(…)

Hormony anaboliczne i kataboliczne

Hormony

Hormon wzrostu (somatotropina)

Jest produkowany przez przysadke mozgowa przez cale zycie. Hormon ten jest odpowiedzialny za proces wzrastania u dzieci i matabolizm u doroslych.

Rola fizjologiczna:

• Pobudza wzrost u dzieci(wspoldziala z hormonami kory nadnerczy, tarczycy, plciowymi)

• Wplywa na gospodarke bialkowa, tluszczowa i weglowodanowa organizmu

• Wplywa na wytwarzanie somatomedyn odpowiedzialnych za anabolizm

• Pobudza przyswajanie aminokwasow i zwieksza synteze bialka

• Powoduje rozrost narzadow i tkanek (serca, watroby,nerek)

• Zwieksza przyswajania PO₄,Na,K, Cl, pobudza tworzenie tkanki kostnej i chrzestnej, wytwarzanie kolagenu, odkladanie Ca w kosciach, przyspiesza ich wzrost

• Wzmaga lipolize i zuzycie kw.tluszczowych

• Hamuje zuzycie glukozy bezposrednio, posrednio zwieksza synteze insuliny

Regulacja wydzielania:

Wzrost wydzielania powoduja:

• Aminokwasy: arginina

• 
  
  Hormony tarczycy glukoza, WKT (wolne kw.tluszczowe)

• Pobudzenie ukladu andrenergicznego, dopaminergicznego i serotoninergicznego

• Wysilek fiz.

• Urazy

• Glodzenie

Biosyntetyczny hormon wzrostu:

Jest w 100% identyczny z ludzkim i wykorzystywany w leczeniu:

• Karlowatosci przypadkowej

• Zespolu Turnera

• Przewleklej niewydolnosci nerek

• Odlezyn, poparzen, zlaman kosci

• Preparaty: Genotropin, Norditropin

Hormony plciowe:

Androgeny

Mechanizm dzialania:

Polega na aktywowaniu receptorow androgenowych obecnych na powierzchni blon komorkowych komorek.

Fizjologiczne dzialania androgenow:

• Ksztaltowanie meskich narzadow plciowych w zyciu plodowym

• Wyksztalcenie sie wtornych cech plciowych (budowa ciala, glos, typ owlosienia, itp)

• Wplyw na spermatogeneze

• Wplyw anaboliczny (zwiekszenie masy miesniowej, itp)

Efekty anaboliczne androgenow:

• Wzmozona synteza bialka

• Wzrost tempa przyrostu masy, sily i wytrzymalosci miesni

• Wzrost apetytu

• Wzrost tempa przyrostu kosci

• Zwiekszona produkcja krwinek czerwonych

Zastosowanie:

• Przyspieszenie rozwoju plciowego chlopcow, u ktorych zaczyna sie on zbyt pozno

• Stymulowanie wzrostu apetytu i masy ciala u wyniszczonych pacjentow

• Forma nielegalnego chemicznego dopingu. (W polowie lat 90tych calkowicie zakazano stosowania sterydow anabolicznych)

Dzialania niepozadane:

W wyniku metabolizmu sterydow anabolicznych powstaja substancje, ktore aktywuja receptory estrogenowe, co powoduje nieporzadane efekty, np :

• Nienaturalny rozrost piersi u kobiet jak i u mezczyzn

• Spadek popedu sexualnego u mezczyzn i jego naturalny wzrost u kobiet

• Przyspieszenie starzenia sie kosci i tkanek.

Hormony plciowe zenskie

• Rozwoj zenskich cech plciowych i narzadow

• Cykl miesiaczkowy

• Zachowania sexualne

• Rozrost blony sluzowej macicy

Efekt metaboliczny:

• Wzmocnienie kosci

• Modyfikuja poziom bialek

• Zwiekszaja krzepliwosc krwi

• Obnizaja LDL i TG

PROGESTERON

• Odpowiada za utrzymanie ciazy

• Lepsze ukrwienie macicy i zwiekszenie jej masy

• Oslabienie pobudliwosci i kurczliwosci macicy

Dzialanie mataboliczne:

• Podwyzszenie temperatury ciala

• Lepsza pamiec wzrokowa

• Zmniejszenie tolerancji glukozy

• Zwieksza odkladanie trojglicerydow

• Ryzyko powiklan zakrzepowo- zatorowych

Zastosowanie:

• Pierwotny hipogonadyzm

• HTZ - hormonalna terapie zastepcza

• Antykoncepcja

• Zaburzenia miesiaczkowania

• Tradzik

• Nadmierne owlosienie

• Endometrioza

Wskazania do HTZ:

• Przedwczesne wygasniecie funkcji jajnikow

• Menopauza

• Po usunieciu jajnikow

Korzysci z HTZ:

• Zapobieganie objawom menopauzy

• Hamuje proces osteoporozy

• Zmniejsza ryzyko: choroby wiencowej; zaburzeniom pamieci; chorobie Alzheimera

Ryzyko HTZ:

• Niedoczynnosc przysadki - u mlodych

• Nowotwory endometrium

• Nudnosci, wymioty

• Migrenowe bole glowy

• Wrazliwosc piersi

• Zaburzenia zakrzepowe

• Hipertrojglicerydermia

• Nadcisnienie

Antykoncepcja

Rodzaje:

• Laczona (progesteron+estrogen)

• Progesteronowe

*implanty z norgestrelem

*injekcje octanu medroksyprogesteronu

• Tabl.po stosunku

Dzialania niepozadane:

• Powiklania zakrzepowe

• Rak sutka

• Nudnosci, bole glowy, depresje

• Nasilenie pigmentacji skory

Hormony tarczycy ( tyroksyna i trojjodotyronina)

Pobudzaja:

• Podstawowa przemiane materii

• Proces utleniania w tkankach

• Rozpad tluszczow do kwasow tluszczowych i glicerolu, wzmagaja utlenianie WKT

• Wzmaga wchlanianie glukozy z przewodu pokarmowego i jej zuzycie

• Rozpad bialek

• Prace serca

• Diureze

• Termogeneze

• Metabolizm Ca, P, Mg i K.

Zastosowanie:

• Wole proste

• Niedoczynnosc lub nowotwory tarczycy

Leczenie rozpoczyna sie od najmniejszej dawki.

kataboliczne

anaboliczne

Hormony plciowe

i hormon wzrostu

kortykosteroidy

insulina

---