1 Definicje:

System gospodarczy-zwykle utożsamiany z gospodarką danego kraju, przyjmuje się okres zmienności wynoszący 2 - 3 lata. (banki, konsumenci, skarb państwa, przedsiębiorstwa + powiązania)

Firma- nazwa pod którą osoba fizyczna lub prawna prowadzi przedsiębiorstwo.

Przedsiębiorstwo- jednostka gospodarcza wyodrębniona pod względem prawnym, organizacyjnym i ekonomicznym.

System produkcyjny- stanowi celowo zaprojektowany i zorganizowany układ materialny, energetyczny i informacyjny wykorzystywany (eksploatowany) przez człowieka i służący wytwarzaniu określonych produktów (wyrobów lub usług) służących do zaspokojenia różnorodnych potrzeb konsumentów. W rozumieniu wyżej wymienionej definicji system produkcyjny jest więc organizacją (firma lub przedsiębiorstwo) dysponująca środkami produkcji (maszyny, urządzenia) oraz niezbędnymi informacjami (technologie) które umożliwiają realizację procesu produkcji.

2. Ewolucja systemu produkcyjnego:

Produkcja Produkcja Produkcja Produkcja Produkcja

Ekonomiczna Jakościowa Elastyczna Szybka Innowacyjna

(po 2 wojnie świat.) (lata 65-70) (lata 70-80) (lata 90) (XXI wiek)

Produkcja ekonomiczna (po 2 wojnie świat.) - to głównie rynek producenta

Produkcja jakościowa (lata 65-70) - a więc nastawienie na jak najlepsze wykonanie wyrobu.

Produkcja elastyczna (lata 70-80) - zróżnicowanie wyrobów i intensywny rozwój obrabiarek sterowanych numerycznie.

Produkcja szybka (lata 90) -„czas” rozumiany jako okres od projektu do uruchomienia produkcji i pojawienia się wyrobu na rynku; rozwój technik komputerowych.

Produkcja innowacyjna (XXI wiek)- oprócz rozwoju technik komputerowych dochodzi jeszcze zdolność uczenia się pracowników (szkolenia, kursy) i otwartość na nowe techniki itd.

3. Otoczenie systemu produkcyjnego.

System produkcyjny działa w określonym otoczeniu: dalszym (np. regulacje państwowe: ceny podatki, regulacja międzypaństwowe: cła opłaty graniczne, dostępność czynników produkcji, konkurencja rynkowa w zakresie wytworzenia produktów) i bliższym (np. wyposażenie technologiczne przedsiębiorstwa, kwalifikacje pracowników, kwalifikacje motywacje kierownictwa, kapitał, marketing, misja i cele przedsiębiorstwa, struktura kierowania zarządzania i motywacji) które oddziałując na ten system wymuszają jego określone reakcje. Jeśli będą one prawidłowe to firma utrzyma się na rynku i rozwinie, a jeśli popełnione zostaną błędy firma wcześniej czy później zniknie z rynku.

4. Definicja produktywności:

Produktywność jest to stosunek efektów (wytworzonych dóbr i usług) do nakładów poniesionych na produkcję. Jest to kluczowy atrybut konkurencji cenowej.

5. Zasoby systemu produkcyjnego:

Cały ten schemat przedstawia system produkcyjny. I najlepiej można na nim zaobserwować, że zasobami tego systemu jest to co na wejściu, czyli materiały, wyposażenie, personel, informacje, energia oraz kapitał, które są wykorzystywane w całym systemie i to właśnie z tych zasobów otrzymujemy to co jest na wyjściu.

6. Omówić powiązania między działalnością podstawową firmy i obszarem marketingu:

Obszary marketingu i działalności podstawowej mają na siebie wzajemny wpływ. Marketing przeprowadza analizy rynku, kontaktuje się z klientem, rozpoznaje jego potrzeby, zapewnia kanały dystrybucji natomiast działalność podstawowa zapewnia dostarczenie towarów zgodnych z wymaganiami rynku określonymi przez marketing.

7. Zadania marketingu w firmie:
Istota marketingu sprowadza się do:
1. podporządkowania wszystkich działań w sferze produkcji i obrotu towarowego życzeniom finalnego nabywcy,
2. pobudzania i rozwijania jego potrzeb.

Funkcje marketingowe
1. Funkcje gromadzenia informacji rynkowej - polega na gromadzeniu danych i ich analizie.
2. Funkcje w dziedzinie obrotu towarowego - funkcje te są związane z obsługą procesów kupna - sprzedaży, przesuwaniem dóbr od instytucji (pośredników) z tym związanych.
3. Funkcje w dziedzinie zarządzania - przedsiębiorstwo realizując w sposób konsekwentny koncepcję zarządzania marketingowego, nie tylko zaspokaja potrzeby nabywców, lecz także osiąga własne korzyści.
4. Funkcje społeczne - dotyczą współpracy przedsiębiorstwa z otoczeniem (zwłaszcza z konsumentami), stosunków międzyludzkich.

8. Funkcje zarządzania:

Planowanie - to systematyczne poszukiwanie i ustalanie celów oraz określanie zadań i środków umożliwiających ich osiągnięcie

Organizowanie - określanie czynności niezbędnych do realizacji celów

Motywowanie - proces oddziaływania za pomocą rozmaitych sposobów i środków na inne osoby tak aby ich zachowania były zgodne z wymaganiami osoby motywującej.

Kontrola - monitorowanie procesów w celu zapewnienia, że są wykonywane zgodnie z planem.

9. Planowanie - rodzaje planów ich horyzont czasowy i powiązania:

Planowanie to systematyczne poszukiwanie i ustalanie celów oraz określanie zadań i środków umożliwiających ich osiągnięcie.

Rodzaje planowania:

- planowanie strategiczne (dotyczy całego przedsiębiorstwa i obejmuje co najmniej kilka lat (najczęściej 5).

- planowanie taktyczne (umożliwia realizację planów strategicznych, określa zazwyczaj roczne zadania w formie ogólnej dla całej jednostki

- planowanie operacyjne (określa poszczególne zadania dla wykonawców poszczególnych szczebli i dotyczy krótkiego okresu czasu (miesiąc, dekada)).

Powyższe plany są wzajemnie powiązane. Realizacja planu strategicznego wymaga tworzenia planów taktycznych i operacyjnych.

10. Prognozy - znaczenie i sposób ich opracowywania (techniki prognozowania).

Prognoza - oparty na naukowych przewidywaniach najbardziej prawdopodobny bieg lub obraz zjawisk (stanów) i procesów rozwoju oraz kierunków osiągnięcia przyszłych stanów i rozwoju przedmiotów prognozowania.

Celem prognozowania (forecasting) jest: przewidywanie prawdopodobnego przebiegu zjawisk i procesów zarówno pod względem ilościowym jak i jakościowym; stwarzanie podstaw do podejmowania decyzji uwzględniających lub pobudzających pożądane zmiany lub zapobiegających zmianom niepożądanym. Opracowywanie prognoz na podstawie naukowych metod przewidywania przebiegu różnych zjawisk w przyszłości nazywa się prognozowaniem.

Do technik zaliczamy:- prognozowanie intuicyjne - Są to metody heurystyczne, do których należą najczęściej stosowane metoda delficka i burza mózgów.- prognozowanie jakościowe - stosuje się wówczas, gdy konkretne dane są mało dostępne lub trudne do wykorzystania. Ten rodzaj prognozowania polega na posługiwaniu się subiektywnymi sądami i systemem wag dla przekształcenia informacji jakościowych w szacunki ilościowe.- prognozowanie ilościowe polega na ekstrapolacji przeszłości albo na korzystaniu z dostatecznej ilości konkretnych informacji statystycznych do ustalenia zależności między głównymi zmiennymi.

11. Błędy prognozy - interpretacja:

Prognozy to jedynie przewidywanie wyników które możemy osiągnąć. I jak każda przypuszczenie najczęściej nie zgadzają się z założeniami w 100 procentach. Ta niezgodność lub tez odstępstwo od owych 100 procent są to właśnie błędy prognozy. Błąd można mierzyć bezwzględnym odchyleniem przeciętnym które jest średnią wartości bezwzględnych wszystkich odchyleń.

12. Klasyfikacja kosztów przedsiębiorstwie - koszty stałe i zmienne:

Podział kosztów w przedsiębiorstwie na koszty stałe i zmienne jest tylko jedna z możliwości podziału kosztów przedsiębiorstwa (można też np. podzielić na pośrednie i bezpośrednie)

Podział na koszty stałe i zmienne jest podziałem umownym ogranicza się do jednego czynnika zmienności - rozmiaru działalności (ilości sztuk produkowanych).

Koszty stałe to takie, których funkcja względem rozmiarów działalności w przyszłości jest stała.

Przy kosztach zmiennych funkcja względem rozmiaru działalności jest rosnąca

13. Techniczny koszt wytworzenia wyrobu - cena produktu:

Techniczny koszt wytworzenia KTW partii składającej się z „x” części jest więc

równy: KTW = KT x + KW + KOZ

• koszty technologiczne zależne od wielkości produkcji KT

• koszty technologiczne nie zależne od wielkości produkcji lecz związane

z realizacją procesu technologicznego KW , są to głównie koszty związane

z technicznym przygotowaniem produkcji,

• koszty wynikające z działalności produkcyjnej firmy, praktycznie nie zależne

od przyjętego wariantu procesu technologicznego KOZ.

14. Klasyfikacja kosztów według zakresu działalności, rodzajowy układ kosztów, kalkulacyjny układ kosztów:

Rodzajowy układ kosztów - rodzaje kosztów w tym układzie odpowiadają jednorodnym pod względem określonych cech składnikom kosztów. Nie ma jednolitych klasyfikacji kosztów rodzajowych ponieważ w każdym przedsiębiorstwie S.A. różne uwarunkowania, zróżnicowane potrzeby oraz przede wszystkim zróżnicowana struktura nakładów. W rodzajowy układ kosztów wchodzą m. in. Takie koszty jak : koszty materiałowe, koszty usług obcych, koszty kapitałowe (amortyzacja) koszty robocizny i inne.

Kalkulacyjny układ kosztów - jednym z głównych zadań tego układu kosztów jest podział kosztów własnych na produkty. Wytworzony asortyment produktów stanowi przedmiot podziału kosztów nazywany nośnikiem kosztów. Strukturę kosztu całkowitego w układzie kalkulacyjnym stanowi usystematyzowany sposób prezentacji składników. Budowa tego układy uwzględnia charakter rodzajowy kosztów według miejsca ich powstawania. Podział kosztów zależy od typu produkcji stopnia jednorodności asortymentu złożoności produkcji, technologii. Koszty w tym układzie podzielone są na:

Koszty bezpośrednie: (Materiałów bezpośrednich, Robocizny, Usług bezpośrednich)

Koszty pośrednie: (Wydziałowe, Zarządu, sprzedaży)

15. Pojęcie budżetu - sposób jego przygotowania:

Budżetem nazywamy zastawienie wszystkich dochodów i wydatków niezależnie od szczebla struktury. Tworzenie budżetu odbywa się przez tworzenie wycinkowych planów zakładowych wchodzących w skład rachunku budżetowego, zwanego również rachunkiem przyszłości ex-ante.

Jest jednym z najważniejszych instrumentów planowania i sterowania procesu produkcji. Większość jego działań jest wyrażonych w kategoriach finansowych co jest wspólnym językiem porozumiewania się między obszarami funkcjonowania firmy.

Przygotowanie:

1. prognoza planowania

• prognoza zużycia materiałów

• prognoza robocizny bezpośredniej

• prognoza zapotrzebowania na środki produkcyjne przez poszczególne działy

2. Oszacowanie wielkości potrzebnego personelu

3. przeprowadzenie obliczenia kosztów ogólnych

4. oszacowanie całkowitych nakładów w danym okresie

5. określenie zysku = całkowite nakłady - przychody

6. zysk + oszacowane nakłady = budżet działalności organizacji

Podstawowym założeniem budżetu powinna być możliwość jego przyjęcia - czyli powinien być on realny do realizacji i zgodny z możliwościami i polityką firmy.

16. Rachunkowość przedsiębiorstwa:

Rachunkowość-jest to ciągła ewidencja i analiza procesów gospodarczych w przedsiębiorstwie, pozwalająca uzyskać informacje potrzebne do zarządzania.

Umożliwia ochronę własności oraz integralności majątku przedsiębiorstwa, pozwala także ustalić dane potrzebne do określenia zobowiązań podatkowych.

Aktywa- to majątek, środki gospodarcze, zasoby jednostki oraz zasoby pozostające pod kontrolą jednostki, które mają jej przynieść korzyści ekonomiczne.
Dzielimy je na 3 zasadnicze grupy: aktywa trwałe (majątek trwały), aktywa obrotowe (majątek obrotowy), pozostałe aktywa (rozliczenia między - okresowe).

Kolejne kryterium to czas cyklu produkcyjnego, w którym wyróżniamy aktywa obrotowe i trwałe. Aktywa obrotowe przynoszą korzyści jednostce w ciągu jednego cyklu produkcyjnego, a aktywa trwałe w ciągu więcej niż jednego cyklu produkcyjnego.
Następne kryterium to postać, pod jaką występują, czyli aktywa rzeczowe, aktywa niematerialne, aktywa finansowe oraz pozostałe aktywa (należności, rozliczenia między - okresowe).

Aktywa netto to aktywa jednostki pomniejszone o jej wszystkie zobowiązania. Co do wartości aktywa netto równe są kapitałowi własnemu jednostki. Natomiast aktywa bieżące netto są nadwyżką aktywów bieżących nad bieżącymi zobowiązaniami, nazywaną często kapitałem pracującym lub kapitałem obrotowym jednostki.

Pasywa- długi i zobowiązania przedsiębiorstwa;

PASYWA

Kapitały i fundusze własne Zobowiązania

(k. obce)

Powierzone Samofinansowania krótkoterminowe długoterminowe

17. Amortyzacja:

Amortyzacja- to wartość zużytych w danym okresie środków trwałych przedsiębiorstwa, której wyrazem jest suma pieniężna konieczna do utrzymania ich sprawności techniczno-ekonomicznej w kolejnym okresie eksploatacji oraz do odtworzenia ich po zużyciu.

Założeniem amortyzacji jest rozłożenie przez odpisy amortyzacyjne kosztów na okres użytkowania danego składnika majątkowego.

- liniowa- w miarę upływu czasu następuje równomiernie zużycie środka trwałego

- degresywna -pozwala podatnikowi na zwiększenie odpisów amortyzacyjnych w początkowych latach używania, utrata wartości środka trwałego jest coraz mniejsza

18. Zadania i znaczenie kontroli budżetowej:

Kontrola budżetowa obejmuje przede wszystkim sprawozdanie zgodności realizacji dochodów i wydatków przez przedsiębiorstwo z założonym planem finansowym; sprawozdanie czy w realizacji wydatków kierowano się takim przesłankami jak racjonalność, celowość, oszczędność; sprawozdanie czy w procesie gospodarowania środkami przedsiębiorstwa przestrzegane były zasady obowiązujące w tym zakresie zasad jego funkcjonowania.

19. Diagramy Break-even - wykres zysku:

koszty

sprzedaż KZ

zysk

KS

straty

próg wielkość produkcji

Analiza break-even przyjmuje, że w sprawozdaniach zakładowych oddzielnie wykazane będą koszty stałe i koszty zmienne.
Za pomocą analizy break-even możemy wyznaczyć punkt pokrycia pełnych kosztów produkcji. Pokazuje on, kiedy przychody ze sprzedaży dokładnie pokrywają całkowite koszty przedsiębiorstwa.
Analiza break-even dostarcza dyrekcji przedsiębiorstwa i kadrze kierowniczej skoncentrowanej informacji dla podejmowania lepszych decyzji w przyszłości

Wyniki analizy break-even możemy przedstawić rozmaicie. Z uwagi na łatwość zrozumienia prezentacji graficznej powinno się wybierać diagramy.

Diagramy pozwalają lepiej dostrzec zależności między przychodami ze sprzedaży, kosztami stałymi i zmiennymi oraz marżami pokrycia a zyskiem.
Analizę break-even można wykonać dla całego przedsiębiorstwa lub też dla poszczególnych dziedzin jego działalności; analiza poszczególnych grup produktów i obszarów sprzedaży na przykład lepiej orientuje w strukturze przedsiębiorstwa, zwłaszcza jeśli prowadzimy rozbicie kosztów stałych na specjalne i ogólne.
20. Wartość dodana, marża pokrycia, zysk brutto i netto:

Wartość dodana- to przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji; w działalności gospodarczej jest to różnica między całkowitym utargiem a całkowitymi kosztami produkcji (kosztem surowców, energii i usług zewnętrznych związanych z daną produkcją).

Marża pokrycia- jest różnicą między przychodami ze sprzedaży a kosztami zmiennymi.

Zysk powstaje tylko wówczas, kiedy suma wszystkich marż pokrycia sprzedanych produktów jest wyższa niż stałe koszty w przedsiębiorstwie.

Wskaźnik marży pokrycia wyrażony w procentach przychodów ze sprzedaży ułatwia decyzje dotyczące rynku.

Zysk netto- jest podstawowym wskaźnikiem określającym funkcjonowanie firmy. Do mierzenia zysku netto służy rachunek wyników przedsiębiorstwa, który pokazuje w wyrażeniu pieniężnym zmiany ekonomiczno finansowe jakie zaszły w danym okresie w firmie. Zysk netto uwzględnia całościowe powiązanie przedsiębiorstwa z rynkiem finansowym, ale również: straty i zyski nadzwyczajne, podatek dochodowy

Zysk netto = Zysk Brutto - [(Oprocentowanie lokat) x ( zainwestowany kapitał?)]

Zysk brutto- jest to różnica miedzy przychodami ze sprzedaży a poniesionymi kosztami.

Zysk brutto = Przychody - Koszty

Na wielkość zysku brutto wpływają wyniki z działalności finansowej lub inwestycyjnej (przychody i koszty finansowe czy zyski ze sprzedaży składników majątku), które nie są zależne od wielkości sprzedaży.

21. Rola rachunku inwestycyjnego:

Rachunek inwestycyjny służy do oceny opłacalności różnych wariantów inwestycyjnych.

22. Znaczenie przygotowania produkcji - koszty poniesione i spowodowane:

Większość kosztów oraz konkurencyjność wyrobu decyduje się już w fazie przygotowani produkcji. W tej fazie istnieje również największa swoboda wprowadzania zmian, a powodowane tym koszty są stosunkowo niższe, niż w późniejszych etapach.

23. Pojęcie produktu:

Produktem nazywamy wytwór fizyczny albo niematerialny, mający na celu zadowolenie klienta. Produkt jest „wyjściem” z systemu produkcyjnego, które w wyniku procesów produkcji staje się gotowe do wykorzystania lub sprzedaży.

24. Fazy przygotowania produkcji (przygotowanie konstrukcyjne, technologiczne i organizacyjne):

Przygotowanie konstrukcyjne	Przygotowanie technologiczne	Przygotowanie organizacyjne
- koncepcja - budowa i badania prototypu - dokumentacja konstrukcyjna	- logistyka - procesy technologiczne - przepływ materiałów - kontrola - wariantowanie kosztów	- planowanie - opracowanie struktury organizacyjnej - nabór kadry - motywowanie - kontrolowanie - monitoring
Co robimy?	Jak robimy?	Gromadzenie środków i zasobów

25. Fazy cyklu życia produktu w ujęciu lokalnym i globalnym:

W ujęciu globalnym cykl życia produktu można przedłużyć wprowadzając go na kolejne rynki (np. mniej rozwinięte i wymagające).

26. Fazy cyklu życia produktu - zmiany ceny i kosztów produkcji wyrobów:

Faza I - wprowadzenie produktu na rynek

• Stosunkowo duże koszty związane z wprowadzeniem produktu na rynek

• Wysoka cena wyrobu traktowanego często jako dobro luksusowe

• Tu firma może mieć straty lub minimalny zysk

Faza II - wzrost sprzedaży produktu

• Spadek kosztów - spowodowany wzrostem większości sprzedaży

• Obniżenie ceny - wynika z dążenia do rozszerzenia rynku

Faza III - dojrzałość

• Spadek kosztów - wielkość sprzedaży osiąga punkt kulminacyjny

• Obniżenie ceny - związane z nasyceniem rynku produktem

Faza IV - nasycenie rynku produktem

Faza V - faza spadku sprzedaży

• Wzrost jednostkowych kosztów wytwarzania - ponieważ znacznie spada wielkość sprzedaży

• Obniżenie ceny - ponieważ ona w tym momencie decyduje o ilości sprzedanych produktów

27.Otwarty i zamknięty cykl życia produktu - charakterystyka, porównanie:

Cykl otwarty życia produktu:

Cykl zamknięty życia produktu:

28. Porównanie projektowania sekwencyjnego i współbieżnego:

Sekwencyjne- przejście od tzw. Cyklu życia wyrobu określane jest mianem Approach

Współbieżne- niezbędne jest odpowiednie oprogramowanie, które umożliwia odpowiednią pracę zespołu projektantów. Sercem systemu jest centralna baza danych zawierająca model 3D wyrobu.

29. Wymagania związane z produktem - koszty funkcji produktu (analiza wartości):

Analiza wartości - jest techniką redukcji kosztów i kontroli, opartą na badaniu wyrobu lub usługi.

Ma ona ogromne znaczenie jako narzędzie redukcji kosztów. Analiza wartości jest zorganizowaną procedurą mającą na celu efektywne zidentyfikowanie niepotrzebnych kosztów poprzez analizę „funkcji”.

Gdzie „funkcja” to taka wartość wyrobu lub usługi, która pozwala na jego funkcjonowanie lub sprzedaż

Tak więc najpierw identyfikujemy funkcje a potem badamy alternatywne sposoby zdobywania tych funkcji - i wybieramy sposób o najniższych kosztach.

30. Jakość wyrobu - istota systemu zarządzania jakością:

Jakość w języku potocznym to stopień zbliżenia do doskonałości lub też ocena w jakim stopniu dany przedmiot lub usługa odpowiadają wymaganiom oceniającego.

Zarządzanie jakością jest jedną z form zarządzania spełniającą następujące funkcje:

planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrolowanie oraz doskonalenie.

Istotą systemu zarządzania jakością jest ciągłe doskonalenie „wyrobu” (usługi) w taki sposób aby miało to pozytywny wpływ na osiągane dochody.

Trzeba jednak pamiętać, że jakość jest ważna i należy dążyć do jej zwiększania ale nie za wszelką cenę

31. Pojęcie niezawodności - koszty niezawodności i jakości produktu:

Niezawodność - jakość rozłożona w czasie - jest to prawdopodobieństwo czy wyrób będzie spełniał określone funkcje w zadanym czasie i w określonych warunkach.

32.Funkcja niezawodności, intensywności uszkodzeń, dystrybuanta, gęstość prawdopodobieństwa występowania uszkodzeń:

Funkcja niezawodności:

dystrybuanta:

intensywności uszkodzeń

gęstość prawdopodobieństwa występowania uszkodzeń:

33. Rozkład niezawodności:

Wykładniczy rozkład niezawodności Rozkład normalny (Gaussa)

(dla elektroniki) f(t)=λ exp(-λt) (dla elem. mechanicznych)

Rozkład Weibulla:

gdzie: β - parametr położenia, η - parametr skali

34: Niezawodność struktury szeregowej i równoległej:
Struktura szeregowa. Jest dwa lub więcej komponentów połączonych w szereg.

a.) jeśli zawodzi jeden element to wtedy cały system zawodzi,

b.) efektywność systemu pomiędzy punktem A i B wynosi R_AB=R₁R₂ gdzie R₁ i R₂ są niezawodnością dwóch komponentów lub ogólnie R_cał.=R₁R₂….Rn

Struktura równoległa. Jest dwa lub więcej komponentów działających równolegle

a) jeśli zawodzi jeden element to wtedy cały system nadal funkcjonuj, jednakże o zmniejszonej skuteczności.

b) efektywność systemu pomiędzy punktem A i B wynosi R_AB=1- (1- R1) (1-R2)

35: Krzywa wannowa - wykres intensywności uszkodzeń:

I - faza „dojrzewania wyrobu”- intensywności uszkodzeń zmniejsza się w szybkim tempie,

II -faza stabilizacji- intensywność uszkodzeń jest praktycznie stała

III- faza zużycia- intensywność uszkodzeń zwiększa się.

36: Różnorodność produkcji - wady zalety; wykres przychód - wkład:

Korzyści i wady różnorodności produkcji wynikają ze zróżnicowania: wyrobów i usług, części, procesów, personelu i jego umiejętności. Np.: umiejętności personelu są potrzebne ale kosztują.

Przerywana lina na wykresie jest idealny stosunek przychodu do wkładu.

Przekroczenie drugiej przekątnej powoduje postawienia pyt. Czy zrezygnować z produktu??

37. Procesy w systemie produkcyjnym - rodzaje, rola:

PODSTAWOWE(operacyjne) - dla procesu produkcyjnego będzie wytwarzanie produktu ściśle sparametryzowane

POMOCNICZE(dodatkowe) - te procesy nie tworzą bezpośrednio produktu. Ich zadaniem jest umożliwienie (stworzenie warunków) procesów podstawowych. Tu mogą się pojhawic zadani zbędne nic nie wnoszące do procesu.

OBSŁUGOWE(strategiczne, zarządzanie)- w ramach procesu wytwórczego- administracja, BHP, utrzymanie czystości.

38. Koncepcja podejścia procesowego:

1. Wywołanie potrzeb

a.) efekt tłoczenia :

NAUKA TECHNIKA PRZEMYSŁ

Badania podstawowe Badania stosowane

b.) Efekt ssania :

NAUKA PRZEMYSŁ

Badania Badania

Podstawowe stosowane

TECHNIKA

3. Rozpoznanie swoich procesów : (istnieją różne narzędzia)

Wykres ISHIKAWY

4. Pomiar procesów :

Efekt czarnej dziury - w niektórych przypadkach zainwestowany kapitał nie daje oczekiwanego efektu

PROCES

PODPROCES

ZADANIE

Wszystkie mierniki powinny być współbieżne (ta sama jednostka, ten sam okres rozliczeniowy)

5. Zarządzanie procesami :

Permanentne usprawnianie procesów

Generalną tendencją jest minimalizacja kosztów

39. Typy produkcji:

Analizując procesy produkcyjne, można wyróżnić kilka podstawowych typów działań wytwórczych, z których każdy ma inną charakterystykę kosztów, czasu wprowadzania zmian itp. Poniżej wymieniono podstawowe typy produkcji:

- Produkcja jednostkowa - pojedynczy produkt (np. budowa domu);

- Produkcja małoseryjna - praca rzemieślnicza polegająca na wytwarzaniu kilku podobnych produktów;

- Produkcja seryjna - pozwalająca na wytwarzanie dużych serii powtarzalnych produktów;

- Produkcja masowa - oznacza wytwarzanie dużej liczby identycznych produktów;

- Produkcja ciągła - to np. rafinacja ropy naftowej czy produkcja papieru.

40. Formy organizacji produkcji:

- stacjonarna (mała skala produkcji, duża elastyczność)

- niepotokowa (rozdzielenie procesu na poszczególne zadania, wykorzystanie urządzeń technologicznych)

-potokowa (występuje wtedy gdy są likwidowane procesy między zadaniami)

Gniazdo Potokowa

Linia Niepotokowa

UKŁAD GNIAZDOWY:

Jest to rodzaj organizacji produkcji , w którym

• drogi przebiegu przedmiotów na terenie hali produkcyjnej nawracają, zmieniają kierunek przebiegu i przenikają wzajemnie w drodze międzyoperacyjnej

• podobieństwo org- technol. przedmiotów jest małe

• poszczególne pozycje asortymentowe składają się na obciążenie stanowisk roboczych

• występuje szeregowo- równoległy lub szeregowy przebieg przedmiotów przez stanowiska robocze

UKŁAD LINIOWY

Jest to takie zgrupowanie stanowisk roboczych, w których ich rozstawienie jest zgodne z kolejnością operacji w marszrucie technologicznej przedmiotów. W związku z tym każda pozycja asortymentowa ( wykonywana powtarzalnie) przebiega sztuka za sztuką lub w partiach transportowych nieprzerwalnie i jednokierunkowo przez stanowisko robocze. Stosowany jest przebieg równoległy.

FORMY POTOKOWE:

- Operacje są związane trwale z określonymi stanowiskami roboczymi a nie tylko JGS

- Kolejność wykonywania operacji na każdym stanowisku jest normatywnie określona dla całego zbioru detali (operacji) i powtarza się rytmicznie

- Sterowanie przebiegiem produkcji wg operacji odbywa się w oparciu o wzorzec

FORMA NIEPOTOKOWA

Brak ścisłego systematycznego powiązania z procesem produkcyjnym (harmonogramem) stanowisk roboczych wykonujących kolejne operacje, brak powtarzalności produkcji w komórce, stanowiska robocze wykonują różne przypadkowo przydzielone operacje brak jest harmonogramów (komórki technologii, przedmiotowe, i linia produkcyjna)

41. Struktura systemu produkcyjnego:

Uogólniony model systemu produkcyjnego

WEJŚCIE PROCESY PRODUKCYJNE WYJŚCIE

Materiały Operacje technologiczne, wyroby

kontrolne, transportowe, przemysłowe

Wyposażenie magazynowe

produkcyjne usługi

(serwisowe)

energia operacje usługowe

odpady

personel produkcyjne

informacje

kapitał

ZARZĄDZANIE
Planowanie	Organizowanie		Sterowanie		Kontrola

Zasilanie materiałowe, energetyczne, informacyjne

42. Rozmieszczenie stanowisk produkcyjnych:

43. Omówienie pojęcia i sposobu balansowania ( równoważenia) linii produkcyjnej montażowej:

1.Funkcjonalne rozmieszczenie stanowisk

• Jednoimienne np.; gniazdo tokarek, frezarek

• Modułowe- związane z kolejnością procesu technologicznego ( jeśli jedna maszyna w module popsuje się to psuje się cały moduł)

• Wg faz procesu produkcyjnego ( gorszy pod względem elastyczności produkcji)

• Komórkowe rozmieszczenie stanowisk

2. Zastosowanie technologii grupowej

Tworzymy tabelę operacji- tzn. jaka część (wyrób) ma przejść daną operację

3. Grupujemy wg zasady GT

Grupa A- operacje technologicznie podobne lub takie same

Grupa B - operacje technologicznie nie są podobne, nie można ich razem zgrupować

Trzeba zastanowić się czy elementy nie pasujące warto produkować. Efekt skali ma duże znaczenie

4. Balansowanie linii

Przypisanie : operacje technologiczne czas Operacja poprzedzająca

Pracochłonność- suma czasów wykonywania operacji technologicznych

5. Obliczenie taktu i minimalnej liczby komórek produkcyjnych

α =(n*C-T) / (n*C) C = fundusz pracy / zapotrzebowanie n =pracochłonność / takt

α - Balans linii, względny czas przerw

C -Takt

n - liczba stanowisk

Obliczony balans linii informuje nas jaki procent urządzeń jest niewykorzystanych

6. Szeregowanie operacji

Tak koncentrujemy operacje , tworząc komórki, gdzie Σ t = przybliżonej wartości C (taktu )

W ten sposób usprawniamy proces zmniejszając wielkość niewykorzystanego czasu

44. Rodzaje cykli wytwórczych:

- cykl szeregowy, charakteryzujący się następowaniem kolejnych operacji jedna po zakończeniu drugiej nie wcześniej

- cykl równoległy, charakteryzujący się tym, że kolejna operacja w procesie jest wykonywana w trakcie trwania innej operacji np. wcześniejszej,

- cykl mieszany, w tym cyklu niektóre operacje są wykonywane szeregowo (jedna po drugiej), a niektóre równolegle, dzięki temu operacje produkcji przebiegają dużo szybciej.

45. Zaawansowane procesy we współczesnych systemach produkcyjnych:

Materiały narzędziowe: PKD - polikrystaliczny diament, PKB - polikrystaliczny azotek boru, ceramika narzędziowa, drobnoziarniste węgliki spiekane,

Obróbki: elektroiskrowa, strumienie cieczy, stosowanie obrabiarek NC.

47. Statystyczna kontrola procesów - zdolność procesów (interpretacja):

Statystyczna kontrola polega na tym, że ze wszystkich elementów produkowanych w jakiś procesie wybieramy wybiórczo tylko niektóre i poddajemy je kontroli aby określić czy cały proces przebiega prawidłowo (jest to dużo tańsze niż przeprowadzanie kontroli 100% i bardzo wiarygodne, lecz stosowane tylko dla dużych serii produktów).

Podstawowym narzędziem statystycznym do kontroli przebiegu procesu jest tzw. Karta kontrolna (karta Shewharta). Wyróżniamy karty kontrolne rozstępu R, średniej
oraz karta kontrolna

- R.

Do kontroli procesów możemy stosować programy statystyczne zdeterminowane, ich zadaniem jest pokazać zmiany ilościowe i jakościowe. Przykładem może być analiza regresji.

Wyróżniamy takie rozkłady jak: rozkład normalny, rozkład wykładniczy, rozkład logarytmiczno-normalny, rozkład Weibulla, rozkład Poissona, rozkład Gaussa.

Do mierzenia zdolności jakościowej procesu stosuje się współczynniki C_{p i} C_pk.

48. Technologia grupowa - interpretacja i przyczyny zastosowania:

Technologia grupowa jest to technologia polegająca na tym, że w danym procesie produkcji „małe partie” wyrobów grupuje się razem, aby poddać obróbce jeden większy „wsad”, najlepiej w gnieździe produkcyjnym. Jest to technologia skracająca proces technologiczny (obróbka jest szybsza), powodująca, że proces się ujednolica. Dzięki tej technologii można w łatwiejszy i szybszy sposób zaplanować produkcję. Technologia grupowa upraszcza planowanie, gdyż dla każdej grupy/rodziny produktów ustanawia się „przedstawiciela” co skutkuje (pozornym) ograniczeniem asortymentu.

49. Łańcuch wartości - interpretacja:

Można go interpretować na 2 sposoby:

- od strony kosztów - za pomocą rachunku kosztów,

- od strony sposobu wykonywania szczególnych czynności, które można również odnosić do różnych przedsiębiorstw stosujących wykorzystywanie pewnych wzorców które się już wcześniej sprawdziły. Analiza łańcucha jest stosowana do oceny mocnych i słabych stron przedsiębiorstwa; jest narzędziem do podejmowania decyzji o fuzjach a także zmianie strategii wobec dostawców i nabywców.

51. Alokacja zasobów:

Przyporządkowanie rzadkich zasobów produkcji (ziemi, pracy i kapitału) do poszczególnych gałęzi produkcji.

52. Planowanie i sterowanie potrzebami materiałowymi i zasobami:

Obszar Planowanie Sterowanie produkcją

Planowanie procesu produkcji, ilości, terminów, zdolności produkcyjnych Wystawianie zleceń, nadzorowanie realizacji zleceń

ZARZĄDZANIE DANYMI

Planowanie zapotrzebowania ilościowego, podstawą są dane dotyczące środków niezbędnych do realizacji zleceń (materiały, półfabrykaty, narzędzia, urządzenia i oprzyrządowanie) Struktura wyrobów. Dane te opracowujemy na podstawie list części.

53. Systemy informatyczne w zarządzaniu produkcją:

Systemy PPC - wspomaganie planowania i sterowania produkcją

• MRP1 - logistyka

• MRP1 - zasoby

• MRP1 = ERP - biznes

Systemy MIS - planowanie strategiczne

Systemy SFC - harmonogramowanie i optymalizacja procesów

Systemy DNC, CNC, PZE - zautomatyzowanie na produkcję

54. Systemy komputerowego wspomagania przygotowania produkcji - Cax:

Planowanie (CAE - projekt, CAD - konstrukcja, CAP - proces tech.)

Sterowanie (CAM - sterowanie, NC - transport, magazyn, montaż, konserwacja, CAa - zabezpieczenia jakości)

55. Zastosowanie sztucznej inteligencji w zarządzaniu produkcją:

• systemy doradcze

• systemy krytykujące

• systemy bezpośredniego działania

56. Kierowanie (zarządzanie, administrowanie, rządzenie):

Kierowanie - jako proces planowania, organizowania, przewodzenia, kontrolowania działalności członków organizacji oraz wykorzystywania wszystkich jej zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów.

Zarządzanie - szczególny sposób kierowania działalnością ludzi zatrudnionych w podmiotach gosp., obejmujący tworzenie, kontrolę oraz ciągłe dostosowanie reguł postępowania.

57. Style kierowania.

Styl kierowania w kontekście procesu zarządzania oznacza indywidualny sposób zachowania kierowania w stosunku do podwładnych, w celu wywarcia wpływu na ich zachowanie i pobudzenie ich do działania w procesie realizacji celów organizacji.

- Kierowanie autokratyczne - oparte na posiadanej wiedzy, podwładni nie są dopuszczani do udziału w podejmowaniu decyzji, odwołuje się do podstawowych potrzeb podwładnych, (teoria X odwzorowuje ten styl)

- Kierowanie demokratyczne - członkowie zespołu mogą decydować o sposobie wykonywania pracy, mogą ukazać własna inicjatywę, kierownik stosując ten styl dba o uzyskanie aprobaty członków grupy, wymienia myśli i poglądy, usiłuje uzyskać ich zaufanie i poparcie (teoria Y odwzorowuje ten styl)

- Styl nieingerujący: mamy właściwie do czynienia z brakiem kierowania. Styl ten polega bowiem na pozostawieniu grupie całkowitej swobody działania co w rezultacie prowadzi do chaosu.

- Styl integracyjny: styl przyszłości, utożsamia cele i interesy grupy jako całość z celami i interesami osobistych członków grupy, znakomite rezultaty .

58. Motywowanie pracowników:

(polega na wywołaniu u podwładnych właściwego stosunku do powierzonych im zadań). Narzędziami motywacji są bodźce motywacyjne, oddziaływujące na podwładnych w pozytywny lub negatywny sposób (premie, nagrody, nagany). Teoria motywacji Hertzberga.

Motywacja: Świadome działanie na osoby drugie (pracowników) poprzez wywołanie w nich chęci do działania (aby działali najefektywniej jak potrafią w danej dziedzinie). Musimy posiadać dwa podstawowe elementy bez których nie ma motywacji: cel pracy, sformułowane zadania dla pracowników.

59. Systemy wynagradzanie:

Jest to wspólny zbiór powiązanych składników warunkujących cele motywacyjne do których zalicza się:

• Pozyskiwanie odpowiednich pracowników, zatrzymywanie wykwalifikowanych pracowników, stymulowanie efektywności, uczenie nowych zachowań

• Rekompensata niebezpiecznych i szkodliwych warunków pracy

Wyróżniamy wynagrodzenie: materialne i poza materialne

60. Współczesne koncepcje zarządzania: Lean management, Just In time, Outsourcing,Reenginering:

Lean management - produkcja odchudzona, małe zapasy magazynowe, krótki przebieg technologiczny, terminowa realizacja zleceń

Just In time - produkcja na termin uzgodniony z klientami, bez magazynowania wyrobów i półwyrobów

Outsourcing - źródło zew. Przekazywanie procesów na zawnatrz

Reenginering - zerwanie ze starymi zasadami projektowania i organizacji, odwołuje się do wyobraźni w celu poszukiwania nowych rozwiązań uporządkowując je w nowe procesy

16

Zdolność uczenia się +

Czas

Czas +

Elastyczny

program

Elastyczny

program

Elastyczny

Program +

Jakość

Jakość

Jakość

Cena

Wydajność

Cena

Wydajność

Cena

Wydajność

Jakość +

Cena

Wydajność

Cena

Wydajność

Konstrukcyjne przygotowanie produkcji

Realizacja procesu technolo-gicznego

Wyjście:

• wyroby

• usługi

• odpady

• informacje

Wejście:

• materiały

• wyposażenie

• personel

• informacje

• energia

• kapitał

Technologiczne przygotowanie produkcji

Organizacyjne przygotowanie produkcji

Potrzeby

likwidacja

odpady

projektowanie

zaopatrzenie

produkcja

dystrybucja

eksploatacja

Potrzeby

Inne zastosowanie

projektowanie

zaopatrzenie

produkcja

dystrybucja

eksploatacja

regeneracja

recykling

PRZYGOTOWANIE KONSTRUKCYJNE

PRZYGOTOWANIE TECHNOLOGICZNE

WYTWARZANIE PRODUKTU

PRZYGOTOWANIE ORGANIZACYJNE

PRZYGOTOWANIE MARKETINGOWE

PRZYGOTOWANIE KONSTRUKCYJNE

PRZYGOTOWANIE TECHNOLOGICZNE

WYTWARZANIE PRODUKTU

PRZYGOTOWANIE ORGANIZACYJNE

PRZYGOTOWANIE MARKETINGOWE

R1

B

A

R2

R1

B

A

R2

I II III

(t)

t

A

J

H

C

D

B

E

F

I

G

Rezygnacja z produkcji

Rezygnacja z produkcji

Zwiększyć sprzedaż

Zwiększyć sprzedaż obniżyć koszty sprzedaży

Ranga przychodu

Ranga wkładu

Odbiorca jest anonimowy

Badania na zapotrzebowanie przemysłu

SZLIFIERKA

SZLIFIERKA

TOKARKA

TOKARKA

SZLIFIERKA

SZLIFIERKA

FREZARKA

FREZARKA

TOKARKA

TOKARKA

TOKARKA

KOMÓRKOWE ROZMIESZCZENIE STANOWISK

SZLIFIERKA

FREZARKA

FREZARKA

TOKARKA

SZLIFIERKA

TOKARKA

FREZARKA

SZLIFIERKA

TOKARKA

MODUŁOWE ROZMIESZCZENIE STANOWISK

SZLIFIERKA

SZLIFIERKA

FREZARKA

SZLIFIERKA

FREZARKA

FREZARKA

TOKARKA

TOKARKA

TOKARKA

TOKARKA

TOKARKA

TOKARKA

FUNKCJONALNE ROZMIESZCZENIE STANOWISK

---