8.10.15

Socjolog- osoba interesująca się otoczeniem. Socjologia to nauka empiryczna.

Wiedza dzieli się na:

• Naukową (zweryfikowana, sprawdzona)

• Potoczna (np. stereotypy)

Nie lubimy nic nie wiedzieć o drugiej osobie- stąd stereotypy.

Starsze osoby wyrażają miłość poprzez dawanie jedzenia.

Specyfiką społeczeństwa jest emocjonowanie zjawisk a nie tłumaczenie ich

15.10.15

A. Comte (1789-1857)- twórca pojęcia „socjologia”. Celem socjologii miało być wyjaśnienie praw życia społecznego. Odkrycie ich pomogłoby w kształtowaniu losów społeczeństw i służyłoby doboru ludzkości.

Socjologia scjentystyczna

Traktowanie zjawisk społecznych przedmiotowo (jak rzeczy) przy zastosowaniu rygorystycznych metod naukowych, takich jak są w naukach przyrodniczych.

Socjologia powinna zajmować się wyłącznie rzeczami namacalnymi, które można poznać doświadczalnie. Comte koncentrował się na dwóch aspektach życia społecznego- statyce społecznej (porządek i stabilizacja) oraz na dynamice społecznej (zmiany społeczne)

H. Spencer (1820-1903) – wyjaśniał porządek i zmianę społeczną poprzez porównanie społeczeństwa do żywego organizmu. Społeczeństwo to system składający się ze współzależnych części. Złe funkcjonowanie jednego elementu prowadzi do dysfunkcji pozostałych.

K. Marks (1818-1883)- interesowała go zmiana społeczna. Stworzył materialistyczną koncepcję dziejów zwaną Materializmem dialektycznym. Zmiana społeczna nie wypływa z wyznaczonych przez ludzi idei i wartości lecz wynika głownie z warunków ekonomicznych. Konflikty klasowe motywuję rozwój historyczny i są motorem historii. Cała historia ludzkości to historia walk klasowych między tymi, którzy posiadają i nie posiadają.

20.10.15

E. Duckheim- badając życie społeczne trzeba zachować taki sam obiektywizm jaki zachowują badacze przyrody. Fakty społeczne należy traktować jak rzeczy.

Fakty społeczne:

• Zewnętrzne wobec jednostki sposoby działania, myślenia i odczuwania, które żyją własnym życiem niezależnie od postrzegania ludzi

• Fakty te są przymusowe, chociaż jednostki tego nie dostrzegają

• Wzory społeczne, w których jednostki się podporządkowują. Nie są widzialne ani namacalne. Poznajemy je bezpośrednio przez analizę ich struktur lub próbujących je wyrazić treści. Wymagają obiektywizmu badania.

Durkheima interesowała solidarność społeczna czyli to, co łączy w społeczeństwie

Solidarność społeczna:

• Mechaniczna

Typowa dla społeczeństw tradycyjnych, w których większość społeczeństwa wykonuje podobne zadania i łączy ich wspólnota poglądów i doświadczeń. Brak tu miejsca na indywidualizm.

• Organiczna

Wyrosła na gruncie postępującej industrializacji (uprzemysłowienia) i urbanizacji, które doprowadziły do różnicowania się społeczeństwa i w którym ludzie zaczęli być współzależni od siebie wykonując wyspecjalizowane zadania.

Socjologia humanistyczna

M. Weber (1864-1920)- chciał poznać naturę i przyczyny zmiany społecznej. Odrzucił koncepcję dziejów (Marksa), doceniał czynniki ekonomiczne ale uważał, że równie ważne są idee i wartości.

Socjologia powinna zajmować się badaniem działania społecznego a nie struktur społecznych. To ludzkie motywy i idee powodują zmianę. W przeciwieństwie do Durkheima i Marksa uważał, że istnieją zewnętrzne struktury. Jednostki ludzkie są w swoim działaniu wolne i mogą kształtować własną przyszłość. Stworzył pojęcie Typu idealnego.

Typ idealny – konstrukcja pojęcia dowolnego zjawiska, które uchwyci jego najistotniejsze elementy i z którą można porównywać zjawiska ze świata rzeczywistego. Czysta forma zjawiska, które w rzeczywistości nie istnieje.

G. Simmel (1858-1918)- społeczeństwo to skomplikowana pajęczyna wielokrotnych, wzajemnych relacji pomiędzy jednostkami, które pozostają ze sobą w ciągłej interakcji.

Funkcjonalizm- poszczególne elementy społeczeństwa współdziałają ze sobą tworząc stabilną, zgraną całość. Zmiany w jednym schemacie prowadzą do zmian innych. Zjawiska społeczne i struktury wyjaśniamy poprzez ich funkcje. Społeczeństwo jest względnie stabilnym, dobrze zintegrowanym systemem społecznym, którego członkowie generalnie zgadzają się co do podstawowych wartości. Organizacja może mieć funkcje jawne (konsekwencje znane) lub funkcje ukryte (nieoczekiwane)

Dysfunkcje struktur- konsekwencje negatywne

Eufunkcje- konsekwencje pozytywne

Teoria konfliktu (Marks)

• W przeciwieństwie do funkcjonalizmu teoria ta kładzie nacisk na konflikt i współzawodnictwo różnych elementów społeczeństwa. Konflikt nie dotyczy tylko sfery ekonomicznej ale także religijnej, etnicznej itp.

• Jest nieodłączną cechą społeczeństwa i może spełnić w nim pozytywną rolą. Czyni klarowniejszymi niektóre wartości i prowadzi do zmian społecznych.

27.10.2015

METODY BADAŃ SOCJOLOGICZNYCH:

-obserwacja

-media ( telewizja, prasa, Internet)

-badania sondażowe

metodologia- zbiór ogólnie aprobowanych reguł postępowania badawczego. (uczymy się w jaki sposób konstruować kwestionariusz naukowy itd.)

zmienna- to każdy aspekt w jakim jednostki lub grupy różnią się od siebie. ( wiek, płeć, miejsce zamieszkania, poziom dochodów)

• zmienna zależna- zmienna na którą wywierany jest wpływ.

• zmienna niezależna- to taka która wpływa na inną zmienną

korelacja- istnienie systematycznego związku między dwoma zmiennymi.

• pozytywna- jeśli wartość jednej zmiennej rośnie/maleje to drugiej też rośnie/maleje. (im wyższe wykształcenie tym wyższe zarobki) (rys.1)

• negatywna- jeśli wartość jednej zmiennej rośnie to drugiej maleje, a jeśli jednej maleje to drugiej rośnie. (rys.2)

rys.1 rys. 2

Obserwacja:

• jawna- osoby przez nas badane lub obserwowane wiedzą że są obserwowane (np. hospitacje zajęć). Wadą takich obserwacji jest to że osoba obserwowana zachowuje się nienaturalnie.

• ukryta- nie wiemy że jesteśmy obserwowani. Zaletą jest to że osoba zachowuje się naturalnie. Wadą jest to że obserwacja prowadzona jest często z daleka.

• uczestnicząca jawna- jest w sytuacji w której obserwowani zdają sobie sprawę z prowadzony badań.

• nieuczestnicząca- nie uczestniczymy w życiu pewnej grupy

• uczestnicząca ukryta- wtapiamy się w grupę obserwowaną (obserwowani zachowują się naturalnie)

badania sondażowe- badania ilościowe na dużej populacji. Celem jest zbieranie danych poddawanych potem analizom statystycznym. Głównym narzędziem zbierania informacji jest kwestionariusz.

• badania ilościowe

- próba reprezentatywna- badana grupa jest typowa dla populacji

-próba losowa- każdy członek badanej populacji ma równą szansę znalezienia się w tej próbie

• badania jakościowe

-wywiady pogłębione

analiza danych zastanych- publikacje z wynikami badań zrobionych przez kogoś innego

Eksperyment:

• grupa eksperymentalna- działa na nią zmienna niezależna

• grupa kontrolna- grupa pozbawiona tego wpływu

3.11.15

KULTURA

Całokształt wytworu działalności człowieka. Twórcą kultury zawsze jest człowiek. Elementem kultury jest np. to, że człowiek chowa swoich zmarłych (jako jedyny gatunek na ziemi). Człowiek różni się od zwierząt tym, że tworzy kulturę.

Wytwory kultury:

• materialnej (fizycznie namacalne) – powstają w konkretnym celu

• niematerialnej (nie są fizycznie namacalne) – wzory kulturowe, normy

• sztuka użytkowa

Każde pokolenie dodaje coś do kultury (nowinki techniczne, słowa)

Cechy kultury:

• wpływa na każdą sferę życia człowieka, jest wszechobecna

• Jest czymś wartościującym. To, co jest kulturalne jest względne, nie każdy jest kulturalny, ale każdy kulturowy

• wytwory kultury muszą być zobiektywizowane (zaistniały społecznie)- musi być zbiorowy a nie indywidualny

• Kultura ogranicza człowieka przez normy, wartości

Typy kultury:

• kultura narodowa – wytwory charakterystyczne dla danego narodu

• subkultury – grupy odróżniające się od reszty społeczeństwa swoim wzorem kulturowym-normami, słownictwem, ubiorem.

• Kontrkultury- grupy, których wzór kulturowy jest alternatywny do kultury dominującej

• Kultura masowa- ogół treści i obrazów przekazywanych przez środki masowego przekazu (książki, gazety, radio, TV, internet)

10.11.15

Cechy społeczeństwa masowego

ATOMIZACJA- brak przywiązania do społeczności

Kultura niematerialna

NORMY- Zasady, wskazówki, które mówią nam jak mamy się zachować w danych sytuacjach

ZWYCZAJ- Norma o charakterze indywidualnym

OBYCZAJ- Norma o charakterze grupowym

TABU- Rzeczy o których nie można nawet mówić

NORMY PRAWNE- Ujęte w kodeksy

NORMY OBLIGATORYJNE- Obowiązkowe dla wszystkich, złamanie ich wiąże się karą

NORMY FAKULTATYWNE- Dowolne dla wszystkich

SYMBOL- Przedmiot lub zachowanie, któremu nadajemy określone znaczenia, które nie jest czymś co to rzeczywiście oznacza

17.11.15

WARTOŚCI- przedmioty naszych pragnień

WARTOŚCI UZNAWANE- wartości narzucone przez grupę jednostce za atrakcyjne

WARTOŚCI ODCZUWALNE to co dla jednostki jest atrakcyjne, ważne

WARTOŚCI CODZENNE to przedmioty naszych pragnień o charakterze jednostkowym, mają zwykły, indywidualny charakter np. spanie do 10.

WARTOŚCI UROCZYSTE mają charakter zbiorowy np. pogrzeb, święto religijne lub narodowe

RELATYWIZM przejawia się przekonaniem że nie ma kultur gorszych lub lepszych, są one po prostu różne. Nie można oceniać innej kultury swoimi kryteriami

Typologia kultur wg Margaret Mead

• Kultura postfiguratywna (kultura w której dzieci uczą się od dorosłych)

• Kultura koofiguratywna (kultura w której dzieci uczą się od rówieśników)

• Kultura prefiguratywna (kultura w której dzieci uczą dorosłych)

24.11.15

Działanie nie równa się zachowanie.

Działanie- intencja osoby, która zachowuje się tak, a nie inaczej (motywacja)

Zachowanie- zewnętrzne przejawy (to, co obserwujemy)

Interakcje społeczne wiążą się z pojęciem działania społecznego M. Webera i czynności społecznych F. Znamieckiego.

Różnica pomiędzy działaniem a zachowaniem polega na tym, że na działanie składają się nie tylko jego zewnętrzne objawy ale także niedostępna w bezpośredniej obserwacji świadomość działającego uczestnika, czyli to, w jaki sposób interpretuje daną sytuację, zachowania innych oraz jakie znaczenie nadaje swojemu zachowaniu.

Interakcja to takie działanie społeczne, które wynika z orientowania się na innych i jest odpowiedzią na ich zachowanie i działanie. To wzajemne oddziaływanie, gdzie poszczególni osobnicy wzajemnie na siebie wpływają i każde z nich modyfikuje swoje zachowanie w odpowiedzi na zachowania pozostałych. Interakcja może mieć charakter pośredni i bezpośredni.

G. Homans- Teoria wymiany

Interakcja jest traktowana jak wymiana (wzajemne oddziaływanie) racjonalnych podmiotów, które dążą do realizacji własnych interesów, czyli do osiągania jak największych zysków przy jak najmniejszych kosztach ( zysk= nagroda- koszty). Wymiana – dobrowolne transakcje polegające na przekazywaniu różnego rodzaju dóbr miedzy dwoma lub więcej osobnikami z czego wszyscy odnoszą korzyść. Oczekiwana wysokość kary lub nagrody ma decydujące znaczenie przy wchodzeniu w interakcje. Nagrodą mogą być same związki np. przyjaźń.

Teoria racjonalnego wyboru (gry)- Teoria gier

Interakcja pojmowana jest jako gra między podejmującymi decyzję, racjonalnymi osobnikami w sytuacji kiedy stopień zaspokojenia potrzeb któregokolwiek z nich zależy nie tylko od jego sposobu postępowania, ale również od sposobu postępowania innych

• 1 typ- gra o sumie zerowej

Suma dóbr o które toczy się gra jest określona i każdy z graczy może wygrać jedynie kosztem innych

• 2 typ gra o sumie zmiennej

Korzyści i nagrody mogą pochodzić z zewnętrznego źródła a uczestnicy gry mogą wszyscy razem stracić lub zyskać. W takich grach często opłaca się bardziej współpracować niż współzawodniczyć

Dylemat społeczny to taka sytuacja decyzyjna lub konfliktowa, w której stojące naprzeciwko siebie strony, starając się doprowadzić do optymalnego urzeczywistnienia własnych interesów, w rezultacie wychodzą na tym gorzej, niż gdyby ze sobą współpracowały.

Interakcjonalizm komunikacyjny

Interakcja jako komunikacja – interakcjonalizm symboliczny (komunikacja symboliczna) to zdolność człowieka do tworzenia symboli i posługiwania się nimi pozwala mu na wzajemną komunikację i przekazywanie sobie informacji za pomocą zachowań mających charakter symboliczny. Ważna jest znajomość symboli w danej kulturze.

Interakcja jako manipulowanie wrażeniami (Goffman)- Interakcja wiąże się nie tylko z treściami, które jednostka przekazuje w formie symboli werbalnych i niewerbalnych ale także z wrażeniami, które jednostka świadomie (lub nieświadomie) wywołuje.

1.12.15

SPOŁECZEŃSTWO to zbiór ludzi o wspólnej kulturze, terytorium i tożsamości.

Tożsamość odpowiada na pytanie „kim jestem?”

Struktura społeczna- trwały układ reakcji między elementami społecznymi:

• Status społeczny- pozycja jednostki w strukturze stosunków społecznych

• Rola społeczna- wynika ze statusu, status się posiada, rolę się odgrywa

• Organizacje społeczne

• Instytucje społeczne

• Grupy społeczne

• Status przypisany- status określający przez cechy na które nie mamy wpływu (płeć, rasa, pochodzenie)

• Status osiągany- status określany przez cechy na które mamy wpływ (studia, zawód)

• Status dominujący – najważniejszy dla jednostki

Rola- na rolę składa się zbiór praw i obowiązków oraz oczekiwania otoczenia wobec osoby pełniący daną rolę.

Goffman- metafora teatru w opisywaniu rzeczywistości społecznej. Jednostka to aktor odgrywający daną rolę na scenie, przed publicznością. Występ jednostki ma na celu zrobienie określonego wrażenia (manipulowanie wrażeniem). Udany występ to przekonanie publiczności o wiarygodności roli. W przeciwnym razie mamy „klapę”- jednostka nie jest wiarygodna. Występ jest określany przez dekorację. Fasada osobista- wygląd, ubiór i zachowanie aktora. Dekoracja i fasada powinny być kompatybilne z rolą.

8.12.15

Organizacje- Grupy wtórne powoływane do realizacji określonego celu (fundacje, stowarzyszenia)

Instytucja składa się z (przykład szkoły):

• Ludzi pracujących w niej (nauczycieli, pracowników sprzątających, administratorów itp.)

• Czynności które wykonuje (nauczanie dzieci)

• Środki, którymi dysponuje (podręczniki, komputer, wyposażenie sal itp.)

• Celu (cel edukacyjny, wychowawczy, opiekuńczy itp.)

Celem instytucji społecznych jest zaspokajanie potrzeb społecznych.

Instytucje są mało elastyczne: konserwatywne, odporne na zmiany.

Grupy społeczne- każda jednostka uczestniczy w społeczeństwie za pośrednictwem grup

• Liczebność (minimum 3 osoby) – grupy małe to takie w których wszyscy członkowie mogą nawiązać ze sobą bliski kontakt, w dużych jest to niemożliwe.

• Interakcje (wzajemne oddziaływanie na siebie jednostek)

• Poczucie więzi

• Wspólne cele, normy, wartości

• Organizacja wewnętrzna (układ ról i statusów, przywództwo)

Przywództwo instrumentalne- koncentrowanie się na celu a nie na ludziach

Przywódca ekspresyjny (podwładny)

15.12.15 – BRAK WYKŁADU

22.12.15

TEST: Pytania zamknięte jednokrotnego wyboru i otwarte. Dotyczy wykładów i SYLABUSA!

KRYTERIUM WIELKOŚCI

• GRUPY MAŁE

• 2-10/12os

• Nie tworzą się podgrupy

• Silniejsze więzi między członkami

• Nie mają swoich struktur

• Większy konformizm

• Większa kontrola

• GRUPY DUŻE

• Powyżej 12 osób

• Powstają mniejsze grupki

• Nie ma możliwości żeby każdy z każdym w grupie utrzymywał bliski kontakt

• Ma swoją strukturę

• Zachowania nonkonformistyczne

• Mniejsza kontrola

KONFORMIZM- podążanie za grupą, zgodnie z normami

KRYTERIUM ZE WZGLĘDU NA CHARAKTER WIĘZI

• PIERWOTNE

• Grupę łączą więzi emocjonalne

• np. rodzina

• WTÓRNE

• Dominuję więzi instrumentalne (celowe)

• Np. studenci

KRYTERIUM ZE WZGLĘDU NA STOPIEŃ SFORMALIZOWANIA

• FORMALNE

• Tworzone odgórnie

• Przywódca jest narzucony odgórnie

• System norm i wartości jest narzucony odgórnie

• Kontrola społeczna ma charakter zewnętrzny

• Np. grupa studencka

• NIEFORMALNE

• Tworzona przez członków grupy

• Przywódcę

• wybiera grupa

• Grupa tworzy normy wartości i ich kontrolują

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA DOSTĘPNOŚĆ

• INKLUZYWNE

• Nie tworzą kryterium wejścia, dostępne dla wszystkich

• EKSKLUZYWNE

• Im więcej ma kryteriów wejścia tym bardziej jest ekskluzywna (np. grupy tylko dla kobiet)

TOERIA GRUP ODNIESIENIA- wpływ na człowieka, na jego osobowość, mają tylko grupy do których dany człowiek należy

GRUPY ODNIESIENA- grupy do których jednostka może ale nie musi należeć

GRUPY ODNIESIENIA PORÓWNAWCZEGO

• Zależy od tego z kim się porównujemy (ze sprzątaczką czy z dyrektorem) Porównujmy się z tymi, którzy są wyżej, ale nie dramatycznie wyżej (Jasio ma 3, nie porównujmy go do Kazia który ma 6)

GRUPY ODNIESIENIA NORMATYWNEGO

• Grupy z których czerpiemy system norm i wartości (np. rodzina, subkultura- wieku dojrzewania)

SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW GUPOWYCH

• KONFLIKTY W GRUPIE

• KONFLIKTY MIĘDZYGRUPOWE

• NEGOCJACJE

• MEDIACJE – Mediator jako osoba trzecia pomaga w rozwiązaniu konfliktu

• ARBITRAŻ- Arbiter- osoba, która narzuca rozwiązanie konfliktu

5.01.15

Socjalizacja to całokształt wpływów społecznych jakim poddana jest jednostka w ciągu całego swojego życia. Socjalizacja trwa całe życie.

Wychowanie zawiera się w socjalizacji, jest to całokształt wpływów świadomości i nieświadomości celowych i niecelowych. Wychowanie jest to wpływ jednostki o charakterze celowym, świadomym i wychowawczym

Dlaczego jestem człowiekiem?

Czynniki biologiczne

• Geny dziedziczone po rodzicach (człowiek rodzi się z predyspozycjami)

• Aparat mowy

• Budowa układu kostno-szkieletowego

• Budowa mózgu

Czynniki socjalizacyjne

• Dzięki wpływom społecznym i socjalizacyjnym można rozwinąć predyspozycje

Czynniki teologiczne

• Jestem człowiekiem, bo człowiekiem stworzył mnie Bóg

Osobowość sprzeczna czyli niepowtarzalna, ukształtowana w procesie rozwoju jednostki. Dotyczy głownie jej rozwoju społecznego. Jest rezultatem przystosowania się do innych członków społeczeństwa oraz do instytucji i systemów somatycznych

Freud:

• Id- biologiczne popędy

• Ego – oczekiwania społeczne

• Superego- sumienie

Etapy rozwoju osobowości:

• Etap oralny (1 rok życia) czynność ssania

• Etap analny (2-3 rok życia) czynność wypróżniania

• Okres falliczny (5,6 rok życia) dzieci zaczynają interesować się seksem

• Okres latencji (7-12 rok życia) aktywność nie związana z seksualnością / nauka i sport

• Faza genitalna – dojrzałość seksualna= dojrzałość emocjonalna

George Herbot Mead – Jaźń rozwija się w toku nabywania doświadczeń społecznych, zwraca przede wszystkim uwagę na czynniki środowiskowe i społeczna

Etap przedwerbalny – dziecko jeszcze nie mówi, ale jest bacznym obserwatorem.

Okres werbalny dzieli się na 3 etapy:

• Zabawy – wiek przedszkolny, dziecko uczy się zabawy z innymi dziećmi, uczy się odgrywania ról społecznych

• Zorganizowanej gry – wiek szkolny, dzieci uczą się, że role są ze sobą powiązane

• Uogólniony inny – umiejętności postrzegania siebie z punktu widzenia wspólnoty, rozumienie zasad kierujących moim działaniem i działaniami innych, jednostka zaczyna identyfikować się ze społeczeństwem a nie tylko ze znaczącymi innymi

Znaczący inni – najważniejsze osoby w procesie socjalizacji, szczególnie pierwotnej. Jesteśmy z nimi w relacjach emocjonalnych. Patrzymy na świat ich oczami. Patrzymy na siebie oczami znaczących innych.

Jaźń składa się z:

• Ja podmiotowego- część jaźni która jest oryginalna, niepowtarzalna i twórcza

• Mnie przedmiotowego- produkt kultury

Socjalizacja

• Pierwotna – trwa od urodzenia do osiągnięcia etapu uogólnionego innego, kształtuje naszą osobowość. Znaczący inni- osoby najważniejsze w socjalizacji pierwotnej (najczęściej rodzice)

• Wtórna- my jako jednostka ukształtowana socjalizujemy się do nowych ról.

12.01.16

Stratyfikacja społeczna- uwarstwienie. Cecha wszystkich społeczeństw. Przybiera różne formy. Usprawiedliwia ją ideologia. Jest przekazywana w procesie socjalizacji.

Nierówności społeczne- różnice między jednostkami wynikające z nierównego rozdziału w społeczeństwie dóbr i szans życiowych.

Zróżnicowanie społeczne- różnice między całymi kategoriami społecznymi (warstwami, klasami społecznymi)

Warstwy społeczne- odmiennie uszeregowane kategorie społeczne , gdzie osoby z tej samej warstwy mają podobne szanse społeczne (życiowe)

Stratyfikacja społeczna to inaczej uszeregowanie jednostek w różnych kategoriach w hierarchicznym porządku, czyli różny dostęp do dóbr społecznych.

System kastowy (zamknięty)- system w którym nie ma możliwości zmiany swojej kasty. Miejsce urodzenia determinuje naszą przynależność kastową.

System klasowy (otwarty)- system w którym możliwa jest ruchliwość społeczna (zmiana klasy)

19.01.16

1. Stratyfikazja- jest czymś niezbędnym i normalnym w społeczeństwie. Społeczeństwo składa się ze złożonego systemu statusów i ról. Społeczeństwo dobrze funkcjonuje, gdy pozycje zajmują najlepiej wykwalifikowane jednostki. Najważniejsze pozycje wymagają długiego i trudnego przygotowania. (np. lekarz, prawnik, nauczyciel) Społeczeństwo dysponuje systemem zróżnicowanych nagród by zachęcić jednostkę do zdobywania kwalifikacji. Te nagrody tworzą stratyfikację społeczną, bo talenty i zdolności nie są równo rozdzielane między jednostki.(Davis, Moore)

2. Teoria konfliktu- w społeczeństwie istnieją 2 główne klasy (posiadający i nieposiadający środków produkcji). Stratyfikacja nie jest czymś nieuchronnym jeśli środki produkcji staną się własnością zbiorową. (Marks)

3. Ujęcie wielowymiarowe (Webber)-istnieją 3 osobne sfery różniące ludzi w których jednostka może zajmować różne pozycje (Ekonomiczna – kryterium: dochód i majątek, Społeczna- nasz status społeczny- kryterium: prestiż i szacunek społeczny, Polityczna- kryterium: władza polityczna)

Wyróżnikiem klasy średniej jest praca o charakterze umysłowym lub praca na własny rachunek (poza rolnictwem), Poziom wykształcenia (co najmniej matura), podobne orientacje i dążenia (przedsiębiorczość, aktywność, ambicja, dążenie do sukcesu, wysokie aspiracje w zakresie kształcenia własnego i dzieci), indywidualizm (przywiązywanie wagi do indywidualnych osiągnięć, talentów, zdolności)

Undercalss (podklasa)- klasa znajdująca się poniżej tej hierarchii.

Typy instytucji podtrzymujących nierówności:

• Instytucje ekonomiczne, które w sposób nierówny rozdzielają dobra ekonomiczne

• Rodzina

• Instytucje związane z religią i ideologią

Porcesy:

• Kooptacja – włączanie do systemu jednostek, które mogłyby mu zagrozić przez danie im części dóbr (angażowanie jednostki w działalności instytucji/organizacji których działań nie akceptują)

• Zasada Kumulatywnych korzyści (efekt Mateusza)- kto ma dobra, będzie z nich czerpał dodatkowe korzyści. Jednostce dobrze usytuowanej łatwiej jest utrzymywać różne nagrody.

• Ruchliwość społeczna – pionowa (zmiana pozycji na wyższą bądź niższą; awans lub degradacja), pozioma (zmiana pozycji o tym samym statusie), międzypokoleniowa (zmiana pozycji dzieci w stosunku do ich rodziców), ruchliwość wewnątrzpokoleniowa (zmiana pozycji jednostki w trakcie jej życia)

26.01.16

10:00 1 gr do M 5.01.16

Czynniki strukturalne podtrzymujące nierówności społeczne:

• Wzrost gospodarczy (rośnie liczba pozycji o wyższym statusie) Jeśli gospodarka się rozwija to wpływa na zmniejszenie bezrobocia, ale też rosną pensje. Kryzys ekonomiczny- zwiększenie bezrobocia, zmniejszenie zarobków

• Rozwój cywilizacyjny ( w tym technologiczny) – pojawiają się nowe zasady, które mają wysoki status

• Strukturalny – dyskryminacja płciowa i rasowa

• Lepka podłoga – nie jesteśmy w stanie się ‘oderwać’ od tej podłogi, nie awansujemy

• Szklany sufit – awansujemy, ale w pewnym momencie już nie możemy iść dalej (ze względu na płeć lub kolor skóry)

Czynniki indywidualne, które mogą nam pomóc, lub przeszkodzić w awansie społecznym:

• Pochodzenie społeczne

• Wykształcenie

• Zawód (wybór zawodu, w którym można awansować)

• Znajomości

• Płeć/rasa

• Wiek

• Atrakcyjność fizyczna

• Talenty i zdolności

• Stan zdrowia

Religijność i znaczenie religii w życiu społecznym

Funkcje religii (funkcjonalizm):

• Spójność społeczna (wspólny system norm i wartości)

• Nadaje życiu sens

• Kontrola społeczna

• Wsparcie psychiczne w trudnych sytuacjach

(Teoria konfliktu)

• Religia jest ‘opium’ dla ludu. Ma znieczulić niższe warstwy społeczne na ból egzystencji, żeby się nie buntowali