Onkologia Wykład IV

Wczesne wykrywanie i profilaktyka choroby nowotworowej

Zwalczanie nowotworów.

Wszechstronne postępowanie mające na celu:

1. poznanie biologii nowotworów

2. określenie epidemiologii nowotworów

3. profilaktykę pierwotną i wtórną

4. diagnostykę

5. leczenie

6. opiekę po leczeniu i rehabilitację

7. oświatę zdrowotną

Wykrycie nowotworu o jedno stadium klinicznego zaawansowanie wcześniej podwyższa o ok.25% szanse na wyleczenie!!!

Około 80% chorych zgłasza się do lekarza dopiero 7 miesięcy po zauważeniu pierwszych objawów.

55% chorych leczonych jest przez lekarzy przed skierowaniem do leczenia onkologicznego z mylnym lub też właściwym rozpoznaniem średnio przez 6 miesięcy.

Podstawy wczesnego wykrywania nowotworów.

1. Biologiczne podstawy wykrywania nowotworów:

• Nowotwory złośliwe rozwijają się zwykle przez wiele lat

• Średni okres latencji wynosi dla nowotworów litych średnio 20lat

• Trzy typy róźniące się szybkością wzrostu: nowotwory wolno rosnące, średnio rosnące, szybko rosnące.

2. epidemiologiczne podstawy wykrywania nowotworów:

• im wcześniej nowotwór zostanie wykryty, tym chory ma większe szanse na wyleczenie

Stopien zaawansowania	stadium	Odsetek przeżyć 5letnich
0	Przedinwazyjne	100%
I	Miejscowe	75%
II	Loko-regionalne wczesne	50%
III	Loko-regionalne późne	25%
IV	uogólnione	5%

3. kliniczne podstawy wczesnego wykrywania nowotworów:

-chorobę nowotworową możemy podzielić na trzy fazy:

• faza przedkliniczna niewykrywalna

• faza przedkliniczna wykrywalna

• faza kliniczna

BADANIE PODMIOTOWE

Czynniki osobnicze i środowiskowe:

1. wiek- prawdopodobieństwo rozwoju nowotworu wzrasta wraz z wiekiem

2. płeć- nowotwory charakterystyczne dla danej płci

3. zawód- narażenie zawodowe (czynniki ryzyka, takie jak np. azbest, arsen, węglowodory aromatyczne)

4. 4.miesce zamieszkania- częściej chorują mieszkańcy dużych miast

5. stan cywilny- zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory u osób samotnych

6. nawyki i używki

7. choroby obecna i przebyty- np. wrzodziejące zapalenie jelit

8. wywiad rodzinny

9. uprzednie leczenie- np. estrogeny, dietystilbestrol

Objawy bezpośrednio związane z ogniskiem pierwotnym:

• guzek/ zgrubienie

• owrzodzenie

• nieprawidłowa wydzielina (upławy, śluz w stolcu)

• krwawienia

• krwioplucie

• ból

Objawy pośrednio związane z nowotworem:

• kaszel uporczywy lub napadowy

• chrypka

• zaburzenia połykania/ ból podczas przełykania

• podwójne widzenie/ zaburzenia widzenia

• zaburzenia oddawania moczu lub stolca

Objawy wywołane przerzutami:

• powiększenie węzłów chłonnych regionalnego spływu chłonki

• obecność pojedynczych lub mnogich zmian przerzutowych w różnych narządach

• bóle i patologiczne złamania kości w okolicy zmiany przerzutowej

Objawy ogólne związane z choroba nowotworową:

• osłabienie

• gorączka

• nadczynność hormonalna

• spadek masy ciała

• skłonność do zakażeń, w tym również wirusowych

• pocenie się, świąd skóry, skłonność do krwawień

Postępowanie lekarza pierwszego kontaktu w chorobach nowotworowych:

1. przekazuj wiedzę na temat nowotworów

2. ucz samokontroli, zwłaszcza samobadanie piersi

3. zalecaj niezbędne badanie profilaktyczne

-cytologia

-badania mammograficzne

4. NIE MA NASTĘPNEGO SLAJDU!!!!!

8. Badanie ginekologiczne 1 raz w roku

9. badanie per rectum powyżej 50rż. 1 raz w roku

10. badanie jąder od 18rż 1 raz w roku

---