Chemia organiczna:
Pyt.14
Pod względem chemicznym mydło jest mieszaniną soli sodowych lub potasowych długołańcuchowych kwasów tłuszczowych otrzymaną przez hydrolizę (zmydlenie) tłuszczu roślinnego za pomocą alkaliów.
Surowe grudki mydła zawierają oprócz mydła glicerynę i nadmiar alkaliów, ale mogą być oczyszczone przez zagotowanie z wodą i dodanie NaCl w celu wytrącenia czystych soli; karboksylanów sodowych.
Mydła wykazują właściwości czyszczące, ponieważ dwa końce cząsteczki mydła mają odmienną naturę. Jeden koniec długołańcuchowej cząsteczki, będący karboksylanem sodu, jest jonowy i dlatego jest hydrofilowy. W efekcie próbuje on rozpuścić się w wodzie. Natomiast długa węglowodorowa część cząsteczki jest niepolarna i hydrofobowa i wykazuje skłonności do rozpuszczania się w tłuszczu. Sumarycznym wynikiem tych dwóch przeciwstawnych tendencji jest powinowactwo mydeł zarówno do tłuszczu, jak i do wody, z czego wynika ich przydatność jako środków piorących.
Gdy mydła zostają rozproszone w wodzie tworzą się micele, gdzie hydrofobowe ogony skupiają się razem w splątaną kulę, a jonowe głowy wystają na zewnątrz warstwy wodnej. Kropelki tłuszczu i oleju rozpuszczają się w wodzie, gdy zostana pokryte niepolarnymi
„ogonami” cząsteczek mydła ze środka miceli. Gdy zostaną rozpuszczone, tłuszcz i brud mogą zostać spłukane.
W wodzie twardej, która zawiera jony metali, rozpuszczalne karboksylazy sodu przekształcaja się w nierozpuszczalne sole wapniowe i magnezowe, pozostawiając osad.
Pyt.20
Reakcje pericykliczne to reakcje przebiegające w ten sposób, że tworzenie nowych wiązań i rozrywanie starych następuje jednocześnie w cyklicznym stanie przejściowym. Termin jednocześnie oznacza, że wszystkie zmiany związane z rozrywaniem i tworzeniem wiązań zachodzą jednocześnie, w sposób uzgodniony w jednym etapie; nie stwierdzono obecności produktów pośrednich. Wyróżniamy r.elektrocyklizacji (elektrocykliczne), r.cykloaddycji oraz przegrupowanie sigmatropowe.