Rodzaje metod dyskontowych
wartość zaktualizowana netto (NPV);
zaktualizowana stopa zwrotu nakładów (NPVR);
wewnętrzna stopa zwrotu (IRR);
zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu (MIRR);
współczynnik korzyści koszty (BCR).
Warunkiem stosowania metod dyskontowych jest posiadanie stosunkowo wiarygodnych informacji dotyczących kosztów (ceny) kapitału tj. wysokości stopy dyskontowej oraz rozkładu strumieni przepływów pieniężnych związanych z danym projektem inwestycyjnym. Istnieją trzy sytuacje określające taki wybór:
koszt kapitału jest znany (np. oprocentowanie kredytu)
koszt kapitału jest trudny do oszacowania
stopa dyskontowa właściwie odzwierciedla rzeczywisty koszt kapitały dla danego inwestora
|
|
|
koszt kapitału jest znany (np. oprocentowanie kredytu) |
koszt kapitału jest trudny do oszacowania |
stopa dyskontowa właściwie odzwierciedla rzeczywisty koszt kapitały dla danego inwestora |
stosujemy dwie metody: NPV i IRR |
lepsza jest metoda IRR niż NPV |
lepsza jest metoda NPV niż IRR |
Ocena efektywności projektu inwestycyjnego, przedsięwzięcia
W sytuacji, gdy koszt kapitału jest znany (np. oprocentowanie kredytu) najczęściej stosujemy dwie metody: NPV i IRR.
IRR w tej sytuacji odzwierciedla rzeczywista stopę zwrotu zainwestowanego kapitału, która utożsamiana jest z ceną kapitału na rynku.
Kiedy koszt kapitału jest trudny do oszacowania stosujemy wówczas metodę IRR.
IRR - metoda ta pozwala na ustalenie najlepszych relacji pomiędzy kapitałem własnym i kapitałem obcym, ponieważ IRR jednocześnie wyznacza maksymalną nieprzekraczalną cenę kapitału.
IRR informuje inwestora o ryzyku występującym w danym przedsięwzięciu inwestycyjnym.
Im większa różnica pomiędzy IRR a cena kapitału tym margines bezpieczeństwa jest szerszy.
Kiedy stopa dyskontowa właściwie odzwierciedla rzeczywisty koszt kapitały dla danego inwestora (oprocentowanie kredytów, zobowiązania wobec akcjonariuszy i premia za ryzyko) to lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie metody NPV, ponieważ przedstawia ona aktywna wartość efektu netto przez cały okres inwestycyjnym.
Stopa dyskontowa jest definiowana, jako suma trzech elementów:
stopy wolnej od ryzyka;
premia za ryzyko przedsięwzięcia;
spodziewana stopa inflacji.
Stopa dyskontowa jest minimalnym kosztem pozyskania kapitału i zależy ona od:
relacji kapitału obcego do kapitału własnego (dzwignia finansowa);
poziomu ryzyka;
okresu funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku i jego wielkości;
renomy inwestora;
stopy zyskowności przedsiębiorstwa;
alternatywnego kosztu kapitału (powinna to być stopa dyskontowa odzwierciedlająca alternatywną stopę zwrotu jaką mogliby uzyskać kapitałodawcy, gdyby zainwestowali swoje środki w papiery wartościowe obarczone podobnym ryzykiem);
stopy procentowej (czasami zakłada się że stopa dyskontowa jest równa aktualnej stopie oprocentowania kredytów długoterminowych lub stopie płaconej przez kredytobiorcę);
stopy zwrotu z inwestycji pozbawionej ryzyka (za którą uważa się inwestycje w obligacje Skarbu Państwa) powiększoną o premię za ryzyko;
stopy minimalnej zyskowności kapitału zaangażowanego w inwestycje w ujęciu rocznym. Minimalna stopa zyskowności powinna przynajmniej uwzględniać koszty pozyskania kapitału wraz z odpowiednią marżą ryzyka finansowego;
Stopa dyskontowa - to minimalna stopa zwrotu z inwestycji wymagana przez inwestora.
Zalety metody NPV:
korzyść netto jest wyrażona przepływem pieniężnym netto;
uwzględnia zmienność pieniądza w czasie;
zakłada ujmowane w bezwzględnej ocenie opłacalności korzyści netto z całego cyklu życia przedsięwzięcia inwestycyjnego;
pozwala zbudować obiektywne bezwzględne kryterium decyzyjne
wiąże przedsięwzięcie inwestycyjne z długofalowym celem działania firmy;
może być stosowana do szacowania opłacalności zarówno dla przedsięwzięć konwencjonalnych jak i niekonwencjonalnych;
pozwala prowadzić analizy związane z ryzykiem przedsięwzięcia inwestycyjnego i umożliwia prostą interpretację uzyskanych wyników.
Wady metody NPV:
utrudniony wybór odpowiedniego poziomu stopy dyskontowej;
nie pokazuje relatywnej opłacalności przedsięwzięcia inwestycyjnego;
zakłada płaską krzywą rentowności ( stałość stopy dyskontowej w całym cyklu życia przedsięwzięci inwestycyjnego);
przyjmuje założenie o równości stopy dyskontowej oraz stopy kapitalizacji wykorzystywanej do reinwestycji dodatkowych przepływów pieniężnych netto;
ogranicza aktywne zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym po rozpoczęciu jego realizacji.
Zalety metody IRR:
uwzględnia zmienność pieniądza w czasie;
uwzględnia teorię kosztów alternatywnych;
możliwe jest porównanie z kosztem pozyskania kapitału przez przedsiębiorcę;
możliwe jest uwzględnienie ryzyka w rozważaniach dotyczących efektywności inwestycji;
wykorzystanie danych z rachunków wyników;
możliwe jest wykorzystanie danych z istniejących prognoz i analiz;
może posłużyć do porównywania efektywności dwóch projektów inwestycyjnych;
jest swoistą stopą z inwestycji.
Wady metody IRR:
niemożliwość zastosowania w przypadku wektora cash flow;
jeżeli wektor cash flow jest zmienny w okresie analizy, czyli zmienia się z dodatniego na ujemny uzyskany w wyniku analizy wynik IRR może być niejednoznaczny;
brak możliwości wprowadzenie elementów ryzyka;
założenie, że dodatnie przepływy pieniężne są reinwestowane wg tej samej stopy procentowej.
Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu (MIRR)
Jest to jedna z dynamicznych metod rachunku inwestycji, polega ona na znalezieniu takiego poziomu stopy dyskontowej, przy której zaktualizowana wartość netto (NPV) jest równa zero biorąc pod uwagę jednocześnie koszty inwestycji oraz procent uzyskany z ponownego zainwestowania środków pieniężnych (r).
MIRR
kryterium oceny inwestycji MIRR jest utożsamiane z takim poziomem stopy dyskontowej, przy którym przyszła wartość dodatnich sald przepływów pieniężnych netto jest taka sama jak wartość bieżąca ujemnych sald przepływów pieniężnych netto;
MIRR pozwala szacować wszystkie rodzaje przedsięwzięć inwestycyjnych (tych typowych i nietypowych) oraz uwzględnia proces inwestycji dodatnich przepływów pieniężnych netto.
Zalety metody MIRR:
korzyść netto jest wyrażona przepływem pieniężnym netto;
jest prosta w interpretacji;
zawiera informacje o marginesie bezpieczeństwa;
pozwala określić graniczną stopę zwrotu, która może być bezpośrednio porównywana z kosztem kapitału;
pozwala zbudować obiektywne kryterium decyzyjne dla bezwzględnej decyzji inwestycyjnej;
uwzględnia w bezwzględnej ocenie opłacalności korzyści netto z całego cyklu życia przedsięwzięcia inwestycyjnego;
może być stosowana do szacowania bezwzględnej opłacalności przedsięwzięcia inwestycyjnego w sytuacji gdy nie jest jeszcze znana stopa dyskontowa;
nie wymaga przyjęcia założenia o równości stopy reinwestycji dodatnich przepływów pieniężnych netto i wewnętrznej stopy zwrotu.
Współczynnik korzyści - koszty (BCR)
Wskaźnik BCR tworzony jest przez podzielenie sumy zdyskontowanych przepływów gotówkowych (B) przez sumę zdyskontowanych kosztów (C).
BCR = |
B |
|
C |
przedsięwzięcie badane tą metodą jest akceptowane wówczas, gdy wskaźnik ten jest większy od jedności (BCR >1)
w przypadku wyboru: wariantu inwestycyjnego spośród większej liczby przedsięwzięć lub warunków danego przedsięwzięcia, kryterium BCR nakazuje wybór projektu o najwyższym współczynniku BCR.