22.11.2012

ŻEROWANIE MSZYC NA ROŚLINACH I ICH CYKLE ŻYCIOWE.

STRATEGIE OCHRONY ROŚLIN PRZED ZJEDZENIEM

HOMEOPTERA- pluskwiaki równoskrzydłe

• lądowe

• aparat gębowy: kłująco- ssący

• 2 pary błoniastych skrzydeł, u części przedstawicieli redukcja II pary

• roślinożercy

• częste dzieworództwo

• wiele gatunków ważnych gospodarczo ze względu na straty powodowane w uprawach

Anatomia zewnętrzna mszycy:

• segmentacja dobrze zaznaczona

• wyrostki- nadmiar cukrów

Aphidinea- mszyce

• niewielkich rozmiarów (0,5- 8mm)

• odżywiają się sokami roślinnymi

• żerują na wszystkich częściach roślin, stosunkowo niewiele gatunków żeruje na pniu lub grubych gałęziach

• zarówno formy uskrzydlone jak bezskrzydłe

• na grzbietowej tylnej części odwłoka znajdują się parzyste rurki odwłokowe; w przypadku zaniepokojenia wydzielają przez nie lepką ciecz

• skomplikowane cykle życiowe

• drapieżnictwo

• większość- makrofagi, także oligofagi, niewiele polifagów

• niektóre gatunki powodują powstawanie galasów

Typowe pokolenia mszyc jednodomnych

1. założycielka rodu wylęga się z zapłodnionego jaja

2. bezskrzydła dzieworódka

3. uskrzydlona dzieworódka

4. samica amfigoniczna

5. bezskrzydły lub uskrzydlony samiec

Cykl rozwojowy mszycy jednodomnej

• na wiosnę następuje wylęganie larw z jaj zimujących i przeobrażenie w dorosłą postać (założycielki rodu)

• są one żyworodne i produkują ok. 80 sztuk klonalnego potomstwa w ciągu ok. 10 dni

• pojawiają się formy uskrzydlone odpowiedzialne za dyspersję

• jesienią kiedy skracają się dni partenogenetyczne samice zaczynają rodzić potomstwo złożone z samic i samców, następuje kopulacja, a samice składają jaja.

Acyrthosiphon pisum- mszyca grochowa

Pisum, Vicia, Trifolium, Medicago i inne

Cykl rozwojowy mszycy dwudomnej:

• założycielka rodu wylęga się z zapłodnionego jaja, żyje na roślinie drzewiastej

• pokolenie pierwodomne, w nim pojawiają się formy uskrzydlone zwane emigrantkami, które migrują na drugi gatunek żywicielski, zazwyczaj roślinę zielną

• pokolenie wtórodomne, w nim jesienią pojawiają się specjalne morfy odpowiedzialne za powrót na żywiciela pierwotnego- roślinę drzewiastą

• u Aphidae- są to uskrzydlone samice i samce przelatujące na roślinę drzewiastą, jednak samce kopulują z bezskrzydłymi samicami amfigonicznymi będącymi bezskrzydłymi córkami imigrantek

• u pozostałych mszyc dwudomnych uskrzydlone imigrantki rodzą na roślinie drzewiastej bezskrzydłe samice amfigoniczne i bezskrzydłe samce

Apis sabal- mszyca trzmielinowo- buraczana

Biedronki

Mrówki- spadź

Mszyca- wektor wirusów; pozbycie się wirusów: spalenie rośliny lub pobranie materiału ze stożka wzrostu (odzyskanie genomu rośliny)= in vitro

---