RODZAJE BANKÓW I PRODUKTY BANKOWE

BANK to samodzielna , samofinansująca się i posiadająca osobowość prawną jednostka gospodarcza , która działa na podstawie ustawy i własnych statutów . Ustawa ta zalicza do podstawowej działalności banków gromadzenie środków pieniężnych , udzielanie kredytów oraz przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych. Można powiedzieć że banki gospodarują cudzymi pieniędzmi.

Istotą działalności banku jest przyjmowanie pieniędzy klientów, które podlegają zwrotowi, oraz udzielenie kredytów na własny rachunek.

W Polsce zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej wydaje prezes NBP, bank musi spełnić określone warunki np. minimum kapitału własnego.

HISTORIA BANKÓW:

Poprzednikami współczesnych bankierów byli średniowieczni handlarze trudniący się wymianą pieniędzy. Nazwa ,,bank'' pochodzi od włoskie nazwy ławki, kontuaru - banco, przy którym pracowali pieniędzmi.

W każdym systemie bankowym krajów o gospodarce rynkowej banki pełnią trzy podstawowe funkcje ekonomiczne:

*Udział w kreacji pieniądza centralnego

*Kreują zdecentralizowany pieniądz wkładowy jako instrument kredytowy i środek płatniczy

*pośredniczą między posiadaczami środków pieniężnych

Pierwsza funkcja wykonują banki emisyjne( centralne), druga zaś -bankowość komercyjna, przede wszystkim banki kredytowe i depozytowe. Trzecią funkcję oprócz banków pełnią także instytucje finansowe np. towarzystwa ubezpieczeniowe, giełdy, kantory.

Podział banków:

1)wg. Kryterium wykonywanych zadań:

*emisyjne(centralne)

*komercyjne(kredytowe, depozytowe, inwestycyjne, uniwersalne)

*rozwojowe

*oszczędnościowe

*specjalne (hipoteczne, towarzystwa kredytowe i regionalne)

2)wg. Formy własności

*banki publiczne(państwowe, samorządowe)

*z różnym udziałem własności państwowej

*banki spółdzielcze

*banki prywatne

3)wg. Zasięgu terytorialnego

*ogólnokrajowe

*regionalne

*lokalne

4)wg. rodzaju obsługiwanego klienta oraz operacji wykonywanych przez banki

*banki detaliczne

*banki hurtowe

Banki detaliczne obsługują przede wszystkim indywidualnych klientów i drobne przedsiębiorstwa. Natomiast banki hurtowe obsługują większe jednostki gospodarcze. Podstawowym celem banków detalicznych jest gromadzenie drobnych, rozproszonych oszczędności gospodarstw domowych.

Bank centralny to podstawa systemu bankowego w każdym kraju, są jednostkami państwowymi albo podporządkowanymi państwu, posiadającemu przeważającą część ich kapitałów.

Funkcje banku centralnego:

*emitowanie banknotów tzn. regulowanie ilości pieniądza w obiegu

*obsługuje skarb państwa- prowadzi rachunki rządowe, przeprowadza operacje finansowe w kraju i zagranicą, udziela mu pożyczek

*,,bank banków” prowadzi rachunki innych banków, udziela im kredytów i ma prawo ich kontroli

*pełni rolę centrum walutowego kraju tzn. decyduje o zapasach walut zagranicznych i złota, przeprowadza operacje interwencyjne w obronie kursów waluty krajowej.

Wpływ banku centralnego na procesy gospodarcze

1. operacje otwartego rynku- polegają na kupowaniu i sprzedawaniu papierów wartościowych bankom i szerokiej publiczności. Kupując papiery wartościowe bc przyczynia się do zwiększenia ilości pieniądza w obiegu, gdyż za ściąganie z rynku papierów wartościowych płaci pieniądze. Sprzedając na otwartym rynku papiery wartościowe bc przyczynia się do zmniejszenia ilości pieniądza w obiegu, gdyż banki i ludzie muszą płacić pieniędzmi za papiery wartościowe.

2. wyznaczanie stopy rezerw obowiązkowych, wzrost stopy powoduje zwiększenie depozytów w skarbcu banków, mniej udzielonych kredytów a więc zmniejszenie podaży pieniądza. Spadek stopy rezerw obowiązkowych powoduje zwiększenie podaży pieniądza.

3. określenie stopy redyskontowej

Stopa redyskontowa jest to cena (stopa procentowa) za kredyty zaciągane w bc przez banki. Jeśli stopa

Redyskontowa rośnie to banki zaciągają mniej kredytów

Mniej udzielają kredytów , a wiec ilość pieniądza w obiegu maleje, i odwrotnie. Stopa rezerw obowiązkowych określa jaką część depozytów banki muszą zatrzymać w skarbcach jako rezerwę obowiązkową.

Banki komercyjne

Zajmują się przede wszystkim przyjmowaniem depozytów i kreowaniem wkładów w postaci udzielenia kredytów oraz dokonywaniem na ich podstawie rozliczeń bezgotówkowych. Do omawianej kategorii zaliczamy również banki spółdzielcze (małe, lokalne lub regionalne samodzielne banki).

Banki rozwojowe (inwestycyjne)

Gromadzą środki o charakterze długoterminowym, emitują długoterminowe papiery wartościowe a także przyjmują lokaty długoterminowe. Wykorzystując te środki udzielają kredytów długo- i średnioterminowych, pośrednicząc w przetwarzaniu zasobów pieniężnych na kapitał rzeczowy. Współdziałają w tworzeniu nowych przedsiębiorstw lub rozbudowywaniu już istniejących.

Banki specjalne

Finansują wykonywanie specjalnych zadań, wymagających szczególnego rodzaju fachowej obsługi bankowej. Można do nich zaliczyć np. banki obsługujące handel zagraniczny, a nawet jego obszary wydzielone przedmiotowo lub geograficznie. Specjalny charakter mają też banki budownictwa mieszkaniowego, finansowania określonych gałęzi gospodarczych, obsługujące giełdy itp.

Banki i kasy oszczędnościowe

Gromadzą rozproszone oszczędności indywidualne i najczęściej udzielają na ich podstawie kredytów lub korzystnie lokują zgromadzone zasoby. Często banki te działają w powiązaniu z urzędami pocztowymi, które dysponują gęstą siecią placówek. Od banków tych należy odróżnić niebankowe instytucje lokacyjne np. Pioneer

Produkty bankowe

Produktem bankowym nazywamy jednolity, wyraźnie wyodrębniony pod względem formalnym i cenowym, składnik oferty bankowej.

Produktem nie będzie więc np. kredyt, ani kredyt gospodarczy( mają one różny charakter i różne są też zasady naliczania kosztów poszczególnych typów tych kredytów). Produktem będzie natomiast np. kredyt w rachunku bieżącym dla przedsiębiorstw albo długoterminowy kredyt inwestycyjny.

Do produktów należą takie usługi jak np. :

*transfery zagraniczne

*akredytywa dokumentowa

*gwarancja na emisjÄ™ akcji

*inkaso środków płatniczych

*wynajem skrytek bankowych

*lokata a visa

*depozyty jednomiesięczne, trzymiesięczne itd.

W dużych bankach produkty bankowe dostarczają 90% dochodów banku.

Produkty bankowe dzieli siÄ™ na:

1)produkty kredytowe( kredyt lombardowy, na inkaso czeku potwierdzonego)

2)produkty depozytowe np. (rachunek walutowy lokaty terminowej, rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy)

3)produkty parabankowe np.(opracowanie i opiniowanie biznes planu, przygotowania związane z dopuszczeniem papieru wartościowego do obrotu publicznego)

4)produkty rozliczeniowe np. (polecenie przelewu, skup czeków zagranicznych)

5)inne produkty bankowe np. ( skup i sprzedaż walut obcych, wynajmowanie skrytek sejfowych)

RODZAJE OPERACJI BANKOWYCH:

Operacje bankowe są często utożsamiane z czynnościami bankowymi, a nazwy używane są zamiennie. Nie jest to jednak ścisłe, bo można wymieni czynności bankowe, które nie mają charakteru operacji. Na przykład banki udzielają swoim klientom porad lub informacji o zagranicznych przepisach finansowych.

Tradycyjnie rozróżnia się:

• Operacje bierne (pasywne),

• Operacje czynne(aktywne),

• PoÅ›redniczÄ…ce,

które należy uzupełnić

• Innymi(różnymi) usÅ‚ugami Å›wiadczonymi przez banki.

OPERACJE BIERNE polegają na gromadzeniu wkładów, emitowaniu własnych papierów wartościowych i wykonywaniu innych czynności zmierzających do powiększenia sumy środków znajdujących się w dyspozycji banku. Suma pasywów świadczy o możliwościach finansowych banku i pokazuje jakimi środkami dysponuje bank w danym momencie.

Pasywa można podzielić

1. środki obce (zobowiązania np. wobec NBP, lokaty międzybankowe, depozyty klientów, zobowiązania z tytułu papierów wartościowych i inne)

2. środki własne - własność banku, dzielą się na środki którymi bank może swobodnie dysponować( kapitały własne netto) i które musi utrzyma jako rezerwę na ściśle określone cele.

OPERACJE CZYNNE polegają na wykorzystaniu zgromadzonych środków do udzielania różnych kredytów i lokowania ich w korzystnych przedsięwzięciach.

DzielÄ… siÄ™ na:

1)Operacje zwiększające majątek banku oraz wartości niematerialne i prawne

2)Przechowywanie środków pienionych- są to głównie środki znajdujące się w formie gotówki w skarbcach bankowych( do operacji tych zaliczane są także operacje związane z kształtowaniem rezerwy obowiązkowej w NBP

3)Działalność kredytowa

4)Operacje lokat międzybankowych czynnych( lokaty w innych bankach)

5)Inwestycje w papiery wartościowe

6)Inne operacje aktywne

1

1

---