Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana(2)


Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana (1901-1914), towarzystwo artystyczne istniejące w latach 1901-1914, skupiające w swoich kręgach malarzy, rzeźbiarzy, architektów oraz etnografów, historyków sztuki i miłośników rzemiosła artystycznego. Należeli do niego: W. Tetmajer, S. Goliński, J. Czajkowski, E. Trojanowski, J. Warchałowski.
Przez jakiś czas także Mehoffer i Wyspiański.
Towarzystwo miało za zadanie rozwój twórczości rodzimej opartej na tradycji i sztuce ludowej, poprzez organizowanie wystaw, konkursów. Wydawało czasopismo Polska Sztuka Stosowana.

Łączyli formy secesyjne z poszukiwaniem form narodowych (styl zakopiański). W działalności Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana (1901-1912), którego współzałożycielem i głównym teoretykiem był Warchałowski, widać dążenie do wprowadzenia w życie idei wiążących się ze sztuką stosowaną. Trzeba podkreślić, że działalność Towarzystwa została zaplanowana na długi czas - miało to być spokojne i wytrwałe dążenie do celu. Warchałowski podjął się zadania przekonania odbiorców do idei sztuki stosowanej za pośrednictwem publikacji w popularnych czasopismach ("Czas", "Tygodnik Ilustrowany"), gdzie tłumaczył założenia ruchu odnowy sztuk, cele i zadania Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana. Działalność Towarzystwa, zgodnie ze statutem, miała za zadanie pobudzanie twórczości artystycznej i włączenie do tworzenia sztuki stosowanej rzemieślników, polegała przede wszystkim na organizowaniu konkursów, pokazów i wystaw. Pierwsza, zorganizowana przez Towarzystwo w 1902 roku w Muzeum Narodowym w Krakowie, prezentowała, jeszcze bardzo skromnie, idee sztuki stosowanej. W dziale nazwanym Usiłowania Współczesne zaprezentowano projekty i realizacje w stylu zakopiańskim. Styl stworzony i wypromowany przez Stanisława Ignacego Witkiewicza był pierwszym polskim przykładem działalności w duchu sztuki stosowanej. Witkiewicz, czerpiąc inspiracje i wzory z ludowej sztuki górali zakopiańskich, tworzył realizacje w jednorodnym stylu zastosowanym zarówno w architekturze jak i w urządzaniu wnętrz, a więc w: meblarstwie, tkaninie, ceramice. Jednak styl zakopiański to pierwsze próby, które znalazły zarówno gorących zwolenników, jak i jeszcze gorętszych przeciwników. Natomiast działalność Towarzystwa rozwijała się przez lata, wsparta autorytetem wielu artystów i propagandową działalnością Warchałowskiego, dyskontowała doświadczenia z realizacji konkretnych obiektów, znalazła bardzo udane uwieńczenie.

Wzory dla Towarzystwa płynęły z ruchu Arts & Crafts: działalności Morrisa, Ruskina, odrodzenia nieszablonowej twórczości (twórczość secesyjna).

Artyści związani z PSS są autorami m.in.:

I wystawa odbyła się w Krakowie (styczeń 1902, zabór austriacki). Po 1905 r. (gdy liberalizacja) wystawa mogła pojechać do Warszawy (zabór rosyjski). W 1905 r. w Zachęcie pokazano meble Wyspiańskiego.

Poszukiwania artystów związanych z TPSS szły w różnych kierunkach. To, co początkowo atutem, z czasem uznano za eklektyzm i brak spójnej idei, zbyt wielką rożnorodność.

Formy dość eklektyczne. Łączenie różnych rozwiązań, motywów (ludowe, secesja, zakopiańskie) nie zawsze dawało dobry efekt.

Józef Czajkowski - malarz, architekt, grafik

W 1913 r. odbywa się we Lwowie wystawa kilimów dawnych i współczesnych. W tym samym roku kończone było Muzeum Techniczno-Przemysłowe. Przy nim działała pracownia meblarska i kilimów. J. Czajkowski wykonał dekorację

W Krakowie w 1912 r. ma miejsce Wystawa Architektury i Wnętrz w otoczeniu ogrodowym. Istotną rolę odegrało tu Towarzystwo PSS, m.in. Józef Czajkowski. Razem z L. Wojtyczko zaprojektował pawilon główny wpisujący się w nurt poszukiwań dworkowych

Moment kryzysowy TPSS wiązał się m.in. z konkurencją w postaci Warsztatów Krakowskich, wzorujących się na Warsztatach Wiedeńskich, Deutsce Werkbund… Zarzucano Towarzystwu eklektyzm. Postuluje się powrót do korzei, ludowości, do formy narodowej.

Głownym ideologiem był Wojciech Jastrzębowski, związany z Towarzystwem PSS do 1914 r., następnie z Warsztatami Krakowskimi. TPSS przestaje istnieć w 1914 r., jego członkowie podobnie jak Jastrzębowski w większości przechodzą do WK.

POLSKA SZTUKA ART. DECO W LATACH '20.

OKRES MIĘDZYWOJENNY

Trwa 18 lat. W 1918 r. odzyskaliśmy niepodległość, ale ustabilizowanie państwa zabrało jeszcze trochę czasu. Ok. 1920-21 coś już zaczyna się tworzyć, leczy się rany wojenne. O odbudowie kraju myślano już w 1916 r. Publikowano wówczas wzory budowli utrzymane wciąż w stylu dworkowym.

Jednym z głównym zadań po wojnie budowa własnej armii. Dbano o kadrę oficerską i budowano dla niej mieszkania. W północnej części Wawy powstała luksusowa dzielnica. Działają Tołwiński, Świerczyński, czyli grupa architektów sprzed wojny. Lansują formy o:

Spadzistych dachach, gankach, kolumnowych portykach, czyli cechach dworkowych. Ale są to raczej formy proste, skromne.

Budynki administracyjne, sądy, powiaty, itp. - wszystko to utrzymane w stylu dworkowym. Tendencja ta szczególnie żywa na Kresach, gdzie silna potrzeba zaakcentowania przynależności do Polski.

Buduje się wciąż dwory, pałace. Resztki ziemiaństwa też chcą mieszkań. W tej dziedzinie np. architekt J. Gałązowski.. Mieczkowski buduje w Łaszczynie dwór dla Szczanieckich (Wlkp).

Jan Koszczyc-Witkiewicz - polski architekt i konserwator zabytków. Jan Witkiewicz dążył do stworzenia nowoczesnych koncepcji architektonicznych powiązanych z tradycyjnymi motywami architektury polskiej. Odegrał istotną rolę w architekturze międzywojennej. W Dąbrowie zaprojektował dwór z alkierzami na narożach o cechach barokowych

Wille powstawały na obrzeżach miast, albo tworzyły osiedla miejskie, otoczenie leśnie, itd. Np. Grotniki, Sokolniki. W Wawie najwięcej willi w Milanówku, Konstancinie, itd.

Szkoły

W budownictwie sakralnym także styl swojski, sięganie do elementów rodzimych

Dominacja neobaroku, ale kościół k. Radomia neorenesansowy.

Wiele kościołów zburzono albo padły ofiarą wojny.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
METALURGIA (polska sztuka pradziejowa), darmowy transfer, na ćwiczenia
Polska Sztuka Oświecenie, Sztuka
Polska Sztuka Druga Rzeczpospolita, Sztuka
Polska sztuka wojenna XV-XVI wiek, Sztuka wojenna w Polsce
Polska Sztuka Pod zaborami, Sztuka
Polska sztuka wojenna w dobie wczesnopiastowskiej, Sztuka wojenna w Polsce
Polska sztuka wojenna X-XV wiek, Sztuka wojenna w Polsce
Polska Sztuka Okres 1944LATA89 i lata 90, Sztuka
1 Polska sztuka
Polska Sztuka Czasy nowożytne, Sztuka
Polska Sztuka Średniowiecze, Sztuka
METALURGIA (polska sztuka pradziejowa), darmowy transfer, na ćwiczenia
Polska sztuka krytyczna lat 90

więcej podobnych podstron