9.03.2004r.

Translokacja naprzemienna

Następstwa fenotypowe

• Poronienia samoistne

• Dzieci z wadami

• U mężczyzn: stałe lub okresowa niepłodność, nieprawidłowa spermatogonia.

Segregacja chromosomów z translokacji wzajemnej w czasie I poziomu mejotycznego

Trisomia 1-szego chromosomu - zawsze letalna

Najczęstsze trisomie chromosomowe: 18, 21

Segregacje: 2:1; 3:1; 4:0

Chromosom 7- bardzo ważny dla cyklu komórkowego

Zespół Downa- cytogenetyka- 1:600, 1:1000 żywych urodzeń

1. Klasyczna homogenna trisomia 21: 47,XX,+21

2. Mozaikowatość

• 47,XX,+21[95]/46,XX[5]

• 46,XX[95]/47,XX,+21[5]- prawidłowy

( w nawiasach liczba komórek z trisomią; /-mozaikowatość)

3. Trisomia translokacyjna

1. DE NOVO- dzieckoma jako pierwsze w rodzinie

2. Nosicielstwo zrównoważonej translokacji chromosomu 21 na inny chromosom (najczęściej akocentryczny 14) przez rodzica

Ad.1,2

Występowanie: krzywa biomodalna

Po 35 r.ż - zwiększa się ryzyko rodzenia dzieci z wadami, z trisomiamii

Ryzyko urodzenia dziecka z trisomią

I dziecko II dziecko

<35r.ż 1/700 1/50

Jeżeli urodzi 1 dziecko z trisomią, to ryzyko urodzenia dziecka następnego z trisomią zwiększa się do 1/50.

<35r.ż - skłonność do non-dysjunkcji

- ukryta mozaika

- mozaika gonadalna- zdrowa, ale w gonadach dodatkowy chromosom 21

Mężczyźni z zespołem Downa- bezpłodni.

I dziecko II dziecko

≥35r.ż 1/50 1/50

W tym wieku ryzyko urodzenia 1 czy 10 dziecka jest 1/50

- akumulacja błędów genetycznych w „starej” komórce jajowej

- zmniejszona zdolność odrzucania zarodków z +21

• ryzyko dla krewnych II i III stopnia- nie większe niż populacyjne.

Trisomia translokacyjna

• jeśli występuje genowo to nie ma ryzyka

Translokacja robertsonowska (14, 21)

• Ryzyko teoretyczne urodzenia dziecka z zespołem Downa: 1/3

• Ryzyko empiryczne( praktyczne) 15% - matka nosicielka; 5-10%- ojciec nosiciel

• Kariotyp

Rodzica: 45,XX lub XY, -14, -21, +t rob (14;21)

Dziecko: 46, XX lub XY,-14, +t rob (14; 21)

Translokacja robertsonowska t rob (21; 21)

Ryzyko: 100% jeśli dziecko urodzi się, to na pewno z zespołem Downa

• Ryzyko trisomii translokacyjnej przy nosicielstwie translokacji zrównoważonej chromosomu 21- niezależnie od wieku zrównoważenie mamy przez całe życie

• Ryzyko dla krewnych II i III stopnia rodzinne nosicielstwo translokacji

Cechy zespołu Downa

• Progeria- przyspieszone starzenie się

• szybsze skracanie telomerów, po każdym podziale telomery mniejsze

• naprawa DNA - upośledzenie

• niska odporność nieswoista

• aktywność dysmutazy nadtlenkowej (sod)- większa podatność na infekcje

• białko S100β - wiązanie cynku - niska aktywność grasicy

• upośledzenie aktywności limfocytu T- niska chemotaksja neutrofili

• zwiększona podatność na nowotwory (białaczki ostre: M7 - 400 razy większe) na chromosomie 21 znajduje się onkogen stymulujący ten typ białaczki

• zmniejszona podatność na nowotwory narządowe

• ogólne zaburzenia metaboliczne

Wykrywanie zespołu Downa

• fenotyp (+), kariotyp ( limfocyty T) (+) rozpoznanie

(-)

• analiza większej liczby komórek (100) (+) rozpoznanie

(-)

• kariotyp innego listka zarodkowego (np.fibroblastów) (+) rozpoznanie

(-)

• badanie molekularne, sondy swoiste dla regionu 21q22.2 - 21q22.3 (niepeLne trisomie, duplikacje prążków)

Metody molekularne: PCR, F.I.S.H.

3

---