Przez integrację gospodarczą należy rozumieć scalanie różnych organizmów gospodarczych, narodowych i regionalnych w jeden organizm realizujący przy pomocy określonych mechanizmów i narzędzi koordynacji określone cele, zarówno gospodarcze jak i polityczne.

Uwarunkowania międzynarodowej integracji:

1. Komplementarność

2. odpowiednia infrastruktura techniczna

3. pro integracyjna polityka ekonomiczna państwa.

	Likwidacja ceł i barier ilościowych	Wspólna zewn. Taryfa celna i polityka handlowa	Swobodny przepływ usług i czynników produkcji	Pełna koordynacja pol. Gosp. I walut. Ponad państwowe instytucje	Pełna koordynacja polit. Wewn. Państw, zagranicznej polityki obronnej ponad państwowe organy władzy
Strefa wolnego handlu	X
Unia celna	X	X
Wspólny rynek	X	X	X
Unia gospodarcza i walutowa	X	X	X	X
Unia gospodarcza i polityczna	X	X	X	X	X

Typy integracji	Przykłady ugrupowań
Międzynarodowa integracja umowna państw suwerennych	EFTA, CEFTA, NAFTA, MERCOSUR, EWG/WE
Ponadnarodowa integracja umowna państw dobrowolnie ograniczających suwerenność na rzecz instytucji integracyjnych	Unia Europejska
Integracja politycznie nierówno prawna, politycznie podporządkowana jednemu krajowi	Kraje kolonijne
Integracja gospodarcza nierównoprawna, gospodarczo podporządkowana jednemu krajowi	Jw. + Kanada USA, Meksyk USA, Panama, Kostaryka, Honduras, Gwatemala )) USA

3 główne Nurty integracyjne:

1. Federalizm zakłada docelowo utworzenie federalnego państwa związkowego na wzór USA, RFN czy Szwajcarii. Założenia Federalizmu:
   - członkowie owego ugrupowania federalnego zrzekają się na korzyść unii części swoich suwerennych uprawnień w dziedzinach gospodarki, polityki, obrony.
   - Powołane zostają ponanarodowe, wspólne organy wyposażone w kompetencje do podejmowania wiążących decyzji dla członków federacji
   - metodą pracy w federalizmie są decyzje wydawane przez upoważnione organy i powszechnie obowiązujące państwa członkowskie
   - Powstaje tzw. Konstytucja federalna
   UE nie jest federacją - nie posiada konstytucji.
   Integracja to centralizacja na szczeblu rządu federalnego i decentralizacja na poziomie regionalnym i lokalnym.

2. Konfederalizm założenie:
   - Europa równorzędnych narodów
   - instytucje ponadpaństwowe to przedłużenie suwerennych rządów narodów
   - członkowie konfederacji nie zrzekają się na korzyść unii części swych suwerennych uprawnień
   - ponadpaństwowe wspólne organy wyposażone w kompetencje do podejmowania wiążących decyzji zależne od decyzji państw członkowskich
   - metodą pracy są konsultacje i wypracowanie wspólnego stanowiska
   - nie powstaje konstytucja federalna
   - Francja - związek państw
   Integracja w rozumieniu konfederalistów to procesów współdziałanie oraz tworzenie solidarności i wspólnoty, za pomocą wymiany poglądów i uzgadniania stanowisk między rządami narodowymi.

3. Funkcjonalizm to rodzaj federalizmu. Proponuje budowę zjednoczonej Europy federalnej, ale w sposób powolny, zaczynając od integracji i ustanowienia ponadnarodowych władz w wąskim sektorze. Integracja rozszerzać się powinna na inne dziedziny i doprowadzić do wykształcenia się wspólnoty politycznej. Przedstawicielami dalszej integracji europejskiej są: David Mitrany, J. Monnet, R. Schuman.
   Różnice w stosunku do federalizmu:
   - brak zintegrowanej jednostki ponadnarodowej
   - metoda integracyjna jako podstawa w rozwiązywaniu kłopotów i słabości państw narodowych
   - Budowanie realnych więzi pomiędzy partnerami
   - prymat gospodarki nad polityką
   - instytucje ponadnarodowe, to tylko przeniesienie instytucji krajowych, narodowych na wyższy szczebel organizacji

Motywy odrodzenia idei zjednoczonej Europy:

1. kwestia tragicznych doświadczeń związanych z II Wojną Światową

2. kwestia zagrożenia ze strony Związku Radzieckiego i komunizmu
   POCZĄTKI
   1948 - pakt brukselski
   1949 - NATO
   1952 - EWO (zablokowana w 1954 przez Francję)
   1954 - Unia Zachodnioeuropejska - kolejna obronna

3. polityka zagraniczna USA wobec procesów integracyjnych w Europie

1. doktryna Trumana - popieranie młodych demokracji

2. 1947 Plan Marschalla - ERP (European Recovery Program)
   Warunek - współpraca pomiędzy państwami OEEC (Organizacja Współpracy Gospodarczej w Europie) w 1960 przekształcone w OECD
   Europejska Unia Płatnicza (Przepływ pieniędzy pomiędzy USA a Europą)

4. Współczesne tendencje w gospodarce światowej (do integrowania się)

Sytuacja gospodarcza i polityczna po I Wojnie Swiatowej

• utrata kolonii

• rosnące zadłużenie Europy wobec USA

• Malejący % udziału produkcji europejskiej w produkcji światowej

• Lęk Francji przed ekspansją Niemiec

• Zmniejszenie dostaw węgla zachodnioeuropejskiego do Lotaryngii.

9 maja 1950 Plan R. Schumana: - Dzień Europy

utworzenie pierwszej ważnej dużej organizacji międzynarodowej o charakterze gospodarczym w Europie (Europejska Wspólnota Węgla i Stali)

Przesłanki:

Zapewniła kontrolę gospodarki Niemiec w zakresie podstawowych surowców, kontrola nad armią niemiecką, zapowiadała budowę federacji Europejskiej, która zapewni pokój i pojednanie francusko niemieckie, zapewni pewną samodzielność Niemiec.

18. maja 1951 Powstanie EWWiS (ECSC), wchodzi 25 VII 1952, skład:

BeNeLux, Francja, RFN, Włochy

CELE GŁOWNE: przyczynianie się do rozwoju gospodarczego i zatrudnienia, podnoszenie stopy życiowej i stworzenie wspólnego rynku na surowce i produkty przemysłu węglowego:

CELE SZCZEGÓŁOWE:

• zapewnienie wszystkim nabywcom ze wspólnego rynku jednakowych warunków dostępu do źródeł produkcji

• zapewnić najniższe ceny na węgiel i stal przy utrzymaniu normalnych dochodów z inwestycji i kapitału

• popierać dążenia do stworzenia sile roboczej lepszych warunków życia i pracy

• popierać rozwój wymiany międzynarodowej i zapewnić poszanowanie limitów cen na rynkach międzynarodowych

• popierać rozwój i modernizację produkcji przeciwdziałającej jednocześnie systemom protekcjonizmu, preferencji i subwencji dla zakładów przemysłowych.

SRODKI REALIZACJI

• stopniowe znoszenie ceł i innych opłat o podobnych skutkach

• zniesienie stopniowe ograniczeń ilościowych w obrocie surowcami i produktami przemysłu węglowego pomiędzy członkami.

• Zniesienie przeszkód w swobodnym przepływie siły roboczej zatrudnionej w przemysłach stalowym i węglowym

• Ustanowienie w ramach wspólnoty jednolitych taryf transportowcyh na surowce i produkty przemysłu węglowego i stalowego.

ORGANY EWWiS

1. Specjalna rada Ministrów - (Dziś rada Unii Europejskiej)

1. Główny organ decyzyjny wspólnoty

2. Został utworzony w celu osłabienia ponadnarodowego charakteru uprawnień Wysokiej Władzy

3. Złożona z ministrów

2. Wysoka Władza

1. Skład 9 członków na 6 lat o wysokich kwalifikacjach

2. Członkiem tylko obywatel państwa członkowskiego

3. Status (uprawnienia) - funkcjonariusze międzynarodowi: jest to osoba która w imieniu organizacji międzynarodowej wypełnia przydzielone jej określone zadania (funkcje)

Członkowie Wysokiej Władzy obowiązani byli:

Powstrzymywać się od wszelkiej działalności sprzecznej z ponadnarodowym charakterem ich funkcji 9żadnej innej pracy, żadnych udziałów w tych branżach do 3 lat po zakończeniu)

3. Wspólne Zgromadzenie

1. 78 delegatów wybieranych na 1 rok przez własne Parlamenty

2. charakter parlamentarny

3. Francja włochy niemcy - 18 członków
   Holandia Belgia po 10
   luksemburg 4 członków

EWWIS różni się od Parlamentu Europejskiego sposobem wyboru członków (pośrednio/ bezpośrednio)

4. Trybunał Sprawiedliwości

1. Organ sądowniczy

2. Założony na samym początku - organ traktatowy i założycielski

DZIAŁALNOŚĆ EWWiS

1. działalność była bardzo korzystna, bo zniesione zostały bariery w obrocie towarami i produktami przemysłu węglowego i stalowego.

2. Układ w sprawie EWWiS nie przewidywał ustanowienia przez państwa członkowskie wspólnej taryfy celnej wobec państw trzecich

3. EWWiS przyczyniło się do wzrostu handlu między państwami członkowskimi, obroty wzrosły o 900 % w dwadzieścia lat

4. działalność wspólnoty przyczyniła się do unowocześnienia przemysłu węglowego i stalowego

5. Koncentracja produkcji - wzmożona skłonność do oligopoli

6. wzrost konkurencyjności produkcji

7. łagodzenie protestów społecznych związanych z restrukturyzacją przemysłu węglowego i stalowego

8. działalność wspólnoty nie wszystkim spełniła oczekiwania które w niej pokładano.

ZNACZENIE EWWiS

1. została przełamana wielowiekowa nieufność a nawet nienawiść pomiędzy Niemcami a Francją, a także pomiędzy Niemcami i innymi narodami.

2. Stworzono wstępną infrastrukturę ekonomiczną dla zachowania pokoju w regionie, albowiem poddano kontroli zasoby węgla i stali, które nie mogły być wykorzystane w innym celu niż tylko pokojowym

3. stworzono bazę i mechanizm do poszerzania i pogłębiania integracji na inne dziedziny gospodarki i życia społecznego w Europie.

1955 Messyna (Konferencja) P.M.Spaak - plan utworzenia organizacji (Integracja gospodarcza.

25.03.1957 Rzym - podpisanie traktatu o utworzeniu EWG (EEC) oraz EURATOM - Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Traktat Rzymski

EurAtom koncentruje się na :

1. koordynowaniu prac badawczych

2. projektów eksperymentalnych

3. koncentruje się na prowadzeniu własnych badań

4. szkolenie specjalistów

5. opracowywaniu norm bezpieczeństwa

Cztery wielkie zakłady wspólnego ośrodka badań:

1. Włochy (Ispra) przetwarzanie i opracowywanie informacji naukowych

2. Holandia (Petten) badania nad reaktorem wielkiej mocy

3. Belgia (Geel) centralne biuro pomiarów nuklearnych

4. Niemcy (Karlsrühe) instytut przemiany uranu

Trzecia wspólnota EWG - 1957

Założyciele: Francja Niemcy Włochy Belgia Holandia Luksemburg

1-wsze rozszerzenie 1973: Wielka Brytania, Irlandia, Dania

2-gie rozszerzenie 1981: Grecja

3-cie rozszerzenie 1986: Portugalia Hiszpania

4-te rozszerzenie 1995: Austria, Finlandia, Szwecja

Różnice z EWWiS:

• EWWiS na czas określony

• Obejmował tylko sektor

• Organy miały charakter ponadnarodowy a w WG między rządowy

CELE EWG

1. miała przyczyniać się do harmonijnego rozwoju ekonomicznego na całym swoim terytorium

2. miała przyczyniać się do wzrostu stopy życiowej

3. miała przyczyniać się do stabilizacji wewnętrznej

4. miała przyczyniać się do zacieśniania się wzajemnych stosunków między państwami członkowskimi

ŚRODKI REALIZACJI CELÓW

1. stopniowe znoszenie ceł i innych ograniczeń ilościowych

2. założono ustanowienie wspólnej taryfy celnej

3. wspólna polityka handlowa, transportowa, rolnicza

4. wprowadzenie 4 swobód: przepływu ludzi, kapitału, towarów, usług

5. środkiem realizacji rozwoju miało być wprowadzenie Europejskiego Funduszu Socjalnego (kwestia podnoszenia dobrobytu społecznego)

6. utworzenie Europejskiego Banku Inwestycyjnego

7. Ujednolicanie ustawodawstw państw członkowskich

ORGANY (INSTYTUCJE) WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

I Instytucje Główne

1. Rada Europejska

2. Parlament Europejski

3. Rada UE

4. Komisja Europejska

5. Trybunał Sprawiedliwości

6. Trybunał Obrachunkowy

II Instytucje pomocnicze

1. komitet ekonomiczno Społeczny

2. komitet regionów

III Instytucje wyspecjalizowane

1. Europejski Bank Inwestycyjny

2. Bank Centralny

3. Europejski System Banków Centralnych

Od kwietnia 1965 roku „stapiano” organy do kupy. W lipcu 1967 nastąpiła ostateczna fuzja organów.

CHARAKTERYSTYKA NAJWAŻNIEJSZYCH INSTYTUCJI

Rada Europejska: Skład: szefowie państw i rządów państw członkowskich, przewodniczący komisji, ministrowie spraw zagranicznych, 1 członek Komisji Europejskiej. Kompetencje:

• Rada daje polityczny impuls dla konstrukcji europejskich

• Ustanawia nowe obszary wspólnotowej działalności

• Wydaje polityczne dyrektywy dla wspólnot europejskich

• Wyraża wspólne stanowisko w kwestiach polityki zagranicznej w imieniu państw członkowskich

Problematyka działaności:

• Rada może zajmować się wszystkim

• Efektem obrad są tzw. Oświadczenia końcowe

• Zorganizowana jest jako konferencja międzyrządowa

• Kwestia, że pełni funkcję ośrodka decyzji politycznych w ramach wspólnot

Parlament Europejski: Geneza:

• Pierwowzorem było wspólne zgromadzenie EWWiS. Pierwotna nazwa to Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne.

• Nazwa P.E. od 1962

Kompetencje:

• Współdziałanie w procesie tworzenia prawa

• Udział w procedurze budżetowej

• Mianowanie rzecznika

• Zatwierdzanie członków i przewodniczącego komisji

• Uchwalanie wniosków o wotum nieufności do Komisji

• Wyrażanie zgody na ratyfikację traktatów o przystąpieniu do unii umów stowarzyszeniowych

• Prawo do zadawania pytań komisji innym instytucjom Unijnym

Skład

Wybory bezpośrednie - wszyscy obywatele państw członkowskich wybierają członków Parlamentu. Członkowie wybierani na 5 lat. Liczba członków zależy od ilości mieszkańców. Członkowie parlamentu pogrupowani są w tzw. frakcje polityczne. Najsilniejsze to Grupa Partii Socjalistów Europejskich i Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańska demokracja).
Na czele stoi przewodniczący, potem 14 wiceprzewodniczących, Sekretariat Generalny, Służby Prawne

Rada Unii Europejskiej: Bruksela

Kompetencje:

1. rada koordynuje politykę gospodarczą państw członkowskich

2. podejmuje decyzje

3. przekazuje te decyzje do wykonania Komisji Europejskiej

4. jest prawodawcą Wspólnot, uchwala prawo wspólnotowe w formie rozporządzeń, dyrektyw, decyzji

5. posiada kompetencje w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

6. Posiada Kompetencje w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, gdzie przyjmuje wspólne stanowiska i podejmuje wspólne działania (decyzje)

Większość:

• Bezwzględna

• Względna

• Kwalifikowana

• Jednomyślna

Skład 15 państw członkowskich - ministrowie spraw zagranicznych 9 a w szczegółach poszczególni ministrowie)

Struktura rady

• Przewodniczący 6 lat

• Sekretariat generalny

• Komitet stałych przedstawicieli COREPER - wspomaga radę, ambasadorzy.

• Służby Prawne

• Dyrekcja Generalna

Komisja Europejska Komisja jest sumieniem Wspólnoty, albowiem jest inicjatorem procesu prawodawczego, organem o uprawnieniach wykonawczych, zarządczych, stoi na straży przestrzegania prawa.

Skład

20 członków na 5 lat, 10 ma po jednym głosie, reszta po dwa

Charakter członka

Członek działa w ogólnym interesie wspólnoty i jest całkowicie niezależny w wykonywaniu swych funkcji

Struktura Komisji Europejskiej

Przewodniczący-wytycza prace dla komisji,

• Ma ograniczone uprawnienia jeśli chodzi o podział dziedzin pomiędzy komisarzami

• Prawo konsultowania decyzji podejmowanych przez komisarzy

• Nie może zdymisjonować danego komisarza

• Wybór przewodniczącego Komisji określany jest traktatowo: kandydat od państw, podwójna inwestytura: akceptacja PE. I Państw.

Sekretarz Generalny

Jednostka ds. studiów i analiz

Inspektorat Generalny

Służby prawne

Dyrekcje Generalne (24 struktura podstawowa, 16nasta to polityka regionalna i spójność)

1. Komisja spełnia centralną rolę w systemie instytucjonalnym, organ wykonawczy

2. komisja Europejska stanowi siłę napędową procesów integracyjnych w Europie, to tu powstały plany/pakiety Delora (Jednolita waluta europejska EURO)

3. komisja spełnia rolę głównego negocjatora w przyjmowaniu nowych państw członkowskich

4. prace komisji przekładają się na konkretny wymiar uchwalanych aktów prawnych

Trybunał Sprawiedliwości - Luksemburg organ sądowy Wspólnoty Europejskiej

Kompetencje: ogólne

• zapewnienie przestrzegania prawa przy wykładni i stosowania traktatu

• stoi na straży prawa i zapewnia prymat prawa wspólnotowego nad krajowym

Szczegółowe

• trybunał spełnia role: *Sądu konstytucyjnego, *Administracyjnego, *Sądu Gospodarczego, *Odwoławczej Instytucji, *Sądu arbitrażowego

skład

15 sędziów i 9 adwokatów generalnych9przedstawiaja umotywowane opinie, propozycje rozstrzygnięcia). Sędziowie nie są związani z opinią adwokatów. Na 6 lat z opcją reelekcji

struktura - podział na 5 dyrekcji

Sąd 1wszej instancji zajmuje się:

• sporami między instytucjami wspólnoty, funkcjonariuszami

• sprawami konkurencji cen

• sprawami kierowanymi przeciwko Komisji E. W zakresie konkurencji

• postępowanie antydumpingowe

Trybunał Obrachunkowy - Lukseburg - Trybunał Kontroli Budżetowej, Trybunał Rewidentów Księgowych

Kompetencje

1. kontrola rachunków wspólnoty, czyli przede wszystkim dochodów i wydatków wszystkich jej organów oraz całej wspólnoty

2. składa sprawozdania z wykonania budżetu Parlamentowi Europejskiemu, który może nie udzielić absolutorium

3. Może przeprowadzi kontrolę także poza granicami Unii, w państwach członkowskich.

Skład 15 członków na 6 lat, niezależnie od praw państwowych

Na porządek prawny UE składają się:

1. Pierwotne źródła prawa:

1. traktaty założycielskie EWWiS, EWG, EURATOM

2. wszystkie aneksy, protokoły i uzupełnienia wraz z poprawkami, wynikające z traktatu o fuzji organów 1965 roku, z Jednolitego Aktu Europejskiego1987, traktatu o UE z 1993, traktatu Amsterdamskiego 1997, oraz traktatu z Nicei 2001,

3. wszystkie traktaty o przystąpieniu państw członkowskich

2. Wtórne źródła prawa - prawa stanowione przez instytucje wspólnot, akty prawne, będące rezultatem procesu decyzyjnego wspólnoty mogą wydawać następujące punkty prawa: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opnie, decyzje sui generis (swojego rodzaju)

3. Pozostałe źródła prawa - Umowy międzynarodowe, orzecznoctwo trybunału Sprawiedliwości

Zasady prawne działania wspólnoty:

• Pewności prawnej

• Proporcjonalności

• Substydialności

• Zgodności z prawem aktów o charakterze administracyjnym

• Zakaz dyskryminacji i jednakowego traktowania

Rozporządzenie wydawane jest wówczas, gdy wymagane jest zcentralizowane zarządzanie wspólnotami. Cechy charakterystyczne:

• Zasięg ogólny

• Obowiązuje zarówno państwa członkowskie jak i obywateli

• Jest stosowany wprost, bezpośrednio, nie wymaga żadnego dopasowywania do prawa krajowego

• Nakłada obowiązki i nadaje prawa bezpośrednio instytucjom wspólnotowym, obywatelom, jest wiążące dla samych państw członkowskich, ich instytucji, sądów

• W praktyce charakteryzuje wzajemne stosunki państw członkowskich i instytucji wspólnotowych

Dyrektywy - nie jest aktem normatywnym, ale zwykłym aktem prawnym. Ma charakter wiążący i jest skierowana do wszystkich państw członkowskich lub tylko do niektórych z nich. Zawiera cel do osiągnięcia, natomiast dobór środków i sposobów jego osiągnięcia pozostawia adresatowi. Poszczególne państwa członkowskie wydają akty prawne mogące mieć charakter normatywny lub administracyjny. Kontrola wykonania dyrektywy należy do Komisji Europejskiej a państwo nie realizujące dyrektywy może zostać poddane procedurze sądowej. Najczęściej dyrektywy wydawane są odnośnie standaryzacji towarów i usług.

Decyzja - ma charakter indywidualny, skierowana jest do konkretnego adresata i dotyczy konkretnej sprawy, obowiązuje w całości tych, do których jest skierowana. Nakładać może na adresata określone obowiązki, lub przyznawać określone prawa. Jest odpowiednikiem polskiej decyzji administracyjnej.

Zalecenia i opinie - nie są uchwalane wg procedury obowiązującej w odniesieniu do rozporządzeń i dyrektyw. Nie mają mocy wiążącej w stosunku do adresatów. Są formą wyrażania swego stanowiska w określonej sprawie przez organy. Zalecenia najczęściej udzielane są przez Komisję i kierowane do państw członkowskich. Znaczenie zalecenia i opinii wzmocnione jest przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości. Opinia jest środkiem prawnym najczęściej stosowanym w postępowaniu wewnętrznym między organami wspólnoty. Rozróżniamy opinie : UMOTYWOWANE dotyczące nadzoru nad przestrzeganiem prawa wspólnotowego ZWYKŁE prezentujące określone poglądy lub dostarczające informacji.

Decyzje sui generis udzielane są w formie rezolucji, co nie mieści się w systematyce źródeł prawa wspólnot

Procesy integracyjne w latach 60' i 70'

Procesy gospodarcze

1. Plan Barre'a - przewidywał ujednolicenie i zharmonizowanie polityki gospodarczej państw członkowskich oraz mechanizmy przywracania równowagi

2. Plan Schillera

3. Plan Wernera

Ad. 2 i 3. po raz pierwszy w obu planach w sposób szczegółowy zaprezentowano etapy realizacji unii walutowej i gospodarczej krajów EWG. Udało się zrealizować w 1972 porozumienie w kwestiach ograniczenia wahań kursów walutowych, powszechnie znanych pod nazwą „Węża walutowego” lub „tunelu walutowego”

1. problemy w kwestii politycznej

ustanowienie tzw. Europejskiej Wspólnoty Politycznej

1971 - wyprowadzono wspólne stanowisko dot. Kwestii politycznych odnośnie konfliktu na Bliskim Wschodzie

1974 - uregulowano terminarz spotkań szefów państw i rządów (co 3 mieś.)

Ukonstytuowanie się Rady Europejskiej

Jednolity Akt Europejski - (European Single Act)

Przyczyny

• kryzysy gospodarcze

• niedomagania w funkcjonowaniu wspólnot w tym:

• słabość europejskiej współpracy politycznej

• ­potrzeba reformy Wspólnoty oraz poszerzenia i pogłębienia integracji.

Środkiem zaradczym była rewizja Traktatu Rzymskiego, czyli podpisanie 17 lutego 1986 r w Luksemburgu przez 7 państw oraz 28 lutego w Hadze przez Danię, Włochy, Grecję jednolitego Aktu Europejskiego. Wszedł w życie 1 lipca 1987.

Postanowienia

• w zakresie gospodarczym powołano wspólne polityki w zakresie ochrony środowiska i badań naukowych

• postanowiono ustanowić UGW w oparciu o Wspólnoty, wspólną politykę zagraniczną

• Wprowadzono nowy wymiar współpracy w zakresie polityki walutowej

• Ustanowiono traktatowo po raz pierwszy ograniczenie dysproporcji rozwojowych na obszarze Wspólnoty w wymiarze społeczno gospodarczym.

Stworzono podstawy prawne dla funkcjonowania RE. Jako cel współpracy i integracji w oparciu o wspólnoty i wspólną politykę zagraniczną określono ustanowienie Unii (1987).

Traktat z Maastricht - utworzenie UE - 7.02.1992 r.

Przyczyny

• Pragnienie przejścia do wyższej formy integracji - UGW

• Zwiększenie sprawności funkcjonowania samej Wspólnoty

• Likwidacja wszelkich barier o charakterze finansowym

• Dążenie do unii politycznej.

Postanowienia

1. składa się z pięciu grup postanowień

1. 3 grupy postanowień modyfikujących wcześniejsze traktaty

2. 4ta grupa - wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

3. 5ta grupa - wspólpraca w dziedzinie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

2. grupy szczegółowe postanowień

1. Zmiana nazwy z EWG na Wspólnota Europejska

2. Postawiono następujące cele

• Trwały i zrównoważony postęp

• Pozbawienie wewnętrznych granic obszaru Wspólnoty

• Wzmocnienie spójnosci społeczno gospodarczej na terytorium Wspólnoty

• Ustanowienie Unii Ekonomiczno - walutowej

3. kwestia związana z potwierdzeniem swojej tożsamości w skali międzynarodowej

4. rozwijanie bliskiej współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

Traktat Amsterdamski - 2.10.1997

Struktura traktatu

1. zmiany w prawie materialnym

2. uproszczenia

3. przepisy ogólne i Końcowe

Zasadnicze linie reform:

• Wprowadzono przepisy o tożsamości europejskiej (unia szanuje tożsamość narodową państw członkowskich)

• Wolność religijna

• Wprowadzono instytucję ściślejszej współpracy, która pozwala na ustanowienie bliższej współpracy między niektórymi państwami członkowskimi

• Na nowo sformułowano cele wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

1. założono współpracę w sferze zbrojeń

2. powiązano bezpieczeństwo z wykonywaniem zadań w zakresie pomocy Humanitarnej, zadań ratowniczych, w sferze utrzymania pokoju oraz użycia sił zbrojnych w zarządzaniu kryzysowym.

Ustanowiono wysokiego przedstawiciela do spraw wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, którym jest Javier Solana

Najszersza reforma dotknęła wymiar sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

1. Podjęto współpracę w sferze policyjnej i sadowej w sprawach karnych

2. Podjęto współpracę w zakresie zapobiegania i zwalczania rasizmu i ksenofobii

3. Podjęto działania w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej i innej, a w szczególności handlu narkotykami, ludźmi, bronią, przestępczości wobec nieletnich, terroryzmu.

7. Kwestie instytucjonalne - reformy w prawie instytucjonalnym.

Traktat Nicejski - 26.02.2001 r.

Zasadnicze wytyczne:

1. ustalenie kształtu i składu Komisji Europejskiej - po jednym przedstawicielu z każdego państwa członkowskiego, zachowanie kolegialnego charakteru.

2. rozważanie nowego podziału głosów ważonych w Radzie - dla polski 27 głosów (12% wszystkich). Przyjęty system powinien odzwierciedlać podwójny charakter Unii - związek państw i związek narodów. Ma być przejrzysty sprawiedliwy i proponować taką większość kwalifikowaną, której elementem stałym będzie poparcie ponad 50% ludności Unii i ułatwi podejmowanie decyzji.

3. Podjęcie zagadnienia rozszerzenia zakresu podejmowania decyzji większością kwalifikowaną

MANDATY W PARLAMENCIE EUROPEJSKIM

1. Niemcy - 99

2. Wielka Brytania - 72

3. Francja - 72

4. Polska - 50

Hiszpania - 50

Budżet Unii Europejskiej

Źródłem dochodów UE są:

• cła na produkty pochodzenia rolnego

• cła na produkty pozarolnicze

• część wpływów z tytułu podatków pośrednich, czyli VAT,

• składki państw członkowskich liczone w stosunku do PKB (max Poziom wpłaty - 1,27% PKB danego państwa).

Struktura procentowa dochodów

50% - wpływy z VAT

30% - wkłady państw członkowskich (30 % Niemcy, 18 % Francja, Włochy, 10% Wielka Brytania)

Struktura wydatków budżetowych UE:

• Wspólna Polityka Rolna (CAP) 45%

• Polityka strukturalna (Fundusze) 35%

• Polityka Zewnętrzna 6%

• Badania i Rozwój 4%

• Administracja 5%

• EWWiS 1%

Unia celna

Skutki krótko- i długoterminowe utworzenia unii celnej:

1. Efekt kreacji handlu - kreacja handlu występuje wówczas, gdy handel między partnerami przesuwa się od kosztowego, objętego ochroną produktu krajowego do tańszego produktu z kraju partnerskiego, sprzyjając tym samym rozwojowi specyfikacji w danej dziedzinie.

2. efekt przemieszczenia handlu - mamy do czynienia z nim wówczas, gdy import od efektywnego lub taniego producenta z rynku światowego jest zastąpiony importem od bardziej kosztownego producenta z kraju partnerskiego.

3. efekt ekspansji handlu - z efektem ekspansji handlu mamy do czynienia wówczas gdy niższe ceny rynkowe w kraju członkowskim Unii celnej powiększają popyt globalny, który będzie zaspokajany dzięki handlowi zagranicznemu

1. Zwiększa konkurencyjność

2. Korzyści ze skali produkcji

3. Pozostałe efekty (unowocześnianie technologii, wprowadzenie nowych projektów, itp. )

Korzyści i koszty wynikające z wprowadzenia unii celnej:

O tym czy przeważają korzyści czy koszty, decydują następujące czynniki:

1. Struktura produkcji - w przypadku komplementarnych gospodarek dwóch krajów korzyści z unii celnej mogą być małe. Jeśli są konkurencyjne to wtedy mamy do czynienia z rozwojem specjalizacji i wtedy korzyści są zdecydowanie większe.

2. Przedsiębiorstwa na danym rynku, ich wielkość

3. Rozmiary Unii - im więcej krajów w unii celnej i będą silniejsze, tym lepsze będą podziały pracy między nimi.

4. Poziom taryf Unii celnej - im wyższe taryfy wyjściowe, tym większa towarzyszy im nieefektywność oraz tym większe będą skutki dla dobrobytu wynikające ze zniesienia taryf

5. Koszty transportu i koszty transakcyjne - im niższe tym większe korzyści mogą płynąć z Unii celnej

Realizacja Unii Celnej w EWG:

1. Przyjęto tzw. Wspólną taryfę celną CET (Common External Tariff) w stosunku z krajami trzecimi

2. podstawą CET była średnia arytmetyczna ceł pobieranych w różnych krajach. Wyodrębniono 7 grup towarowych, dla których przyjęto zróżnicowaną wspólną taryfę celną. Taryfy krajowe były stopniowo przystosowywane do CET

3. system CET stosuje się ogólnie do wszystkich wyrobów przemysłowych.

4. zewnętrzna ochrona ryku rolnego UE rządzi się odrębnym systemem zmiennych opłat od importu oraz subsydiów eksportowych stosowanych wobec zmiennych wielkości produkcji.

5. poziom i struktura CET kilkakrotnie sukcesywnie się zmieniały pod wpływem ogólnego dążenia do liberalizacji stosunków handlowych.

Teoretyczne zagadnienia wspólnego rynku w UE

Definicja ze wspólnym rynkiem mamy do czynienia wówczas, gdy usunięte są wszelkie bariery i przeszkody w swobodnym przepływie: kapitału, usług, towarów, ludzi.

WARUNKI OSIĄGNIĘCIA

1. usunięcie ceł, ograniczeń ilościowych i innych w obrocie towarowym

2. zapewnienie niezakłóconej konkurencji w ramach rynku

3. zbliżenie ustawodawstwa krajowego w stopniu koniecznym do funkcjonowania wspólnego rynku.

PRZESZKODY

1. główną przeszkodą w tworzeniu wolnego rynku było jego oparcie na instrumentach harmonizacji prawa, które było tworzone na zasadach jednomyślności

2. kryzysy gospodarcze lat 70-tych i 80-tych w Europie.

EFEKTY INTEGRACJI RYNKÓW I CZYNNIKÓW PRODUKCJI:

• efekt związany z rynkiem pracy - migracje z niskich zarobków i wysokich. Wpływ na popyt i podaż

• efekt rynku kapitału - wyrównanie poziomów kapitału i stóp procentowych

POZOSTAŁE EFEKTY LIBERALIZACJI I PRZEPŁYWU CZYNNIKÓW PRODUKCJI:

1. efekt restrukturyzacji

2. efekt migracji społecznej

3. efekt zwiększonej konkurencji

4. efekt koncentracji przestrzennej

13

---