9.10.2002 r.
WYKŁAD 2
PLAN MARSCHALLA
Strukturą współpracy Zachodu była Unia Celna (wrzesień 1944 r. ) - kraje Beneluxu.
Impulsem do stworzenia Planu Marschalla była konieczność zbudowania struktury dla celów amerykańskich. Bezpośrednimi przyczynami zaś - odbudowa zniszczeń, przezwyciężenie ekonomicznych skutków wojny, zapewnienie stabilizacji wewnętrznej oraz podniesienie poziomu stopy życiowej
USA chciało uczynić z Europy rynek zbytu dla amerykańskich nadwyżek produkcji. Ponadto wzmocniona Europa była w stanie oprzeć się atrakcyjności haseł rewolucji i jej eksplozji ze wschodu - Związku Radzieckiego.
Generał Maschall (sekretarz stanu) 12 marca 1947 r. przedstawił wytyczne polityki zagranicznej USA.
DOKTRYNA TRUMANA
Zakładała pomoc wojskową i ekonomiczną państwom zagrożonym komunizmem (początkowo chodziło o Grecję i Turcję). Świadczyło to o zerwaniu z izolacjonizmem USA. 10 lat później rozszerzono to na kraje wschodnie jako doktrynę Eisenhowera.
22 września 1947 r. ogłoszono 4-letni plan przywrócenia produkcji rolnej i równowagi finansowego rozwoju.
W celu jego realizacji 16 kwietnia 1948 r. powstało OEEC (Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej). Została stworzona przez kraje, do których miała dotrzeć pomoc w ramach Planu Marschalla. Istnienia tej organizacji wymagała strona amerykańska, od której ta pomoc miała przyjść. OEEC stworzyła ramy koordynacji i podziału Planu Marschalla. W kwietniu 1948 r. udzieliła pomocy finansowej w wysokości 14 mld $ w systemie bezzwrotnym. Kraje neutralne musiały tę pożyczkę spłacić (Irlandia, Szwajcaria, Szwecja).
OEEC była strukturą współpracy międzynarodowej, nie naruszała suwerenności państw. Odegrała ważną rolę w procesie integracji (wzmocniła gospodarczo, zjednoczyła zachód, powodowała napływ kapitału oraz wzrost gospodarczy przez nowoczesne technologie.
Po wygaśnięciu planu Marschalla organizacja ta stała się niepotrzebna. W latach 1953-54 przeistoczyła się w OECD - Organizację Europejskiej Współpracy i Rozwoju.
2/1
Integrację można rozumieć jako pewien proces lub stan rzeczy w osiągniętym procesie. Problemem może być stwierdzenie, co ma być integrowane (ludzie, budynki, kraje?).
BEN BALASS
Integracja jako proces obejmuje przedsięwzięcia, które zmierzają do zniesienia dyskryminacji między jednostkami gospodarczymi należącymi do różnych państw.
Natomiast jako stan rzeczy jest brakiem różnych form dyskryminacji między jednostkami gospodarczymi różnych państw.
WILHELM RöPKE
Integracja gospodarcza jest to taki stan rzeczy, w którym stosunki handlowe między różnymi gospodarkami narodowymi mogą układać się tak swobodnie i w sposób dla wszystkich stron korzystny, tak jak to jest możliwe w obrębie jednej gospodarki narodowej (bez barier).
ZDZISŁAW KAMECKI
Zwrócił uwagę na oderwanie się od gospodarki, wg niego integracja oznacza tworzenie się na podstawie wykształconej jednolitej struktury ekonomicznej, pewnego organizmu gospodarczego, obejmującego grupę krajów. Organizm ten ma wysoki stopień wewnętrznych powiązań ekonomicznych, osiągnął wewnętrzną spoistość ekonomiczną i w sposób wyraźny wyodrębnił się z gospodarki światowej.
Integracja to dla niego utworzenie z mniejszych elementów - jednego większego.
Podstawy (przesłanki) integracji europejskiej:
starożytność -potrzeba znalezienia uniwersalnego narzędzia zapobiegającego konfliktom międzynarodowym; wzmacnia pozycję ochrony państw członkowskich i eliminuje przyczyny konfliktu
XVIII w. - w Europie pojawił się system kapitalistyczny - umiędzynarodowienie życia ekonomicznego (silne powiązania gospodarki narodowej z gospodarkami innych krajów - internacjonalizacja życia gospodarczego.
2/2
Warunki decydujące o sukcesie integracji:
musi dotyczyć państw sąsiadujących ze sobą;
podobny wysoki stopień rozwoju państw ułatwia tworzenie różnych struktur wspólnotowych;
potencjał ekonomiczny na wysokim poziomie, ale zasobowo ograniczony;
obniżenie pozycji państw w odniesieniu do otoczenia zewnętrznego (aby podjąć działania integracyjne muszą zauważyć, że ich poziom się obniża, dlatego chcą rozwijać powiązania integracyjne).
Formy integracji europejskiej:
strefa wolnego handlu - brak ceł wewnętrznych, np. kraje EFTA;
unia celna - brak ceł wewnętrznych, wspólna taryfa celna wobec państw trzecich;
wspólny rynek - brak ceł wewnętrznych, wspólna taryfa celna wobec państw trzecich, swobodny przepływ usług, towarów, kapitału i osób;
unia gospodarczo-walutowa - wspólny rynek i wspólna waluta.
2/3
3