DEFINICJA KRYPTO REKLAMY
Krypto reklama - zwana też reklamą ukrytą, są to te wszystkie wypowiedzi, w których występuje próba skłonienia klienta do nabycia produktu bez jednoznacznego wskazania, że jest to reklama. Reklama ukryta może przyjąć różne formy :
Wypowiedzi reklamowej w materiale redakcyjnym ( autor tekstu prasowego wprowadza pochwały określonych towarów lub usług ), poradnictwa prasowego, informacji handlowej, informacji o nowościach technicznych,
Reklamy w książkach czy ekspertyzach naukowych,
Product placement - polega na ukazywaniu w sposób pozornie niezamierzony w programach telewizyjnych, filmach, rzadziej w produkcji teatralnej itp., poza blokami reklamowymi, jak również w prasie - znaku towarowego lub nazwy określonego produktu.
Polski system prawny nakazuje oznaczać przekazy reklamowe tak, aby nie wprowadzać w błąd odbiorcy takiego komunikatu, co do osoby nadawcy. Zasada ta nie jest w pełni przestrzegana i bardzo często dochodzi do publikacji np. tekstów sponsorowanych bez stosownej informacji. Jawnie postrzegany przekaz jest kwalifikowany jako krypto reklama. Prostą definicją krypto reklamy nazywamy niejawną działalność reklamową związaną z uzyskaniem przez dziennikarza lub redakcję korzyści majątkowej lub osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej.
Status prawny krypto reklamy w Polsce
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
( art. 16 ust. 1 pkt. 4 )
Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest wypowiedź, która zachęcając do nabywania towarów lub usług sprawia wrażenie neutralnej informacji.
Kodeks postępowania w dziedzinie reklamy
( art. 11 )
Reklamowy charakter przekazu powinien być wyraźnie rozpoznawalny, bez względu na swą formę i użyty środek przekazu. Jeśli reklama pojawia się w środku przekazu zawierającego wiadomości i materiały redakcyjne, powinna być prezentowana w sposób pozwalający na łatwe rozpoznanie jej reklamowego charakteru.
Ustawa prawo prasowe
( art. 36.3 )
Ogłoszenia i reklamy muszą być oznaczone w sposób nie budzący wątpliwości że nie stanowią materiału redakcyjnego
( art. 12.1 pkt. 2)
Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści majątkowej lub osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej zainteresowanej reklamą.
Zasady działalności reklamowej w programach polskiego radia i telewizji
( art. 16 c )
Krypto reklama jest w programach radiowych i telewizyjnych zakazana. Nie jest krypto reklamą informacja o przedsiębiorstwie, towarze czy usłudze, zamieszczona w programie informacyjnym, publicystycznym, oświatowym, poradniczym, instruktażowym lub innym, jeżeli została zamieszczona wyłącznie z inicjatywy i na podstawie decyzji redakcji bez uzyskania przez nią korzyści majątkowej. Musi zawierać wymaganą przez treść i charakter programu rzeczową informację o wadach i zaletach towaru lub usług, bez elementów perswazji na rzecz kupna. Niedopuszczalne jest rekomendowanie towaru ze względu na jakiekolwiek inne powody, niż walory użytkowe, oceniane według kryteriów fachowych, jasno określone w reklamie.
Europejska konwencja o telewizji ponad granicznej
W programach reklamowych nie mogą występować ( być na wizji lub czytać teksty ) osoby, które prezentują programy informacyjne jak dzienniki czy magazyny aktualności.
Agnieszka Niekłań