LITERATURA POZA KRAJEM

I. NA WOJENNYCH SZLAKACH

3. WIELKA BRYTANIA

• charakterystyka:

• 1942- rozłam na: realistów i „nieprzejednanych”; (→ Sikorski- Majski, sprawa katyńska)

• zróżnicowanie spowodowane wyborami politycznymi

• organizacje:

• Związek Zawodowy Literatów Polskich

• Oddział PEN- Clubu

• zrzeszenie pisarzy

• nie zawsze dobrze oceniany; po umowie RP i Rosji w 1941 zajął stanowisko prorosyjskie

• Londyńskie Ognisko

• dar British Council

• rodzaj kawiarni, kontynuującej warszawskie tradycje

• wieczory poetyckie (Kuncewiczowa, Słonimski)

• dyskusje (atmosfera życia politycznego

• wystawy, koncerty, spektakle

• Polskie Biuro Działań Politycznych

• placówka rządowa, biuro informacji na temat sytuacji w kraju

• odczyty pisarzy w obozach żołnierskich

• Fundusz Kultury Narodowej

• opieka nad ruchem wydawniczym

• wydanie:

• Wielka Brytania. Kraj- ustrój- kultura, red. T. Terleckiego

• Straty kultury polskiej 1939- 1944 red. T. Terlecki, J. Hulewicz

• portrety osób zmarłych (Józef Birenmajer, Ludwik Biernacki, Ignacy Chrzanowski, Stefan Kołaczkowski, Wacław Berent, K. L. Koniński, Aniela Zagórska

• Biblioteka Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego

• gromadzenie tekstów wydawanych poza krajem

• późniejsza Biblioteka Polska w Londynie

• kierownictwo Marii Danilewiczowej

• ważne osoby:

• wpływ na opinię publiczną

publicyści

• Stanisław Cat- Mackiewicz

• Zygmunt Nowakowski

• Adam Ciołkosz

• Ksawery Pruszyński

• Wacław Alfred Zbyszewski

pisarze

• Antoni Słonimski

• Maria Kuncewiczowa

• Stanisław Baliński

• Tymon Terlecki

• sprawy sporne:

• konflikt wśród skamandrytów; oskarżenia Lechonia wobec Tuwima o ślepą miłość dla bolszewików (1942)

• 30 VII 1941- układ Sikorski- Majski

• czasopisma:

• „Wiadomości Polskie Polityczne i Literackie”

• Mieczysław Grydzewski

• nawiązania do tradycji i obyczajów

• poparcie czynu zbrojnego

• umiarkowany stosunek do Dwudziestolecia

• po Sikorski- Majski i artykule Z. Nowakowskiego Kiwerowa Górka- zerwanie z Rządem RP

• 1944- wstrzymanie przydziału papieru

• → 1946 „Wiadomości”

• stanowisko nieprzejednane

• Grydzewski

• „Nowa Polska” 1942- 1946

• postępowa, liberalno- demokratyczna

• lansowanie nowej ekonomii europejskiej

• przedruki z prasy konspiracyjnej

• linia rządu Sikorskiego

• wpływ Słonimskiego

• współpraca:

poeci

• Baliński, Tuwim, Pawlikowska- Jasnorzewska, Marian Czuchnowski, Broniewski

prozaicy

• Stefan Themerson, Kuncewiczowa, Zygmunt Haupt, Parnicki

reporterzy

• Pruszyński, Janta- Połczyński, Bolesław Pomian

• wspomnienia z dzieciństwa Karol Estreicher, Maria Danilewiczowa

• teksty o doświadczeniach obozowych

• zerwanie z FKN-em po nawrocie na sympatie komunistyczne

• „Myśl Polska”

• pismo Stronnictwa Narodowego (endeckie)

• twórcy:

• J. W. Kalinowski- krytyka rozdrobnienia na „-izmy”

• Józef Kisielewski-

• krytyka Dwudziestolecia za zaniedbanie spraw społecznych

• krytyka prymitywizmu myślowego emigracji

• wydawnictwa:

• Biblioteka „Wczoraj i Dziś”

• inicjatywa Grydzewskiego

• tomiki:

• Ojczyzna i wolność

• Dyplomatyka i łowy

• Święty płomień

• Na angielskim brzegu

• Wspomnienia i wspominki

• Szósta kolumna

• Na romantycznym szlaku

• współpraca:

• Baliński

• W. Broniewski

• J. Czapski

• M. Czuchnowski

• M. Danilewiczowa

• M. Hemar

• M. Kuncewiczowa

• J. Lechoń

• J. Paczkowski

• T. Terlecki

• Wiktor Weitraub

• K. Wierzyński

• Stefania Zahorska

• wydawnictwo „Minerva” Ignacego Lindenfelda→ 1940 połączone w M. I. Kolin; do 1943

• teksty literackie, historyczne, podręczniki

• antologie poetyckie

• klasyka polska

STEFAN THEMERSON (1910- 1988)

• charakterystyka:

• współpracownik „Nowej Polski”

• pisarz, poeta, scenarzysta, książki dla dzieci

• dwujęzyczny

• przedwojenna awangarda

• teksty:

• Dno nieba 1943- tomik w tonacji awangardowej

• Wykład prof. Mmaa 1943- fantastyka naukowa

• Bayamus 1944- fantastyka naukowa

• Śledztwo 1943- opowiadanie o polskich pensjonariuszachw hotelu na pd. Francji

JERZY PIETRKIEWICZ

• charakterystyka:

• poeta, tłumacz, publicysta, prozaik

• związany z endeckim pismem „Jestem Polakiem”

• atak na Skamandra

• zwolennik poezji awangardowej

• tłumacz Kiplinga, Hardy'ego, Joyce'a

• twórczość:

• Poezja ułatwiona. K. Wierzyńskiemu w odpowiedzi 1943

• atak na Skamandra

• nie ma on, tak jak Sanacja swoich następców i umrze

MARIA DANILEWICZOWA

• charakterystyka:

• kierownik Biblioteki Polskiej w Londynie

• specjalistka bibliotekarstwa

• pd. Francji→Londyn

• twórczość:

• broszury o bibliotekach polskich

************************* SZKOCJA ******************************

• historia:

• VI 1940- przybycie oddziałów z Francji

• tworzenie:

• 1. Korpusu

• 1. Dywizji Pancernej gen. S. Maczka

• Samodzielna Brygada Spadochronowa gen. S. Sosabowskiego

• 1. Brygada Strzelców:

• czasopisma

• wystawienia szopek noworocznych

• teatr polowy (wezwania do pisarzy o repertuar)

• Towarzystwo Polsko- Szkockie

• 1942- połączenie wszystkich pism żołnierskich w Szkocji z „Dziennikiem Żołnierza”

• charakterystyka:

• żołnierze po bitwie o Narvik

• studia na uniwersytecie w Edynburgu

• prasa żołnierska omijająca kwestie polityczne

• czasopisma:

• „Kurier Glasgowski” Jadwiga Harasowska

• wydawnictwa:

• „Książnica Polska”

• wydawnictwo Jadwigi Harasowskiej

• zasłużone na emigracji

• dowożenie „dipisom” i lotnikom książek na miejsca ich pobytu

• reedycje

• organizacje:

• Zespół Literacki „Odwet”

• występy w obozach żonierskich

• Adam Kowalski (autor Modlitwy obozowej), Jan Rostworowski, Janusz Laskowski

2

---