Temat: Jednostka a spoeczestwo.
Jednostka spoeczna to okrelenie jakiego uywa si wobec czowieka jako spoecznego indywiduum, uksztatowanego przez spoeczestwo w procesie socjalizacji.
Spoeczestwo jest to dua zbiorowo spoeczna zamieszkujca dane terytorium posiadajce wspóln kultur, wspóln tosamo oraz sie wzajemnych stosunków spoecznych.
Posiada wasne instytucje pozwalajce na funkcjonowanie oraz form organizacyjn w postaci pastwa, plemienia, narodu.
Typologia spoeczestwa
tradycyjne
formy: - spoeczestwo zbieracko-myliwskie (koczownicze)
- spoeczestwo rolnicze (osiade)
- spoeczestwo przemysowe
- spoeczestwo poprzemysowe.
Temat: Zbiorowo spoeczna.
Zbiorowo spoeczna to zbiór osób zajmujcych w danym czasie trwale lub nie, dan przestrze miedzy którymi dochodzi do interakcji i pojawi si mog stosunki spoeczne.
W przypadku gdy w danej zbiorowoci wytwarza sie struktura spoeczna, a jej czonkowie zaczynaj wspólnie realizowa istotne dla wszystkich cele, wówczas taka zbiorowo moe sta si grupa spoeczn.
Etapy tworzenia si zbiorowoci spoecznej:
Styczne:
a) styczno przestrzenna
b) styczno psychiczna
c) styczno spoeczn
Wzajemne oddziaywanie.
Pobudzanie do staych dziaa spoecznych w celu zaspokojenia potrzeb grupy.
Wytworzenie sie staych stosunków spoecznych.
Ksztatowanie sie wzajemnych zalenoci.
Interakcja spoeczna jest to wzajemne oddziaywanie na siebie jednostek spoecznych za pomoc kodów.
Interakcja zogniskowana.
Interakcja niezogniskowana - wystpuje wtedy gdy uczestnicy znajduj si obok siebie przypadkowo, polega na obserwacji tych osób.
Interakcja symboliczna - dokonuje si podczas komunikacji werbalnej i niewerbalnej, polega na wzajemnym rozszyfrowywaniu i interpretacji znaczenia symboli wykorzystywanych przez drug osob w procesie komunikacji.
Interakcja transakcyjna - polega na procesie nagród i kar pomidzy podmiotami miedzy którymi wystpuje komunikacja.
Temat: Grupa Spoeczna.
Grupa spoeczna jest to zbiór co najmniej trzech osób, którego czonkowie wspódziaaj ze sob w celu zaspokojenia wlanych potrzeb. Charakteryzuje sie wzgldnie trwa struktur spoeczn i wzgldnie jednolitym systemem norm i wartoci.
Cechy tworzce grup spoeczn:
Minimum trzy osoby. Tworzenie stosunków spoecznych (koalicja, opozycja, mediacja)
Zachodz w niej czste, trwae i bezporednie interakcje na wspólne osiganie wyznaczonego celu.
Grupa spoeczna charakteryzuje si trwa struktura spoeczna; kady czonek zajmuje okrelon pozycj; midzy czonkami wystpuj wizi spoeczne; miejsce w strukturze jest powizane z przestrzeganiem przez jednostk przyjtych grupie norm spoecznych.
Grupa spoeczna jest to jaki system statusów spoecznych i ról spoecznych wynikajcych z pozycji spoecznych czonków tej grypy..
wiadomo przynalenoci do grupy przez jej czonków.
Struktury wewntrz grupy:
Struktura komunikacji - odnosi si do sieci wzajemnych interakcji w grupie, jest to istotne ze wzgldu na szybko przepywu informacji przy realizowaniu przez grup celów.
Struktura przywództwa - okrela relacje poddastwa i dostp do wadzy poszczególnych czonków grupy. Przywództwo moe by formalne lub nieformalne.
Struktura socjometryczna - okrela wzajemne postawy jednostek wzgldem siebie, które spajaj grup.
Spójno grupy
wan rzecz dla istnienia grupy jest jej spoisto, która okrela grup jako zintegrowan grup, nie wystpuj w niej luki.
Spójno jest silniejsza w grupach maych ze wzgldu na kontrole spoeczn wzgldem postaw, norm i wartoci.
Grupa spoeczna a jednostka.
Grupa spoeczna wywiera nacisk na jednostk poprzez podporzdkowanie jej wobec panujcych w grupie norm i wartoci przez co podczas socjalizacji przeksztaca sie ona z jednostki biologicznej w jednostk spoeczna.
Wymagania stawiane czonkom grupy zamykaj si na dwóch poziomach:
wzór fizyczny - wygld
wzór moralny - zespó cech jakie jednostka powinna wykaza w swoim postpowaniu.
Suma de czonków do realizowania zadania zbiorowego wyraa si wol zbiorow grupy. Jej istnienie przejawia si konsekwentnym i efektywnym realizowaniem zada. Czsto jest to podoem dla zjawiska solidarnoci grupy.
Zbyt silne identyfikowanie si z grup spoeczn prowadzi do patologicznego konformizmu i objawia si syndromem grupowego mylenia.
Wzrost liczebnoci grupy:
Prawo Olsona - wzrost liczebnoci grupy zmniejsza aktywno jej czonków.
Prawo Parkinsona - zwikszenie liczby czonków zmniejsza moliwo osignicia celu, chyba ze dokonamy podziau na grupy zadaniowe. Zwikszenie grupy czonków zmniejsza spójno grupy. W duej grupie wystpuje rzadsza komunikacja.
Georg Simel - “Tylko proste idee s wstanie poruszy masy”; “To co ma by wspólne dla wszystkich musi zosta przystosowane przez najprymitywniejszych czonków grupy.”
Temat: Rodzaje grup spoecznych.
Grupa spoeczna posiada zazwyczaj okrelone kryteria rekrutacjo czonków i funkcje czonka grupy. Ze wzgldu na kryteria przyj do grupy mona wyróni grupy ekskluzywne lub inkluzywne.
Grupa ekskluzywna to typ grupy spoecznej, do której przynalee mog jednostki speniajace odpowiednie kryteria przynalenoci. Ekskluzywno grupy wzrasta wraz z trudnoci przynalenoci do niej.
Kryteria przyjmowania do takiej grupy to:
-pochodzenie
-status spoeczny.
Grupa inkluzywna - przeciwstawna do grupy ekskluzywnej, czonkiem moe by kady czowiek (np. Klub Mioników Piki Nonej).
Grupy moemy podzieli na:
formalne - sformalizowane stosunki, sztywna struktura, kontrola spoeczna, przypisane role spoeczne.
nieformalne - elastyczna struktura, brak formalnie wytyczanych zada, brak formalnej kontroli.
Grupa odniesienia - wystpuje wówczas kiedy jakie cechy, wartoci bd wzory zachowa zostaj przeniesione na jej czonków.
Grup odniesienia dzieli sie na:
grup odniesienia porównawczego.
grup odniesienia normatywnego.
Grupa pierwotna - to grupa spoeczna, do której jednostka wchodzi w procesie socjalizacji pierwotnej np. rodzina.
Grupy pierwotne s na ogó mae, posiadaj szczególna trwao, charakter kontaktów jest niewyspecjalizowany, zayo czonków grupy jest do dua.
Rodzina - grupa oparta na pokrewiestwie.
Dziecica grupa zabawowa - oparta na stosunkach przyjaznych.
Spoeczno lokalna - grupa oparta na stosunkach ssiedzkich.
Grupa wtórna - charakteryzuje sie maa trwaoci, du liczba czonków, maj okrelony cel, formalny i rzeczowy typ wizi, komunikowanie si ma charakter nieosobowy.
Temat: Rodzina jako grupa pierwotna.
Rodzina - podstawowa grupa spoeczna skadajca si z rodziców, dzieci i krewnych.
Cechy rodziny:
formalna wi okrelajca wspólne obowizki rodziców i dzieci;
wi maeska - to wi midzy mem i on, na wi maeska skada sie wi emocjonalna i fizyczna;
wspólnota materialna i mieszkaniowa oraz zespó penionych przez ni funkcji;
wi pokrewiestwa - pokrewiestwo zachodzi wtedy gdy jej czonkowie s poczeni biologicznym zwizkiem krwi (gównie zachodzi to midzy rodzicami i dziemi);
wi powinowactwa - tworz jednostki, które wchodz w rodzin nie przez adopcj lecz poprzez maestwo (np. szwagier, te, zi).
Funkcje rodzinne:
prokreacja - zapewnienie cigoci gatunku.
Spoeczna - przygotowanie do ycia spoecznego, zaspokajanie potrzeb duchowych i materialnych.
Kulturowa - uczymy kultury, dobrego zachowania.
Gospodarcza - prowadzenie gospodarstwa domowego.
Seksualna
legalizacyjno-kontrolna.
Patologie ycia rodzinnego:
alkoholizm
narkomania
zdrada
nie wywizywanie si z obowizków maeskich i rodzinnych.
Rodzina:
dua - rodzina skada si z trzech pokole w linii prostej.
Maa - matka, ojciec, dziecko - rodzina maa pena.
Maa niepena -matka i dzieci/ojciec i dzieci.
Kryteria dziedziczenia:
patrylinearne - pochodzi od ojca, dzieci dziedzicz po ojcu.
Matrylinearne - dzieci dziedzicz po matce.
Hierarchia prestiu:
patrialne - ojciec jest gow rodziny.
Martialne - matka jest gow rodziny.
Egalitarne.
Maestwa:
monogamiczne
poligamiczne
* poliandryczne (kobieta ma kilku mów)
* poligamiczne (mczyzna ma kilka on)
endogamiczne - maonkowie pochodz z tej samej grupy spoecznej
egzogamiczne - maonkowie pochodz z rónych grup spoecznych.
matrylokalne - maestwo mieszka u rodziny ony
patrylokalne - maestwo mieszka u rodziny ma.
Wiejskie
miejskie.
Temat: Spoeczno lokalna.
Spoeczno lokalna - to zbiorowo zamieszkujca okrelone terytorium np. parafia, wie, osiedle.
Wystpuj w niej silne wizi wynikajce ze wspólnoty interesów i potrzeb, a take poczucia przynalenoci do zamieszkiwanego miejsca.
Spoeczno lokalna:
* miasta
* wsi.
Elementy Tworzce spoeczno lokaln:
przestrze - geograficznie wydzielone terytorium;
zbiorowo zamieszkujca to terytorium;
interakcje zachodzce midzy osobami zamieszkujcymi to terytorium;
wspólne wizi ludzi i instytucji;
poczucie sentymentu do miejsca zamieszkania.
Temat: Subkultury modzieowe.
Subkultura - wyodrbniona grupa spoeczna, wyodrbniona wg jakiego kryterium.
Subkultura modzieowa - nazwa grupy modzieowej, w której normy obyczajowe, zasady postpowania, ubiór - odbiegaj od norm reszty spoeczestwa.
Temat: Wi spoeczna.
Wi spoeczna - jest to wiadomo przynalenoci do grupy; zachowywanie waniejszych postaw grupowych, kult wspólnych wartoci, wiadomo wspólnych interesów oraz przedkadanie interesów grupy nad interesy osobiste.
Uogólniajc wi spoeczna jest to sie wzajemnych stosunków i powiza czcych ludzi w trwae zbiorowoci spoeczne.
Wizi - styczno:
styczno przestrzenna
styczno psychiczna - jednostronne lub wzajemne zainteresowanie sie osób.
Styczno spoeczna.
Wizi:
osobiste - zachodz midzy znajomymi;
rzeczowe - wystpuj w pracy.
Temat: Naród.
Naród jest to pojcie socjologiczne, które nie ma jednoznacznej definicji. Jest to zbiorowo terytorialna o okrelonym skadzie etnicznym, wspólnot o podou gospodarczym, politycznym, spoecznym i kulturowym wytworzona w procesie dziejowym przejawiajc si w wiadomoci swych czonków.
Czynniki wpywajce na powstanie narodu:
wiadomo narodowa - kwestia postrzegania wasnej wiadomoci jako narodu.
Jzyk
Religia
Historia
Pochodzenie etniczne.
Naród - wspólnota ludzi zamieszkujcych teren o wspólnej przeszoci historycznej, kulturze i jzyku.
Potoczne ujcie narodu
Zbiorowo, w której naturalne wizi wyrosy ze wspólnoty przekona i terytorium. Wi ta nie jest wyranie sformalizowana, ale funkcjonuje w wiadomoci wszystkich jednostek i znajduje swój wyraz w twórczoci artystycznej, postawach itd.
Biologiczne ujcie narodu (w. Hamilton) uwaa, e naród mona okreli jako zespó wizi opieranych na poznawczo postrzeganych cechach wspólnych, a nie na instynktownym popdzie. Skonno do ksenofobii i agresji s uwarunkowane biologicznie, ale sposób ich wyraania naley do sfery definiowanej kulturowo.
Polityczna koncepcja narodu (Ernest Gellner)
idea nacjonalizmu bya pierwotna, a powstanie narodu jest jej wynikiem.
Kulturaistyczna koncepcja narodu (Antonina Kosowska) - istnieje zwizek pomidzy narodem, a jego podoem etnicznym. Grupa etniczna i naród s wspólnot posiadajc odrbna tosamo i kultur.
Powstanie i funkcjonowanie kultur narodowych realizuje si przez dziaanie mechanizmów:
tworzenie systemów symbolicznych.
Wyodrbnienie tych systemów jako waciwych.
Wyeksportowanie do szerszych zbiorowoci.
Wyeksportowanie muzyki poza granice pastwa.