sposoby prezentowania siebie innym ludziom samo prezentacja lub „ja” publiczne

Samo prezentacja pragmatyczna- tworzenie ja publicznego innego niż ja prywatnego:

• Taktyczna(osiągnięcie korzyści)

• Fasadowa( prezentowanie siebie zbliżone do ja idealnego)

• Pryncypialna(prezentowanie ja publicznego zgodnego z ja prywatnym

Wyznaczniki rozwoju dziecka:

(Są to niezbędne determinanty kształtowania się rozwoju)

• Aktywność dziecka

• Wychowanie które steruje aktywność

Aktywność-jest stanem i podstawową cechą każdego żywego organizmu, powodują regulują czynne stosunki z otoczeniem. Przejawia się przez czynności i działania od wczesnego dzieciństwa i doskonali z się z wiekiem. Rozwój jej jest progresywny i wyraża się przez:

-poszerzanie dziedzin aktywności

Usprawnienie dziedzin aktywności

Doskonalenie form i rodzajów

Składniki aktywności:

• Czynności (pisanie, czytanie)

• Działanie - ciąg czynności mających na celu przekształcanie rzeczywistości

• Działowość- złożone zespoły czynności i działań

Pary procesów przekształcających aktywności:

• Różnicowanie i scalanie- różnicowanie aktywności bezcelowej na aktywność specyficzna, człowiek w rozwoju przechodzi od aktywności różnicowej do aktywności specyficznej ,scalanie- utrwalanie specyficznej czynności

• Interioryzacja i eksterioryzacja- interioryzacja- uwewnętrznienie przejścia od działań na konkretnych przedmiotach do operacji ich wyobrażeniami i symbolami, eksterioryzacja -przechodzenie od czynności wewnętrznych (umysłowych) do działań na przedmiotach

• Mentalizacja i automatyzacja- mentalizacja większy udział świadomości w działaniu człowieka, automatyzacja zmniejszenie udziału świadomości w wykonywaniu działania

Socjalizacja i indywidualizacja- socjalizacja przechodzenie od czynności indywidualnych do zespołowych, indywidualizacja- wykonywanie czynności w sposób sobie właściwy

Kierunki zmian aktywności:

Tyszkowa uważa że aktywność polega na:

• Porządkowaniu przez człowieka (eliminowanie chaosu)

• Różnicowanie aktywności

• Powstają złożone przy aktywności ukierunkowanej

• Kształtują się wewnętrzne mechanizmy regulowania aktywności

1. Przywiązania ufne-dziecko przejawia niepokój kiedy matka wychodzi i dąży do matki po jej powrocie

2. przywiązanie lękowe-dziecko unika kontaktu z matką po jej powrocie pozostawione z obcym nie wykazuje niepokoju

3. przywiązanie ambiwalentne- dziecko silnie zaniepokojone nieobecnością matki po powrocie matki trudno się uspokaja, jednocześnie gniewa się na matkę opiera się jej i jednocześnie jej szuka,

4. Przywiązanie lękowe zdezorganizowane- dziecko jest zmieszane, oszołomione kiedy matka wraca nieruchomieje lub patrzy poza matkę

Okres krytyczny jeśli chodzi o przywiązanie dziecka trwa do 2,5 roku

---