MIERNIKI RYZYKA

MIERNIKI RYZYKA

MIERNIKI RYZYKA

MIERNIKI RYZYKA



Takie cechy lub ich poziom, których
obecność zwiększa podobieństwo
wystąpienia danej choroby



Maja duże znaczenie w ocenie stopnia
narażenia na występowanie chorób
przewlekłych



Użyteczność mierników ryzyka łączy się
z możliwością wykrywania chorób
społecznych



Ich upowszechnienie w ocenie stanu
zdrowia ludności wiąże się z rozwojem
czynnej formy opieki zdrowotnej



Takie cechy lub ich poziom, których
obecność zwiększa podobieństwo
wystąpienia danej choroby



Maja duże znaczenie w ocenie stopnia
narażenia na występowanie chorób
przewlekłych



Użyteczność mierników ryzyka łączy się
z możliwością wykrywania chorób
społecznych



Ich upowszechnienie w ocenie stanu
zdrowia ludności wiąże się z rozwojem
czynnej formy opieki zdrowotnej

CZYNNIKI RYZYKA

CZYNNIKI RYZYKA

OSOBNICZE

OSOBNICZE

CZYNNIKI RYZYKA

CZYNNIKI RYZYKA

OSOBNICZE

OSOBNICZE

Obejmują cechy genetyczne,

psychiczne (nawyki, tryb życia i

styl życia) oraz oddziaływanie

środowiska. Cechy te oraz

środowisko zwiększają lub mogą

zwiększać prawdopodobieństwo

wystąpienia jednostki chorobowej

u danej osoby. Im więcej

czynników ryzyka dotyczy

jednego osobnika tym

prawdopodobieństwo wystąpienia

choroby jest większe.

Obejmują cechy genetyczne,

psychiczne (nawyki, tryb życia i

styl życia) oraz oddziaływanie

środowiska. Cechy te oraz

środowisko zwiększają lub mogą

zwiększać prawdopodobieństwo

wystąpienia jednostki chorobowej

u danej osoby. Im więcej

czynników ryzyka dotyczy

jednego osobnika tym

prawdopodobieństwo wystąpienia

choroby jest większe.

CZYNNIKI RYZYKA

CZYNNIKI RYZYKA

ZBIOROWE

CZYNNIKI RYZYKA

CZYNNIKI RYZYKA

ZBIOROWE

Zjawiska działające niekorzystnie na

całą populację lub na wybraną grupę

populacji, w taki sposób, że ich

obecność zwiększa

prawdopodobieństwo wystąpienia

określonej choroby lub zespołu

chorób. Do niekorzystnych czynników

populacyjnych zaliczyć można

zanieczyszczenia wody, powietrza,

gleby, produktów żywnościowych np.

pestycydami oraz nawyki żywieniowe

populacji, warunki mieszkaniowe.

Znajomość czynników ryzyka

umożliwia wyodrębnienie grup ryzyka

Zjawiska działające niekorzystnie na

całą populację lub na wybraną grupę

populacji, w taki sposób, że ich

obecność zwiększa

prawdopodobieństwo wystąpienia

określonej choroby lub zespołu

chorób. Do niekorzystnych czynników

populacyjnych zaliczyć można

zanieczyszczenia wody, powietrza,

gleby, produktów żywnościowych np.

pestycydami oraz nawyki żywieniowe

populacji, warunki mieszkaniowe.

Znajomość czynników ryzyka

umożliwia wyodrębnienie grup ryzyka

statystyka

statystyka



choroby układu krążenia są

najczęstszą przyczyną umieralności

w Polsce. Rokrocznie z tego powodu

umiera ponad 170.000 kobiet i

mężczyzn, najczęściej na skutek

zawału serca, choroby wieńcowej,

chorób naczyń mózgu (tzw. udarów).



choroby układu krążenia są

przyczyna ok. 30% wszystkich zejść

śmiertelnych na świecie



choroby układu krążenia są

najczęstszą przyczyną umieralności

w Polsce. Rokrocznie z tego powodu

umiera ponad 170.000 kobiet i

mężczyzn, najczęściej na skutek

zawału serca, choroby wieńcowej,

chorób naczyń mózgu (tzw. udarów).



choroby układu krążenia są

przyczyna ok. 30% wszystkich zejść

śmiertelnych na świecie

definicja

definicja



Czynnik ryzyka jest parametrem,
który można określić, nazwać i
zmierzyć, który pozwala przewidzieć
prawdopodobieństwo rozwoju
choroby lub jej powikłań.



Czynnik ryzyka jest cechą
występującą u danego człowieka,
która zwiększa prawdopodobieństwo
wystąpienia w przyszłości
choroby serca lub naczyń



Czynnik ryzyka jest parametrem,
który można określić, nazwać i
zmierzyć, który pozwala przewidzieć
prawdopodobieństwo rozwoju
choroby lub jej powikłań.



Czynnik ryzyka jest cechą
występującą u danego człowieka,
która zwiększa prawdopodobieństwo
wystąpienia w przyszłości
choroby serca lub naczyń

rodzaje czynników

rodzaje czynników



modyfikowalne – to zależne od stylu
życia, których negatywny wpływ
możemy zredukować



niemodyfikowalne – to
indywidualne, charakteryzujące
daną osobę, na które nie mamy
wpływu



modyfikowalne – to zależne od stylu
życia, których negatywny wpływ
możemy zredukować



niemodyfikowalne – to
indywidualne, charakteryzujące
daną osobę, na które nie mamy
wpływu

prewencja pierwotna

prewencja pierwotna



Prewencja pierwotna zapobiega

wystąpieniu chorób układu sercowo-

naczyniowego, na przykład poprzez

redukcję masy ciała czy

kontrolowanie ciśnienia tętniczego.



Prewencja pierwotna powinna być

rozpoczęta możliwie jak najwcześniej

i konsekwentnie realizowana,

tak by zmniejszyć do minimum

szansę rozwoju choroby.



Prewencja pierwotna zapobiega

wystąpieniu chorób układu sercowo-

naczyniowego, na przykład poprzez

redukcję masy ciała czy

kontrolowanie ciśnienia tętniczego.



Prewencja pierwotna powinna być

rozpoczęta możliwie jak najwcześniej

i konsekwentnie realizowana,

tak by zmniejszyć do minimum

szansę rozwoju choroby.

prewencja wtórna

prewencja wtórna



Prewencja wtórna nie dopuszcza do
rozwoju powikłań i nowych chorób
u pacjentów, którzy już
doświadczyli niepożądanych
zdarzeń, takich jak zawał lub udar.



Mówimy o niej np. gdy pacjent po
zawale lub udarze przyjmuje leki
stabilizujące blaszkę miażdżycową
i obniżające poziom cholesterolu.



Prewencja wtórna nie dopuszcza do
rozwoju powikłań i nowych chorób
u pacjentów, którzy już
doświadczyli niepożądanych
zdarzeń, takich jak zawał lub udar.



Mówimy o niej np. gdy pacjent po
zawale lub udarze przyjmuje leki
stabilizujące blaszkę miażdżycową
i obniżające poziom cholesterolu.

globalne ryzyko

globalne ryzyko



Poszczególne czynniki ryzyka
sumują się, dając całkowite
ryzyko, zwane często  globalnym 
ryzykiem sercowo-naczyniowym



Jedynie jednoczesne,
konsekwentne zwalczanie
wszystkich czynników ryzyka
stanowi drogę do osiągnięcia
pełnego sukcesu w leczeniu



Poszczególne czynniki ryzyka
sumują się, dając całkowite
ryzyko, zwane często  globalnym 
ryzykiem sercowo-naczyniowym



Jedynie jednoczesne,
konsekwentne zwalczanie
wszystkich czynników ryzyka
stanowi drogę do osiągnięcia
pełnego sukcesu w leczeniu

Czynniki ryzyka
chorób układu krążenia

Czynniki ryzyka
chorób układu krążenia

CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY

WIEŃCOWEJ

CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY

WIEŃCOWEJ

Styl życia

Cechy

biochemiczne i

fizjologiczne się

(poddające się

modyfikacji)

Cechy

indywidualne

(nie poddające

się modyfikacji)

Dieta

wysokokalorycz
na obfitująca w
tłuszcze
nasycone i

cholesterol
Palenie tytoniu
Nadmierne

spożycie
alkoholu Mała
aktywność
fizyczna

Podwyższone stężenie

cholesterolu
całkowitego (i LDL –
cholesterolu) Niskie
stężenie HDL –

cholesterolu
Podwyższone stężenie
trójglicerydów

Podwyższone ciśnienie
tętnicze krwi
Hiperglikemia/cukrzyca
Otyłość, Czynniki

trombogenne,
Zwiększone stężenie
homocysteiny

Wiek, Płeć męska,

Wczesne
występowanie ChNS
lub innych chorób
naczyniowych na tle

miażdżycy w rodzinie
(u kobiet przed 65
rokiem życia, u

mężczyzn przed 55
rokiem życia)
Zachorowanie na inne
choroby naczyniowe

na tle miażdżycy
Przedwcze- sna
menopauza u kobiety

lista czynników ryzyka wg

WHO

lista czynników ryzyka wg

WHO



nadciśnienie tętnicze krwi (>140/90 mm

Hg)



zaburzenia gospodarki lipidowej

(podwyższone stężenie we krwi cholesterolu

całkowitego, LDL-cholesterolu, triglicerydów

i niskie stężenie HDL-cholesterolu)



palenie tytoniu



niska aktywność ruchowa



nadwaga i otyłość



upośledzona tolerancja glukozy



nadciśnienie tętnicze krwi (>140/90 mm

Hg)



zaburzenia gospodarki lipidowej

(podwyższone stężenie we krwi cholesterolu

całkowitego, LDL-cholesterolu, triglicerydów

i niskie stężenie HDL-cholesterolu)



palenie tytoniu



niska aktywność ruchowa



nadwaga i otyłość



upośledzona tolerancja glukozy

lista czynników ryzyka wg

WHO

lista czynników ryzyka wg

WHO



wzrost stężenia fibrynogenu



wzrost stężenia kwasu moczowego



nadmierny stres



nieracjonalne odżywianie



wiek



płeć męska



obciążenia genetyczne



wzrost stężenia fibrynogenu



wzrost stężenia kwasu moczowego



nadmierny stres



nieracjonalne odżywianie



wiek



płeć męska



obciążenia genetyczne

komentarz

komentarz



wszystkie wymienione czynniki w złożony

sposób wpływają na siebie nawzajem



oddziaływania, które mają miejsce już w

życiu płodowym i wczesnej młodości,

mogą przyczynić się do rozwoju

niekorzystnego profilu czynników ryzyka

w późniejszym życiu



istotne znaczenie mają uwarunkowania

genetyczne jednak prawdopodobnie są

one w znaczącym stopniu modyfikowane

przez wpływy środowiskowe



wszystkie wymienione czynniki w złożony

sposób wpływają na siebie nawzajem



oddziaływania, które mają miejsce już w

życiu płodowym i wczesnej młodości,

mogą przyczynić się do rozwoju

niekorzystnego profilu czynników ryzyka

w późniejszym życiu



istotne znaczenie mają uwarunkowania

genetyczne jednak prawdopodobnie są

one w znaczącym stopniu modyfikowane

przez wpływy środowiskowe

korzyści z redukcji

czynników ryzyka

korzyści z redukcji

czynników ryzyka



oddziałując na czynniki ryzyka można

uzyskać obniżenie zachorowalności

i umieralności z powodu chorób układu

krążenia



obniżenie stężenia cholesterolu, zwłaszcza

LDL-cholesterolu zmniejsza o 1%

umieralność na chorobę wieńcową, o 2%,

powoduje zatrzymanie progresji a nawet

regresję miażdżycy tętnic wieńcowych



zaprzestanie palenia sprawia, że ryzyko

zawału serca po ok. 10 latach niepalenia

jest takie, jak u osoby nigdy niepalącej



oddziałując na czynniki ryzyka można

uzyskać obniżenie zachorowalności

i umieralności z powodu chorób układu

krążenia



obniżenie stężenia cholesterolu, zwłaszcza

LDL-cholesterolu zmniejsza o 1%

umieralność na chorobę wieńcową, o 2%,

powoduje zatrzymanie progresji a nawet

regresję miażdżycy tętnic wieńcowych



zaprzestanie palenia sprawia, że ryzyko

zawału serca po ok. 10 latach niepalenia

jest takie, jak u osoby nigdy niepalącej

korzyści z redukcji

czynników ryzyka

korzyści z redukcji

czynników ryzyka



obniżenie średniego ciśnienia

rozkurczowego o 5-6 mmHg

powoduje zmniejszenie umieralności

ogólnej o 7%, umieralności z powodu

udaru mózgu o 14%, a z powodu

choroby wieńcowej o 9%,



obniżenie izolowanego ciśnienia

skurczowego powoduje zmniejszenie

ryzyka udaru mózgu o 28-30%,

a zawału mięśnia sercowego o 20-

23%.



obniżenie średniego ciśnienia

rozkurczowego o 5-6 mmHg

powoduje zmniejszenie umieralności

ogólnej o 7%, umieralności z powodu

udaru mózgu o 14%, a z powodu

choroby wieńcowej o 9%,



obniżenie izolowanego ciśnienia

skurczowego powoduje zmniejszenie

ryzyka udaru mózgu o 28-30%,

a zawału mięśnia sercowego o 20-

23%.

SCORE

SCORE



tabela SCORE do
wyliczania ryzyka
poważnego incydentu
sercowo-
naczyniowych w
ciągu 10 lat



tabela SCORE do
wyliczania ryzyka
poważnego incydentu
sercowo-
naczyniowych w
ciągu 10 lat

kategorie ryzyka

kategorie ryzyka

prawdopodobieństwo wystąpienia

poważnego incydentu sercowo-
naczyniowego (udar mózgu zakończony
lub nie zakończony zgonem, lub zawał
serca) w ciągu najbliższych 10 lat



małe

<15%,



średnie

15-20%



duże

>20%

prawdopodobieństwo wystąpienia

poważnego incydentu sercowo-
naczyniowego (udar mózgu zakończony
lub nie zakończony zgonem, lub zawał
serca) w ciągu najbliższych 10 lat



małe

<15%,



średnie

15-20%



duże

>20%

CZYNNIKI RYZYKA

NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO

CZYNNIKI RYZYKA

NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO



Otyłość



Niska aktywność fizyczna



Zaburzenia gospodarki lipidowej



Upośledzona tolerancja glukozy



Wysokie spożycie sodu, a niskie

potasu



Palenie papierosów



Nadmierne spożycie alkoholu



Zwiększone stężenie kwasu

moczowego



Dodatni wywiad rodzinny



Otyłość



Niska aktywność fizyczna



Zaburzenia gospodarki lipidowej



Upośledzona tolerancja glukozy



Wysokie spożycie sodu, a niskie

potasu



Palenie papierosów



Nadmierne spożycie alkoholu



Zwiększone stężenie kwasu

moczowego



Dodatni wywiad rodzinny

polecane serwisy

polecane serwisy



http://

http://

www.escardio.org

www.escardio.org



http://

http://

www.zdrowie.med.pl

www.zdrowie.med.pl

/

/



http://

http://

www.escardio.org

www.escardio.org



http://

http://

www.zdrowie.med.pl

www.zdrowie.med.pl

/

/