Fizykoterapia

TENS - przeskórna elektryczna stymulacja nerwów. Jest to metoda objawowego leczenia przewlekłych zespołów bólowych i ostrych bólów za pomocą prądów impulsowych małej częstotliwości.

Rodzaje TENS według Gerarda Lampe

1. Tens tradycyjny ( wysokiej częstotliwości) jest to ciągły nieprzerwany łańcuch generowanych z wysoką częstotliwością pulsów o krótkim czasie trwania i niskiej amplitudzie f= 60-100 mikrosekund

2. Tens niskiej częstotliwości- stymulacja jak akupunktura, niska częstotliwość, długi czas pulsu f= do 10 Hz (optymalnie 2-4 Hz) t pulsu= 200 mikrosekund, natężenie - do wystąpienia widocznych skurczy mm

3. Tens Burst- tak jak w tensie niskiej częstotliwości ale dwa pojedyncze impulsy zastąpione zostały dwoma szerokimi sieciami pulsów, dlatego też natężenie potrzebne do uzyskania widocznych skurczy mięśniowych jest niższe niż w tensie o niskiej częstotliwości

4. Brief Intense Tens- natężenie najwyższe tolerowane przez pacjenta powoduje skurcz tężcowy f= 100 Hz t pulsu= 200 mikrosekund

5. Tens modulowany- jeden z parametrów tzn. częstotliwość, szerokość pulsu, natężenie pulsu jest modulowane

Działanie tens na obwodowy system modulacji bólu (blokada przewodzenia)

- oddziaływanie prądem na odpowiednie cienkie włókna nerwowe i zahamowanie informacji przez nie przewodzonej

- hamujące działanie wokół błony komórki nerwowej

- maleje aktywność nerwów III i IV grupy oraz szybkość przewodzenia

- silna stymulacja Tens powoduje wpływ jonów potasu część zew. Błony komórkowej zachowuje ładunek dodatni, aby czasowo nerw nie mógł być pobudzony

-oddziaływanie HIVI TENS (Brief intense)

Oddziaływanie TENS na rdzeniowy system modulacji

- stymulacja grubych i średnio grubych włókien nerwowych

-pobudzanie włókien typu A wywiera efekt pobudzający na istotę galaretowatą na szczycie tylnego słupa rdzenia kręgowego

- ten z kolei na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego jest w stanie hamować presynaptyczne przekazywanie impulsów z receptorów bólowych do komórek transmitujących T

- zamknięcie bramki z powodu wysokiej aktywności włókien typu A

- TENS- wysoka częstotliwość, krótki czas impulsu, niskie natężenie

Działanie TENS na centralny system modulacji

- produkcje naturalnych opiatów ( w przysadce mózgowej i w rdzeniu kręgowym)

- Enkefalina- szybko działa likwidując ból na krótko

- Endorfina- działa powoli, na dłużej likwiduje ból

-TENS- częstotliwość poniżej 10Hz

Dobór TENS- u

-wg skali (VAS)

• Do 3- obwodowy system modulacji, TENS HIFI

• Do 7- TENS Burs

• Do 10- TENS ciągły puls 100 mikrosekund, częstotliwość 100Hz

Ułożenie elektrod

1. Lokalne- w obszarze bólu

2. Przykręgosłupowe- leczenie segmentalne

3. Punkty motoryczne

4. Punkty akupunkturowe

Czas zabiegu

TENS tradycyjny - 30- 90 min

TENS niskiej częstotliwości - 20- 30 min ( nie dłuższy niż 45 min, gdyż można spowodować wyczerpanie produkcji endorfin)

TENS Burst- około 30 min

TENS Brief Intense- ok. 15 min

TENS modulowany - ok. 15 min

Zabieg TENS wykonujemy 2- 4 x dziennie

Wskazania

• Zespoły bólowe dolnego odc. Kręgosłupa

• Zespoły bólowe szyi

• Uszkodzenia nerwów obwodowych

• Bóle reumatyczne

• Bóle miesiączkowe

• Bóle poporodowe

• Bóle fantomowe

• Bóle głowy

PRĄDY INTERFERENCYJNE (NEMECa)

Powstają przez nałożenie dwóch prądów średniej częstotliwości niezmodulowanych o nieznacznie różniących się częstotliwościach

I= 4000Hz, II= 3900 lub 4100 Hz

(w wyniku modulacji amplitudy w tk. Powstaje prąd małej częstotliwości)

PARAMETRY

• AMF- amplitudowa modulowana częstotliwość. Odnosi się do różnicy w częstotliwości prądów między dwoma obwodami. Wybieramy taką wartość jaką chcemy uzyskać w tkankach w zależności od celów leczniczych

• SPECTRUM- jest to różnica między najwyższą a najniższą wartością AMF

Działanie biologiczne

0-10 Hz- wywołuje skurcze mm, przyspiesza przepływ krwi w żyłach i wchłanianie obrzęków

25-50 Hz- pobudzenie mm. Szkieletowych, zapobieganie zanikom mm z bezczynności, wspomaga żylny przepływ krwi

50-100Hz- działanie przeciwbólowe, obniża napięcie mm.

90-100 Hz - przeciwbólowo, przekrwienie tkanek

0-100Hz- wykazuje działanie wszystkich poprzednich zakresów

Sposoby aplikacji

• Punkty bolesne lub spustowe

• Nerwy

• Przykręgosłupowo

• Na mięśnie

Rodzaje elektrod

• Płaskie

• Podciśnieniowe

• Płaskie czteropolowe

Wykonanie zabiegu

Metoda statyczna ( statyczne pole interferencyjne)

• Zabieg wykonuje się za pomocą dwóch par elektrod c niezależnych obwodów

• Elektrody układane są na skórze tak aby tworzyły kwadrat

• Elektrody z jednego obwodu układamy po przekątnej

• Maksymalna interferencja zachodzi w miejscu skrzyżowania się przekątnych obydwu elektrod

Metoda dynamiczna( dynamiczne pole interferencyjne)

• Jak wyżej

• Przeciwstawna zmiana natężenia prądów na elektrodach, tak by ogólna wartość natężenia była stała

Ogólne zalecenia w doborze parametrów

Stan ostry

• AMF powyżej 100Hz

• Spectrum 10- 50 HZ

• Czas przemiatania - powyżej 5 s

• Czas zbaczania powyżej 50%

• Zabiegi 2x dziennie, ale krótki czas zabiegu

Stan przewlekły

• AMF 10-50 Hz

• Spectrum 10-50 Hz

• Czas przemiatania 1-2 s

• Czas zbaczania poniżej 50%

• Czas zabiegu do 15 min

Wskazania

• Zanik mm z bezczynności

• Skręcenia, zwichnięcia

• Opóźnienie zrostu kostnego

• Zaburzenia ukrwienia

• Zmniejszenie obrzęku

• Zmniejszenie bólu- ostrego i chronicznego

Przeciwwskazania

• Gorączka infekcje

• Nowotwory

• Rozrusznik serca

• Ciąża

• Miesiączka

• Duże otwarte rany

• Zakrzepowe zapalenie żył

• Łuszczyca, zapalenie skóry

• Klatka piersiowa jama brzuszna

---