Sztuka rzymska, bizantyjska i karolińska
Rzeźba rzymska
Rzeźba była wykonywana na zamówienie ludzi zamożnych. W tym czasie powstało wiele kopii dzieł greckich np. posągi wzorowane często na jednej postaci. Rzymianie na początku kopiowali greckie rzeźby. Kopiowano posągi, z których tworzono grupy. Rzeźby te wykorzystywano do zdobienia wnętrz i ogrodów. Kopiści nie podpisywali swoich dzieł, a ich twórczość wygasła około II wieku.
Twórcy:
Pazyteles - teoretyk sztuki, szkoła rzeźbiarka w Rzymie, pomost między ztuką greck i rzymską.
Wenus z Ekwilińska
Grupa Ildefonsa
Salpion
Sosibos (Amfora Sosibosa)
Rozwijały się również gatunki:
relief historyczny
portret
były one rzymskimi wytworami, rozwinęły się w Rzymie.
Przełom I/II wieku - rozwój płaskorzeźby. Twórcy starali się wiernie oddać wizerunek postaci - ich ubiór, broń, a nawet krajobraz. Postacie nie były upiększane ani idealizowane.
Ara Pacis (ołtarz pokoju) - fragment płaskorzeźby, podkreślić tu należy rolę fundatora.
Za czasów Oktawiana Augusta powstawały określone dzieła rzeźbiarskie; istniały także odlewy z brązu. Portrety (całe postacie lub popiersia):
Oktawian August
Kaligula
Marek Agrypa (zachowany realizm, bez idealizacji)
Tyberiusz
Klaudiusz (Claudius Jupiter)
W poł. I wieku pojawiły się utrudnienia jeśli chodzi o portretowanie cesarzy. Portretowano ich pod postacią boską. W okresie późnorzymskim przedstawiani byli w postaci uduchowionej.
Marek Aureliusz - Portret lealny Marka Aureliusza
Karakalla - przedstawiony z gniewnym wyrazem twarzy
Grupa Tetrarchów (rzeźba średniowieczna) - narożniki; naturalizm zastąpiony przez symbolizm.
Konstantyn I Wielki - posąg gigantyczny
Juliusz Cezar - popiersie, świadectwo religijności
Statua Barberinii - postać trzymająca popiersia dwóch postaci, realizm (niezwykła wierność rysów twarzy)
Sarkofagi rzymskie
Gemma - kamień szlachetny lub dekoracyjny ozdobiony reliefem.
intaglia - gemma z reliefem wklęsłym
kamea - gemma z reliefem wypukłym
Były bardzo popularne w ozdobach (pierścienie, broszki)
Malarstwo pompejskie
W Pompejach odnaleziono liczne malowidła. August Man wyróżnił cztery style pompejskie jako dekoracji architektonicznych (tzw. styl pompejski I, II, III, IV):
freski iluzjonistyczne
portrety figuralne
flora, fresk
mozaiki - układanki z różnych elementów, jakby technika pointylistyczna.
Bitwa w Issos - tu Aleksander Macedoński
motywy związane z teatrem
Sztuka bizantyjska
wywodzi się ze sztuki późnego Cesarstwa Rzymskiego. Wchłonęła elementy sztuki hellenistycznego wschodu, zwłaszcza Aleksandrii, Antiochii i Efezu. Miałą skłonność do przepychu i bogactwa dekoracji.
Periodyzacja
od założenia Konstantynopola (324) do końca ikonoklazmu (843)
wiek złoty (843 - 1204)
końcowy (1204 - 1453)
Uznanie kościoła za rządów Konstantyna.
Architektura bizantyjska
Narodziła się w 330 r. (przeniesienie stolicy z Konstantynopola do Bizancjum)
gmach senatu
hipodrom
kościół Hagia Sophia
cokół pod obeliskiem (hipodrom)
Santa Maria Maggiore (wnętrze zachowało pierwotny, bizantyjski charakter)
Obiekty, które były wznoszone na planach regularnych figur:
San Paulo (flori de Mura)
Typowe obiekty starochrześcijańskie typu bazylikowego:
dobra widoczność
dobra akustyka
Bazyliki były też obiektami użyteczności publicznej
San Gioramni in Laterano (klasyczna stara bazylika, nawy boczne oddzielone są kolumnami)
San Loterenzo fuorie le Mura
Bazylika św. Piotra (stara)
Anastassis w Jerozozlimie
Santa Constanza (grobowiec św. Konstancji w Rzymie)
Rotunda św. Jerzego
Bazylika w Betlejem (na planie regularnym)
kościół św. Jerzego w Konstantynopolu (na planie centralnym)
Baptysterium Ortodoksów w Rawennie
Mauzoleum Galii Placydii w Rawennie (wizerunek Chrystusa jako dobrego pasterza)
Najwybitniejsze zabytki architektury bizantyjskiej (kościoły w Rawennie)
bazylika San Apollinare Nuovo
San Apollinare i Classe
kościół San Vitale w Rawennie
Hagia Ejrene - świątynia pod wezwaniem Pokoju Bożego z VI wikeu; surowość ścian zewnętrznych i bogate dekoracje
Hagia Sophia - pod wezwaniem Świętej Mądrości, ufundowana przez Justyniana I Wielkiego; bodowana od 23.02.522 r. do 27.12.537 r.
Zdobienia:
Matka Boska z dzieciątkiem
Chrystus Pontokratos
mozaika cesarzowej Zoe
Cesarzowa Teodora i jej orszak
Justynian Wielki wśród dostojników
cysterna bazyliki - sztuczny zbiornik na wodę; pod Stambułem w Turcji, w pobliżu Hagia Sophia
Malarstwo:
Psałterz Chudowa
Sztuka Karolińska
(VI - X w., sztuka preromańska, wiąże się z zabytkami sztuki starochrześcijańskie. To połączenie sztuki chrześcijańskiej i anglosaskiej)
Odkrycie grobowca Sutton Hoo (kształt łodzi); przykład ornamentyki północno - germańskiej.
Architektura
Escamb
Lorsch
Dwór Karola Wielkiego w Akwizgranie
Klasztor w St. Gallen
Katedra w Hildesheim
Quedlinburg
2