Def:
Układem m równań liniowych z n niewiadomymi x1 x2 ...xn gdzie n,m∈N nazywamy układ równań w postaci a11x1+a12x2...a1nxn =b1; a21x1+a22x2...a2nxn =b2; am1x1+am2x2...amnxn =bm
gdzie aij; bij∈ R dla 1 ≤ i ≤ n; 1 ≤ j ≤ n
Rozwiązaniem układu równań liniowych nazywamy każdy ciąg (x1,x2...xn) liczb rzeczewistych spełniajacych ten układ.
Uwaga:
Powyższy układ równań liniowych można zapisać w postaci macierzowej:
AX= B gdzie :
a11 a12 ... a1n
A = a21 a22 ... a2n macierz główna układu
am1 am2 ... amn
x1 b1
kolumna niewiadomych X = x2 B = b2 kolumna wyrazów wolnych
xn bn
Układ równań, który nie ma równań nazywamy układem sprzecznym
UKŁADY CRAMERA
Def:
Układem Cramera nazywamy układ równań liniowych AX =B, w którym macierz A jest macierzą nieosobliwą (A- macierz kwadratowa, DetA≠0)
TWIERDZENIE: Wzór CRAMERA
Układ Cramera AX=B ma jedno rozwiązanie: Rozwiązanie to jest określone wzorem:
1 detA1
X= detA * detA2 ; n oznacza stopień macierzy A
detAn
Natomiast Ai oznacza macierz, której i-tą kolumną macierzy A zastąpiono kolumną wyrazów wolnych B
n-równań n-niewiadomych
METODA ELIMINACJI GAUSSA DLA DOWOLNYCH UKŁADÓW LINIOWYCH
Def:
Niech A, A', B,B' będą macierzami o wymiarach odpowiednio: mn, kn, m1, k1 ponadto niech: x1 x1
X= x2 , X' = x2
: :
xn xn
Mówimy, że układy równań liniowych AX=B i A'X'=B' są równoważne jeśli zbiory ich rozwiązań są identyczne.
Def:
Macierz rozszerzona układu równań to AX=B macierz postaci:
AX= B gdzie :
a11 a12 ... a1n b1
A/B = a21 a22 ... a2n b2
am1 am2 ... amn bn
Uwaga:
Podane poniżej operacje na wierszach macierzy rozszerzonej [A/B] układu równań liniowych AX=B przekształcają go w układ równoważny.
Operacje dozwolone na macierzach
Zamiana między sobą wierszy
Mnożenie wiersz przez stałą różną od 0
Dodawanie do ustalonego wiersza innego wiersza wyraz po wyrazie
Skreślenie wiersza złożonego z samych zer
Skreślenie jednego z wierszy równych lub proporcjonalnych.
Dodatkowo otrzymuje się układ równoważny, jeżeli w macierzy A zamienimy miejscami dwie kolumny przy jednoczesnej zamianie niewiadomej
x1 xj xi xn x1 xi xj xn niewiadome
a11 .... a1j .... a1i .... a1n a11 .... a1i .... a1j .... a1n
: : : : : : : :
am1 .... amj .... ami .... amn am1 .... ami .... amj.... amn
METODA ELIMINACJI GAUSSA
Niech AX=B będzie układem równań liniowych, gdzie A jest macierzą wymiaru m*n
Wówczas układ ten rozwiązujemy następująco:
budujemy macierz rozszerzona układu postaci:
x1 x2 xn
a11 .... a12 .... a1n b1
[A/B] = : : : :
am1 .... am2 .... amn b2
Na macierzy rozszerzonej dokonujemy równoważnych przekształceń układu sprowadzając ją do postaci: parametry
x1' x2' xn' xr'+1 xr'+2 xr'n
1 0 .... 0 S1r+1 S1r+2 ... S1n z1
: 1 : S2r+1 S2r+2 ... S2n z2 =
0 0 .... 1 Sr(n+1) Sr(n+2)...Sr(n) zr
0 0 .... 0 0 0 ...0 zr+1
Przy czym ostatni wiersz może nie pojawić się wcale albo wystąpi ze współczynnikiem
zr+1≠0
Wówczas :
jeżeli zr+1≠0 to układ AX=B jest sprzeczny
jeżeli ostatni wiersz macierzy [A'/B'] nie pojawi się i n=r to układ AX=B jest równoważny układowi Cramera (układ oznaczony).
Jeżeli ostatni wiersz macierzy [A'/B'] nie pojawi się i n>r to układ AX=B ma nieskończenie wiele rozwiązań (układ nieoznaczony) przy czym r spośród niewiadomych oznaczamy symbolami x1' x2'... xr' zależy od pozostałych
n - r niewiadomych oznaczonych symbolami xr'+1 xr'+2 xr'n
Uwaga:
Wiersz złożony z samych zer należy skreślić
Dwa wiersze równe lub proporcjonalne skreślamy jeden z nich
Brak elementu nie zerowego.