Ontogeneza- gatunkowo specyficzny program włączania się i doskonalenia poszczególnych funkcji bez treningu i ćwiczeń. Prawidłowy przebieg ontogenezy widoczny jest przez osiąganie prawidłowych wzorców funkcji w zależności od wieku kalendarzowego:

3 m-ce: podpór symetryczny na przedramionach

6 m-cy: obrót na brzuch

8 m-cy: czworakowanie i siad

Ontogeneza motoryczna przebiega w ścisłym związku z ontogenezą posturalną; tj. prawidłowa reaktywność-prawidłowa aktywność społeczna.

Istnieje ścisła zależność możliwości motoryki spontanicznej od machanizmu automatycznego sterowania postawą ciała. Sterowanie postawą ciała jest wrodzone, gatunkowo-specyficzne, genetycznie uwarunkowane i obejmuje zarówna ruchy do przodu jak i kontrolę postawy podczas spontanicznego zachowania się z gestykulacją, jako wyrazu naszych emocji.

Prawidłowa kontrola postawy=prawidłowa funkcja OUN

Prawidłowa kontrola postawy warunkuje prawidłową motorykę spontaniczną.

Na rozwój psychomotoryczny ma wpływ:

1. automatyczne sterowanie postawą ( związane z koordynacją ruchów i równowagą)

2. mechanizmy podporowo-wyprostne umożliwiające pion izację

3. fazowy celowy ruch

W pierwszym półroczu dominują odruchy postawy ( błędnikowy, szyjne: ATOS,TOS, Galanta) integrowane na poziomie rdzenia kręgowego i przedłużonego

Dalej przechodzą w złożone reakcje prostowania, które umożliwiają uzyskanie i utrzymanie pionowej postawy. Odruchy te zanikają około 3 roku życia i zastępowane są przez reakcje równoważne integrowane na poziomie śródmózgowia i kory mózgowej umożliwiając pełną swobodną motorykę.

Pierwsze symptomy uszkodzenia OUN wyraźne ok. 6-8 tyg.

RYZYKO ANAMNESTYCZNE( z wywiadu)

I prenatalne

1. obciążenia dziedzicze

2. infekcje wirusowe: toksoplazmoza, cytomegalia, różyczka

3. zagrażające poronieniu:

1. szkodliwe warunki życia

2. skurcze

3. rozwarcie - szew szyjkowy

4. krwawienie: w pierwszym trimestrze ciąży, łożysko przodujące, odlejające się łożysko

4. EPH-gestoza

5. Infekcje nerek

6. Nadciśnienie

7. Obrzęki

8. Wady wrodzone narządów i OUN

9. Zaburzenia metaboliczne

10. Konflikt serologiczny

II. Czynniki perinatalne

1. sposób rozwiązania ciąży: położenie główkowe czy miednicowe, poród siłami natury czy vacum, cięcue cesarskie czy kleszczowy

2. wczesniactwo

3. niedotlenienie

4. zaburzenia tętna płodu

5. zielone wody płoowe

6. okręfcdenie pępowiną

7. zespól zaburzeń oddychania

8. uraz okołporodowy( mechaniczny, krwawienie do OUN)

9. drgawki, zaburzenia napięcia mięsnioiwego

10. choroby okresu okołporodowego: posocznica , zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Czynniki postnatalne

1. żółtaczka ( hiperbilirubinemia powyżej 15 mg% daje możliwość uszkodzenie jąder podkorowych)

2. zaburzenia elektrolitowe: hypoglikemia, hypokalcemia

3. drgawki

4. zaburzenia napięcia mięśniowego

5. zaburzenia ssania

6. choroby infekcyjne

7. wady i konsekwencje ich leczenia

Czynniki ryzyka anamnestycznego są mniej ważne niż czynniki ryzyka symptomatycznego

Czynniki wpływające na prognozę dziecka:

1. masa urodzeniowa poniżej 2000g

2. bwód głowy poniżej i powyżej 3 odchyleń standardowych

3. ocena Apgar:1-3 pkty po 5 min-5% dzieci wykształca obraz mózgowego porażenia dziecięcego; po 20 min. - 30% dzieci wykształca obraz mózgowego porażenia dzicięcego.

4. Obniżona żywotność i aktywność w pierwszej dobie życia

5. Zaburzenia termiczne

6. Konieczność karmienia sondą

7. Hypo- i hypertonia mięśniowa - 3% mpdz.

8. Mnogie i pojedyncze epizody bezdechu

9. Hematokryt poniżej 40%

10. Drgawki noworodkowe-18% mpdz

Badanie:

1. oglądanie w leżeniu przodem i tyłem

2. reaktywność posturalna w siedmiu reakcjach ułożeniowych, prowokacja przez liczne bodźce z proprioreceptorów, eksteroreceptorów, interoreceptorów, telereceptorów

3. odruchy pierwotne

chwytny rąk +, chwytny stóp-, chód automatyczny -, o. Galanta - } cechy spastyczności

chwytny rąk -, chwytny stóp+, chód automatyczny +, o. Galanta +} cechy dystoni

wzorce globalne:

wzorzec noworodka

hiperlordoza lędźwiowa i szyjna, wzmożone napięcie zginaczy, protrakcja barków, retrakcja łokci, kiperkifoza piersiowa; w położeniu na plecach reakcja holokinetyczna,podparcie na policzku, mostku, kolanach i czubkach palców, KKG w zgięciu, do 6 tyg: kciuk w dłoni, ulnaryzacja nadgarstka. Stopa w stosunku do podudzia 90 st.

wzorzec Moro-podobny ( do 6 tyg. dwufazowy, do 4 m.-ca faza odwiedzeniowa)

synergia zgięciowa w II kwartale

wzorce częściowe

otwarte dłonie

głowa w osi kręgosłupa

rotacja zewn. Kończyn

luźne lub wyprostowane KK

wzorce zastępcze

kicanie homologiczne zamiast naprzemiennego czworakowania

poruszanie się przez obrót wokół własnej osi

nieprawidłowe wzorce lokomocyjne

Przy ZOKN wykorzystywane sa mechanizmy plastyczności mózgu

1. tworzenie nowych szlaków nerwowych

2. tworzenie nowych połączeń synaptycznych

3. korzystanie z mało używanych szlaków

4. włącznie rezerwowych pól kory ruchowej lub analogicznych ośrodków w drugiej półkuli

5. przejmowanie funkcji korowych prze ośrodki podfkowrowe

Przy stwierdzenie ZOKN można określić czy rozwój prawidłowy, opóźniony zaburzony oraz określenie stopnia ZOKN na podstawie ilości nieprawidłowych reakcji ułożeniowych

Brak fizjoterapii przy ZOKN doprowadza do wytwarzania kompensacji własnej niekorzystnej) , przez terapię hamuję się wzorce patologiczne( kompensacja sterowana).

Porażenie splotu barkowego

Porażenie splotu barkowego występuje podczas porodów zabiegowych, z użyciem kleszczy, z położenie miednicowego, u noworodków z dużą masą urodzeniową.

Porażenie typu Erba- górna część splotu

• ramię zwisa-

• ramię w rotacji wewnętrznej

• niemożność supinacji przedramienia

• brak odruchów ścięgnistych z m. dwugłowego ramienia, raminenno-promieniowego

• zablokowany Moro

• odstająca łopatka( w późniejszym okresie)

• jeżeli uszkodzony C4- porażenie przepony

Porażenie typu Klumpke- dolna część splotu

• niedowład prostowników i zginaczy palców

• nadgarstek bezwładnie zwisa ustaiony w zgięciu dłoniowym

• wypadnięcie funkcji ręki

• niedowład mm. krótkich ręki

• przy uszkodzeniu ośrodka rdzeniowo-rzęskowego (włókna pparasympatryczne Th1) związany z III nerwem czaszkowym-ZESPÓŁ HORNERA= opadanie górnej powieki,zwężenie żrenicy, zapadnięcie gałki ocznej

TERAPIA

Ustabilizownie KG w pozycji przywiedzeniowej( przeciwwskazana szyna „oremus”)

Początek terapii odruchową lokomocją 2-3 tyg po urazie, przy współistniejącym złamaniu obojczyka

Bardzo wcześnie pełzanie oraz II faza obrotu]konieczna mobilizacja m. zębatego przedniego

Masaż klasyczny

Elektrostymulacja powyżej 2 roku życia

Czas trwania terapii powyżej 4 lat

---