OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

DOWÓDCA KLUCZA TECHNICZNEGO URE

Oznaczenie stanowiska

I KARTA POMIARU RYZYKA ZAWODOWEGO - WYMAGANIA OGÓLNE

STANOWISKO	DOWÓDCA KLUCZA TECHNICZNEGO URE
Opis stanowiska	Nadzór i koordynacja wykonywanych obsług bieżących na statkach powietrznych, sprzęcie lotniskowo-hangarowym i AKP, uaktualnienie dokumentacji eksploatacyjnej. Dowodzenie, prowadzenie zajęć szkoleniowych i instruktaży z podwładnymi. Czynności te wykonywane są przez bezpośredni kontakt ze sprzętem i podległym personelem. Pracownik wykonuje czynności za pomocą narzędzi przeznaczonych do eksploatacji danego typu sprzętu, AKP, komputera oraz środków pracy biurowej. Komunikowanie z podwładnymi odbywa poprzez kontakt osobisty lub telefonicznie. Pomieszczenie pracy zorganizowane w hangarze, spełnia ono parametry dotyczące pomieszczeń pracy stałej. Instalacja elektryczna sprawna. W obrębie występuje jeden czynnik szkodliwy - hałas. Oświetlenie światłem dziennym i elektrycznym. Wentylacja naturalna. W pomieszczeniu urządzenia łączności telefonicznej. Przeciętny czas pracy w pomieszczeniu wynosi 3 godziny. Pozostałe 5 godzin regulaminowego czasu służby przeznaczone jest do wykonywania zadań ogólno wojskowych (musztra, strzelanie, wychowanie fizyczne) i obsług sprzętu.
Miejsce usytuowania stanowiska pracy	hangar nr 1, płaszczyzna hangaru i lotnisko, strzelnica, budynek sztabu eskadry, siłownia, ogródek sportowy.			Liczba pracowników obsługujących dane stanowisko.		1
Wykonywane czynności i sposób ich wykonywania	1. przygotowanie stanowiska pracy; 4. praca przy komputerze; 2. postawienie zadań podległemu personelowi; 5. praca administracyjno - biurowe; 3. bezpośrednia obsługa statków powietrznych; 6. przemieszczanie się pomiędzy H-1,a sztabem; 7. szkolenie specjalistyczne i ogólno-wojskowe 8. porządkowanie stanowiska pracy.
Stosowane materiały i środki pracy	Zestaw narzędzi obsługowych dla danego typu statku powietrznego, sprzęt lotniskowo - hangarowy, AKP, komputer, drukarka, broń palna.
Wymagany poziom wykształcenia, doświadczenia oraz wymagane uprawnienia	Stanowisko dowódcy klucza technicznego URE może zajmować osoba, która: Posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem specjalistycznym do eksploatacji danego typu statku powietrznego; Jest żołnierzem zawodowym w korpusie oficerskim;
	Posiada przeszkolenie ze znajomości języka obcego na poziomie 1; Zna normy i przepisy zawarte w dokumentach obowiązujących personel SIL oraz żołnierzy zawodowych; Posiada poświadczenie bezpieczeństwa; Potwierdza corocznie oceną pozytywną egzamin ze sprawności fizycznej.
Uprawnienia	Ukończony kurs SIL z wynikiem pozytywnym, zakończony egzaminem dopuszczającym w JW.; Ukończony kurs specjalistyczny na dany typ statku powietrznego wynikiem pozytywnym, zakończony egzaminem dopuszczającym w JW; Zdany egzamin ze szkolenia strzeleckiego i prawa użycia broni;
Niedogodności i niebezpieczne zdarzenia wykryte w czasie dotychczasowej pracy - wypadki i choroby zawodowe	Duże obciążenie psychiczne, zagrożenie od części wirujących i materiałów wypływających. Niebezpieczne nawierzchnie stawiania stóp (upadki na tym samym poziomie i upadki na niższy poziom - praca na wysokości). Uderzenie o nieruchome czynniki materialne, hałas, poparzenia.
WYMAGANIA OGÓLNE
Szkolenie z zakresu bhp	Szkolenie wstępne	Instruktarz ogólny	Przed dopuszczeniem do pracy (min 3h)		Warunek dopuszczenia do pracy
				Instruktarz stanowiskowy			Przed dopuszczeniem do pracy w formie instruktażu z pokazem (min 8h)
		Szkolenie okresowe		Nie rzadziej niż raz na trzy lata
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne		Przed dopuszczeniem do pracy
		Okresowe		raz na 3 lata
		Kontrolne		Po 30 dniach nieobecności
	Pomieszczenie pracy	Wysokość		Min 3m w świetle
		Podłoga		Stabilna, równa, nieśliska, niepaląca i odporna na ścieranie oraz nacisk, łatwa w utrzymaniu czystości
		Oświetlenie naturalne		Boczne 1m^2 okna na 8m^2podłogi
		Oświetlenie sztuczne		Gabinet - całe pomieszczenie - 200 lx Gabinet - miejsce pracy - 300lx Hala hangarowa - 200lx
		Wentylacja naturalna		sprawna
		Temperatura		Nie mniej niż 18^0C w pomieszczeniach biurowych
	Stanowisko pracy	Kubatura		Min 13m^3 wolnej objętości pomieszczenia na jednego pracownika (nie zajętej przez urządzenia)
		Powierzchnia		Min 2m wolnej powierzchni podłogi na jednego pracownika
		Szerokość przejść między stanowiskami - drogi ewakuacyjne		Min-0.75m na pracownika Min-1m dla ruchu dwu kierunkowego Szerokość dróg ewakuacyjnych - nie mniej niż 1.4m
		Pomiary czynników szkodliwych		Raz na rok
		Pomiary ochrony przeciwpożarowej		Dwa razy w roku
	Warunki na stanowisku pracy	Czynniki szkodliwe		Hałas, stres, zimą duża różnice temperatur pomiędzy kancelariami a halą hangaru,
		Czynniki uciążliwe		Wymuszona pozycja pracy,
	Organizacja pracy	Instrukcja stanowiskowa		Na stanowisku pracy powinny znajdować się instrukcje: instrukcja dyżurnego hangaru; instrukcja ppoż.; udzielania pierwszej pomocy; plan ewakuacji hangaru, JZOT, Technologie wykonywania obsług.
		Czas pracy		Nienormowany czas pracy - minimum 40 godz. .tygodniowo

II IDENTYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ

Lp.

Typ zagrożeń

Dokumenty wykorzystane do identyfikacji

Charakterystyka zagrożenia (informacje charakteryzujące zagrożenie)

Zastosowane środki ochronne

Weryfikacja zagrożeń

Uwagi

Lista kontrolna

Dokumentacja techniczna

Dokumentacja pomiarów czynników szkodliwych

Informacje eksperckie

Inne

Uwzględnić

Pominąć

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1.

Upadek na tym samym poziomie (potknięcie się, poślizgnięcie itp.)

X

X

Zagrożenie stanowią przedmioty i przeszkody znajdujące się na drodze przemieszczania (np. progi, szyny drzwi przesuwnych) lub w wyniku nieporządku (pozostawienie wanienek na odstoje, gaśnic, wodzideł, itp. w miejscach do tego nie przeznaczonych, pozostawienie wycieków olejowych na płaszczyźnie) mogące spowodować upadek i uraz kończyn lub całego ciała w czasie wykonywania codziennych czynności

Zachowanie ostrożności Oznakowanie miejsc niebezpiecznych; Nie zastawianie przejść ewakuacyjnych; Czystość płaszczyzny hangaru (plamy olejowe); Zabezpieczeni sprzętu lotniskowo-hangarowego po wylocie statku powietrznego.

X

2.

Upadek na niższy poziom - praca na wysokości (potknięcie się, poślizgnięcie itp.)

X

Zagrożenie występuje u osób, używających: drabinek, elementów podwyższonych, poruszających się po kadłubie, skrzydłach statku powietrznego podczas wykonywania obsług. Używanie drabinek jako środka transportu stałego. Przemieszczanie się po schodach.

Zachowanie ostrożności przy wykonywaniu czynności przemieszczania się po schodach; Używanie sprawnych i zabezpieczonych drabinek, tylko na równym podłożu; Używanie drabinek zgodnie z przeznaczeniem, wnoszony ciężar nie może przekraczać 10kg; Zachowanie ostrożności podczas wykonywania przeglądu, obsługi i przemieszczania się po górnych powierzchniach statku powietrznego; Oświetlenie miejsc takich jak schody, korytarze itp.; Korzystanie tylko z podestów oraz drabiny tylko z asekuracją drugiej osoby; Korzystanie z odpowiedniego obuwia podczas poruszania się po płatowcu statku powietrznego;

X

3.

Uderzenie, skaleczenie, przygniecenie przez spadający czynnik materialny

X

Zagrożenie stanowią odstające, wysunięte elementy (krawędzie skrzydeł usterzenia, łopaty wirnika nośnego i śmigieł) obrysu płatowca. Zagrożenie stanowią przedmioty pozostawione na górnej powierzchni płatowca (narzędzia, części zapasowe) związane z możliwością uderzenia i skaleczenia przez zdejmowanie lub przenoszenie. Przygniecenie przez ciężkie elementy konstrukcyjne podczas wymiany lub transportu. Uderzenie przez źle zabezpieczone luki technologiczne

Zachowanie ostrożności podczas dokonywania przeglądów i obsług; Przestrzeganie zasad dotyczących posługiwania się narzędziami i przyrządami podczas obsługi; Do wysokich miejsc należy sięgać z drabiny; Zabezpieczenie luków przed otwarciem.

X

4.

Obciążenie nerwowo-psychiczne.

X

Nadmierny stres związany z odpowiedzialnością za stan techniczny statków powietrznych biorących udział w lotach, wylotach. Odpowiedzialność za podległy personel, praca zmianowa, praca w godzinach nadliczbowych (służba), konflikt między pracownikami, narzucone tempo pracy, niejasne perspektywy na awans w macierzystej jednostce, niepewna, niejasna sytuacja kadrowa, emerytalna. Zaostrzone limity czasu na realizacje stawianych zadań.

Odpowiednia ilość osób nadzorująca podległym personel i jakość wykonywanych prac; Przestrzeganie norm dziennych, tygodniowych dotyczących czasu pracy; Angażowanie pracowników w ustalenie sposobów i terminów wykonania poszczególnych prac i ustalenie grafiku czasu wolnego; Dbanie o poprawne stosunki międzyludzkie; Opieka psychologa; Doskonalenie metod instruktażu, szkoleń oraz instrukcji.

X

5.

Hałas ciągły Hałas impulsowy

Zagrożenie stanową pracujące silniki statków powietrznych na ziemi. -zagrożenie stanowi wykonywanie strzelań i rzutów granatem ręcznym.

Indywidualne środki ochrony (ochronniki słuchu); Przestrzeganie zasad zawartych w instrukcji prowadzenia strzelań i rzutów granatem ręcznym.

6.

Obciążenie fizyczne - statyczne (szkieletowo - mięśniowe)

X

Zagrożenie związane z obciążeniem układu szkieletowego oraz mięśni obręczy barkowej i kończyn górnych przy wykonywaniu pracy w pozycji wymuszonej ciała, powodujące możliwość schorzeń układu kostno - szkieletowego (kręgosłupa) i mięśniowego człowieka.

Zapewnienie pracownikom możliwości zmiany pozycji ciała przy pracy; Zapewnienie łatwego dostępu do wyposażenia na stanowisku pracy; Dostosowanie struktury przestrzennej stanowiska pracy do wzrostu pracownika i zasięgu jego kończyn; Ograniczenie ekspozycji poprzez rotację pracowników w trakcie wykonywania czynności obsługowych wymagających wymuszonej pozycji ciała; Dobór pracowników pod względem budowy ciała do wykonywanych prac wymagających szczególnych predyspozycji (długie ramiona, szczupła sylwetka).

X

7.

Niedostateczne oświetlenie stanowiska pracy

X

Są to warunki środowiska pracy, w których nie są spełnione wymagania dotyczące oświetlenia miejsca pracy PN-84/E-02033. Powodujące zmęczenie oczu i zmęczenie nerwowe: a) Zmęczenie oczu objawia się: Bólami głowy; Łzawieniem i zaczerwienieniem powiek i spojówek Zmniejszeniem zdolności akomodacji; Zmniejszeniem ostrości widzenia i szybkości spostrzegania. b) Zmęczenie nerwowe objawia się: Uczuciem niechęci i ogólną ociężałością; Tendencjami do bólu głowy i nudnościami; Bezsennością i utratą apetytu.

Zapewnienie oświetlenia światłem dziennym przy stosunku okien do powierzchni podłogi 1:8; Zapewnienie pracownikowi natężenia oświetlenia stanowiska pracy zgodnie z PN-84/E-02033 -oświetlenie wewnątrz światłem elektrycznym; Właściwe usytuowanie oświetlenia na stanowisku pracy; Do pracy na sprzęcie stosować lampy przenośne; Badania profilaktyczne.

X

8.

Zagrożenie pożarowe, wybuchowe

X

Możliwość niezamierzonego podpalenia w wyniku zwarcia w instalacji elektrycznej, łuku elektrostatycznego (uziemienie statku powietrznego), samozapłonu lub zaniedbania pracownika.

Umiejętność posługiwania się sprzętem ppoż.; Zapewnienie i oznakowanie dróg ewakuacyjnych spełniających normy (instrukcja ewakuacji sprzętu i ludzi); Zapewnienie stanowiska pracy w zgodną z przepisami ilość podręcznego (sprawnego i legalizowanego) sprzętu gaśniczego; Znajomość postępowania na wypadek zaistnienia pożaru lub wybuchu; Szkolenie ppoż.

X

9.

Zagrożenia chemiczne

X

Kontakt dróg oddechowych z oparami paliw, kontakt skóry z olejami, smarami i paliwami.

Zapewnienie środków ochrony indywidualnej w kontakcie z produktami mps (rękawice gumowe, fartuch gumowy, buty olejoodporne).

X

10

Uderzenie przez ruchome, wirujące elementy statku powietrznego

X

Zagrożenie stanową ruchome elementy konstrukcyjne statku powietrznego (wirniki i śmigło).

Przebywanie w strefach bezpiecznych podczas uruchamiania i prób statków powietrznych; Przestrzeganie ostrzegawczej sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej przed wejściem na drogę kołowania i PPS; Sprawdzenie położenia AZS w kabinie przed włączeniem napięcia; Wykonywanie prób i uruchomień statków powietrznych zgodnie z IZOT.

X

11

Zagrożenia oparzeniami

X

Zagrożenie stanowią elementy grzewcze lutownic elektrycznych.

Przestrzeganie przepisów bhp i JZOT danego typu statku powietrznego podczas obsługi sprzętu lotniczego; Zachowanie ostrożności podczas lutowania; Stosowanie pomocniczych narzędzi podczas lutowania. Stosowanie indywidualnej odzieży ochronnej podczas obsługi akumulatorów.

X

12.

Porażenie prądem elektrycznym

X

Zagrożenie stanowią niesprawne instalacje elektryczne, uszkodzony osprzęt, urządzenia, przedłużacze elektryczne.

Nie włączanie urządzeń w przypadku stwierdzenia niesprawności osprzętu elektrycznego bądź samego urządzenia; Wystawianie tabliczek i napisów ostrzegawczych w przypadku niesprawności urządzenia; Ochronna podstawowa - izolowanie części czynnych będących po napięciem; Sprawna ochrona przeciwporażeniowa.

X

13.

Klimat

X

Zagrożenie stanowi częste przemieszczanie się pomiędzy pomieszczeniami hangaru gdzie różnica temperatur wynosi 20^0C.

Obsługa statków powietrznych na PPS w skrajnych warunkach atmosferycznych np.: zima -20^oC, lato 40^oC; Stosowanie ciepłego ubioru przed każdorazowym opuszczaniu pomieszczenia; Stosowanie kremów ochronnych; Wydawanie napojów i posiłków regeneracyjnych.

X

14.

Kontakt z bronią palną

X

Zagrożenie stanowi nie przestrzeganie procedur zawartych w PSBS (program strzelań z broni strzeleckiej). Nieznajomość budowy, zasady działania i obchodzenia się z bronią. Nieznajomość prawa użycia broni.

Rygorystyczne przestrzeganie procedur PSBS podczas wykonywania strzelań; Dostępna pomoc medyczna; Częste szkolenie teoretyczne z budowy i zasady działania broni; Treningi na sucho (bez amunicji) Każdorazowo przed objęciem służby - instruktaż odnośnie prawa użycia broni, sprawdzenie stanu psychofizycznego służby dyżurnej; Sprawdzanie ukompletowania broni wykonywać w miejscu do tego wyznaczonym;

X

15.

Szkolenie fizyczne

X

Niesprawne przyrządy do ćwiczeń. Niska sprawność fizyczna ćwiczących, brak rozgrzewki. Kontakt fizyczny podczas gier zespołowych, nierówne powierzchnie boisk.

Przed każdymi zajęciami udzielenie instruktażu, omówienie zasad bhp; Każdorazowo przeprowadzić rozgrzewkę; Regularne uczestnictwo w zajęciach; Dostępna pomoc medyczna; Stosowanie ochronników kończyn, odpowiedniego obuwia.

X

16

Zagrożenia komunikacyjne

X

Nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego, przemęczenie, niesprawne środki transportu, nie zachowanie dostatecznej uwagi. Złe warunki atmosferyczne.

Poruszanie się po drogach zgodnie z zasadami ruchu drogowego; Dostosowanie prędkości do istniejących warunków na drodze; Odbywanie podróży tylko sprawnym środkami transportu; Stosowanie przerw w trakcie podróży; Przestrzeganie wewnętrznych znaków ostrzegawczych, świetlnych i dźwiękowych; Zachowanie dostatecznej uwagi w trakcie przemieszczania.

X

III KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Lp

Typ zagrożenia

Szacowanie i wartościowanie poziomu ryzyka zawodowego

Działania do zastosowania w celu obniżenia poziomu ryzyka

Określenie poziomu ryzyka końcowego po zastosowaniu środków profilaktycznych

Poziom tolerancji ryzyka, zalecenia

Parametry ryzyka

Parametry ryzyka

S

E

P

R

S

E

P

R

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
1.	Upadek na tym samym poziomie (potknięcie się, poślizgnięcie itp.)	3	6	1	18 A	Zachowanie ostrożności; Oznakowanie miejsc niebezpiecznych Nie zastawianie przejść ewakuacyjnych; Czystość płaszczyzny hangaru (plamy olejowe); Zabezpieczeni sprzętu lotniskowo-hangarowego po wylocie statku powietrznego.	3	6	0,5	9 A	Wskazana kontrola
2.	Upadek na niższy poziom - praca na wysokości (potknięcie się, poślizgnięcie itp.)	7	3	1	21 M	Zachowanie ostrożności przy wykonywaniu czynności przemieszczania po schodach; Używanie sprawnych i zabezpieczonych drabinek, tylko na równym podłożu; Używanie drabinek zgodnie z przeznaczeniem, wnoszony ciężar nie może przekraczać 10kg; Zachowanie ostrożności podczas wykonywania przeglądu, obsługi i przemieszczania się po górnych powierzchniach statku powietrznego; Oświetlenie miejsc takich jak schody, korytarze itp.; Korzystanie tylko z podestów oraz drabiny tylko z asekuracją drugiej osoby; Korzystanie z odpowiedniego obuwia podczas poruszania się po płatowcu statku powietrznego.	3	3	0,5	4,5 A	Wskazana kontrola
3.	Uderzenie, skaleczenie, przygniecenie przez spadający czynnik materialny	7	3	1	21 M	Zachowanie ostrożności podczas dokonywania przeglądów i obsług; Przestrzega nie zasad dotyczących posługiwania się narzędziami i przyrządami podczas obsługi; Do wysokich miejsc należy sięgać z drabiny; Zabezpieczenie luków przed otwarciem.	3	3	0,5	4,5 A	Wskazana kontrola
4.	Obciążenie nerwowo -psychiczne	3	6	3	54 M	Opieka psychologa; Odpowiednia ilość osób nadzorująca podległym personel i jakość wykonywanych prac; Przestrzeganie norm dziennych, tygodniowych dotyczących czasu pracy; Angażowanie pracowników w ustalenie sposobów i terminów wykonania poszczególnych prac i ustalenie grafiku czasu wolnego; Ustalenie jasnych zasad wynagrodzenia i kar regulaminowych; Dbanie o poprawne stosunki międzyludzkie; Ustalenie jasnego podziału obowiązków między pracowników; Doskonalenie metod instruktażu, szkoleń oraz instrukcji.	3	6	1	18 A	Wskazana kontrola
5.	Ocenę ryzyka wynikającego z narażenia na hałas wykonano (w zał. nr 1) zgodnie z polską normą PN-N-18002;2000. Ryzyko zawodowe zostało oszacowane przyjmując pięciostopniową skalę w zależności od ciężkości następstw.
		Hałas impulsowy	7	2	3	42 M	Indywidualne środki ochrony (ochronniki słuchu); Przestrzeganie zasad zawartych w instrukcji prowadzenia strzelań i rzutów granatem ręcznym.	3	2	1	6 A	Wskazana kontrola
6	Obciążenie fizyczne - statyczne (szkieletowo - mięśniowe)	3	3	3	27 M	Zapewnienie pracownikom możliwości zmiany pozycji ciała przy pracy; Zapewnienie łatwego dostępu do wyposażenia na stanowisku pracy; Dostosowanie struktury przestrzennej stanowiska pracy do wzrostu pracownika i zasięgu jego kończyn; Ograniczenie ekspozycji poprzez rotację pracowników w trakcie wykonywania czynności obsługowych wymagających wymuszonej pozycji ciała.	3	3	1	9 A	Wskazana kontrola
7	Niedostateczne oświetlenie stanowiska pracy	3	6	1	18 A	Zapewnienie oświetlenia światłem dziennym przy stosunku okien do powierzchni podłogi 1:8; Zapewnienie pracownikowi natężenia oświetlenia stanowiska pracy zgodnie z PN-84/E-02033 -oświetlenie wewnątrz światłem elektrycznym; Właściwe usytuowanie oświetlenia na stanowisku pracy; Badania profilaktyczne.	3	6	1	18 A	Wskazana kontrola
8	Zagrożenie pożarowe, wybuchowe	7	6	0,5	21 M	Umiejętność posługiwania się sprzętem ppoż.; Umiejętność obchodzenia się z materiałami łatwopalnymi; Zapewnienie i oznakowanie dróg ewakuacyjnych spełniających normy (instrukcja ewakuacji sprzętu i ludzi); Zapewnienie stanowiska pracy w zgodną z przepisami ilość podręcznego (sprawnego i legalizowanego) sprzętu gaśniczego; Znajomość postępowania na wypadek zaistnienia pożaru lub wybuchu; Szkolenie ppoż.	3	6	0,2	3,6 A	Wskazana kontrola
9	Zagrożenia chemiczne	NIE WYSTĘPUJE NA DANYM STANOWISKU
10	Uderzenie przez ruchome, wirujące elementy statku powietrznego	15	3	1	45 M	Przebywanie w strefach bezpiecznych podczas uruchamiania, prób statku powietrznego; Przestrzeganie ostrzegawczej sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej przed wejściem na drogę kołowania i PPS; Sprawdzenie położenia AZS w kabinie przed włączeniem napięcia; Wykonywanie prób i uruchomień zgodnie z IZOT.	15	2	0,5	15 A	Wskazana kontrola
11	Zagrożenia oparzeniami	3	3	1	9 A	Przestrzeganie przepisów bhp i JZOT danego typu statku powietrznego podczas obsługi sprzętu lotniczego; Zachowanie ostrożności podczas lutowania; Stosowanie pomocniczych narzędzi podczas lutowania. Stosowanie indywidualnej odzieży ochronnej podczas obsługi akumulatorów.	3	3	1	9 A	Wskazana kontrola
12	Porażenie prądem elektrycznym	7	6	1	42 M	Nie włączanie urządzeń w przypadku stwierdzenia niesprawności osprzętu elektrycznego bądź samego urządzenia; Wystawianie tabliczek i napisów ostrzegawczych w przypadku niesprawności urządzenia; Ochronna podstawowa - izolowanie części czynnych będących po napięciem; Sprawna ochrona przeciwporażeniowa.	3	6	0,5	9 A	Wskazana kontrola
13	Klimat (zima)	3	6	3	54 M	Stosowanie ciepłego ubioru przed każdorazowym opuszczaniu pomieszczenia; Stosowanie kremów ochronnych.	1	6	1	6 A	Wskazana kontrola
14	Kontakt z bronią palną	7	3	1	21 M	Rygorystyczne przestrzeganie procedur PSBS podczas wykonywania strzelań; Dostępna pomoc medyczna; Częste szkolenie teoretyczne z budowy i zasady działania broni; Treningi na sucho (bez amunicji) Każdorazowo przed objęciem służby - instruktaż odnośnie prawa użycia broni, sprawdzenie stanu psychofizycznego służby dyżurnej; Sprawdzanie ukompletowania broni wykonywać w miejscu do tego wyznaczonym;	7	3	0,5	10,5 A	Wskazana kontrola
15	Szkolenie fizyczne	3	3	3	27 M	Przed każdymi zajęciami udzielenie instruktażu, omówienie zasad bhp; Każdorazowo przeprowadzić rozgrzewkę; Regularne uczestnictwo w zajęciach; Dostępna pomoc medyczna; Stosowanie ochronników kończyn, odpowiedniego obuwia.	3	3	1	9 A	Wskazana kontrola
16	Zagrożenia komunikacyjne	15	6	0.5	45 M	Poruszanie się po drogach zgodnie z zasadami ruchu drogowego; Dostosowanie prędkości do istniejących warunków na drodze; Odbywanie podróży tylko sprawnym środkami transportu; Stosowanie przerw w trakcie podróży; Przestrzeganie wewnętrznych znaków ostrzegawczych, świetlnych i dźwiękowych; Zachowanie dostatecznej uwagi w trakcie przemieszczania.	7	6	0,2	8,4 A	Wskazana kontrola

IV KARTA INFORMACJI O RYZYKU ZAWODOWYM

Lp	Zagrożenie	Kategoria ryzyka początkowa	Rodzaj zagrożeń		Cechy ryzyka			Skutki ryzyka				Sposób uniknięcia wypadku lub choroby						Kategoria ryzyka końcowego
						Wypadkowe	Chorobowe	Stałe	Okresowe	Okazyjne	Śmierć	Kalectwo	Okresowa niezdolność do pracy	Choroba zawodowa	Ochrony osobiste	Usunięcie zagrożenia	Przestrzeganie instrukcji i procedur		Podnoszenie świadomości personelu poprzez szkolenia.	Wstrzymanie wykonywania pracy	Inne
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

1.

Upadek na tym samym poziomie (potknięcie się, poślizgnięcie itp.)

A

X

X

X

X

X

A

2.

Upadek na niższy poziom (potknięcie się, poślizgnięcie itp.)

M

X

X

X

X

X

X

X

A

3.

Uderzenie, skaleczenie, przygniecenie przez spadający czynnik materialny

M

X

X

X

X

X

X

X

A

4.

Obciążenie psychiczne, stres psychologiczny

M

X

X

X

X

X

A

5.

Hałas

6.

Obciążenie fizyczne - statyczne (szkieletowo - mięśniowe)

M

X

X

X

X

X

X

A

7.

Niedostateczne oświetlenie stanowiska pracy

A

X

X

X

X

X

A

8.

Pożar, wybuch

M

X

X

X

X

X

X

X

X

A

9.

Zagrożenia chemiczne

A

X

X

X

X

X

X

X

A

10.

Uderzenie o ruchome, wirujące elementy statku powietrznego

M

X

X

X

X

X

X

X

X

A

11.

Zagrożenia oparzeniami

A

X

X

X

X

X

X

X

A

12.

Porażenie prądem elektrycznym

X

X

X

X

X

X

X

X

X

13.

Klimat (zima)

M

X

X

X

X

X

X

A

14.

Kontakt z bronią palną

M

X

X

X

X

X

X

X

X

A

15.

Szkolenie fizyczne

M

X

X

X

X

X

X

X

X

A

16.

Zagrożenia komunikacyjne

M

X

X

X

X

X

X

X

A

Ocena końcowa:

• Stanowisko pracy pod względem ergonomicznym oceniam jako właściwe;

• Cechy ryzyka - akceptowalne - małe ryzyko zagrożenia;

• Kontakt z zagrożeniem - lekceważenie przepisów i informacji zawartych w instrukcjach, bałagan na stanowisku pracy, nie stosowanie ochron osobistych, rutyna;

• Symptomy zagrożenia: codzienne sprawdzanie przygotowania stanowiska pracy. Należy dokonać oględzin miejsca pracy, sprawdzić stan osłon i innych zabezpieczeń eksploatowanych urządzeń, sprawdzić stan przejść i dojść do stanowiska pracy, udzielić instruktażu i szczegółowych wskazówek podległemu personelowi;

• Sposób reagowania w sytuacjach zagrożenia: stwierdzone nieprawidłowości zgłaszać niezwłocznie przełożonym, nieprawidłowości stwarzające bezpośrednie zagrożenia należy usunąć w trybie natychmiastowym lub dokonać zabezpieczenia miejsca pracy, na którym występuje zagrożenie.

V PROGRAM POPRAWY WARUNKÓW PRACY

Lp.	Zakres działania	Osoby odpowiedzialne	Termin realizacji	Stopień realizacji
1.	Utrzymać aktualny stan stanowiska pracy	Dowódca JW. 3242	Czynność stała
2.	Przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego	Dowódca JW. 3242	corocznie
3.	Opracować brakujące instrukcje	Szef Techniki Lotniczej	niezwłocznie
4.	Przeprowadzić szkolenia stanowiskowe	Szef Techniki Lotniczej	niezwłocznie

Załącznik nr 1

	Możliwy skutek	Stopień ciężkości	Prawdopodobieństwo	Ryzyko	Ryzyko można zmniejszyć przez:	strefy
LEX,8h =119 LAmax =124 LCpeak =134	Pozasłuchowe skutki oddziaływanie hałasu	duży	wysoce prawdopodobne	Bardzo duże	okresowe badania audiometryczne (co najmniej raz na dwa lata); informowanie pracowników o potencjalnym zagrożeniu; wyposażenie pracowników w ochronniki słuchu; obowiązkowe badania audiometryczne (stała kontrola, a jeśli to niemożliwe - co najmniej raz na 6 miesięcy); szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony zbiorowej i indywidualnej; wydzielenie i oznakowanie stref zagrożonych hałasem, ograniczenie dostępu do nich; rotacja pracowników ograniczająca ekspozycję na hałas.	1
		Zawodowe uszkodzenie słuchu	duży	wysoce prawdopodobne			Bardzo duże
	LEX,8h =85 LAmax =86 LCpeak =105	Pozasłuchowe skutki oddziaływanie hałasu	średni	prawdopodobne			średnie	okresowe badania audiometryczne (co najmniej raz na dwa lata); rotacja pracowników ograniczająca ekspozycję na hałas; wyposażenie pracowników w ochronniki słuchu; szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony zbiorowej i indywidualnej; informowanie pracowników o potencjalnym zagrożeniu.	2
		Zawodowe uszkodzenie słuchu	duży	mało-prawdopodobne			średnie

Strefa 1 przy statku powietrznym

Strefa 2 45 m od statku powietrznego

1

---