Wykład I.
Bioróżnorodność jako zróżnicowanie:
Genów
Gatunków
Krajobrazu
Ekosystemów
Termin używany jest w kontekście zagrożeń środowiska naturalnego dotyczy gatunków roślin i zwierząt wymierających.
Bioróżnorodność dotyczy bogactwa organizmów i ich struktury na poziomach ( zróżnicowania DNA, hierarchii systemowej, gatunków roślin dzikich i uprawnych, a także gatunków roślin dzikich i hodowlanych, w różnych środowiskach) -> glebowe ( pola uprawne i łąki), wodne ( śródlądowe i morskie ).
Bioróżnorodność trzeba postrzegać nie jako ekosystemy lecz jako cechę określającą zróżnicowanie pomiędzy taksonami w ich obrębie. Bioróżnorodność to zmienność genetyczna rozumiana jako obecność w populacji najwięcej różniących się genów w obrębie gatunków i mniejszych grup wynikającej z systematyki zootechnicznej.
Znaczenie bioróżnorodności:
Jest to niespotykana osobliwość naturalna. Określa się że na kuli ziemskiej jest parę milionów gatunków. Opisanych około 1,7 mln. Opisanych i zakatalogowanych gatunków. Gatunki roślin i zwierząt od 5 - 30mln. Największe bogactwo gatunków kryją głębie oceanów.
Bioróżnorodność to dar przyrody dla zrównoważonego wykorzystywania bogactw dla człowieka. Człowiek nie może korzystać w sposób rabunkowy z bogactw jakie daje natura. Musimy rekompensować przyrodzie to co zabraliśmy, np. w miejsce wziętego drzewa musimy posadzić nowe drzewo ( w miejsce 1 - > 10 - 12 nowych drzew). Dar przyrody wykorzystywany przez człowieka w aspekcie ekonomicznym, kulturowym i rekreacyjnym.
Funkcje bioregulacyjne bioróżnorodności. Polega na przykład na symbiozie. Są organizmy, które nie są w stanie żyć same. ( sosna na piaskach w symbiozie z odpowiednim gatunkiem grzyba - > tzw. mikoryza), ( bakterie azotowe żyją na korzeniach roślin motylkowych bobowatych )
Stanowi wartość estetyczną. Jest bodźcem dla odczuć wewnętrznych i etycznych. Jest inspiracją dla artystów ( pisarzy, fotografów, malarzy, poetów, muzyków itp. )
Bioróżnorodność to źródło produktów stanowiących bezpośrednio pożywienie dla człowieka i zwierząt, jako źródło surowców do produkcji i pasz, jako źródło materiałów budowlanych ( drzewo ). Dostarczenie siły pociągowej ( koń, wół, renifer, wielbłąd, słoń, osioł).
Miejsce pozyskiwania surowców do produkcji odzieży ( skóry, rośliny włókniste, rośliny wełniaste).
Surowce do produkcji leków
Źródło substancji dla różnych przemysłów ( przede wszystkim przemysł chemiczny)
Funkcje w przetwarzaniu żywności w produkcji leków itp. - wykorzystuje się same organizmy, mikroorganizmy i enzymy po to by produkować żywność np. kiszonka
Możliwość stałych odkryć
Bioróżnorodność a problem rolnictwa ( ogrodnictwo, sadownictwo)
Chodzi głównie o problem zapylania rołsin przez owady. Herbicydy powodują że zmienia się populacja i tracą swoje instynkty. Brak pszczół w okresie 4 lat spowoduje wymieranie roślin owadopylnych i nastąpi zmniejszenie produkcji.
Pierścienice spulchniają glebę, przyśpieszają mineralizację materii organicznej w glebie, meliorowanie gleby. Gady pożerają owady, ślimaki, które są niepożądane w uprawach roślin, biedronka jest owadem, który pożera mszyce ( pożywienie) 99,8% jest eliminowanych przez owady lub klimat. Sikorka karmiąca pisklęta, dziennie niszczy więcej owadów niż sama waży.
Tworzenie krajobrazów
Podstawa do ewolucji oraz trwałości układów podtrzymujących życie w biosferze.
Uważa się że im większa jest różnorodność tym większe możliwości okrywania nowych leków, surowców a tym samym do intensyfikowania ekonomicznego. Każda roślina, każde zwierze może posiadać wartość konsumpcyjną. Różnorodność organizmów tworzy ekosystem po to by trwały w symbiozie i żeby zachodziła bioreakcja, która powoduje że powietrze jest oczyszczone zabezpiecza funkcjonowanie całego środowiska.
Bioróżnorodność ma duże znaczeni rekreacyjne. Dla wielu obszarów turystyka do źródło dochodu. Piękno krajobrazów związane z bioróżnorodnością jest źródłem pozyskiwanych odczuć dla człowieka ( potrzeba kontaktu z przyrodą jest zakorzeniona w człowieku ). Całe bogactwo przyrodnicze ziemi powinno być objęte ochroną i być pielęgnowana by różnorodność została zachowana.
Priorytety ochrony niektórych gatunków:
Przesłanki biologiczne wykazują na gatunki kluczowe, których zachowanie jest pierwszo planowe by zachować równowagę ekosystemu ( w Polsce sosnę, trawy i rośliny zielne, rośliny dwu liścienne )
Priorytet utylitarny - wartość gatunku ze względu na znaczenie użytkowe ( dostarczają produktów spożywczych lub surowców)
Priorytet etyczny kulturowy ( gatunki flagowe - symbolem gatunków najważniejszych w Polsce jest żubr, bocian biały ( alkoholicy pod sklepem oraz inne aspekty społeczeństwa kulturo znawczego polski)
Wykład II
Historia kształtowania się myśli ochrony zasobów genetycznych.
Pierwszy zapis jest w biblii
Kronikarz „ lenoy” na przełomie XIV w. zanotował że w trokach znajdują się dzikie konie. Książe Witold zaniepokojony niebezpiecznym zamieszczeniem się populacji dzikich koni zadecydował ze będą wydzielone obszary leśne „ zwierzyńce” gdzie był zakaz polowań
1529r. uchwalony statut Litewski nakazuję ochronę niektórych dzikich zwierząt - główna pozycja dzikie konie - tarpany.
przełom XIV - XV w. - kolejny zwierzyniec na terenie PRUS. Książe ALBRECHT HOHENZOLEN, utrzymywanie dzikich koni maści myszatej z ciemną pręgą wzdłuż grzbietu.
1780r Baron Juliusz De Brinken naczelny leśniczy Królestwa Polskiego, podejmuje decyzję żeby dzikie konie odłowić z Białowiejskiej knieji i umieścić w mniejszym miejscu ( lasy ordynatu zamojskiego ) Bo tarpany zostaną wytępione przez kłusowników. Rezerwat był utrzymywany przez 26 lat zlikwidowany a konie były rozdane okolicznym chłopom.
Protoplasta naszego bydła TUR - wyginął w 1627r. w puszczy Jaktorowskie.
1910r. Studenci z Krakowa oddelegowani zostają na teren Biłgoraja aby spenetrować wioski gdzie były oddane konie ze zwierzyńca. Grabowski i Szuch dokonują spisu z ilości koni. Zootechnicy zapobiegają krzyżowaniu tych koni z innymi gatunkami. Prof. T. Vetulanc podejmuje starania, wykupuje konie od chłopów i zwraca je puszczy. Pierwsze doniosłe wydarzenie z początku XX w.
W okresie międzywojennym cieszymy się jako królestwo że na terenach Galicji użytkowane są kury galicyjskie o upierzeniu kuropatwianym (zielononóżki). Planuje się że 80% kur będą stanowiły zielononóżki. Od lat 70 kura zielononóżka walczy o przetrwanie. Po wojnie pracownicy naszego wydziału Laune Kaufmeu podjęli pracę nad doskonaleniem tych ptaków i stado na Felinie utrzymywane jest nadal.
1948r. Stabilizacja gospodarki i nowe granice na terenie północnych ziem znajduje się ludność wiejska z okolic Nowo Gródka, przybyli na tereny ze świniami Litewskimi i Białoruskimi nie krzyżowane w celu uszlachetniania z różnymi rasami z zachodu. Tym zajął się Prof. Aleksandrowicz, późniejszy profesor uczelni poznańskiej. Świnie zostały wykupione i hodowane i nadano im nowe gat. Świnia złotnicka. Do dzisiaj mamy 2 rasy ( lepsza jakość mięsa i większa odporność na choroby i żywienie)
Świnia puławska - powstała w Gołębiu w okresie powojennym chciano od nas importować tusze wieprzowe. Świnia ta miała mniejsze wzięcia bo nie chciano kupować jej mięsa. Musiała być otoczona ochroną.
Owce - mieliśmy dużo owiec na naszym terenie. Świniarka została przekrzyżowana i praktycznie wyginęła. Znaleziono jakieś stado u jakiegoś chłopa i następuje resty…. . Karnówka i Foges zniszczone bezpowrotnie. Krukówka też wyginęła w górach. Pozostała jedynie owca wrzosówka.
Dzięki zootechnikom prof. Czaja zapoczątkował ochronę wrzosówki i do tej pory funkcjonuje w stadach zachowawczych.
Bydło - rodzinna rasa, bydło polskie czerwone. W latach 80 stanowiły 80% naszego pogłowia. Jednak bydło holenderskie było bardziej produkcyjne i zaczęto je produkować w większych ilościach. Dzięki wysiłkom prof. Zalewskiego bydło czerwone przetrwało. Bydło białogrzbiete jest odporne i wysoko produkcyjne, przetrwało do 1999r.
W nowym wieku zespół z naszej uczelni dokonał spisu. Prof. Litwińczuk od 2003r. rasa funkcjonuje w księgach hodowlanych.
Konie - Konie wypuszczone przez prof. T. Vetrlenego i po wojnie liczba koników zwiększyła się po wojnie. Odebrano hitlerowcom te koniki i utworzone stadko. Na początku lat 50 Koniki Polskie umieszczone zostają w Popelnie należącym do Polskiej Akademii nauk gdzie zajmowano się ochroną gatunku w placówce w Popielniu. Utworzona 2 stada 1) chów rezerwatowy 2) chów stajenny. Do zwierzyńca wróciły do roztoczańskiego parku i stanowią ostaję.
Hucuły jest to rasa pochodząca z rejonów Rumuni. Okres wojen pustoszył stado większa częśc została na Rumuni, Słowacji i Ukrainy a najmniej w Polsce.
Królestwo Roślin
Na początku XX w. zauważono potrzebę ochrony roślin uprawnych gł. Zboża, które w mniejszym stopniu były wybierane przez rolników. W Polsce idee Nikolowa przejął prof. Niczyński a kontynuatorem był prof. L. Kaznowski. Zajmowali się koniecznością zachowania roślin odmian uprrwanych. Zapoczątkowane przez nich pracę przejęte zotały przez instytut Hodowli i Aklimatyzacji roślin w Radzikowie. Obecnie funkcjonuje krajowe centrum roślinnych zasobów krajowych. Funkcjonuje Centralny ośrodek Badania odmian roślin uprawnych ( COBORU)
Przetrzymywanie nasion jest o wiele prostsze niż hodowla zwierząt.
Metody zachowania
Metody inwitu ( nat. ) - zachowuje rasy w warunkach produkcyjnych
Metoda ex situ ( hodowla pół sztuczna) przechowywanie zarodków zwierząt w warunkach ciekłego azotu, przetrzymywanie nasienia, tkanek, metoda klonowania zwierząt ( przechowywanie DNA )
Materiał genetyczny zwierząt póki co może być przechowywany długoterminowo. Żywotność nasion jest ograniczona - tracą możliwość kiełkowania.
Cd. Historii hodowli.
Lata '60 minionego wieku 0 był to okres rozwoju inseminacji wśród podstawowych zwierząt gospodarczych. W programach hodowlanych metoda ta jest bardzo pozytywna - szybki postęp hodowlany lecz powodowała zanik różnorodności gdyż ograniczała się do kilku samców. W czasach obecnych poprzez wysoki współczynnik podobieństwa bydło Holsztyńsko - fryzyjskie staje się bardziej podatne na choroby, nastąpiło wydelikacenie populacji.
Francuzi stwierdzili że inseminacja tam gdzie była wprowadzona spowodowała zmniejszenie różnorodności. Wystąpili z inicjatywą ras miejscowych.
1974r. - odbył się kongres światowej genetyki stosowanej - podkreślono znaczenie ras lokalnych i zwrócono uwagę na ochronę ich. Sporządzono listę ras, które muszą być chronione.
Bydło - polskie czerwone
Konie - konik polski, hucuł
Świnie - złotnica biała, złotnica pstra łaciata.
Owce - wrzosówka
Co 2, 3 lata odbywają się kongresy w europie powstają organizacje. W Holandii 1976 - holenderska Fundacja ras rodzimych. W Niemczech towarzystwo zagrożonych ras zwierząt. W Szwajcarii - Hiszpanii - hiszpańskie towarzystwo zasobów genetycznych. Europejska federacja zootechniczna w europie działająca do tej pory.
1992r. - Europejska federacja hodowców bydła czerwonego ( 9 krajów, utrzymuje się bydło jedno maśliste czerwone, brunatne, czerwono białe)
Lata 80 Walter Rosen był autorem protokołu dotyczącego różnorodności biologicznej. Protokół ten rozsyłane jest do poszczególnych krajów. Konsekwencją jest że w 1992r 5 czerwca zwołany zostaje w Rio De Janeiro szczyt ziemi - konwencje o „różnorodności” biologicznej. W konferencji bierze udział około 180 krajów. W 1995 roku sejm RP uchwalił ustawę o petryfikacji konwencji. W styczniu 1996roku prezydent podpisuję tą konwencję. Konwencja ma ostre założenie - konieczne jest zachowanie całej przyrody na całej ziemi na wszystkich poziomach ( genetycznym, gatunkowym…) organizacji. W treści konwencji nie ma podziału na szkodniki czy pozytywne mają swoją wartość, którą człowiek musi zachować i docenić. Muszą pozostać dla potomnych.
Wykład IV
1992r. - uchwalona konferencja o różnorodności biologicznej - konferencja została przyjęta podczas konferencji środowiska i rozwoju UNICEF. Konferencja ta została uchwalona na szczycie ziemi w Rio De Janeiro w 1992r.
Postanowiono że:
Ochrona przyrody i zrównoważone użytkowanie różnorodności biologiczne łączy się z „ ochroną przyrody” i „ rozwój zrównoważony”. Ochrona różnorodności w świetle konwencji jest kierunkiem rozumianym w ten sposób że musimy ją chronić i służyć człowiekowi. Musi być użytkowana bioróżnorodność w sposób zrównoważony.
Po raz pierwszy zostało podane, że ochrona zasobów genetycznych nie jest pojęciem jednostkowym, tylko trzeba podchodzić do tego kompleksowo na wszystkich poziomach organizacji.
Szczególną uwagę na odmiany starych roślin uprawnych i zwierząt gospodarczych.
Polska przyłączyła w 1996r. Prezydent w styczniu podpisał a sejm uchwalił w 1995r.
Program realizowany przez FAO organ wykonawczy ONZ.
Bioróżnorodność Polski
Mierzone na poziomie różnorodności gatunkowej należy do największych w środkowej Europie. Na poziomie ekosystemów bioróżnorodność Polski charakteryzuje się szczególnie wysokim bogactwem zachowanych biocenoz leśnych. Właśnie te biocenozy na niżu środkowo Europejskim tworzą mozaikę ugrupowań siedlisk łąkowo leśnych i terenów zabagnionych. Kraj nasz leży na granicy obszarów wschodnich i zachodnich. Bogactwo bioróżnorodności zawdzięczamy uwarunkowaniom historycznym, geograficznym:
Polska zajmuje obszar 312tys. km^2
Kształt kraju foremny
Granica z morzem 520km
Kraj nizinny ( 70% poniżej 200 m n. p. m)
Ludność 38mln
Tereny powyżej 200m n.p.m. to południe kraju ( Sudety, Karpaty, góry świętokrzyskie, formy polodowcowe na północy kraju)
Na północy kraju ciągną się pasma pojezierzy ( tereny torfiaste )
Wnętrze kraju charakteryzuje się jako wielka nizina o szczególnie bogatym występowaniu biocenoz z mniejszą ilością lasu.
Klimat umiarkowany, przejściowy, tzn. podlega wpływowi zachodnio europejskiego klimatu morskiego i wschodnio europejskiemu klimatowi kontynentalnemu.
Wpływ wody jest duży dlatego na północy mamy więcej dni ciepłych i opadów, natomiast na południowym wschodzie nieco chłodniej.
Średnia temp stycznia od -1 do - 4 stopni C
Sajcieplejszy lipiec od 20 stopni - PN. WS do 17 na PD. WS.
Pokrywa śnieżna 50 dni - Zach, 150 - wschód.
Polska leży w rozległej strefie lasów mieszanych. W całym kraju dominują drzewa iglaste. W płn. Wschodnio części lasy z domieszką świerka, natomiast w płn. Zachodniej części - duży udział lasów bukowych.
W płd. części lasy mieszane z sosną i wilgotne lasy liściaste.
Przez terytorium polski przebiega zachodnia i wschodnia strefa lasów.
W górach typowe lasy piętrowe ( lasy górskie ) - ( na dole świerk - > kosodrzewina - > roślinność krzewinkowa
- > zielna - > mchy porosty)
Występują na południu murawy kserotermiczne gdzie doszukuje się charakterystycznej roślinności stepowej ( Bieszczady). Tworzą tzw. hale w Bieszczadach
Na południu mamy unikalne w europie zespoły torfowiska ( wysokie i niskie ). W rejonie nadbiebrzańskiem ( siedlisko ptaków)
Na obrzeżach nadmorskich zespoły holofitowe ( lubiące gleby zasolone - wrzosowiska) i roślinność rosnąca na piaskach.
W środkowo-europejskiej Polsce - brak naturalnych barier na schód i Zachód, klimat przejściowy sprawa że przez nasz kraj przebiegają granice zasięgu wielu gatunków roślin i zwierząt. 96 gatunków kręgowców lądowych, osiąga na terenie polski granice swojego występowania ( 1/3 ssaków, 16% ptaków, 22% gadów i 28% płazów). 173 trzy gatunki kręgowców migruje codziennie przez obszar Polski.
Ta specyfika różnej różnorodności fauny i flory spotyka się określone warunki historyczne i geograficzne.
Jesteśmy krajem:
O wysokiej lesistości ( ok. 30% )
Indywidualnie dobre rolnictwo o małym stopniu uprzemysłowienia.
Nierównomierny rozkład uprzemysłowienia i urbanizacji w kraju.
Lesistość nierównomierna (30%) - najwięcej na wschodzi i PN i Zach kraju.
Polska centralna - lasów mało ( 11%)
W pon części kraju ( tereny Puszczy Białowieskiej ) są fragmentem, lasy nat.o mało zmienionym składzie. Pozostałe lasu kraju nie podlegają ścisłej ochronie jako Parku Narodowego. Prowadzi się użytkowanie lasów i ponowne użytkowanie terenów. W monokulturach - > jednorodne szkodniki - > plaga - > choroby - > duże zagrożenie.
Rolnictwo - kolektywizacje ( teoria układu warszawskiego ) ziem. Likwidacja drobnych miedz. ( lagun) - > kępy w polu i na łąkach.
Polska nie poddała się kolektywizacji. Gospodarstwo rolne i mało uprzemysłowione. Nie stosuje się w dużym stopniu chemizacji i nawozów. Bioróżnorodność nadal jest duża.
Stan różnorodności biologicznej w Polsce:
Genów
Gatunków
Ekosystemów
Różnorodność biologiczna ekosystemów
Na terenie Polski zachowały się duże fragmenty środkowo - europejskiego naturalnego lasu nizinnego ( rejon Białowieży ) - duże bogactwo kręgowców, ssaków - sarna, jeleń, żubr, dzik, drapieżniki - wilk, lis. Ryś, gatunki łasicowate ( brak zajęcy).
W Puszczy Białowieskiej, bogactwo bezkręgowców; lasy nizinne o charakterze naturalnym ( łęgowe, grędowe, jodłowo - bukowe, bory mieszane) na południu ekosystemy regionu górskiego ( jedyne w europie zbiorowiska o charakterze alpejskim).
Północny wschód - mało przekształcone zbiorowisko zawierające tereny bagienne, tereny podmokłe, torfowiska niskie, wysokie.
Obszar nadmorski - wydmy piaszczyste z charakterystyczną psammofilną roślinnością, również bardzo bogaty świat zwierzęcy w odniesieniu do płazów i gadów.
Część kraju południowo - wschodnia ( Bieszczady ) - jedyny obszar gdzie zachowały się ekosystemy stepowe ( połoniny Bieszczadzkie )
Wisła - charakter dziki, naturalny - unikalne siedlisko wielu gat. Zwierząt - miejsca lęgowe ptaków.
Większość terenów stale podlegoa presji czynników pochodzących od ….( otrzelin ??)
Człowiek, żyjący obok terenów nie zawsze przestrzega ochrony tych terenów.
Bioróżnorodność gat.
5000 gat. Grzybów
4000 gat. Glonów
5000 gat. Królestwo roślin zielonych ( 2200 rośliny nasienne )
3100 gat. bezk®ęgowców
600000 gat. Kręgowce (434 gat. Roznażające się na terenie kraju. 370 gat. Ptaków ( 230gat. Lęgowych )
98 gat. Ssaków ( żubr, łoś, jeleń, daniel, sarna, dzik, wilk, ryś, żbik)
W ostatnich 40 latach dużo gat. Wymarło, wyginęło, wycofały się:
W śród nich jest 15 gat wymarłych.
Różnorodność genetyczna - najsłabiej w Polsce poznana.
Mimo że mamy dużą bioróżnorodność flara i fauna polski ma niewielką ilość endemitów ( org. nie występują na innych obszarach.)
Duża rola ilości organizmów organizmów reliktowych, relikty trzeciorzędowe, glacjalne i stepowe. Gatunki reliktowe tworzą populację wyspowa. Występuje lokalnie i jest otoczona szczególną ochroną.
Postęp wszelaki dąży do tego że liczebność populacji różnych gatunków zmniejsza się a to jest wysoce niebezpieczne. Im większa liczba gat. Tym większe pokrewieństwo - IN BRED - wzrost homozygotyczności.
Wykład V.
Edukacja społeczeństwa
Za organizowanie procesu edukacji ekologicznej w Polsce odpowiadane są resorty edukacyjne ( ME) jak i ministerstwo ochrony środowiska. Ministerstwo Edukacji Narodowej jak i Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego. Zadaniem tych ministerstw jest obowiązek objęcia nauczania z zakresu ochrony środowiska dzieci na każdym szczeblu nauczania od przedszkolaków do studentów. Problematyka ochrony środowiska wprowadzona jest do tematu przedmiotów jak i do olimpiad i konkursów. W szkołach wyższych wprowadzona samodzielne przedmioty z zakresu ochrony środowiska. Na niektórych uczelniach zostały otworzone kierunki kształcące każdy w tym zakresie. Prowadzone są studia dyplomowe i fakultatywne aby rozszerzać edukację aby zatrudniać ich na odpowiednich stanowiskach. Całym problemem zajmuje się ministerstwo środowiska. Ministerstwo Ochrony Środowiska mam nałożony obowiązek opracowywania wytycznych do programów szkolnych ( współdziałanie z innymi ministerstwami aby realizowały to co w danym kraju jest potrzebne).
Obecnie planują się zwiększenie edukacji specjalistycznej w zakresie ochrony środowiska . Szczególny nacisk jest kładziony na kształcenie:
Konserwatorów przyrody
Pracowników PN i rezerwatów
Ekspertów od oceny wpływu różnych inwestycji na zachowanie różnorodności biologicznej
Kształcenie specjalistów od biotechnologii.
Kształcenie specjalistów od ekonomiki w zakresie szacowania kosztów i korzyści wynikających z ochrony zasobów gamet.
Formy tego kształcenia to:
Krótkotrwałe kursy w sytuacjach nagłej potrzeby
Kształcenie przez szkoły podyplomowe na uniwersytetach
Otwieranie nowych specjalizacji na wyższych latach studiów
W niektórych sytuacjach konieczne jest dokształcanie wąskich specjalistów za granicą. Polska dysponuje doświadczoną kadrą biologów, taksonomów i jest oferentem do kształcenia osób z zagranicy.
To w/w jest edukacja formalna
Należy przyjąć, że całość społeczeństwa nie uczęszcza do szkoły, ten zakres wiedzy należało by żeby pojęli. Jest to edukacja nieformalna.
Ponad 40% ludności mieszka na wsi. Na co dzień są związane z przyrodą bezpośrednio: Ta część społeczeństwa nie odczuwa potrzeby ochrony przyrody gdyż na co dzień się z nią styka. Popełniają wiele błędów.
Wydatki na potrzeby środowiska są mocno wyważone. Dlatego też każdy musi być informowany w zakresie ochrony środowiska. Ochrona środowiska to obowiązek społeczny. W narodzie trzeba to podać do świadomości.
Nasza przeszłość komunistyczna. Te sprawy były prowadzone poza obywatelami. Rżaądy pozbawiały ludzi inicjatyw w zakresie szkolnictwa lecznictwa. Mówi się że ustrój Komunistyczny zojmował obowiązki społeczeństwa. Obywatel był zwykłym „konsumentem”. Wiele spraw z zakresu ochrony środowiska w tamtym okresie była zaniedbana.
Edukacja szerokich mas ludzi jest niezwykle konieczna.
Cel edukacji:
Uświadomienie że bogactwo przyrodnie kraju jest niezwykle cenne w skali kraju.
Kształtowanie takich norm społecznych aby obywatele nie ziałali wna szkode jakichkolwiek organizmów żywych.
Wykształcenie w społeczeństwie, wrażliwość nawyków w kontaktach z nat. Środowiskiem przyrodniczym.
Wykazywanie korzyści i zysków jakie mogą pływać z zachowania bioróżnorodności.
Konwencje zakresu ochrony środowiska.
Konwencja jest to umowa międzynarodowa czyli najwyższy instrument regulujący stosunki między narodowe ( państwa muszą współdziałać i podejmować wspólne decyzje ) Instrument mający na celu porozumiewanie się podmiotów inaczej to traktat , czyli umowa w jakiejś sprawie.
Jeśli chodzi o ochronę przyrody to Polska uczestniczy w edukacjach międzynarodowych umów ( konwencji ) , której jest ponad 150 z czego Polska ma udział w około 50 ( 1/3wszystkich)
Jedna z ważniejszych konwencji - waszyngtońska - (CITES) - mówi o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i Krosinami zagrożonymi wyginięciem .Dotyczy 1) ochrony ( cel, ochrony drugiej populacji gat. zagrożonych)
Kontrola nat. Ograniczeniu handlu międzynarodowego dzikimi roślinami, zwierzętami i ich produktami ( kości , nasiona, instrumenty muzyczne, produkty żywnościowe, medyczne, skóry, drewno).
Konieczność ochrony konkretnych gat. ponad 30000 różnych organizmów. Polska przystąpiła w 1989r. Kraj, który przystępuje do konwencji musi określić sankcję karne lub za handel lub przetrzymywanie okazów. Każdy kraj musi określić porty wyjściowe i wejściowe ( wydzielone są pewne miejsca) Wyznaczanie schronisk dla organizmów zwierzęcych odebranych w nielegalnym handlu.
Konwencja Bońska ( CMS) - określa problematykę związaną z ochroną wędrujących gat. dzikich zwierząt ( głownie ptaków). Weszła w życie w 1983r.
Konwencja Ramsarska - dotyczy ochrony obszarów wodno - błotnych. Weszła w życie w 1975r.. została powołana do działalności w kurorcie Ronsard nad morzem Kaspijskim . Maznaczenie międzynarodowe bo dotyczy ochrony ptaków. Istoty te wymagają odpowiednich siedlisk aby odpoczywać i regenerować siły. Żeby zapewnić im egzystencje to ta konwencja działa Międzynarodowym aktem prawnym.
Celem jest:
Ochrona obszarów wodno błotnych z ptactwem tam zamieszkującym. Na obszarach wodno - błotnych dominującą rolę odgrywa woda. Zachodzi konieczność dbania o te siedliska. Polska przystępując do konwencji zgłosiła nasze regiony ( j. tukajno - rezerwat faunistyczny, j. karaś, rezerwat siedem wysp ( na Suwalszczyźnie ).
Konwencja Paryska - weszła w życie w 1975r. Polska od 1976r. Jest to konwencja w sprawie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Objęte ochroną obiekty kulturowe ( kopalnia w Wieliczce, Białowieski P N, stare miasto w Warszawie, obóz koncentracyjny w Oświęcimiu.
Konwencja nakazuje ochronę dużych obiektów jaki i rozwiązać spory ludności tam zamieszkującej. Należy zachować rozwagę ludności i procesów w Parku Narodowym.
Konwencja Helsińska - 1974r. Ochrona środowiska morskiego. Obszar morza bałtyckiego. Dotyczy kompleksowej ochrony środowiska Morskiego a w szczególności nakreśla problemy takie jak:
Zapobieganie zanieczyszczeniom pochodzących z lądu
Zapobieganie zanieczyszczeniom morza ze statków ( tankowców)
Zwalczanie awaryjnych rozlewisk olejowych na morzu pochodzących z tankowców.
Wykaz zanieczyszczeń z lądu
Substancja z pierwiastkiem rtęci. Z przemysłu i gabinetów stomatologicznych, związki kadmu.
Substancje biogeniczne ścieków miejskich i przemysłowych
Duża ilość zanieczyszczeń ( związki fosforowe ) pochodząca z nawozów.
Konwencja Berneńska - mówi o ochronie Europejskiej Dzikiej przyrody i siedlisk Naturalnych.
Dotyczy:
Konieczności ochrony siedlisk dzikiej flory i fauny
Ochrona obszarów ważnych dla pewnych gatunków ( gł. Ptaków drownych )
ochrona naturalnych siedlisk usytuowanych na obszarach przygranicznych.
Konwencja w Sprawie Ochrony Odry przed zanieczyszczeniem. ( Polska, Czechy, Niemcy).
W ostatnich latach powstała natura 2000. To jest o mniejszym wymiarze niż konwencja ale bardzo istotna ( Europejskia sieć ekologiczna ) Jest to tzw. dyrektywa w sprawie ochrony dzikich ptaków. Dyrektywa siedliskowa mówiąca o ochronie siedlisk tych ptaków. Mówi o konieczności ptaków w ich naturalnych siedliskach. W Polsce do tej pory 78 siedlisk. Obecnie 453 nowe obszary Natura 2000.