Wstrząs neurogenny
Wstrząsem nazywamy niedostateczne ukrwienie organów, co jest równoznaczne z ich niedotlenieniem oraz brakiem zaopatrywania w składniki odżywcze i odprowadzania metabolitów. Powodem takiej sytuacji jest poszerzenie naczyń krwionośnych poprzez upośledzenie lub brak impulsów współczulnych zwężających je.
Utrata impulsacji nerwowej następuje w wyniku urazu mechanicznego rdzenia kręgowego powyżej poziomu szóstego kręgu piersiowego (najczęściej), przedawkowania narkotyków, leków (najczęściej z grupy barbituranów), stresu emocjonalnego lub silnego bólu.
Objawy i rozpoznanie
Charakterystyczne dla wstrząsu neurogennego są: obniżone ciśnienie krwi, zwolniona praca serca (bradykardia), obniżenie temperatury ciała (hipotermia),ciepła i sucha skóra. Dodatkowymi cechami jest bladość skóry, która jest przy tym podbarwiona sino. Nagłe zmniejszenie ilości wydalanego moczu, a nawet bezmocz (anuria) jest następstwem zmniejszonego przepływu krwi przez nerki.
Rozpoznanie wstrząsu ustala się zasadniczo przy łóżku. Badania dodatkowe mają mniejsze znaczenie diagnostyczne. Niemniej jednak monitoruje się pewne wskaźniki (poziom glukozy, hormonu antydiuretycznego, ilości moczu).
Przebieg obejmuje cztery fazy:
okres inicjacji - zmniejszenie wyrzutu krwi z serca, zmniejszony przepływ krwi przez tkanki, przestawienie procesów tkanek na beztlenowe;
okres kompensacji - próba ratowania ustroju tj. zwiększenie ilości uderzeń serca na minutę, zwiększenie kurczliwości serca, wyrzut hormonów: aldosteronu i adrenokortykotropowego;
okres postępujących zmian, podczas którego zawodzą mechanizmy kompensujące, nieodwracalne zniszczenia komórkowe: błony, mitochondriów;
okres końcowy: nieodwracalne zmiany, zaburzenia funkcji wielu narządów.
Leczenie
Leki inotropowe dodatnie (zwiększające ciśnienie), przyspieszające pracę serca np. atropina, podanie tlenu, wentylacja, podanie płynów krwio/osoczo zastępczych.
(WP)