Socjologia naukowa, w odróżnieniu od potocznej, cechuje się tym, ze
badają i uprawiają ją już wyspecjalizowani naukowcy - socjologowie, a
ich wiedza opiera się głównie na badaniach. COmte podkreślał, że
socjologia jako nauka o społeczeństwie ma badać podstawowe zasady
funkcjonowania świata społecznego. Wierzył, że można je wykorzystać do
przewidywania dalszego przebiegu badanych procesów i praktycznie
oddziaływać na rzeczywistość, by polepszyć warunki życia człowieka.
Comte, wskazując na metody badań, uważał, że socjolog stosuje:
#metody znane innym naukom: czysta obserwacja, eksperyment i metoda
porównawcza. Comte liczył się jednak z potrzebą modyfikacji tych metod
#socjolog musi dołączyć do metod badawczych także metodę historyczną,
która jest dla socjologii swoista i najbardziej właściwa, bo socjolog
musi analizować i porównywać kilejne stany rozwoju ludzkości. Trzeba
więc pewne fakty i zjawiska rozpatrywać w kontekście historycznym.

Badaczem, który w XIX wieku rozwijał socjologię jako naukę był brytyjski
socjolog Herbert Spencer (1820-1903). Był on twórcą podstawy badawczej
zwanej funkcjonalizmem. Funkcjonalizm wymaga, by wszystkie analizy
specyficznych kulturowych i społecznych zachowań, uwzględniały funkcje,
jakie pełnią one w społeczeństwie jako całości. Chodzi o analizę, z
jakich części składają się różne zbiorowości i jakie te części pełnią
funkcje. Jeżeli poszczególne części składowe pełnią swoje funkcje, robią
to, co powinny robić, wtedy ta całość jest spójna i jest to dobry stan,
pożądany. Spencer porównywał społeczeństwo do organizmu ludzkiego, w
którym dla optymalnego działania wszystkie elementy muszą odpowiednio
pracować i współpracować.

Kontynuatorem metody analizy Spencera był pierwszy wielki socjolog
francuski Emile Durkheim. Zmodyfikował on koncepcje Spencera. Poszukując
odpowiedzi na pytania dotyczące spójności społeczeństwa stwierdził, że
szczególnie ważną podstawę integracji społeczeństwa stanowią systemy
symboli kulturowych, czyli wartości, przekonań, dogmatów religijnych,
ideologii, itp, tworzące zbiorową świadomość w społeczeństwie.
Spencer postulował prowadzenie badań w skali makro, zaś Durkheim uważał,
że nalezy pogłębić je badaniami na skalę mikro.

Badaniami struktur i procesów społecznych zajmował się też niemiecki
socjolog Karol Marks. Uważał on, że podstawowe prawa historii można
odnaleźć w strukturze ekonomicznej społeczeństwa (teoria materializmu,
podstawowe zmiany- procesy wynikają z czynników ekonomicznych). więc
przyczyn różnych zjawisk należy szukać w sferze czynników ekonomicznych.
Według Marksa społeczeństwo dzieli się na dwie klasy: właścicieli
środków produkcji i takich, którzy ich nie posiadają. Podział ten Marks
traktował jako podstawowe źródło napięć między tymi klasami. W ten
sposób Marks zainspirował powstanie teorii socjologicznej, zwanej jako
teoria konfliktu albo socjologia konfliktu. Według tej teorii w
systemach społecznych zawsze utrzymuje się pewien konflikt interesów
między posiadaczami a biednymi. Prowadzi on do kryzysów ekonomicznych,
które w konsekwencji prowadzą do powstania nowych struktur społecznych i
rozwoju.
W dużej mierze do poglądów Marksa nawiązywały poglądy jego rodak Maksa
Webera. Dowodził on, że treść wierzeń religijnych rodzącego się
protestantyzmu (stawiającego na pierwszym miejscu takie cechy jak:
oszczędność, zapobiegliwość, umiarkowanie i ciężka praca) odegrała
większą rolę w kształtowaniu się przemysłowego kapitalizmu w Europie niż
czynniki ekonomiczne, jak przekonywał Marks.

2.PRZEDMIOT I FUNKCJE SOCJOLOGII.
PRZEDMIOT SOCJOLOGII
Socjologia to nauka o zbiorowościach ludzkich. Bada ona:
#zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi
(jak powstają zbiorowości)
#struktury tych zbiorowości
#zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach, wynikające ze
wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie, siły skupiające i siły
rozbijające te zbiorowości.
#zmiany i przekształcenia w nich zachodzące

FUNKCJE SOCJOLOGII

#Funkcja poznawcza - polega na badaniu i dostarczaniu wiedzy o
rzeczywistości społecznej. Realizuje ją badacz.

#Funkcja humanistyczna - socjologia poprzez badanie i opis
rzeczywistości społecznej nie tylko dostarcza wiedzy o zbiorowościach,
zjawiskach i procesach społecznych, ale także oddziałuje na świadomość
ludzi poznających tę wiedzę.

#Funkcja socjotechniczna polega na wykorzystaniu wiedzy, teorii i pojęć
socjologicznych w praktycznym działaniu.

3.ZNACZENIE SOCJOLOGII POTOCZNEJ I JEJ PODSTAWOWE BŁĘDY.
Charakterystyka socjologii potocznej według Thomasa i Znanieckiego,
wskazuje na pewne jej błędy, ale nie dyskredytuje jej całkowicie.
Owe błędy to:

#socjologia potoczna mylnie zakłada, że znamy rzeczywistość ponieważ w
niej żyjemy i na takiej podstawie życiowej znajomości możemy przyjąć
jako pewne nasze wiadomości o stosunkach społecznych.

#drugim błędem socjologii potocznej jest stosowanie niewłaściwej metody
badawczej. Thomas i Znaniecki uważali, że tworząc opinie ludzie często
do posiadanych poglądów dobierają fakty, które ten pogląd uzasadniają. A
w nauce najpierw należy zebrać szereg faktów i dopiero na ich bazie
tworzyć, formułować opinie.

#trzecim błędem socjologii praktycznej jest rozpatrywanie faktów w
izolacji od szerszych całości społecznych. Ludzie są subiektywni i
analizują fakty kierując się swoją subiektywną wiedzą, ze swego punktu
widzenia. A na owe fakty mogą pzrezież wpływać czynniki o różnorodnym
charakterze. Czy więc socjolog będzie obiektywny? Czy potrafi
obiektywnie postrzegać fakty? Tak, jeśli najpierw przeprowadzi badania,
a dopiero potem na ich podstawie zinterpretuje fakty.

Wnioskiem z powyższych rozważań jest fakt, że zdrowy rozsądek,
aczkolwiek tak potrzebny w ocenie rzeczywistości, nie jest wystarczającą
podstawą obiektywnej i poprawnej oceny faktów.

4.KULTURA I JEJ STRUKTURA.
Kultura to ogół wytworów działalności ludzkiej materialnych i
niematerialnych, wartości i uznawanych sposobów postępowania,
zobiektywizowanych (utrwalonych) i przyjętych w dowolnych zbiorowościach
przekazywanych innym zbiorowościom i następnym pokoleniom. Czyli
wszystko, co stworzył człowiek, utrwalił i przekazał dalej. To
przekazywanie to decydujący czynnik, bo gdybyśmy nie korzystali z
dorobku poprzednich społeczeństw, stalibysmy w miejscu.

#Kultura a cywilizacja: Cywilizacja to zespół cech materialnych wytworów
służących zaspokajaniu potrzeb (maszyny, dobra użytkowe). Zdobycze
cywilizacji ulegają zniszczeniu w procesie konsumpcji. Wymagają ciągłego
odnawiania. Cywilizacja, jeśli przetrwa, przekształca się w kulturę,
staje się jej elementem.

#Kultura materialna i niematerialna
#Kultura zbiorowości i kultura jednostki: kultura jednostki to wytwory
kultury które jednostka zna, ceni i wykorzystuje. Kultura osobista to
ogół postępowania jednostki, jej metod działania, myśli, poglądów,
wytworów działalności.
#Kultura wysoka i niska (masowa): kultura wysoka to pierwowzór,
prawdziwy wytwów, a niska to adaptacja. Kultura masowa, niska, to taka,
która jest upowszechniana za pomocą i pośrednictwem środków masowej
komunikacji. Jest to:
>kultura czasu wolnego
>odwołuje się do uniwersalnych zainteresowań odbiorcy
>na ogół pozbawiona jest problemów kontrowersyjnych
>homogenizacja treści (wymieszanie poziomów kultury symbolicznej). Jest
to homogenizacja upraszczająca (skróty, uproszczenia i adaptacje
oryginalnych dzieł sztuki zgodnie z zasadą "wspólnego mianownika") i
homogenizacja przez zestawienie (prezentacja poprzez media przekazów o
różnej wartości, bez wskazówek co do ich znaczenia w kulturze, co wpływa
na dezorientację odbiorcy)
>jej odbiorcami są częściej ludzie młodzi, więc wśród wartości
upowszechnianych przez nią istotne miejsce zajmuje młodość i sukces.

DYFUZJA KULTUR - proces przekazywania wytworów kultury innym
zbiorowościom i włączanie ich w zakres nowej kultury. Przebieg i
dynamika procesu dyfuzji są zróżnicowane i zależą od wielu czynników:
cech przekaziciela i odbiorcy, jak i cech przekazywanych wytworów.

STRUKTURA WEWNĘTRZNA KULTURY:

#elementy podstawowe (cechy kultury) są to takie przedmioty, idee,
czynności (wzory tych czynności), które wyznaczają działania i
zachowania ważne dla utrzymania i rozwoju grupy, np sposoby utrzymania
się przy życiu, wiedza, uprawa ziemi.

#kompleksy kulturowe (systemy kulturowe) są to szersze układy
przedmiotów, urządzeń, wyobrażeń, idei, powiązane funkcjonalnie z
określonym podstawowym elementem

#konfiguracje kulturowe to powiązane funkcjonalnie ze sobą kompleksy
kulturowe

Jedne elementy innych kultur pobieramy świadomie, inne bierzemy "z
dobrodziejstwem inwentarza". Od kultury jednostki zależy, na ile
świadomie przyswaja te elementy i na ile jest w stanie "wybronić się"
przed dyfuzją elementów niepożądanych. Jeśli nasza kultura jest złożona
i wartościowa to otwieramy się na elementy wartościowe a zamykamy przed
mniej wartościowymi, nie naśladujemy ślepo i bezmyślnie.

5.MECHANIZMY WPŁYWU KULTURY NA ŻYCIE SPOŁECZNE.
#SOCJALIZACJA: proces wpływu środowiska na jednostkę wprowadzający ją do
udziału w życiu społecznym(socjalizacja pierwotna i wtórna). Chodzi o
środowisko społeczne, czyli ludzkie, a ono się zmienia. Pierwotnie owo
środowisko ograniczone było do rodziny, wtórna socjalizacja to ta
dokonująca się zawsze. Ta socjalizacja w części przybiera charakter
wychowania, które jest celowym oddziaływaniem wychowawcy na wychowanka,
zmierzającym zwykle do przekazania wychowankowi tylko tych elementów
kultury, które są oceniane pozytywnie. Wychowanie to część procesu
socjalizacji.

Podmioty procesu socjalizacji i wychowania:
>rodzina
>grupy rówieśnicze
>szkoła
>organizacje
>społeczność lokalna
>środki masowej komunikacji

Elementy procesu wychowania:
>globalizacja
>etatyzacja - treści dotyczące praw, reguł
>nacjonalizacja - treści dotyczące prawa narodu
>kolektywizacja - uspołecznienie wtórne, dotyczy funkcji w grupach
>polityzacja, biurokratyzacja i profesjonalizacja
>socjalizacja pierwotna
>inkulturacja i personalizacja
>wychowanie i jurydyfikacja
>hominizacja
>kształcenie i humanizacja

ZNACZENIE SOCJALIZACJI:
>socjalizacja uczy dyscypliny, panowania nad popędami, potrzebami,
zaspokajania ich w sposób przewidziany w danym społeczeństwie. Uczy
panowania nad odruchami i emocjami oraz zachowania zgodnego z obyczajem
czy korzyścią jednostki.
>wpaja aspiracje, czyli dążenia do tego, aby osiągnąć pewne rzeczy czy
cechy pożądane, naśladować bohaterów, osiągać zamożność, dążyć do
uznania.
>w toku socjalizacji jednostka przyswaja sobie wiedzę i umiejętności
grania ról społecznych.
>socjalizacja daje także sprawności i kwalifikacje zawodowe oraz
umiejętności techniczne potrzebne do życia w danej cywilizacji.

#WARTOŚCI: wartość to dowolny przedmiot materialny lub idealny, idea lub
instytucja, przedmiot rzeczywisty lub wyimaginowany, w stosunku do
którego jednostka lub zbiorowość przyjmują postawę szacunku, przypisują
mu ważną rolę w swym życiu, a dążenie do jego osiągnięcia odczuwają jako
przymus.
Poprzez wartości wpływamy na życie społeczne.
Wartości zwykle utorzsamiane są z tymi wytworami kultury, które przez
społeczeństwo uważane są za dobre, słuszne i pożądane, np: rodzina,
miłość, dom, samochód...
Nasze wartości determinują nasze zachowania.

#WZORY ZACHOWAŃ: Kulturowe wzory zachowania się czy reagowania dotyczą
głównie sytuacji ważnych dla życia grupy jako całości. Niewątpliwie w
życiu rodziny ważne są narodziny dziecka, podział ról, sposoby
urządzania doniosłych świąt. W życiu takich zbiorowości jak miasto czy
wieś ważne są zachowania w miejscach publicznych: urzędach, kościele, na
ulicy, w teatrze...

#MODELE I IDEAŁY: Model jest to symbolicznie przedstawiony obraz pewnego
pożądanego stanu rzeczy, będący systemem złożonym często z wielu
wartości, w rzeczywistości na ogół nie występujących w całościowych
układach. Model więc w odróżnieniu od wzorów w rzeczywistości nie
występuje. Przykładowo: współczesny Polak opisywany jest zapewne przez
takie cechy jak: wykształcony, z dużą wyobraźnią, aktywny, pracowity,
skuteczny, praktyczny, humanitarny, akceptujący zmiany, pozbawiony
uprzedzeń religijnych, rasowych, itp... Tak opisany model Polaka może
stanowić wzór do naśladowania dla wielu młodych ludzi.
Kultura buduje w nas określoną wizję modeli, wzorów.

6.KULTURA MASOWA I JEJ ZNACZENIE
#Kultura wysoka i niska (masowa): kultura wysoka to pierwowzór,
prawdziwy wytwów, a niska to adaptacja. Kultura masowa, niska, to taka,
która jest upowszechniana za pomocą i pośrednictwem środków masowej
komunikacji. Jest to:
>kultura czasu wolnego
>odwołuje się do uniwersalnych zainteresowań odbiorcy
>na ogół pozbawiona jest problemów kontrowersyjnych
>homogenizacja treści (wymieszanie poziomów kultury symbolicznej). Jest
to homogenizacja upraszczająca (skróty, uproszczenia i adaptacje
oryginalnych dzieł sztuki zgodnie z zasadą "wspólnego mianownika") i
homogenizacja przez zestawienie (prezentacja poprzez media przekazów o
różnej wartości, bez wskazówek co do ich znaczenia w kulturze, co wpływa
na dezorientację odbiorcy)
>jej odbiorcami są częściej ludzie młodzi, więc wśród wartości
upowszechnianych przez nią istotne miejsce zajmuje młodość i sukces.

7.ISTOTA OSOBOWOŚCI SPOŁECZNEJ I KSZTAŁTUJĄCE JĄ ELEMENTY.
OSOBOWOŚĆ - zestaw idei, postaw, nawyków charakteryzujących człowieka i
wpływających na jego zachowania.
Z terminem "osobowość" związany jest termin "natura ludzka". Osobowość
jest jednak kształtowana przez otoczenie, w którym żyjemy, zaś natura
ludzka to coś, z czym się rodzimy, co jest nam dane.

KONCEPCJE OSOBOWOŚCI

#ENDOGENICZNE: zakładające, że osobowość ukształtowana zostaje przez
czynniki wewnętrzne. Przykładem może być koncepcja biologizmu, która
uzależnia osobowość od czynników biologicznych (dziedzicznych). Dziś ta
koncepcja nie jest uznawana za wiarygodną.

#EGZOGENICZNE: tłumaczące kształtowanie osobowości przez czynniki
zewnętrzne, środowiskowe. Przykładem mogą być poglądy amerykańskiego
psychologa Johna B. Watsona, zwolennika determinizmu środowiskowego,
który wyrażał opinię, że dziedzictwo biologiczne jest nieistotne, a
osobowość (motywy, postawy i zachowania) ludzi może być kształtowana w
dowolny żądany sposób w procesie wychowania.

Koncepcja socjologiczna bliższa jest grupie osobowości egzogenicznych,
lecz nie przyjmuje tej teorii całkowicie i bezkrytycznie.


ELEMENTY SKŁADOWE OSOBOWOŚCI (CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA OSOBOWOŚĆ)

#BIOGENNE (BIOLOGICZNE): właściwości anatomiczne, wzrost, budowa
organizmu i jego cechy fizjologiczne, działalność gruczołów, itd...
Biologia sama w sobie raczej nie ma wpływu na osobowość. Wpływ zaczyna
się dopiero po zetknięciu ze światem społecznym.

#PSYCHOGENNE (PSYCHICZNE): pamięć, wola, wyobraźnia, uczucia,
inteligencja, spostrzegawczość, temperament... Czynniki psychiczne także
jako takie samodzielnie nie wpływają na osobowość, ale raczej na to, jak
postrzegamy siebie w społeczeństwie.

#SOCJOGENNE (SPOŁECZNE): zespolone oddziaływanie szeroko rozumianego
środowiska społecznego człowieka. Florian Znaniecki wyróżnił cztery
podstawowe socjogenne elementy osobowości:

>kulturowy ideał osobowości - jakiś wzorzec osobowości, poglądów,
sposobów zachowania, reagowania. Tym ideałem może też być zbiór pewnych
cech różnorodnego pochodzenia, jak to najczęściej jest dzisiaj. Ideał
wychowawczy służący jako wzór do naśladowania.

>rola społeczna - (oczekiwana)- to względnie stały i wewnętrznie spójny
system zachowań będących reakcjami na zachowania innych osób,
przebiegających według mniej lub więcej wyraźnie ustalonego wzoru. Może
też być rola realizowana, niekoniecznie dokładnie wypełniająca
scenariusz roli oczekiwanej.
Realizacja roli społecznej zależy od wielu czynników:
*od elementów biogennych i psychogennych jednostki (kobieta nie może
dobrze grać roli mężczyzny)
*od wzoru osobowego ,określającego zespół cech idealnych, jakie
jednostka wykonująca daną rolę powinna okazywać, oraz zespół idealnych
sposobów zachowania(scenariusza roli).
*od definicji roli przyjętej w grupie
*od struktury i organizacji wewnętrznej grupy (rola dziecka w rodzinie
pełnej i niepełnej), jej zawartości wewnętrznej i systemu sankcji
*od stopnia identyfikacji jednostki z grupą

>jaźń subiektywna (autor terminu- Znaniecki) jest to ocena jaką mamy na
swój temat. Znaniecki uznał ją za czynnik społeczny a nie psychiczny, bo
to jak siebie oceniamy jest wynikiem tego, jak nas nauczono tej oceny
dokonywać. Jest to szczególnie ważna cecha osobowości - mocna, pozytywna
jaźń subiektywna.

>jaźń odzwierciedlona to wyobrażenia o tym, jak nas oceniają inni.
OBIE JAŹNIE WPŁYWAJĄ NA SIŁĘ OSOBOWOŚCI

*8.OSOBOWOŚĆ ZINTEGROWANA I PRZYCZYNY JEJ DEZINTEGRACJI.
9.RODZAJE OSOBOWOŚCI. AKTYWNOŚĆ CZŁOWIEKA W ŻYCIU SPOŁECZNYM.
Osobowości możemy podzielić według następującego schematu:
#Ze względu na budowę:
>zintegrowana: wtedy, gdy elementy i czynniki mające na nią wpływ
uzupełniają się, prowadzą w tym samym kierunku.
>zdezintegrowana: wtedy, gdy powyższe elementy nie współgrają ze sobą.
Przyczyny dezintegracji osobowości:
*uczestnictwo w kilku grupach społecznych narzucających jednostce
rozbieżne wzory, role i wartości
*trwałe uczestnictwo w życiu i wybieranie jako grupy odniesienia grupy
zdezintegrowanej
*rozbieżność między elementabi bio i psychogennymi a wymaganiami roli
społecznej
*rozpad jaźni subiektywnej na tle zawodów cz systematycznej negatywnej
oceny
#Ze względu na sposób realizacji:
>aktywna: czynniki wyznaczające aktywność według Sztompki:
*refleksyjna samoświadomość - sposób odbierania i oceniania siebie i
otoczenia
*zdolność projektowania i planowania przyszłych działań
*zdolność dokonywania wyboru
*konsekwencja i wytrwałość w realizowaniu podjętych decyzji
>pasywna: w dobrze zorganizowanym społeczeństwie, sprawnie
funkcjonującym, nie wymaga się aktywności od wszystkich jednostek.

10.TEORIA POTRZEB MASLOWA.
opracował on teorię potrzeb, która stanowiła źródło inspiracji dla wielu
innych autorów. Maslow budując swoją teorię potrzeb opierał się na
osiągnięciach szkoły stosunków społecznych Eltona Mayo.

Postawił on hipotezę, że człowiek w swoim działaniu dąży do zaspokojenia
zespołu potrzeb, zaś potrzeby te tworzą logiczną hierarchię
rozpoczynającą się od potrzeb niższego stopnia, których zaspokojenie
redukuje niedobory w systemie fizjologicznym (potrzeba pożywienia i
wody), a kończącą się wyższego stopnia potrzebami osobistymi i
abstrakcyjnymi.
Hierarchia potrzeb Maslowa
Hierarchia potrzeb:
1. Potrzeby fizjologiczne (pragnienie, głód, posiłek);
2. Potrzeby bezpieczeństwa;
3. Potrzeby społeczne (przyjaźń, miłość);
4. Potrzeby szacunku;
5. Potrzeby samorealizacji.
Maslow był przekonany, że potrzeby wyższego stopnia mogą się pojawić
tylko wtedy, gdy są zaspokojone potrzeby niższego stopnia. Oprócz
wymienionych pięciu potrzeb, Maslow wyróżnił również tzw. potrzeby
dodatkowe. Przez potrzeby dodatkowe należy rozumieć takie, które mogą
ujawniać się tylko u niektórych ludzi. Dla przykładu mogą to być
potrzeby wiedzy, czy też potrzeby estetyczne. Zdaniem Maslowa trudno
jest o nich cokolwiek powiedzieć, gdyż nie zostały jeszcze dogłębnie
poznane, ale można próbować wiązać je z potrzebami samorealizacji.
Zachowanie człowieka według teorii potrzeb określone jest przez dwa
prawa: prawo homeostazy i prawo wzmocnienia. Pierwsze z nich mówi o
dążeniu do równowagi potrzeb niższego rzędu. Oznacza to, że
niezaspokojenie potrzeb niższego rzędu będzie naruszać ustaloną
równowagę organizmu człowieka, zaś ich zaspokojenie będzie tę równowagę
przywracać i stan napięcia zniknie. Z kolei do potrzeb wyższego rzędu ma
zastosowanie prawo wzmocnienia. Według tego prawa zaspokojenie wyższych
potrzeb nie powoduje ich zaniku, lecz wręcz przeciwnie, człowiek odczuwa
je jako przyjemne i będzie dążył do ich wzmocnienia.
Struktura występowania określonych potrzeb związana jest z osobowością
człowieka. Wraz z rozwojem osobowości zauważa się większą motywację do
zaspokajania potrzeb wyższego rzędu.

11.DWUCZYNNIKOWA TEORIA MOTYWACJI HERZBERGA.
1. Motywatory - czynniki, które powodują zadowolenie, a więc motywują.
Czynniki motywacyjne to:
#osiągnięcia
#uznanie
#awans
#praca sama w sobie, tzn treść pracy
#możliwość rozwoju osobistego
#odpowiedzialność
2. Czynniki utrzymania - takie, które powodują niezadowolenie z pracy, a
więc demotywują.
Czynniki utrzymania to:
#polityka przedsiębiorstwa i zarządzania
#nadzór techniczny
#zajmowana pozycja
#wynagrodzenie
#świadczenia socjalne
#warunki, bezpieczeństwo pracy
#stosunki międzyludzkie, życie osobiste

12.ISTOTA, BUDOWA I RODZAJE POSTAW.
POSTAWA
Postawa- to gotowość jednostki do reagowania w określony sposób na
odpowiednie obiekty, jakimi mogą
być zarówno przedmioty materialne jak i idee.

Postawa składa się z 3 elementów:
1. poznawczego (wewnętrzny) – to nasza wiedza lub przypuszczenia
związane z obiektem postawy (np.: co wiemy o swojej pracy: że dobrze nam
płacą, że jest stała – to wpływa na naszą postawę, stosunek i
potencjalne zachowania)
2. emocjonalnego (wewnętrzny) – czasem zastępuje, a czasem nakłada
się na czynnik poznawczy, może go wzmacniać lub osłabiać
3. zachowaniowego (zewnętrznego) ze względu na sposób wyrażania się
postawy – postawa może się wyrażać poprzez mimikę, gesty, słowa.
Te sygnały mogą być prawdziwe lub fałszywe i sposób wyrażania postawy
wcale nie musi iść w parze z tym, jaka to jest postawa.

KLASYFIKACJA POSTAW 1
1. Ze względu na kierunek:
*pozytywne
*negatywne
*obojętne
2. Ze względu na budowę:
*pełne – mające wszystkie 3 elementy
*niepełne – gdy brak jakiegoś elementu
3. Ze względu na czas trwania:
*trwałe
*zmienne

KLASYFIKACJA POSTWA 2
1. Ze względu na treść: w stosunku do pracy, nauki, rodziny,
przełożonych, pracownika..
2. Ze względu na zakres podmiotowy:
*indywidualne
*grupowe
3. Ze względu na stosunek do norm społecznych i prawnych:

*konformistyczne – wyrażające się w akceptacji i przestrzeganiu
norm.
Jest to przestrzeganie norm ze zrozumieniem.
*nonkonformistyczne – wyrażające się w braku akceptacji norm, ale
nie
w ich łamaniu. Prowadzą one zwykle do działań
zmieniających normy.
*legalistyczne – wyraża się w przestrzeganiu norm, ale często bez
zrozu-
mienia, tylko z uwagi na to, że norma jest zapisana.
Jest to tzw ślepe przestrzeganie norm.
*przestępcze – skłonność do łamania norm

*13.POWSTAWANIE I OBJAWY STANÓW FRUSTRACYJNYCH.

14.STYCZNOŚCI SPOŁECZNE ICH SKŁADNIKI I RODZAJE.
STYCZNOŚCI – kontakty między ludźmi (przestrzenne, psychiczne,
społeczne – układy związane z 3 elementów: przynajmniej 2 osób /
wartości, która jest przedmiotem tej styczności / czynności, zachowania
dot. Tej wartości)

KRYTERIA KLASYFIKACJI STYCZNOŚCI SPOŁECZNYCH:
- czas i częstotliwość występowania styczności wyróżnia styczności
PRZELOTNE i TRWAŁE
- forma przestrzenna styczności powoduje ich podział na pośrednie (przez
telefon) i bezpośrednie (twarzą w twarz)
- rodzaj przedmiotu styczności jest podstawą wyróżniania styczności
osobistych (ludzie) i rzeczowych (łącznik)
- stopień uregulowania czynności przepisami dzieli styczności na
prywatne i publiczne.

15.SYSTEM INSTYTUCJI I KONTROLI SPOŁECZNEJ.
MECHANIZMY KONTROLI SPOŁECZNEJ:
- psychospołeczne – kształtujące się poprzez internalizację norm i
wartości. Mechanizm wewnętrzny.
- materialno-społeczne – wyrażające się poprzez oddziaływania
jednostek, zbiorowości i instytucji. Mają one charakter przymusu
zewnętrznego.

Na pograniczu między tymi dwoma mechanizmami znajdują się:
- zwyczaje – ustalony sposób zachowania się w określonych
sytuacjach, który nie budzi sprzeciwu i nie spotyka się z negatywnymi
reakcjami otoczenia.
- obyczaje – ustalony sposób postępowania, z którym grupa wiąze
pewne oceny moralne i którego naruszenie wywołuje sankcje negatywne.

16.ORGANIZACJA SPOŁECZNA ZBIOROWOŚCI I JEJ ELEMENTY.
Jest to zespół środków przy pomocy których zbiorowość utrzymuje swoją
równowagę wewnętrzną czyli swój porządek.
Podstawowymi składnikami organizacji społecznej zbiorowości są:
- normy organizacyjne – reguły, zasady określające w jaki sposób
powinny przebiegać zachowania w danej zbiorowości.
- sankcje zabezpieczające realizację i przestrzeganie norm –
nagrody i kary
WIĘŹ SPOŁECZNA – zorganizowany system stosunków, instytucji,
środków kontroli społecznej, skupiający jednostki, podgrupy i inne
elementy składowe zbiorowości w całość zdolną do trwania i rozwoju.

---