Rozchodzenie sie fal ultrakr贸tkich i mikrofal.
Fale ultrakr贸tkie i mikrofale obejmuj膮 cz臋stotliwo艣ci powy偶ej 30 MHz. Wyr贸偶nia si臋 cztery podzakresy:
- fale metrowe 30 - 300 MHz (10m - 1 m),
- fale decymetrowe 300 - 3000 MHz (1 m - 10 cm),
- fale centymetrowe 3 - 30 GHz (10 cm - 1 cm),
- fale milimetrowe 30 - 300 GHz (10 mm - 1 mm).
W cz臋sci pasma mikrofalowego od 1 do 40 GHz funkcjonuje jescze podzia艂 na tak zwane pasma radarowe.
Fale ultrakr贸tkie rozchodz膮 si臋 w zasadzie prostoliniowo, podobnie jak 艣wiat艂o widzialne. Podlegaj膮 one odbiciu od obiekt贸w o du偶ej g臋sto艣ci, oraz rozpraszaniu i t艂umieniu w atmosferze i innych o艣rodkach.
Gdyby stwierdzenie takie by艂o w stu procentach 艣cis艂e ich zasi臋g powinien ogranicza膰 si臋 do horyzontu optycznego. W rzeczywisto艣ci zasi臋g fal ultrakr贸tkich jest wi臋kszy dzi臋ki refrakcji troposferycznej, dyfrakcji, czyli za艂amaniu toru fali na kraw臋dzi horyzontu czy wzniesie艅 i budynk贸w, no i niekiedy dzi臋ki odbiciom od 艣lad贸w meteoryt贸w w atmosferze.
W praktyce zasi臋g 艂膮czno艣ci na falach ultrakr贸tkich mo偶na okre艣li膰 wed艂ug uproszczonego wzoru:
Gdzie:
h - wysoko艣膰 anteny nadawczej,
H - wysoko艣膰 anteny odbiorczej.
Mechanizm t艂umienia i rozpraszania fal ultrakr贸tkich w troposferze nie jest do ko艅ca wyja艣niony. Rozpraszaniu fal ultrakr贸tkich towarzysz膮 fluktuacje wynikaj膮ce ze zmian stopnia refrakcji i zmienno艣ci zjawisk meteorologicznych. T艂umienie jest spowodowane g艂贸wnie obecno艣ci膮 wody pod postaci膮 opad贸w (deszczu, 艣niegu, gradu, mg艂y, itd) i pary wodnej. Intensywno艣膰 t艂umienia zale偶y od d艂ugo艣ci fali; dla fal poni偶ej 10 cm (pasmo radarowe) t艂umienie gwa艂townie ro艣nie. W radiolokacji wp艂yw t艂umienia sygna艂u przez opady zmniejsza si臋 przez stosowanie polaryzacji ko艂owej fal i tzw. prac臋 diversity, plegaj膮c膮 jednoczesnej pracy dw贸ch kana艂贸w nadawczo - odbiorczych radaru z r贸偶nymi cz臋stotliwo艣ciami powtarzania impuls贸w.
Z w艂asno艣ciami propagacyjnymi fal ultrakr贸tkich wi膮偶e si臋 zjawisko paso偶ytniczej modulacji fali, powsta艂ej wskutek odbi膰 sygna艂u VOR od wiruj膮cych 艣migie艂 samolot贸w. Modulacj臋 paso偶ytnicz膮 obserwowano niekiedy we wskazaniach odbiornik贸w nawigacyjnych VOR na pok艂adzie samolot贸w, nap臋dzanych silnikami t艂okowymi. Szczeg贸lnie podatne by艂y du偶e samoloty komunikacyjne, kt贸rych 艂opaty 艣migie艂 maj膮 d艂ugo艣膰 blisk膮 po艂owie d艂ugo艣ci fal 艣rodka zakresu radiowego VOR (108 -117.900 MHz).
Zakres fal ultrakr贸tkich jest chyba najintensywniej wykorzystywanym zakresem radiowym, g艂贸wnie dzi臋ki temu 偶e zak艂贸cenia s膮 tu o wiele mniejsze ni偶 na innych zakresach. Poniewa偶 nat臋偶enie pola dla fal tego zakresu zale偶y od bardzo wielu czynnik贸w (cz臋stotliwo艣膰, polaryzacja fali, wysoko艣膰 zawieszenia anten, parametry elektryczne gruntu) opracowuje si臋 atlasy teoretycznych krzywych nat臋偶enia pola w funkcji odleg艂o艣ci. S膮 one opacowywane bez dla idealnej powierzchni Ziemi i tzw. atmosfery znormalizowanej. Opracowanie teoretycznych krzywych propagacji dla wszelkich mo偶liwych warunk贸w nie jest mo偶liwe (no, przynajmniej na razie - teraz prawie co dzie艅 kto艣 gdzie艣 robi co艣 niemo偶liwego). Do cel贸w praktycznych u偶ywa si臋 statystycznych krzywych propagacji, opracowanych w wyniku powtarzanych przez d艂u偶szy czas pomiar贸w w r贸偶nym terenie i r贸偶nych warunkach klimatycznych. Podaj膮 one prawdopodobie艅stwo zaistnienia danego nat臋偶enia pola w jakim艣 procencie czasu w funkcji odleg艂o艣ci. Kr贸tko: istnieje uzasadnione podejrzenie mo偶liwo艣ci powstania prawdopodobnej szansy 偶e b臋dzie si臋 zgadza艂o.