1. Definicja motywowania:
- stan gotowości człowieka do podjęcia działania (np. do uprawiania sportu)
- odpowiednie stosowanie bodźców pozytywnych (nagród) i negatywnych (kar)
- obejmuje czynniki, które powodują, wytyczają i podtrzymują zachowanie ludzkie zmierzające w określonym kierunku.
2. Funkcja motywowania
- wywołanie u podwładnych właściwego stosunku do powierzonych im zadań
- proces świadomego i celowego oddziaływania na motywy postępowania ludzi poprzez stworzenie środków i możliwości realizacji ich systemów wartości i oczekiwań (celów działania) dla osiągnięcia celu motywującego (dotyczy to tzw. motywacji pracowniczej)
- uruchamianie i organizowanie ludzkiego zachowania skierowanego na osiągnięcie określonego celu
3. Podejścia do motywacji
Każda organizacja tworzy własny SYSTEM MOTYWACYJNY, czyli system oddziaływań na swoich uczestników, którego celem jest zachęcanie ich do podejmowania zachowań korzystnych oraz unikania zachowań niekorzystnych z pkt widzenia całości
W psychologii mamy 3 główne podejścia do motywacji:
· behawioralne = decydujące znaczenie w wyjaśnieniu zachowań człowieka przypisuje się czynnikom zewnętrznym. Zachowanie ludzi reakcje na bodźce (+ lub - = nagrody i kary)
· psychodynamiczne = akcentuje role wewnętrznych wyznaczników w zachowaniach człowieka, szczególnie POTRZEB i EMOCJI. Podkreśla się, ze bodźce zewnętrzne dopiero po „obróbce” w każdym z nas nabierają specyficznego charakteru motywacyjnego.
· poznawcze = uwaga zwrócona na role INFORMACJI, jako czynnika motywacyjnego. Zakres i struktura, posiadanych przez człowieka info o rzeczywistości, tworzących SIEĆ POZNAWCZĄ, decydują o jego zachowaniu się. S.P. kształtuje się w ciągu całego życia jednostki ludzkiej pod wpływem info. poch. z zew. i generowanych wewnątrz niej. ( W dzieciństwie duża role pełnia info odbierane od rodziców, potem od nauczycieli i rówieśników. Ważnymi źródłami info są szkoła, kościół, zakład pracy, TV. Człowiek jest istota aktywna - nie tylko odbiera info, lecz poszukuje ich, dokonuje selekcji oraz przetwarza je.)
4. Hierarchia potrzeb [wg A. Maslow'a]
(to miała być piramida - ale nie mam czasu się motać z tym, jak ją narysować, wiec masz kwadrat - wiadomo o co chodzi ;P)
potrzeba samorealizacji
potrzeba szacunku = osiągnięć w prestiżu; uznanie
potrzeba afiliacji = miłość; czułość;
potrzeba bezpieczeństwa = pewność; stałość; opieka; wolność od strachu i leku
potrzeby fizjologiczne = sex; sex w krzakach; sex zawsze i wszędzie; głód; pragnienie
Wg A. Maslow'a zaspokojenie potrzeb umiejscowionych najniżej jest warunkiem aktywizacji potrzeb wyższych
Niezaspokojenie pierwszej potrzeby dominują i zwyciężają w konflikcie z niezaspokojonymi następnymi
Motywatory działania - potrzeby niezaspokojone.
5. Teorie poznawcze
- łączą problem motywacji z indywidualnym procesem decyzyjnym
Przykładowe teorie:
- model oczekiwanej wartości Victora Vroom'a
- teoria oczekiwań wg D.Nadler'a i E.Lawler'a
- teoria motywacji oparta na sprawiedliwości wg. S.Adams'a
6. Teorie redukcji napięcia
- przywiązują uwagę do osobowości człowieka (indywidualnie - nie grupowo) oraz opierają się na konkretnych potrzebach i motywacjach, które stanowią podstawę ludzkiego działania
Przykłady:
- hierarchia potrzeb wg Maslowa
- dwuczynnikowa teoria potrzeb wg Herzberga
- teoria 3 potrzeb (=potrzeb jednostkowych) wg. Atkinsona
7. Teorie samoregulacji
- są to teorie, które bazują na dążeniu pracowników (ludzi) do realizowania określonych celów
Czynniki:
- samoocena, samokontrola
- samoobserwacja
- samooddziaływanie